Finnen gevoelen zich als
koude oorlog
pionnen in
Chroesjtsjow: bom was
sterker dan 50 megaton
Dertig Algerijnen hedenochtend
bij betoging in Algiers gedood
Verplichtingen zeer
stipt nagekomen
'Zwakke gijzelaars'
Amsterdamse politie
zoekt in buitenland
Weer twee proeven
bij Nova Zembla
Verhoudingen
nimmer zo goed
N - bom
WEERBERICHT
Reservisten
Albanië
opgeroepen
Luchtpiraat krijgt
levenslang
Kordon van 30000 man rondom
stad Algiers samengetrokken
Ook in Parijs
maatregelen
De fraude Amsterdamsclie Bank
Morgen: twee
minuten stilte
STALIN UIT
MAUSOLEUM
Nederlanders
in Rusland
gaan in beroej
Opgericht 1 maart 1860 WOENSDAG 1 NOVEMBER 1961 No 30492
LEIDSCH DAGBLAD
Directeur: E. A E. van Dishoeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1 Leiden Giro 110 67055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma)
Helsinki, 1 november. De dreigende Sowjetrussische nota aan
Finland heeft in Helsinki gelaten verbijstering gewekt. Er zijn
mensen geweest, die er de eerste nacht niet van geslapen hebben.
Onder de grijze hemel, waaruit een gestage regen neerdruilt, heb
ben vrouwen gisteren gehuild toen het Finse leger de wacht wissel
de voor het paleis van president Kekkonen, maar de algemene reac
tie der Finnen was die van mensen, die merken dat een nachtmerrie
bij het ontwaken niet over is. Nog nooit waren de betrekkingen met
de Sowjet-Unie zo goed geweest als het afgelopen jaar.
Anderhalve maand geleden zei de Sowjetrussische president
Brezjnew nog, dat hij en zijn land de Finse neutraliteit bewonder
den. En toen, eergisteren, kwam uit heldere hemel de klap, die voor
de Finnen de superbom nog overtrof.
In zijn nota stelt Moskou, refere
rend aan het Finse vredesverdrag,
onderhandelingen voor over „maat
regelen tot verdere beveiliging van
de Finse en Russische grenzen". Om
dat er een Westduits gevaar dreigde.
Omdat Noorwegen en Denemarken
voor dat gevaar hun deuren geopend
zouden hebben. Omdat Zweden wa
pens aan West-Duitsland leverde.
Omdat er In het Fins-Russische ver
drag van 1948 in 1955 voor twintig
jaar verlengd niet alleen staat
dat Russische troepen Finland mo
gen binnentrekken bij een aanval
op Finland of de Sowjet-Unie, maar
omdat het ook een clausule bevat
omtrent onderhandelingen, wanneer
zo'n aanval dreigt.
Dit vrlendelijk-beschermende aan
bod is Finland en zijn regering koud
op het lijf gevallen. President Kek-
konen en zijn minister van Buiten
landse Zaken, Karjalainen, bevinden
zich voor een officieel bezoek in de
Verenigde Staten.
Karjalainen werd vanavond in
Helsinki terug verwacht. President
Kekkonen komt pas vrijdag. Hij zal
zich waarschijnlijk zondag in een
rede tot het Finse volk richten. De
Finse regering heeft, bij afwezigheid
van deze twee sleutelfiguren, koorts
achtig vergaderd, maar zich tevens
van ieder commentaar onthouden.
Inmiddels speculeert Helsinki over
de oorzaken en de gevolgen van de
ze stap. Wat de oorzaken betreft
voelt men zich machteloos. Kekko
nen heeft getrouwelijk de traditio
nele lijn gevolgd: hoe leeft men,
zelf ongewapend, in vrede met een
beer? Finland, door de Duitsers mee
gesleept in de tweede wereldoorlog,
heeft angstig nauwkeurig, zelfs voor
tijdig, de bepalingen van het vredes
verdrag opgevolgd. Het deed zijn her
stelbetalingen eerder dan nodig was.
Ziin strijdkrachten liggen ver onder
het toegestane maximum. Het is ook
het verdrag van vriendschap en bij
stand met de Sowjet-Unie getrouwe
lijk nagekomen. De enige kritiek op
Finland, die Moskou bijeen heeft
kunnen schrappen in zijn nota, geldt
enkele Finse bladen, die onvriende
lijke dingen zouden hebben gezegd.I
De New York Daily News
heeft gisteren bekend gemaakt,
dat de Verenigde Staten op het
punt staan een N-bom (neutro
nenbom) te beproeven.
In een advertentie van een volle
pagina in de New York World Tele
gram zegt de New York Daily News,
dat de bom doodt zonder verwoestin
gen aan te richten, doordat de neu
tronen door een meter beton kunnen
heendringen, zodat huizen ongerept
blijven maar de mensen erin de dood
vinden.
De Daily News kondigde aan, dat
vandaag een exclusief verhaal over
de bom zou verschijnen.
VRIJ ZACHT
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond
Vannacht en morgenochtend plaat
selijk mist. Morgen overdag geleide
lijk meer bewolking met later kans
op enige regen. Aanvankelijk zwakke,
later matige, aan de kust krachtige
zuidwestelijke wind. Vrij zacht.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
2 NOVEMBER
Zon op: 7.36 uur; onder: 17.11 uur.
Maan op: 0.46 uur; onder: 15.15 u.
Hoogwater te Katwijk te 10.42 en
23.19 uur.
Laagwater te 5.56 en 18.25 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
De Finnen, die hun verplichtingen
met de Russen zo nauwgezet zijn na
gekomen begrijpen dat zij in de hui
dige krachtmeting tussen Oost en
West een pion zijn. Erger nog, een
gijzelaar vermoedelijk. Wanneer het
Westen in Scandinavië zijn defen
sie versterkt, dan draait de Sowjet-
Unie in Finland de schroef aan. En
Afscheid en welkom in de
Lairessezaal in Den Haag. Links
de aftredende directeur-generaal
van de Rijkswaterstaat ir. A. G.
Marisrechts zijn opvolger ir.
J. v. d. Kerk, die vandaag in
dienst is getreden.
de Finnen weten dat niemand hun
te hulp zal kunnen komen.
Welke eisen de Sowjet-Unie in het
gevraagde overleg met Finland zal
stellen weet niemand. Zullen de Rus
sen „vragen" troepen te legeren op
de Finse basis Porkkala, op vijftig
kilometer van Helsinki, die zij enige
jaren geleden weer aan Finland over
droegen? Zullen zij controle eisen
op het uitgebreide radarnet, dat de
Finnen voor hun intensieve bur
gerluchtvaart hebben opgebouwd,
maar dat uiteraard ook grote strate
gische waarde heeft? Men weet er in
Helsinki net zo weinig van als in
andere hoofdsteden. Misschien nog
minder, want de Finnen beschouw
den hun betrekkingen met Moskou
ais een tweezijdige aangelegenheid.
In het gecompliceerde koude oor-
Onze reisredacteur W. L.
Brugsma heeft zich gisteren on
middellijk per vliegtuig naar het
nieuwe centrum in de koude
oorlog gehaast: de Finse hoofd
stad Helsinki. In bijgaand ar
tikel, dat hij ons vannacht tele
foneerde, geeft hij zijn eerste in
drukken van de sfeer in Finland,
dat zich door de nieuwe wending
in de internationale politiek
lichtelijk verbijsterd voelt.
logspel van druk en tegendruk, drei
ging en tegendreiging, zijn zij zo
onschuldig als lammeren.
9 Slot pag. 2
Volgens uit de Albanese hoofdstad
Tirana afkomstige berichten, die nog
niet op hun juistheid konden worden
getoetst, heeft de Albanese regering
acht jaar klassen reservisten onder de
wapenen geroepen.
Do reservisten zouden sinds zater
dag j.l. in de garnizoenen van Tira
na, Durazzo, Valone en Elbassan zijn
aangekomen.
Dc 38-jarige Leon Bearden, die in
augustus de bemanning van een
groot Amerikaans passagiersvliegtuig
wilde dwingen naar Cuba te vliegen,
is gisteren in El Paso in Texas tot
levenslang veroordeeld. Zijn 17-jari-
ge zoon Cody, die hem geholpen
heeft, kreeg vier jaar.
Hun opzet mislukte doordat de pi
loot voorgaf te weinig brandstof te
hebben voor een vlucht naar Cuba.
Het toestel landde in Texas.
Vanochtend vroeg begonnen in de
stad Algiers de demonstraties
waartoe de voorlopige Algerijnse
regering haar volgelingen heeft op
geroepen. In een gevecht met veilig
heidstroepen er zijn 30.000 man
troepen en veiligheidspolitie samen
getrokken werden vanochtend ver
scheidene Algerijnen gewond. Zoals
bekend wenst de Voorlopige Alge
rijnse regering, dat de demonstraties,
die gericht zjjn op de eis voor directe
onderhandelingen met Frankrijk over
de onafhankelijkheid van Algerije,
vreedzaam zullen verlopen.
Later werd bekend, dat 32 Alge
rijnse demonstranten zijn gedood en
140 gewond. Franse veiligheidstroe
pen hebben op een zestal plaatsen
het vuur op de demonstranten ge
opend.
Gesluierde vrouwen riepen van de
daken van hun huizen leuzen naar
de demonstranten.
Op het Franse verbod van samen
scholingen van meer dan drie per
sonen werd geen acht geslagen. In
de door Algerijnen bewoonde wijken
begonnen demonstranten, getooid met
groene en witte opstandelingen vlag
gen, zich te verzamelen.
Tanks en gehelmde gendarmes slo
ten alle toegangswegen van de Alge
rijnse wijk Belcourt af. Het oude
centrum van Algiers, de kasjba, is
vanochtend met prikkeldraadversper
ringen van het overige deel van de
stad afgesloten.
Twee Franse luchtafweerkruisers,
de „Colbert" en de „Grasse" en twee
snelle begeleidingsschepen zijn giste
ren bij O r a n aangekomen. Deze
schepen maken deel uit van de Fran
se Middellandse-Zeevloot, die maan
dag uit Toulon is vertrokken voor
„herfstmanoeuvres" in het westelijk
deel van de Middellandse Zee en bij
de Algerijnse kust.
Ook in Parijs zijn maatregelen ge
nomen. De Parijse politie nam gister
avond stellingen in en rondom Parijs
in als voorzorg tegen mogelijke Alge
rijnse demonstraties op heden, de ze
vende verjaardag van de Algerijnse
opstand. Het politiekorps is met vijf
duizend man versterkt.
Speciale voorzorgen werden getrof
fen in de wijk van de Champs Ely-
sées, het Bois de Boulogne, het Quar-
tier Latin op de linker Seine-oever
en bij de openbare gebouwen in voor
steden van Parijs waar een groot
deel van de 180.000 Algerijnen woont,
die de Franse hoofdstad telt.
Hoofdinspecteur H. Postma van
de Amsterdamse Centrale Re
cherche en de heer C. André
de la Porte, lid van de hoofd
directie van de Amsterdam
sclie Bank, zijn opnieuw naar
Duitsland vertrokken om het
onderzoek naar de verduister-
De Russische premier, Chroesjtsjow, heeft gisteren op het com
munistische partijcongres in Moskou gezegd, dat de Russische ge
leerden zich hebben vergist en maandag een krachtiger kernbom tot
ontploffing hebben gebracht dan de bedoeling is geweest. Het plan
was een kernbom van 50 megaton te beproeven. Chroesjtsjow ver
klaarde opgewekt: ,,Ik geloof niet dat we onze geleerden hiervoor
zouden moeten straffen."
Volgens communistische krin
gen kwam de mededeling gister
middag tijdens de slotrede op het
partijcongres als donderslag hij
heldere hemel. Niet-communisti
sche journalisten mochten de
slotzitting niet hijwonen.
De seismoloog M. J. Piegza van
hut Britse observatorium in Kew
heeft verklaard: „Ik heb steeds over
wogen dat de bom zeer veel sterker
dar, 50 megaton geweest is en zelfs
wel 100 megaton geweest kan zyn."
Professor Pietro Caldi, voorzitter
van de Europese commissie voor
seismologie en directeur van het ob
servatorium van het Geofysisch In
stituut in Rome, heeft verklaard dat
de totale energie die door de ontplof
fing van de Sowjetrussische atoom
bom maandag is vrijgekomen, op ne
gentig megaton geschat kan worden
De Amerikaanse commissie voor
Atoomenergie heeft meegedeeld, dat
gisterochtend weer twee Russische
kernexplosies hebben plaatsgehad.
Volgens de commissie hadden beide 'genomen kernwapenproeven.
ontploffingen plaats in de omgeving
van Nova Zembla. De eerste had een
sterkte van enkele megatons en de
tweede van waarschijnlijk minder
dan een megaton. Dit waren de 27ste
en 28ste kernexplosies, die de com
missie sinds de hervatting van de
Russische proeven op 1 september
heeft gemeld.
Italiaans protest
De Italiaanse regering heeft bij
de Russische regering geprotesteerd
tegen de kernproeven die de Russen
hebben gedaan, zo heeft minister van
Buitenlandse Zaken Antonio Segni
gisteren in de Italiaanse Kamer van
Afgevaardigden meegedeeld.
In vele Italiaanse steden hebben
studenten gisteren geprotesteerd
tegen de Russiche kernproeven.
Ook in Tokio (Japan) en
andere wereldsteden kwam het tot
grootscheepse demonstraties.
Premier Macmillan heeft gisteren
in het Lagerhuis verklaard dat de
Britse regering tijdig zal waarschu
wen en maatregelen zal nemen, in-
dier in melk een gevaarlijk peil
van radio-actieve besmetting zou
worden geconstateerd. Hij voegde
hieraan toe dat thans in geheel En
geland monsters melk worden gecon
troleerd op de eventuele aanwezig
heid van radio-actieve afvalstoffen,
dit na de reeks door de Sowjet-Unie
Het bestuur van de Stich
ting van de Arbeid, ver
tegenwoordigende centrale
werkgeversorganisaties en
de werknemersvakcentralen,
en de besturen van de
K.V.P., de P.v.d.A., de
V.V.D., de A.R.P., de
C.H.U., de S.G.P. en de
P.S.P. roepen het Neder
landse volk op uiting te
geven aan de gevoelens van
diepe bezorgdheid en ver-
ontwaardignig over de uit
zonderlijk grote kernexplo
sies, die in de afgelopen da
gen door de Sowjet-Unie
zijn veroorzaakt.
Aan explosies van deze
aard zijn grote gevaren voor
de gehele mensheid verbon
den, terwijl zij door geen
redelijk motief kunnen wor
den gerechtvaardigd. De be
sturen roepen, na overleg
hierover met de regering,
alle Nederlanders op om op
donderdag 2 november a.s.
des middags te één uur twee
minuten stilte in acht te wil
len nemen als een uiting van
zwijgend protest tegen deze
betreurenswaardige en door
de V.N. veroordeelde da
den. Voor en na deze mi
nuten zullen klokken luiden.
de gelden van de Amsterdam
sclie Bank voort te zetten.
Zjj zullen diverse plaatsen bezoeken,
ook in Zwitserland. De politie
hoopt op deze wijze niet alleen op
het spoor te komen van de nog ont
brekende gelden het aandeel
van de buitenlandse handlanger
van de gearresteerde bankbedien
de maar tevens op het spoor van
de handlanger, die nog steeds
voortvluchtig is.
Zoals bekend is heeft de bankbedien
de die in Baden-Baden in arrest
zit, beloofd zijn aandeel in de ver
duistering (f400.000) aan de Am-
sterdamsche Bank te zullen terug
geven.
Het is niet onmogelijk, dat hoofd
inspecteur Postma en de heer An
dré de la Porte tevens zullen na
gaan wat er precies van het aan
deel van de bankbediende over is.
Hij heeft verklaard ongeveer vijf
tigduizend gulden te hebben opge
maakt.
De kist met het gebalsemde
lichaam van Josef Stalin is ver
wijderd uit het Lenin-mausoleum
op het Rode Plein in Moskou,
aldus heeft het blad van de com
munistische partij, de Prawda,
vandaag bekendgemaakt. Vol
gens het blad is de kist overge
bracht naar de muur van het
Kremlin, waar andere vooraan
staande communisten begraven
liggen.
Het blad bericht, dat de kist uit
het mausoleum verwijderd is „in over
eenstemming met het besluit" van
het 22ste communistische partijcon
gres.
Gisteren hebben arbeiders Stalins
naam verwijderd van het mausoleum
dat hy sinds zijn dood in 1953 met
Lenin had gedeeld. Honderden Mos-
kovieten sloegen hun werk gade.
De overbrenging van Stalins stof
felijke overschot naar een nieuwe
laatste rustplaats geschiedde in het
holst van de nacht, nadat honderden
politieagenten het Rode Plein had
den afgezet en alle onbevoegden ver
wijderd hadden. Er werden tijdelijke
versperringen opgericht en verslag
gevers kregen geen toestemming het
plein te betreden.
Gisteren was het nog een janJ
boel op vele zebra's zoals b.v. op
bovenstaande foto te zien is.
Vandaag zal het ongetwijfeld
overal gaan, zoals het op die
zelfde oversteekplaats van
ochtend ging: ordelijk, terwijl hei
rijverkeer (óók de brommers er
wielrijders!de voetgangers vooi
laat gaan.
De Nederlandse zeelieden
Reydon en L. de Jager, di
vorige maand te Kiew werde
veroordeeld tot 13 jaar vrijheid:
straf, zijn in beroep gegaa
tegen de uitspraak van de mil
taire rechtbank te Kiew.
Volgens één van de Russiscl
advocaten die de zeelieden hel
ben verdedigd, zal het militai
hof van beroep hun zaak in c
tweede helft van november
behandeling nemen.
De twee Nederlanders hebbi
zoals bekend, tijdens de opel
bare zitting van de militai|
rechtbank te Kiew toegegevj
zich schuldig te hebben gema<
aan spionage in de Sowjet-U:
ten gunste van de Nederlanc
Geheime Dienst en de NAVl
Een woordvoerder van het minisl
rie van Buitenlandse Zaken heeftl
antwoord op een vraag meegedeT
dat het ministerie niet was ingel
over het voornemen van de 1
Nederlanders in beroep te gal
Nederland heeft de Russische autJ
teiten op 13 oktober verzocht rel
matig contact te mogen houden J
de twee Nederlanders. Van Russisl
zyde is nog niet op dit verzoek f
reageerd.
9ua9ïie
teut.
Uit het Leidsch Dagblad val
2 Nov. 1861:
Als een "buitengewone bil
zonderheid wordt uit Hilh
gom gemeld, dat aldaar
den tuin van J. van Waverd
een partij narcissen Gra?|
Monarque dit jaar voor
tweede maal in bloei stad
met een menigte volwasse
bloemtrossen.
(Advertentie)Heden vcË
schijnt bij de firma Jac. Hf
zenherg Cornsz. te Leiden:
Vissering, een woord ter tol
lichting van het vraagstn
betreffende de onteigenië
voor den Spoorweg rl
Leiden naar Woerden. Pr|
25 centen.
