Slechts de harde cijfers
tellen in filmindustrie
ONS WEKELIJKS FOTO-praatje
Doe - liet - zelf - cursus
POKON
voor de kamer
PAPERWHITES
ZATERDAG 28 OKTOBER
WEKELIJKS BIJVOEGSEL
PAGINA 2
■l
NIPPON AAN TOP
j v
P A EMMOI XTS PIJLEN
GERICHT OP DE ROOS
r
."'ijf
mm.
Blik en studie s
De heer Perkins somde daarna de
pijlen op, waarmede men in de -naaste
toekomst het hart van de bioscoopbe
zoekers denkt te kunnen treffen. Aan
diverse van deze produkten hebben wij
in het verleden tijdens de opnamen
reeds aandacht besteed. Zoals aan
Danny Kayes „Dolle generaal", waar
mede Tuschinski deze week zijn veer
tig jarig bestaan viert. En Marlon
Brando's debuut als regisseur met „one
eyed Jack", die binnenkort in ons land
in roulatie komt. Opnieuw een psycho
logische western. Jerry Lewis is ver
tegenwoordigd met twee films: „Cin-
derfella", waarin Jërry als As$epoetser
het moet opnemen tegen een heel boze
stiefmoedlr en twee zeer slechte stief
broers, en „The Errand Boy", een
dwaas verhaal van een boodschappen
jongen, die plotseling gebombardeerd
wordt tot Hollywoods grootste ster. In
teressant in deze film is vooral, dat
men een goede blik kan werpen in alle
afdelingen van grote Amerikaanse
filmstudio's.
Natuurlijk is ook Elvis Presley van
de partij. Als Elvis gereed is met „Blue
Hawaii" kan hij meteen aan de slag
„Roustabout" en ook daarna zal hij
niet stil behoeven te zitten. De scena
rio's liggen al gereed.
Puccini op achtergrond
Audrey Hepburn zingt en speelt als
het te vrolijke meisje Holly Golighty
in „Breakfast at Tiffany's" naar een
bekend verhaal van Truman Capote.
Shirley MacLaine verschijnt met Dean
Martin in de gezellige komedie „All in
a night's work" en met Yves Montand
als Japanse in „My geisha", waarin
de bekende aria's uit Puccini's beroem
de opera „Madame Butterfly" als ach
tergrondmuziek zullen dienen. In het
Japans gezongen.
Een andere film, die geheel in Japan
wordt opgenomen, is „A girl named
Tamiko" met Prance Nuyen en Mar
tha Heyer in de vrouwelijke hoofdrol
len.
De befaamde auteur Tennessee Wil-
hams is tegenwoordig een veel ge
vraagde leverancier voor filmscena
rio's. „Summer and Smoke", die in Ve
netië veel waardering oogstte, is de
verfilming 'van het gelijknamige to
neelstuk, met Geraldine Page in de
hoofdrol, die ook op Broadway excel
leerde.
„Heil is for heroes" is een hard ver
haal uit de tweede wereldoorlog. Een
(Van een onzer redacteuren)
We kunnen ons nauwelijks
voorstellen, dat iemand een kaar
tje gaat kopen aan een bioscoop
kassa en zich naar zijn plaats laat
begeleiden zonder te weten, wat
hem daarna te wachten staat.
Maar zelfs al zou er zo'n iemand
zijn, dan nog zou hij vreemd op
kijken, wanneer hij een Japanse
film voorgeschoteld kreeg. Japan
se produkten zijn immers zeer
schaars in onze Nederlandse
bioscopen. Slechts sporadisch
druppelt er een filmprodukt uit
het land van de rijzende zon door
tot onze theaters. Hetgeen op
zichzelf niemand zal verbazen.
De publieke instelling hier en
daar is nu eenmaal hemelsbreed
verschillend. Maar dat doet ons
wel eens vergeten, dat Japan de
grootste filmproduktie ter wereld
heeft.
Het filmbedrijf in Nippon is net zo
oud als in de grootste filmproduceren-
de landen in het Westen: Amerika,
Engeland, Frankrijk, Italië en West-
Duitsland, maar het heeft in de loop
der jaren kwantitatief deze verre over
vleugeld. De cijfers wijzen het duide
lijk uit. Japan heeft in het afgelopen
fiscale jaar (van 1 april tot en met
31 maart) niet minder dan 547 speel
films geproduceerd. Dat was geen uit
schieter. De laatste jaren schommelt de
Met zijn meer dan 500 rolprenten
staat Japan dus ver aan de top. Geen
wonder, dat in die veelheid een enke
ling ook in het Westen vermag te im
poneren. Zo werd in 1951 de Japanse
film „Rashomon" in Venetië gehono
reerd met de Grand Prix. Het was niot
de laatste onderscheiding, welke de
filmindustrie uit het Verre Oosten ten
deel vielen, want ook in latere jaren
gingen prijzen in Cannes, Berlijn en
Venetië naar Japan. Maar het gros
van de Japanse filmprodukten gaat
nooit de grenzen over. Pas in de laat
ste jaren is de filmexport daar van
enige betekenis geworden.
willen aangaan met de vraag naar
amusement van topkwaliteit in be
langrijke films. Onze maatschappij is,
onder leiding van Barney Balaban,
aangeland op de weg, die geen compri-
mis kent. Als scenario's, filmsverha-
len, ontwerpen enz. geen directe aan
wijzingen opleveren in de roos te zul
len schieten, dan zullen wij terzijde
geschoven moeten worden. Wij weten,
dat zelfs dan nog enige films het doel
voorbij zullen schieten en wjj moeten
er dan ook naar streven meer op de
winnende paarden dan op de verliezen
de te wedden. Dat zijn we ook van
plan te doen!"
Overigens vertoont het Japanse
filmbedrijf evenals de Amerikaanse de
typische kenmerken van een grootin
dustrie: negentig procent van de speel
films wordt vervaax-digd door zes grote
filmstudio's. In de Verenigde Staten is
dat net zo. Ook daar een zestal grote
maatschappijen, die het leeuwedeel
van de Hollywoodse filmproduktie voor
hun rekening nemen. De cijfers ont
breken ons om te vertellen, wie nu wel
de grootste is: Paramount, M.G.M.,
Twentieth Century Fox, Universal In
ternational, Columbia of Warner Bros.
Volgens onze inlichtingen ontlopen
deze filmgrootheden elkaar niet veel
en in hun harde concurrentie voert
dan de een en dan weer de ander de
Stella Stevens en Bobby Darin, zoals zij in „Too late blues"
spelen. Voor zijn volgende film moest de nachtclubzanger twintig
pond zwaarder worden. Dat lukte gemakkelijk genoeg. Het bleek
heet wat moeilijker het normale gewicht terug te krijgen
Sroduktie steeds om en nabü de vijf-
onderd. Daar kunnen de Verenigde
Staten niet aan tippen. Die komen
met gemiddeld 270 films in de afge
lopen jaren trouwens pas op de derde
plaats. De tweede plaats wordt inge
nomen door India, ook al zo'n land,
waarvan de produkten ten onzent vol
komen onbekend zijn. Maar dat neemt
niet weg, dat men in het land van
Nehroe per jaar ongeveer 300 films
maakt. Dan volgt Amerika en daar
achter pas Italië (150 films), Frank
rijk (130), Engeland (120) en West-
Duitsland (100).
boventoon. Erg optimistisch zijn hun
geluiden de laatste jaren echter niet
geweest. Het bioscoopbezoek liep terug,
de belangstelling voor de produkten
van Hollywood verminderde, de invloed
van de televisie werd gevreesd en meer
van dergelijke sombere klanken borrel
den op uit het hart van de Ameri
kaanse filmwereld: Hollywood. Grote
studio's stonden leeg en kapitale ver
liescijfers waren aan de orde van de
dag.
Rooskleurig
Des te meer verwondert het eigenlijk
plotseling een rooskleurige schildering
van de toekomst door een van de Ame
rikaanse grootheden tegen te komen.
Paramount heeft over de gehele we
reld persconferenties gehouden, waar
uit bleek, dat men bij deze maat
schappij alle hoop heeft op de toe
komst en derhalve een groots produk-
tieprogramma op touw heeft gezet. De
man, die verantwoordelijk is voor de
verkoop van de Paramount produkten
naar de landen buiten de Verenigde
Staten, Jame Perkins president van
Paramount International Films
kwam voor een van die persconferen
ties uit zijn vorstelijke residentie in
New York overgevlogen naar Kopen
hagen. Hij verklaarde er onomwonden,
dat Paramount in de komende jaren
meer succes gaat boeken dan deze
maatschappij ooit heeft ondervonden.
Een boude bewering, die men waar zal
moeten maken.
Audrey Hepburn breidde tussen
de opnamen voor Breakfast at
Tiffany's" aan een trui voor haar
echtgenoot Mel Ferrer. „Hoe lang
doe je nu over zo'n trui?", werd
haar gevraagd. „Niet zo lang",
antwoordde Audrey: „Slechts vier
reizen naar Europa en drie
films
Slechts amusement
Overigens was de rest van zijn
betoog typerend. „Ons uiteindelijk
doel is een zo groot mogelijk pu
bliek over de gehele wereld amu
sement en verstrooiing te bren
gen". Geen woord over kunstzinni
ge eisen, die gesteld mogen worden,
geen woord over de zelfstandige
kunstvorm, welke de film moet be
ogen te zijn. Maar daarop richt
zich de Amerikaanse filmmaat
schappij ook niet, al realiseert zij
zich, dat de tijden veranderd zijn.
„De tijd van middelmatige films ligt
eigenlijk reeds achter ons", aldus de
heer Perkins. ..De eisen van het he
dendaagse bioscooppubliek liggen op
een hoger plan dan enige jaren gele
den. Hetgeen met zich meebrengt, dat
de eisen, die gesteld worden aan de
staf van medewerkers, die de films
kiezen, óók hoger zijn komen te lig
gen. Voor iedere film afzonderlijk
moet de artistieke inspanning van een
filmstudiostaf tegenwoordig hoger zijn
dan deze ooit geweest is. Slaagt een
filmmaatschappij er niet in dit te ver
wezenlijken, dan zijn grote verliespos
ten onvermijdelijk". En dit is de spil,
waar de filmindustrie om draait.
En de heer Perkins vervolgde: „Onze
markt is niet alleen veranderd, wat
betreft de behoefte aan films op een
internationaal niveau, maar hü is ook
veranderd, omdat wü geen compromis
Wanneer we aan iemand, die niet zelf ontwikkelt en vergroot, het
belangrijkste verschil tussen een rolfilm en een kleinbeeldfilm zouden
vragen, zou zijn antwoord waarschijnlijk luiden, dat hst negatseffor-
maat bij de rolfilm niet kleiner gaat dan tot 4 x 4, en dat een klein"
beeldfilm zijn negatiefjes meet met 24 x 36 mm of nog kleiner.
Maar voor de man, die van deze negatieven vergrotingen moet
maken, speelt het formaat maar een bijrolletje. Wat hem interesseert
is vooral „de korrel".
opnamen van bioscoopfilms werd ge
bruikt. Deze film was van niet al
te hoge gevoeligheid, omdat men de
fabricagemethode van lichtgevoeliger
materiaal nog niet beheerste. Na lang
zoeken vond men de oplossing in het
langer doen „rijpen' 'van de lichtge
voelige emulsie. Dit rijpen is het op
een constante, wat hoger dan normale
temperatuur bewaren van de zilverop
lossingen, die de lichtgevoelige laag
zullen vormen. Duidelijk bleek echter
dat de winst op het gebied van de
gevoeligheid voor het licht een hin
derlijk nadeel met zich meebracht. De
uiterst fijne zilverkorreltjes, die na
het ontwikkelen het beeld van het
negatief opbouwen, werden bij een
gebruikelijke ontwikkeling van zo'n
snelle film veel groter.
Het bleek dat door deze grotere
gevoeligheid twee of meer korreltjes
tijdens het ontwikkelen gingen sa-
menklonten.
Gevolg was een grotere opening tus
sen de zilverkorreltjes. Anders gezegd:
het aanvankelijk zeer fijne patroon,
waaruit het beeld was opgebouwd, werdi
Jrover. Bij het vergroten valt nu door
eze grotere openingetjes meer licht
en de door licht getroffen plekj.es op
de blanke, gevoelige laag van het pa
pier worden daardoor ook veel groter.
De zwarte stipjes, die dus op de foto
ontstaan, noemt men gemakshalve ook
korrel en men zegt dan ook: „Bij
de snellere films kun je op de foto
warempel de korrel al zien zodra je een
beetje sterkere vergroting maakt!"Om
dat kleinbeeld-negatieven door hun be
perkte afmetingen wil men dezelf
de afmeting van foto bezitten nu
eenmaal sterker vergroot moeten wor
den dan de vroegere 9x12 of 6x9 ne
gatieven, valt de korrel hierbij ook
veel meer op.
Het gevolg direct al na het uitko
men van de eerste hooggevoelige films,
was dan ook dat men naarstig ging
zoeken naar ontwikkelaars, die de lof
felijke eigenschap zouden bezitten dit
samenklonten van de zilvex-korrels te
gen te gaan. Men vond deze stoffen,
maar het grote nadeel daarvan was
weerdat ze de gevoeligheid van
de films sterk omlaag brachten!! Zo
draaide xnen dus eigenlijk enigszins
in een cirkel rond.
De laatste jaren echter is de tech
niek bij de fabricage van de emulsies
sterk verbeterd en worden zelfs ge
luidsgolven, die boven het menselijk
gehoor liggen, gebruikt om de emulsie
door trilling zo fijn mogelijk te ver
delen.
Daarom kan inderdaad een huidige
film, die belangrijk lichtgevoeliger is
dan zijn voorganger van enige jaren
terug, toch fijner van korrel zijn. Voeg
hierbij nog, dat de ontwikkelingstof-
fen qua samenstelling aan een uiterst
nauwkeurig researchwerk zijn onder
worpen en ontwikkelaars ontstonden,
die een fijne korrel opleverden zon
der de lichtgevoeligheid in ernstige
mate aan te tasten, dan is het dui
delijk dat er een sterke vooruitgang
is geboekt.
Wie zelf ontwikkelt, moet van deze
vooruitgang gebruik maken. Stop dus
geen kleinbeeldfilm in een of andere
metol-hydrochinon-ontwikkelaar. Deze
maakt de film grover dan noodzakelijk
is. Er zijn verschillende soorten ver
pakte fijnkorrel-ontwikkelaars, die voor
luttele prijs 4 tot 6 films kunnen ont
wikkelen, mits men bij elke volgende
film de begin-ontwikkeltjjd met één
of twee minuten verlengt. Gebruik voor
z.g. snelle film stellig een fijnkorrel-
ontwikkelaar, want dan alleen kunt u
een deel van een kleinbeeld-negatief
uit vergroten. En wie alleen maar
betrekkelijk kleine foto's wenst, zoals
't meest gebruikelijke formaat 7x10 Va
cm, bedenke toch, dat de fijne detail
lering en scherpte alleen kan ontstaan,
wanneer de korrel zeer fijn wordt
gehouden.
Grappig Is, dat men uitgaande van
films met een vrij lage lichtgevoelig
heid (b.v. 14 Din graden), die vrijwel
geen korrel vertoonden, een speciale
ontwikkelaar voor dit negatiefmateri
aal samenstelde. Inplaats van de ge
voeligheid te drukken, zoals de eerste
fijnkorrelontwikkelaars dat deden
voerde deze de gevoeligheid sterk op.
Zodat u thans een film van 14 Din gra
den met een zeer fijne korrel kunt
kopen en hem in uw toestel als 19
Din graden belichten. Dat betekent
dat u uw lensopening bijna twee volle
diagram waarden verder dicht kimt
draaien. Zou u bij een sluitersnelheid
van bijvooxheeld 1/125 sec, deze 14 Dim
graden met lensopening f is 4,5 moeten
opnemen, dan kunt u met een gerust
hart de lens tussen lensopening 8 en
11 draaien, alsof de film 19 Din gra
den is. Doe dat op overeenkomstige
wijze met alle opnamen. In feite lijkt
het alsof u de film dan sterk onder
belicht, omdat u zijn lichtgevoeligheid
zo hoog aanslaat. Maar in deze specia
le ontwikkelaar, die door verschillen
de fabrieken tegenwoordig geleverd
wordt, komt alles op z'n pootjes te
recht. Die ontwikkelaars kunt u echter
maar éénmaal gebruiken. Met een le
lijk woord worden ze in de vaktaal
aangeduid met „éénmalige" ontwikke
laars. Denk vooral nooit: die verho
ging in gevoeligheid met 5 Din graden
zal wel wat overdreven zjjn. Ik neem
veiligheidshalve maar 3 Din graden
meer. Want dan zijn uw negatieven
in zo'n ontwikkelaar behandeld beslist
van minder kwaliteit doordat ze dan
overbelicht zijn!
Die eenmalige ontwikkelaar vraagt
echter een iets andere ontwikkeltech-
niek dan de normale. Het spelletje
van: „draai je spoeltje nog eris rond"
tjjdens het ontwikkelen in de dag
lichttank komt absoluut te verval
len. Waarom? Dat hoort u de volgen
de keer.
"l
Charlton Heston, gefotogra
feerd in Rome tijdens de opnamen
voor „The Easter dinner". Na vijf
jaar eindelijk weer eens een ko
medie voor de Mozes uit „De
tien geboden" en Ben-Hur uit de
gelijknamige film.
van de hoofdrollen is in handen van
de nachtclubzanger Bobby Darin, die
voor deze rol maar liefst twintig pond
zwaarder moest wox-den. Het lukte hem,
maar veel moeilijker bleek het daax-na
weer zijn normale gewicht terug te
krijgen. En dat moest voor zijn optre
den in Las Vegas.
Ock C.C.
Producent, en regisseur John Cassa
vetes, de maker van de veelbesproken
„Shadows", heeft een contract met Pa
ramount voor zeven jaar met in to
taal veertien films. De eerste twee zijn
„Too late blues" en„The iron men".
In de laatste wordt de vrouwelijke
hoofdrol gespeeld door Claudia Cardi-
nale, die steeds meer gepousseerd wordt
als de erfgename van Brigitte Bardots
„erfenis".
Charlton Heston, die veel roem heeft
geoogst in De tien geboden" en „Ben-
Hur" komt voor het eerst sinds vijf
jaar weer eens in een komedie op het
witte doek „The Easter dinner", waarin
hij o.m. naast Elsa Martinelli speelt.
Deze charmante Italiaanse heeft trou
wens druk werk bij Paramount, want
behalve deze film, verschijnt zij ook in
„Hatax-i", waarvoor men vier maandexx
in Afx-ika heeft gefilmd".
Dit lijstje is op geen stukken na vol
ledig, want in andere films zal men
o.m. nog John Wayne, Hardy Kruger,
Yul Brynner, James Stewart. Vera Mi
ll's, Juliette Gréco, Liselotte Pulver, La-
na Turner, Debbie Reynolds en ande
ren kunnen bewonderen. „Sterren" met
klinkende namen, die nog steeds voor
komen op de lijst van kasmagneten.
Dat moet ook wel. James Perkins heeft
toch gezegd: „We zullen op het win
nende paard wedden".
En daarmee zijn we aangeland bij
het onderwerp, dat jarenlang de stof
voor eindeloze discussies leverde en
dat nog wel jarenlang zal doen ook.
Iedere fabrikant haast zich tegen
woordig om bij het opvoeren van de
lichtgevoeligheid van zijn negatiefma
teriaal een eis van de tegenwoor
dige tijd in alle toonaarden te ver
zekeren, dat de korrel ondanks deze
stijging zéér fijn is. Sommigen gaan
zelfs zo ver dat ze beweren, .dat de
korrel van hun nieuwste, snelste film
bij een goede ontwikkeling nog fijner
is dan minder lichtgevoelig materiaal
van enige jaren geleden.
Voor we de waarheid van deze bewe
ring willen toetsen en ook de praktijk
van het ontwikkelen van zo'n film
met als eis een uiterst fijne kor
rel gaan bespreken, eerst even een
zeer korte uiteenzetting, waarom de
korrel van het negatiefmateriaal zó
belangrijk is, dat er een halve biblio
theek over geschreven werd. Bij de
intrede van de kleinbeeldcamera, nu
ongeveer een dikke dertig jaar geleden
werd gebx-uik gemaakt van geperfo
reerd filmmatei'iaal, dat ook voor de
Elvis Presley is Paramounts
trekpleister voor de jeugd. Ove
rigens heeft Elvis' plotselinge
ommezwaai na zijn diensttijd bij
diezelfde jeugd nogal wat stof
doen opwaaien. Het wordt niet
overal gewaardeerd, dat Ameri
ka' s rock 'n roll-koning zo abrupt
zoete-liedjes-zanger werd.
Advertentie
Mengmeststof voor kamerplanten 65%
100 gram - 65 ct - Volop groei en bloeit
Nu is het de goede tijd om
Uw bloembollen te bestellen; in
ieder geval voor die bollen, wel
ke, men binnenshuis tot ver
vroegde bloei wil brengen. Het
vervroegen van bloembollen is
een prettig werkje. Speciaal de
paperwhites behoeven niet te
mislukken, doch dan dient men
ze nu zo spoedig mogelijk te be
stellen en doe dat vooral bij een
solide firma; ook de zaadhan
delaar zal u aan goede kwali
teit bollen kunnen helpen.
Vrijwel alle bloembollen moe
ten voor vervroegde bloei eerst
een donkere kastbehandeling
ondergaan, doch voor paper-
white-Narcissen is dat niet no
dig, die mag men direct in het
volle licht zetten en het is hele
maal niet moeilijk ze in bloei te
kweken.
Direct na ontvangst dienen
de bollen in de voor hen be
stemde schalen of potten gezet
te worden. Gebruik er gewone
tuingrond voor; die behoeft men
niet extra te bemesten. Het is
echt niet nodig ze in de grond
op te kweken; ook als men
„drie-hoog" woont, kan men
narcissen vervroegen. U heeft
er alleen maar grint voor
nodig. Op de bodem van de
schaal komt een laagje fijn ge
wassen grint en daarop zet men
de bollen en dan zo, dat ze el
kaar een beetje steunen. Nadien
zal men de schaal moeten vul
len met grint en met water, zo
dat de neuzen van de bollen
precies onder het grint zitten.
Paperwhite's bloeien met flin
ke trossen heerlijk geurende,
witte bloemen. Men dient er op
te letten dat het grint voldoende
vochtig blijft. Als de bollen bezig
zijn met het vormen van wor
tels en ze staan droog, zal ex-
van de bloemknoppen niet veel
terecht komen en dat zou jam
mer zyn.
Paperwhites zijn alleen ge
schikt voor het vervroegen in
huis; voor tuinbeplanting deu
gen ze niet. Na de bloei kan
men ze dus als waardeloos op
ruimen; ook voor het vervroe
gen in een volgend seizoen kan
men ze niet meer gebruiken.
G. Kromdijl-
PAPERWHITES
