Kennedy's brengen meer
cultuur in Witte Huis
Marcel Ayme waagde zich
aan het negerprobleem
PANTER
Spoedig goedkeuring van
liavenaaideg Europoort?
MelodramaLouisiane'
is moeizaam bedenksel
Kerkelijk L even
Helaas „De Beer" en kostbare
landbouwgrond opofferen
SENORITAS
Opgericht 1 maart I860
Donderde" 26 oktober 1961
V:e'de blad no. 30487
Geen verbeelde
werkelijkheid
Marcel Aymé Is een paar jaar ge
leden een week of wat in de Verenig
de Staten geweest en dat bezoek is
hem toen niet zo heel goed bekomen.
In de eerste plaats, omdat hij van
nature al weinig trekken van overeen
komst met de bereisde Roel vertoont,
en voorts ook omdat moeilyk kan wor
den beweerd, dat de befaamde „Ame
rican way of life" (Amerikaanse le
vensstijl) parallel zou lopen met het
leven, dat deze ietwat schuwe schrij
ver leidt op zijn Butte van Montmar-
tre, waar hij wel tot de ontoegang-
kelykste monumenten van dit inter
nationale toeristencentrum behoort. In
een vorig stuk, „La mouche bleu", had
hij zijn gal al eens uitgespuwd spe
ciaal over de koopmansgeest en de
hypocrisie van de Amerikanen, doch
achteraf heeft hij blijkbaar nu ook
nog eens aan dat oude zeer van het
negervraagstuk een apart melodrama
willen wijden. Eerlijke verontwaardi
ging over hemeltergend onrecht kan
natuurlijk een zeer positieve drijfveer
vormen voor een kunstwerk, doch wan
neer Aymé de rassendiscriminatie wil
bestrijden om als dramaturg een
„j'accuse" op zijn naam te schrijven,
dan had hij zijn stof niet zo ver van
huis behoeven te zoeken en ook in
Algerije kunnen vinden! En voor de
Franse dramaturg zou de belichting
van een overeenkomstig probleem in
dat gebied bovendien het niet geringe
voordeel hebben opgeleverd, dat hij
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Leeuwarden (vac. W
Bartlema) A. Moll te Steenderen. Beroe
pen te Nieuw-Weerdlnge H. J. Trommel
te Jullanadorp. Aangenomen naar Oot-
marsum (toez.) J. H. ten Broecke, vlc. te
Uithoorn. Bedankt voor Nes en Wierum
(Fr.) J. Kronenburg, kand. te Zeist - voor
Witmarsum (toez.) W. P. E. van Kooten,
vicaris te Amstelveen. Aangenomen de be
noeming tot leraar godsdienstonderwijs,
tevens belast met het schoolpastoraat aan
het Chr. Lyceum voor Twente te Almelo
W. H. Maas te Amsterdam-West.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Bünde (Oostfriesland)
J. Koster te Laar (Duitsland). Bedankt v.
Glessendam G. J. van der Burgh te Lex-
mond.
CIIR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Franeker W. van Heest te
Emmen.
GEREF. KERKEN (Vrijgemaakt)
Beroepen te IJmulden D. Niei wenhuls
te Bunschoten-Spakenburg.
DOOPSGEZINDE BROEDERSCHAP
Beroepen te Edam-Monnlkendam-Mld-
delle R. Hofman te Heerenv< ai.
MAGALl NOËL
met haar zwarte minnaar
JAMES CAMPBELL
in Marcel Aymé's Louisiane
zijn inspiratie dan niet uit de tweede
hand had behoeven te ontlenen.
Niet waar gemaakt
Het fundamentele bezwaar tegen
„Louisiane", waardoor 't als toneel
stuk en zelfs als persoonlijke medede
ling is mislukt, is vooral, dat men
zich hier geen moment tegenover een
brok verbeelde werkelijkheid voelt ge
steld, doch slechts kennismaakt met
een moeizaam en onevenwichtig be
denksel, dat Amyé, tegen zijn gewoon
te in, echter kennelijk zéér ernstig be
doelde, en waarin de toeschouwer geen
anderhalve minuut geloven kan. Niet
alleen omdat het verhaal op te wan
kele pijlers van logica berust, doch
vooral omdat wijl zelfs de hoofdfi
guren om van de nevelige rest
maar te zwijgen him verbijsteren
de gedragingen nergens waar weten
te maken. Naar het voorbeeld van
Sartre's „Huis Clos" plaatst ook Aymé
hier zijn personages tezamen in een
besloten ruimte met de bedoeling de
dramatisch spanningen als' in een
stoomketel als het ware onder hoog
druk te zetten. Die ruimte is hier het
landgoed van een juist gestorven
Amerikaanse multimiljonair, die in
zijn erfenis heeft bepaald, dat vijf
achterneven en-nichten pas hun rech
ten op een deel van de buit zouden
kunnen doen gelden, nadat- ze eerst
zeven weken tezamen in die villa heb
ben doorgebracht.
Haat van de renegaat
Een langdurige familiereünie der
halve waarvan de kansen op succes
priori nog grondig worden onder
mijnd door de omstandigheid dat een
der nichtjes, tengevolge van een tot
dusverre geheimgehouden slippertje
van haar moeder met een neger die
haar anonieme vader was, een koffie
bruine huidskleur heeft waarmee in
het bijzonder de familieleden van on
der de kleurlinie zich aanvankelijk
niet willen en kunnen encanailleren.
Vooral het blanke nichtje dat nu, on
der het oog van de notaris, voor
'teerst zo maar met een negerzusje
wordt geconfronteerd, heeft veel moei
te het offer te brengen van die ge
zamenlijke en compromitterende lo
geerpartij. Maar tenslotte zal, terwil-
le van de contanten, het experiment
toch maar worden beproefd. Nadat het
negermeisje haar halfzusje evenwel in
vertrouwen heeft weten te nemen om
haar het ooggetuigeverslag over te
brieven, dat hun beider moeder haar
had gedaan over haar illegale liefdes
ervaringen riet haar zwarte vader, is
de hartstocht en nieuwsgierigheid van
die jonge blanke vrouw gewekt. Zo
werpt ze zich bij de eerste gelegen
heid, een half uur later, in de armen
van een neger-huisknecht-, student in
de rechten, welke omstrengeling haar
op slag van haar racistische vooroor
delen geneest.
(Van onze correspondent)
Verwacht wordt, dat de regering zich spoedig in positieve zin zal uit
spreken over de uitvoering van de eerste hoofdfase van een 3500 ha groot
havencomplex in Europoort, dat 750 miljoen gulden zal gaan kosten en
vrijwel geheel Rozenburg met het natuurreservaat De Beer zal op
eisen en de ondiepe Maasvlakte voor de kust tot een terrein van 1500 ha
hoogwaardig haventerrein zal maken. Deze grootscheepse havenuitbrei
ding zal tot 1980 moeten voldoen aan de vraag naar haventerrein en
industriegebied aan havens, waar schepen tot 100.000 ton kunnen komen.
Mede in het plan is opgenomen een doortrekking van de pieren voor de
Nieuwe Waterweg, waardoor de Waterweg en Europoort een gemeenschap
pelijke monding in de Noordzee zullen krijgen, zij het met gescheiden
vaarwegen.
Aldus heeft de hoofdingenieur-direc
teur van de Rijkswaterstaat in de di
rectie benedenrivieren, ir. J. Volkers gis
teren in het Rijnhotel te Rotterdam be
kend gemaakt tijdens een bijeenkomst
van het Kon. Instituut van Ingenieurs,
die zijn jaarlijkse dag heeft gewijd aan
de Rijnmondhavenplannen.
Tankers tot 100.000 ton
Ir. Volkers wees er op dat de defini
tieve monding voor Europoort er zo
spoedig mogelijk moet komen. Thans
is er een voorlopige monding in de Wa
terweg. Zolang er nog maar weinig
schepen in Europoort komen, zyn er
geen veiligheidsmaatregelen nodig, maar
zo gauw de vaart met dergelijke grote
schepen met een zo gevaarlijke lading
drukker wordt, zal ernstig moeten wor
den overwogen of tijdens het binnen
komen van deze grote olietankers de
andere scheepvaart niet moet worden
stilgelegd om het gevaar van aanva
ring te voorkomen, wat op zichzelf weer
gevaar verderop de Waterweg oplevert,
Ir. Volkers verwacht dat binnen de
komende jaren tankers van 80.000 tot
Nederlandse politici
(KVP) in Berlijn
Zes vooraanstaande leden van de
K.V.P. de heren J. M. Peters, Th. Laan
en J. M. A. C. van Dongen, leden van
de Tweede Kamer en H. J. A. M. Vrou-
wenvelder, J. A. Mommersteeg en J.
Bronkhorst, lid van het partijbestuur,
zijn gisterochtend voor een bezoek van
drie dagen in Berlijn aangekomen.
Zy zullen zowel het oostelijk als het
westelijk stadsdeel bezoeken en een be
zoek brengen aan de industrietentoon
stelling. Vandaag worden zij ontvangen
door de vicaris-generaai van net bisdom
Berlijn mgr. Walter Adolph en de vice-
voorzitter van net Westberlijnse se
naat, Wolfram Müllerburg. Morgen biedt
de Nederlandse consul-generaal in Ber
lijn hun een receptie aan.
Zaterdagochtend vertrekt de groep
naar Bonn.
100.000 ton geen uitzondering meer zul
len zijn.
Steeds meer oliemaatschappijen laten
hun nieuwbouwplannen wijzigen en ont
worpen schepen tot 30.000 ton worden
nu 80.000 ton. De kosten van deze ha-
venaanleg zijn hoog f. 200.000 per
ha. maar de economische voordelen
wegen er verre tegenop. Bij een aan
voer van 25 miljoen ton olie de
huidige raffinagecapaciteit van de drie
raffinaderijen aan de Waterweg is een
besparing van 75 miljoen per jaar mo
gelijk door ruwe olie met schepen van
100.000 ton dw. aan te voeren inplaats
van met schepen van 50.000 ton. En by
een vergelijking met schepen van 30.000
ton is dit voordeel nog sprekender.
Bijzonder spijtig noemde ir. Volkers
het dat De Beer moet worden opgeof
ferd en dat kostbare landbouwgrond
verloren zal gaan, maar een andere in
deling om voor Rotterdam tot dezelfde
enorme voordelen te komen is onmo
gelijk.
Den Haag zegt Ned.
Ballet de liuur op
Het gemeentebestuur van Den Haag
heeft het bestuur van de stichting „Het
Nederlands Ballet" met ingang van 15
november de huur opgezegd va nde hal
en twee lokalen tot balletstudio ver
bouwde lokalen van het schoolgebouw
aan de Koningstraat 118a. Deze opzeg
ging is geschied naar aanleiding van het
feit, dat de stichting „Het Nederlands
Ballet" de huur heeft opgezegd van een
toneelzaal aan de Maasstraat, die tot
voor kort bij deze stichting in gebruik
was als opslagplaats voor décors en re-
quisieten. Deze materialen heeft men
thans overgebracht naar de studioruim
te aan de Koningstraat.
Deze opzegging motiverend voert de
gemeente 's-Gravenhage aan, dat de
ruimte aan de Koningstraat niet meer
overeenkomstig de bepalingen in het
huurcontract worden gebruikt. Zij zijn
verhuurd als kantoor -en oefenruimte
en worden gebruikt als opslagplaats.
Volgens de bepalingen in het contract
heeft de gemeente in dat geval het recht
van opzegging.
De gemeente Den Haag heeft er aan
toegevoegd, dat het Nederlands Ballet
tot en met februari 1962 huur voor da
ruimten aan de Koningstraat heeft be
taald. „Aangezien deze ruimten thans
gebruikt worden voor het opslaan van
decors en requisieten dit in strijd met
hetgeen in het huurcontract staat is
het ons mogelijk met een maand da
huur op te zeggen", aldus da woord
voerder van de gemeente.
Het ligt waarschijnlijk in de bedoeling
deze b innenkort vrijkomende ruimte
aan de Koningstraat te verhuren aan
het Nederlands Danstheater. Nadere
bijzonderheden kon men ons van ge
meentewege echter nog niet geven.
Meer dan eeuw oud
behang siert nu
diplomatenkanier
(Van onze correspondent in
Washington)
Peter Hill, een antiquair in
Washington, had onlangs verno
men, dat er in het plaatsje Thur-
mont in Maryland een "betrekkelijk
oud huis zou worden afgebroken
om plaats te maken voor een grote
zelfbedieningswinkel. Dat huis had
behang, dat ruim 125 jaar oud
moest zijn.
Peter Hill ging eens kijken, zag dat
het behang in goede staat was en
vroeg aan de slopers of hij mocht pro
beren het van de muur te halen. Voor
vyftig dollar wilden die slopers hun
afbraakkarwel wel een week uitstellen,
dat bleek lang genoeg, want in drie da
gen tijd zag Peter Hill kans om
met een soort troffel en een scheer
mesje het behang van de muren los
te maken.
Toen hij daarmee klaar was liet hij
het Witte Huis weten, dat hij 32 rollen
oud behang in zijn bezit had. Dit be
hang was inderdaad 125 jaar oud en
afkomstig uit de fabriek van Zuber in
de Elzas, een firma die nog altijd be
staat.
In het Witte Huis toonde men zich
zeer geinteresseerd en al spoedig kwam
Peter Hill zijn 32 rollen uitspreiden in
de werkkamer van mevrouw Pearce,
de curator. Het duurde niet lang of
mevrouw Kennedy zelf kwam dat oude
behang eens bekijken en zij bleek di
rect heel enthousiast.
Schenkingen
De Nationale Vereniging van Bin
nenhuis-architecten heeft in de laatste
jaren herhaaldelijk meubelen, tapijten,
lampen enz. aan het Witte Huis ge
schonken. Men streeft ernaar om ein
delijk de ambtswoning van Amerika's
president eens in te richten in de stijl
van de tijd waarin het Witte Huis is
gebouwd. Eind achttiende, begin ne
gentiende eeuw dus.
Mevrouw Kennedy liet informeren
of genoemde vereniging eventueel be
reid zou zijn dit oude behang te schen
ken als wandversiering voor de ont
vangkamer voor diplomaten, een
mooie, ovale kamer aan de zuidkant
van het huis. Juist op die ovale wan
den zouden de landschappen van het
behang goed tot hun recht komen.
Mooie winst
De vereniging verklaarde zich ter
stond bereid. Peter Hill, die het behang
voor 50 dollar had verworven, kreeg
er 12.500 dollar voor. Dat was een
mooie winst (45442 gulden in één klap),
maar volgens deskundigen had hij er
op de vrye markt 17.500 dollar voor
kunnen krijgen.
Thans is de wandversiering keurig
aan de muren geplakt van de bekende
ovale kamer, waar de president bui
tenlandse ambassadeurs pleegt te ont
vangen, wanneer zij voor het eerst
hun opwachting komen maken. Het
behang dat de fabriek van Zuber in
1834 voor het eerst begon te maken
heet „Scenic America" en de serie be
staat uit vyf taferelen: haven van
Boston, haven van New York, West
Point, Niagara-watervallen en de na
tuurlijke brug in Virginië,
Shakespeare
Toen onlangs president Ibrahim
Aboed van Soedan in Washington op
bezoek was, hebben de president en
mevrouw Kennedy hem een diner aan
geboden. Na afloop daarvan hebben zij
iets nieuws georganiseerd, iets wat in
het Witte Huis nooit was voorgekomen.
Zij hebben namelijk aan een zevental
begaafde Amerikaanse acteurs ver
zocht scènes uit Shakespeares werken
ten tonele te brengen.
In de oostzaal van het Witte Huis
had men een toneel geconstrueerd van
rood fluweel en ongeveer honderd ge
nodigden onder wie de Britse ac
teur Sir Ralph Richardson hebben
daar genoten van scènes uit Mac
beth", „Troilus and Cressida" enz.
President Kennedy zelf heeft veel
belangstelling voor culturele zaken,
maar zijn tijd wordt uiteraard groten
deels in beslag genomen door rege
ringsproblemen. In zijn echtgenote
heeft hij echter een uitstekende mede
werkster voor culturele aangelegenhe
den.
Mevrouw Kennedy streeft er dus
naar de officiële vertrekken van het
Witte Huis ingericht te krijgen met
Amerikaanse meubelen uit het eind
van de achttiende eeuw, maar voor
hun particuliere woonruimte verkiezen
de Kennedy's Frans meubilair.
Gedeelte van het onlangs aan
gebrachte antieke behang in het
Witte Huis
Onbetwist de populairste in deze prijsklasse... al jaren lang!
(Van onze Paryse correspondent, Frank Onnen)
Het rassenvraagstuk, en in het bijzonder het negerprobleem, heeft
de laatste jaren al vele toneelschrijvers in zijn greep gehad.
Na "Morts sans sepulture" van Jean-Paul Sartre dat overigens
later door de schrijver wegens het visuele realisme van een lynch-scène
weer verworpen werd kan men momenteel hetzelfde onderwerp in
twee verschillende Parijse theaters zien behandeld of tenminste belicht:
in Bellak's "Football" en in "Louisiane" van Marcel Aymé.
Doch met alle sympathie en warme instemming, die men uiteraard
wel voelen moet voor deze aanklachten, verscheen ons toch opnieuw
de uitspraak van André Gide voor de geest dat „met goede gedachten
altijd slechte kunst wordt voortgebracht"
De vooroordelen slaan nu juist over
naar de andere kant, want als ere-
negerin begint ze op slag 't blanke ras
te verachten met de mateloze haat
van de renegaat, die de vroegere fou
ten met een verdubbelde ijver wil be
talen! Een bekering die evenwel nog
duurder moet worden bekocht door
haar partner in deze onthullende lief
de die, op grond van rassenschen-
ding, diezelfde avond nog door de
sheriff in een belendende kamer met
een revolver wordt neergeknald, een
schot waarmee ook „Louisiane" het
einde heeft bereikt.
Werk van een „nègre"
En ziedaar dan dus het even om
slachtige als ongeloofwaardige be
denksel, waarin 'twèl lastig valt ook
nog maar een enkel spoor terug te
vinden van die gelijktijdig ijle en
tastbare atmosfeer, waarin Aymé zijn
vroegere werk placht te drenken. Maar
misschien heeft hy zijn „Louisiane",
waarin hij het negervraagstuk even
uit de doeken zou doen, wel laten
schrijven ook door zo'n assisterend
jongmaatje dat in het jargon der
Franse literatoren een „neger"
.(„Nègre") wordt genoemd. Het is, lijkt
mij, de enige, ofschoon toch ook wat
gewaagde veronderstellingen waardoor
in deze samenhang de eer of de re
putatie van een der meesters der hui
dige Franse letteren misschien nog te
redden zou zijn
