VAN KNIPPERBOL NAAR ZEBRAPAD
Een operatie die moet slagenmaar
beslist onvoldoende is voorbereid
Niet ideaal
Drukknopsysteem in overweging
voor sommige punten in Leiden
AUftteffflwa©»
Sovjet-raket naar
Stille Oceaan
Nog één verschil
van mening
de beste
slaolie
zit in blik
dauwdrop
Opgericht 1 maart I860
Dinsdag 24 oktober 1961
Derde blad no. 30485
welke aanleg het resultaat was van een
verzoekschrift van het hoofd van het
Pestalozzischool en onze daarop volgende
publikatie over de veiligheid van de
„klaar-overtjes".
Druk-knop
Het was te verwachten, dat de knip-
perbollen in de stadscentra niet aan de
verwachtingen zouden voldoen. Het valt
te vrezen, wanneer niet snel de situatie
aan de nieuwe regeling wordt aange
past, dat over de beschermende functie
van de zebra-paden over enkele jaren
hetzelfde gezegd zal moeten worden.
Eerlijk gezegd zijn wij niet erg ge
lukkig met die nieuwe regeling met be
trekking tot de beschermde oversteek
plaatsen voor voetgangers: elk zebrapad
in de bebouwde kom, elke door knipper-
bollen beschermde oversteekplaats buiten
de bebouwde kom.
Te lang, veel te lang zelfs Is er geaarzeld, voordat ook in ons land
de voetganger wettelijk deelgenoot in het verkeer werd. Enige jaren
geleden werden de knipperbollen ingevoerd als markering van plaatsen,
waar de voetganger de rijweg kon oversteken met een zekere bescher
ming. Zij hebben niet het effect opgeleverd, dat ervan verwacht werd,
aldus de laconieke mededeling van officiële zijde van enige tijd geleden.
Derhalve worden die knipperbollen over enkele dagen ten grave ge
dragen in de bebouwde centra, terwijl zij ondanks hun ondoelmatigheid
buiten de bewoonde centra worden ingevoerd. In de bewoonde centra
wordt overgeschakeld van knipperbol op zebra-pad.
Op elk „zebra-pad'' geniet de voetganger van 1 november af be
scherming. Daarvoor Is nodig dat zowel voetgangers als rijverkeer er
zich van bewust zijn, dat de nieuwe regeling een vlot samenspel tussen
loop- en rijverkeer vertoont.
De voetganger wordt thans officieel erkend deelnemer aan het ver
keer op royaal gezegd tien maal zoveel plaatsen als tot dusver het
geval was. Maar noch hij noch het rijverkeer mag de „EERST-IK-
DAN-JIJ-mentalitelt als leidraad nemen want dan komt er namelijk
niets, helemaal niets anders van de nieuwe regel terecht dan veel meer
doden en gewonden en schade en ellende.
Ook in Leiden zal er nog heel wat moeten gebeuren, voordat de
situatie is aangepast aan de nieuwe wettelijke regeling. Het heeft ons
verbaasd, dat tot dusver vrijwel niets aan de tot een half jaar geleden
bestaande situatie Is veranderd, hoewel nu toch een ingrijpende wijzi
ging in de rechten en plichten van de weggebruikers is aangebracht.
Kernregels
De wettelijke regels worden met Ingang
van 1 november als volgt.
Op elk zebrapad in de bebouwde kom
heeft de voetganger voorrang. De voet
ganger moet echter rijverkeer, dat niet
tijdig kan stoppen, voorrang verlenen.
Voorts moet de voetganger altijd voor*
rang verlenen aan door geluidssignalen
begeleide auto's van brandweer, politie,
ziekenwagens, begrafenisstoeten en
militaire colonnes.
Voetgangers dienen echter steeds over
te steken op de zebrapaden op voor
zichtige wijze, zonder nodeloos het
rijverkeer tot plotselinge acties te
noodzaken en voorts zonder onnodige
onderbreking van het rijverkeer, dus
zoveel mogelijk in gelijktijdig over
stekende groepjes.
Voetgangers mogen niet binnen 80
meter van een zebrapad oversteken
afgezien van enkele uitzonderingen.
Rijverkeer is verplicht, de voetgangers
deze wettelijke bescherming en vrij
heid te geven.
Voorrang moet door het rijverkeer ook
aan voetgangers gegeven worden bij
het afslaan naar een zijweg, waarover
ongeveer bij de hoek een zebrapad over
de weg ligt, die het rijverkeer wil
inslaan.
Niet eenvoudig
Dit lijkt allemaal heel erg gemakkelijk.
Maar het is het bepaald niet. Noch voor
het voetgangersverkeer, noch voor het
rijverkeer.
Laat ons eens de situatie in Leiden
in ogenschouw nemen.
In Leiden bestonden tot dusver on
geveer vijf door knipperbollen bescherm
de oversteekplaatsen (waarbij gecombi
neerde plaatsen als één werden gere
kend). Bij de nieuwe regeling worden
het er ongeveer vijftig.
Deze van 1 november af in Leiden
bestaande circa vijftig zebrapaden zijn
aangelegd zonder er meer rekening te
houden, dat zij wettelijk beschermde
oversteekplaatsen zouden worden. Niet
temin worden zij dat, en sinds het be
sluit ertoe is er vrijwel niets veranderd.
Van bol naar zebra
De zebrapaden werden aangelegd om
de voetgangers tot leidraad te dienen.
Waar zij met knipperbollen werden be
schermd kreeg de voetganger zelfs een
vrijgeleide (voor zover redelijk gehan
teerd). Voor zover de zebra's werden
aangelegd zonder de knipperbol als
voetgangersbescheiming waren zij toch
de geleiding van de voetganger langs de
meest logische en veilige weg. Goed, die
meest logische en veiligste weg wordt
nu ook beschermd.
Men zou zich kunnen afvragen, waar
om nu ineens het aantal beschermde
oversteekplaatsen voor voetgangers van
vijf tot vijftig moet worden uitgebreid.
Was het dan in Leiden tot dusver zo
slecht met de voetgangers gesteld?
Op die laatste vraag geldt een onom
wonden „JA" als antwoord. Het was
belachelijk, dat de voetganger slechts
op vijf punten in de stad „beschermd"
kon oversteken. Het is een zegen, Aat
Deze knipperbol heeft gefaald
in de stad. Nu gaat men het ermee
proberen buiten de bebouwde kom.
In de stad zelf zullen de zebra
paden zonder nadere duidelijke
markering de taak van de knipper
bollen overnemen. Of dit een suc
ces wordt hangt geheel af van het
samenspel tussen voetgangers en
rijverkeer.
De gemeente liet dezer dagen dit
nieuwe zebrapad aanleggen over
de Hoge Rijndijk bij het Rembrandt
Lyceum. Onlangs hebben wij daar
op aangedrongen naar aanleiding
van een verzoek van een school
hoofd aan B. en W. tot betere be
scherming van de hier opererende
klaarovertjes. Ook elders in de stad
zijn de klaarovertjes thans iets
beter beschermd, b.v. in de zeer
gevaarlijke bocht van de Zijlsingel
bij de Oosterkerkstraat. Daar staat
tegenwoordig verderop in de on
overzichtelijke bocht een extra
klaarovertje als waarschuwings
post.
by het van 1 november af op 50 plaatsen
kan doen.
Het gaat er echter wel om, hoe zich
dit in de praktijk zal ontwikkelen. De
thans bestaande oversteekplaatsen zijn
namelijk niet als „beschermde" ontwor
pen, maar als geleidesysteem. Klopt dat
met de behoefte van wettelijke bescher
ming?
Waar?
Op talloze punten (zoals het voorals
nog niet verkeersintensieve knooppunt
Gansoordbrug-Nieuwe Rijn-Hooigracht)
vinden wij meerdere zebrapaden, die
nuttig zyn maar minder nuttig dan
zebrapaden op het kruispunt aan de
andere kant van de Hooigracht by Haar
lemmerstraat en Pelikaanstraat. In de
nieuwe wijk Zuid-West is men gelukkig
royaal geweest met zebrapaden op de
belangrijkste kruispunten. Maar wanneer
deze een voor de voetgangers bescher
mende functie krijgen, zouden wij deze
zebrapaden liever zien verdwijnen om
er nieuwe voor in de plaats te krijgen
op de Stationsweg bij Mors- en Rijns-
burgersingel, op de Rynsburgerweg etc.
Fouten
Voorts is er bijvoorbeeld op de Hoge
Rijndijk nabij de Wilhelminabrug een
oversteekplaats voor wielrijders, die ge
markeerd is op een wijze, die overeen
komt met een beschermde oversteek
plaats voor voetgangers met ingang van
1 november a.s. Blijkbaar hebben de
financiële middelen ontbroken, om deze
over enkele dagen ingaande wantoestand
te voorkomen.
Op dezelfde Hoge Rijndijk werd dezer
dagen een nieuw zebrapad aangelegd bij
het Rembrandt Lyceum, mede ten dien
ste van de klaarovertjes op dit punt,
Dan is er de kwestie van het „druk
knop-systeem".
Bij de Maarsmanssteeg ligt over de
BreestraaA een zebrapad. Vooral des
zaterdags steken hier vele honderden
voetgangers over. Tot dusver wordt hier
op zaterdag een eerlijke verdeling tus
sen voet- en rijverkeer gehandhaafd door
een verkeersagent. Op zichzelf is dat
waanzin. De politie kan altijd zeggen
„doorrijden" of „stoppen", ook op dit
punt. Daar is geen zebra voor nodig.
Vooral in de komende tijd, wanneer
politietoezicht op naleving van de nieuwe
bepalingen een eerste vereiste is, lijkt
het ons verspilde moeite, op dit punt
een agent als verkeersregelaar in dienst
te houden, aangezien er andere rege
lingssystemen bestaan.
Het leidt tot de grootste verwarring,
wanneer op dit punt geen speciale maat
regelen worden getroffen. Want dan ligt
immers het rijverkeer volkomen lam,
aangezien de voetgangers niet of nau
welijks er om denken dat zij periodiek
in groepsverband moeten oversteken
teneinde het toch al belemmerde rij
verkeer nog enige kans te geven, om
door het hart van Leiden te rijden.
Een drukknopsysteem zoals wij het
I hier zouden willen bepleiten (met ver-
i keerslichten voor rijverkeer en voet-
I gangers) heeft zeer wel voldaan b.v. in
Eindhoven, in Scheveningen en andere
plaatsen. Voetgangers mogen niet over
steken zolang het licht voor voetgangers
op rood staat. Zy kunnen dit op groen
brengen en daarmee het rijverkeer voor
een rood licht laten stoppen, door op
een knop bij de oversteekplaats te druk
ken. Dit hoeft niet een permanente
blokkade van het ryverkeer te veroor
zaken, omdat de voetgangers-lichten al
leen een kwart van een bepaalde periode
op groen kunnen springen zoals dat b.v.
bij de Pier in Scheveningen het geval
Een zelfde systeem zou zeer aanbe
velenswaardig zijn voor de oversteek
plaatsen op het Stationsplein. Zelfs te
genwoordig, nu de knipperbollen nog van
kracht zijn in de binnenstad, zodat het
rijverkeer beter georiënteerd is op om
de hoek naderende beschermde over
steekplaatsen, is het voor de voetgangers
geen genoegen om over te steken van
de Stationsweg naar het Station. Het
zijn vooral de bromfietsers en wielrijders,
die zich van deze door knipperbollen
beschermde oversteekplaats niets, hele
maal niets aan trekken. De automobilis
ten houden er zich naar onze ervaring
zeer goed aan. Ook op dit punt zouden
verkeerslichten, in stadia bediend door
voetgangers, zeer zijn aan te bevelen.
Vele wensen
Zo zyn er duizend en één punten meer,
waaraan meer aandacht besteed zou
moeten worden voordat op 1 november
de nieuwe regelingen ten bate van de
voetganger van kracht worden. Bijvoor
beeld een geluidsinstallatie bij hetknoop-
punt Gijselaarsbank die de bedienaar
van de verkeerslichten in staat zou stel
len luidkeels te verkondigen, dat de
voetgangers op een gegeven moment
zouden kunnen oversteken. Want de
thans bestaande zebrapaden op dit punt
betekenen niets, wanneer het rijverkeer
niet zo geregeld wordt dat van tijd tot
tijd (zoals nu door veelal niet waarge
nomen handgebaren van de politie) de
voetgangers, waaronder langzame ouden
van dagen, gelegenheid krijgen naar de
andere kant van de weg.
Voorts wordt nu plotseling de over
steekplaats bij de Blauwpoortsbrug over
de Prinsessekade beschermd, terwijl men
deze bescherming in de tijd van de
knipperbollen beslist afwees. Ook zal
daar spoedig Iets aan moeten worden
gedaan.
Reeds bepleit
Het heeft ons overigens genoegen ge
daan, dat van gemeentezijde reeds een
drukknopsysteem voor verschillende
punten in de stad in overweging is. Het
komt ons alleen wat laat voor, deze
overweging, evengoed als plannen om
een luidsprekerinstallatie bij de Gijse-
laarsbank in te richten en verkeerslich
ten b.v. bij het kruispunt Rijnsburger-
weg-Warmonderweg. Al dergelijke maat
regelen zouden ons inziens verwezenlijkt
moeten zijn, voordat de nieuwe bepa
lingen over het recht en de plicht van
de voetganger van kracht werden.
V0ET6AN6ERS OPmPDMKE»
PIETONS
FUSS6AN6ER
PEDESTRIANS
PRESSEZIE80ÜÏW
PRESS BUM#
Een dergelijk drukknopsysteem, Scheveningen, is ook voor Leiden
zoals wij dat fotografeerden in in overweging.
Het gaat niet aan om te zeggen: laten
we nu eens zien hoe het loopt, dan kun
nen we zien hoe we het moeten maken.
Nu kloppend maken
Het gaat nu om da volgende
kwestie: Na het fiasco van de
knipperbollen moeten we 't nieuwe
systeem voor de deelneming van
da voetganger aan het Verkeer
waterdicht maken.
Wij kunnen ons na wat gebeurd
is niet een nieuw fiasco veroor
loven. Daar moeten openbare
werken en politie alles tegenaan
gooien. Desnoods morgen begin*
nen, en overmorgen klaar gijn. Een
beroep op personeelstekort fs fai dit
geval onjuist.
Dit mag van de overheid ver
wacht worden; van de weggebrui
ker, op vier of twee wielen of op
twee benen, wordt verwacht dat
hij rich als een redelijk denkend
mens gedraagt.
Dat wil zeggeni eerbied voor de
rechten van de ander. Maar ver
wacht mag dan ook worden dat de
overheid de situatie passend maakt
voor het nieuwe systeem. Dat is
in Leiden nog lang niet overal het
geval 1
Gisteren Is opnieuw een Russische
meetrapsraket naar een doelwit in de
Stille Oceaan afgevuurd. De raket heeft
een afstand afgelegd van meer dan
12.000 kilometer en bereikte het doelwit
met een grote mate van nauwkeurig
heid.
De Rus Valerian Zorin heeft gisteren
in New York medegedeeld, dat de Sow-
jet-Unie en de V.S. het nog maar over
één ding oneens zyn wat de benoeming
van een tydelyk secretaris-generaal der
V.N. betreft. En dit was het aantal le
den van de adviesgroep en hun natio
naliteit. Zorin zei dit na een gesprek
met Adlai Stevenson, het hoofd van de
Amerikaanse delegatie bü de V.N.
Ook Stevenson verklaarde, dat het
aantal leden van de adviesgroep en hun
nationaliteit de enige nog belangrijke
kwestie was die nog geregeld moest wor
den.
De Russen hebben tot nu toe geëist,
dat de man, die voor de funotie van
secretaris-generaal wordt aangewezen,
de Veiligheidsraad van tevoren meedeelt
wie hij tot zijn directe medewerkers wil
benoemen en welke functies deze mede
werkers zullen krijgen.
Stevenson verklaarde dat de Russen
deze eis hebben laten vallen en dat beide
partijen het er nu over eens zijn dat de
kandidaat met deze uiteenzetting van
zijn plannen moet wachten tot na de
definitieve verkiezing. Dinsdag zullen
Zorin en Stevenson weer met elkaar
overleg plegen.
Op dit kruispunt van Breestraat
en Maarsmanssteeg wordt dee za
terdags het voetgangersverkeer crver
het zebrapad door een agent ge»
regeld. Hier zou een drukknopsys
teem zeer goede diensten kunnen
bewijzen, omdat het zowel de
veiligheid van de voetgangers als
de van tijd tot tijd vrije doortocht
van het rijverkeer garandeert zon
der dat er politie aan te pas hoeft
te komen. Deze politie zon zich dan
kunnen wijden aan de veel belang
rijker taak, elders toe te zien op de
juiste naleving van de nieuwe be
palingen. Want dit toezicht It voor
al de eerste tijd een dringend ver
eiste, wil de situatie niet Volkomen
in de knoop raken.
Kan zeer
lang
bewaart warden
67 cent
10S cent
180 cent
dauwdrop Maiskiem-olie
voor uw diëet 140 cent
dauwdrop Arachide-olie
voor de fjne keuken 125 cent
Verd acht van brandstichting
in eigen woning aangehouden
De Amsterdamse politie heeft gisteren
een 30-jarige man aangehouden, die er
van wordt verdacht in de afgelopen
nacht brand te hebben gesticht in zijn
woning aan de Grote Kattenburger
straat in Amsterdam. De brand op de
tweede etage werd ontdekt door de bu
ren. De brandweer was het vuur spoedig
meester. De avond tevoren was de man
reeds op het politiebureau Jonas Daniël
Meyerplein geweest met het verzoek
hem wat te kalmeren. „Ik ben zo over
stuur", klaagde hij toen. Hy blyft hard
nekkig ontkennen iets met de brand te
maken te hebben.
Hoessein contra Nasser
Koning Hoessein van Jordanië heeft
gisteren president Nasser van de VAR
er van beschuldigd, dat hij een tiran
niek bewind voert. Tot 400 afgevaardig -
den van het Jordaanse volk verklaarde
de vorst, dat de revolutie in Syrië vele
voordelen voor „de Arabische natie"
heeft opgeleverd. De unie tussen Egypte
en Syrië had daarentegen vele vergissin
gen aan het licht gebracht.
