Waarom is F. Langemeyer
burgemeester geworden?
Politiek overwoekert
het gezond verstand
TANK ESSO EXTRA
Mevr. Goloeba scheldt
op Nederlandse politie
Bouwstop kwam te laat
Adenauer begin
november naar
Washington
„Bandieten.... echte struikrovers"
A.R.P. verloor
1500 leden
Waar is de tijger?
CONGRES NATIONALE WONINGRAAD:
Japans protest
door Russen
verworpen
Huurvoorstellen
zo omslachtig
als Grootboek
Opgericht 1 manrt 1960
Maandag 23 oktober 1961
Derde blad no. 30484
(Van een onzer redacteuren)
„Wat ik zo aantrekkelijk vind in het burgemeestersambt? Als stafmede
werker van het secretariaat van de KVP kan ik misschien een advies bedenken,
waardoor er zo'n duizend woningen meer worden gebouwd. Dat is natuurlijk
heel aardig. Maar veel aardiger is het als meneer Jansen aan de Acacialaan
in het dorp waar je burgemeester bent een woning wil bouwen. Je kent meneer
Jansen, je kent de Acacialaan, je weet hoe het huis eruit zal gaan zien. Je
kent de achtergronden. Als je daar je medewerking aan geeft weet je precies
waar het om gaat. Je bent er zelf bij betrokken"
Drs. F. K. Langemeyer (38). de toe
komstige burgemeester van Warmond,
heeft een leuk huis in de Haagse Indi
sche Buurt. Een huis, dat hij maar wat
graag verwisselt voor een huis, (er
schijnt geen ambtswoning beschikbaar
toe zijn) in het dorp aan de Kaag. Want
eigenlijk houdt drs. Langemeyer niet
van de stad.
„Ik heb doelbewust uitgekeken naar
een gemeente, waar ze een economist
goed Kunnen gebruiken. Ik heb ook uit
gekeken naar een gemeente met een
goede secretaris. Want veel gemeente
lijke ervaring heb ik natuurlijk niet.
Als medewerker van het KVP-seoreta-
riaat ben ik veel in contact gekomen
met burgemeesters. Bij het voorberei
den van werkbezoeken van ministers. Bij
het organiseren van lezingen. Ik had
veelzijdig werk bij het secretariaat,
maar heb me niet kunnen specialiseren"
„Ja, als er toen ik afgestudeerd was
aan de Ned. Economische Hogeschool
in Rotterdam geen ambtenarenstop
was geweest, was ik misschien vlug
ger burgemeester geworden. Dat kan
(Van onze correspondent in Bonn)
Naar in Bonn verluidt zal Bondskan
selier Adenauer op 2 en 3 november in
Washington besprekingen voeren met
president Kennedy. Kennedy zou „de
nieuwe Bondskanselier" van West-
Duitsland hebben uitgenodigd voor een
zo spoedig mogelijke ontmoeting.
Aanvankelijk stond men in Bonn hui
verig tegenover het denkbeeld van een
Westduits bezoek aan Amerika. Sinds
Kennedy's laatste brief aan Adenauer is
dat veranderd. In deze brief heeft Ken
nedy duidelijk gesteld, dat hij zijn been
stijf zal houden in de kwesties Berlijn en
Duitsland. Wel heeft Adenauer toegege
ven. dat in de brief ook enige passages
voorkwamen, waarmee hij zich niet ge
heel kon verenigen. Deze lijken echter
toch meer van ondergeschikt belang.
Ambassadeur Grewe, die naar Bonn
was eekomen voor besprekingen is zater
dag naar zijn standplaats Washington
teruggekeerd. Hij heeft opdracht gekre
gen op drie essentiële punten in de
Westduitse politiek de nadruk te leggen
Bonn kan alleen met Oost-Duits-
land praten in opdracht van de drie
Westelijke mogendheden. Er kan geen
sprake zijn van een erkenning van het
communistische bewind.
De politieke en economische banden
tussen West-Berlijn en de Bondsrepu
bliek mogen niet verzwakt worden.
Van een aftocht van Westduitse auto
riteiten uit West-Berlijn wil men niets
weten.
Bonn verwerpt elke vorm van mili
taire ontspanning in Midden-Europa,
indien deze niet een eerste stap naar
algehele ontwapening en Duitse her
eniging zou betekenen.
best. Toch was ik graag ambtenaar
op het departement geworden. Mis
schien wel de enige deskundige van
Nederland op het gebied van de kik
vorsen- en muizenwet. Dat had ook
best gekund. Maar ja, als
„Of ik Warmond ken? Ik ken één
inwoner. Vanmiddag om drie uur leer
ik het college van B. en W. kennen .Die
komen me hier opzoeken. Ja, van de
Zwanburgerpolder heb ik wel eens iets
gelezen. Zeilen? Vroeger wel. Maar
sinds ik bij de KVP benGeen tijd.
Nauwelijks tijd om een roman te lezen.
Vroeger heb ik ook aan ornithologie ge
daan. Maar wat wil je in Den Haag
Misschien kan ik er in Warmond weer
wat aan doen. Vroeger heb ik ook paard
gereden. Maar om daar weer aan te
beginnen. Dat is wel een beetje gek".
Warmond lijkt me een heel prettige
gemeente. Een gesloten kom, veel na
tuurschoon en ongetwijfeld veel pro
blemen op het gebied van de recreatie"
„Ik zal nog moeten wennen. Net zo
als ik moet wennen aan het „burge
meester".
Drs. Langemeyer zal er ongetwijfeld
gauw genoeg aan wennen. Aan de War-
monders, die hem zullen aanspreken
met „burgemeester".
Zijn zoontje Frans (8) helpt hem
in ieder geval al op weg. Toen loij
zaterdag in de woning van drs. Lan
gemeyer op de nieuwe burgervader
van Warmond zaten te wachten,
schreeuwde Frans onder aan de trap
naar boven: „Waar is de burgemees
ter! Hier zijn al weer mensen van de
krant".
Vraaggesprek in Rusland
Het orgaan van het Russische
vakverbond „Troed" heeft gisteren
een vraaggesprek gepubliceerd met
mevrouw Goloeba, de echtgenote
van ir, Goloeb, die in Nederland
asiel gekregen heeft.
In dit vraaggesprek heeft mevrouw Go
loeba volgens „Troed", de Nederlandse
politie „bandieten" genoemd. Zij be
klaagde zich er voorts over, dat tijdens
haar bezoek aan Nederland, zij cn an-
De Anti-Revolutionaire Partij heeft
verleden jaar, zo blijkt uit het jaar
verslag over I960, dat op het zaterdag,
28 oktober a.s. te Amsterdam te hou
den partij convent behandeld zal wor
den, ruim 1500 leden verloren, rond
1 Yi Ultimo '60 telde de A.R.-partij na
melijk 97.980 leden, tegenover 99.613 per
einde '59 en 99.3-30 per einde '58. Van
de 18 centrales zagen van '59 op '60
slechts 3 het ledenaantal stijgen: Arn
hem (met 19), Utrecht (met 1) en Haar
lem (met 30).
Ook de nationale organisatie van A.R.
jongeren studieclubs (Arjos) zag zowel
aantal leden als aantal clubs dalen,
een ontwikkeling, die reeds enige ja
ren geleden inzette.
Uit het verslag '60 van de dr. Abra
ham Kuyperstichting, het wetenschap
pelijk bureau van de A.R.P., blijkt dat
de adviezen in overgrote meerderheid
aan leden van gemeenteraden werden
verstrekt. Er blijft echter een meerder
heid van raadsleden, die van de dien
sten -van de Stichting geen enkel ge
bruik maakt.
dere Russische toeristen van de Ne
derlandse autoriteiten het land slechts
„door de ramen van de bus" mochten
zien.
„En toen wij weggingen", zo had mevr.
Goloeba tegen de correspondent van
„Troed" gezegd, „gedroeg de Neder
landse politie zich als echte struik
rovers. Zij trachtte mijn terugkeer te
verhinderen en ging zelfs zo ver, dat
zij haar handen uitstak naar onze
ambassadeur, die mij trachtte te be
schermen. Niets is heiliger voor iemand
dan zijn moederland. Ik besefte dit
bijzonder duidelijk toen ik de gevan
gene was van de Nederlandse politie
op het vliegveld (Schiphol). Ik heb nu
uit de eerste hand kennis gemaakt
met de woeste zeden van het veel
geprezen Westen".
De correspondent van het Russische or
gaan besluit dan zijn artikel waarin
niet gerept wordt van ir. Goloeb, met
de opmerking, dat men wel respect
moet hebben voor „deze eenvoudige
vrouw, die zich verweerde tegen chan
tage en het brute geweld van provo
catiedeskundigen".
Volgens het artikel woont en werkt
mevrouw Goloeba in Sverdlovsk, in de
Oeral.
De Amerikaanse Republikeinse senator
Kenneth Keating heeft in een uitzen
ding van een Amerikaanse televisie
zender gezegd, dat ir. Goloeb uitge
nodigd dient te worden in de Ver
enigde Staten stralingsonderzoek te
doen.
De senator zei te hopen, dat de Ame
rikaanse autoriteiten iets zullen doen
om zich te verzekeren van ir. Goloebs
diensten bij het zoeken naar middelen
om het gevaar van radio-actieve af
valstoffen tegen te gaan.
Zoals gemeld heeft ir. Goloeb be
langstelling voor speurwerk dat ten
doel heeft radio-actief strontium 90
uit het menselijk lichaam te verwij
deren.
CONFERENTIE „VROUWEN
!N DE V.V.D." f
De stichting „vrouwen in de VVD"
heeft op de Pietersberg in Oosterbeek
haar jaarlijkse conferentie gehouden
onder voorzitterschap van mevrouw mr.
E. A. J. Scheltema-Conradl, wethoud-
ster van Haarlem.
Als spreker trad op mr. H. van Riel,
lid van Ged. Staten van Zuid-Holland
en van de Eerste Kamer. Hij zei, o.m.
dat vele van de tegenwoordige proble
men niet zoals vroeger ontstaan door
een geldtekort, maar door een aan-
passings- en een geestelijk welvaartste
kort. In dit verband zag hij als grote
vraagstukken de zorg voor de ouden
van dagen, de chronisch zieken en de
voor- en nazorg van geestelijk gestoor
den. Wat het onderwijs betreft, pleitte
de heer Van Riel voor het mogelijk ma
ken van een universitaire studie voor de
arbeidersjeugd. Een forum besprak vra
gen naar aanleiding va» het onderwerp
„Huwelijk en beroepsarbeid van de
vrouw". Mevrouw H. van Someren-
Downer, lid van de Tweede Kamer,
sprak over het onderwerp „Humor in de
politiek".
Op de tweede conferentiedag hebben
de Tweede-Kamerleden mej. mr.
J. J. Th. ten Broeck Hoekstra, me
vrouw ir. A. Kuiper-Struyk en mevrouw
mr. J. M. Stoffels-van Haaften tal van
binnengekomen vragen beantwoord. Me
vrouw Kuiper-Struyk hield een inlei
ding over het thema „Spreiden van
werken en wonen". Zij besprak enkele
problemen rond de ruimtelijke verorde
ning, o.a. de industrievestiging, de ver
stedelijking van net platteland en de
kwestie hoog- of laagbouw.
Juist... in de tank. Bij steeds meer auto's
de bergplaats voor een tijger. U hoeft er
niet voor op jacht. Iedere Esso Extra pomp
levert nu benzine met tijgerkracht, die uw
auto een nieuw leven geeftkittiger,
pittiger, krachtiger, machtiger. Neem de
proef op de som: stop een tijger in uw tankl
(Van onze Utrechtse correspondent)
„Politieke overwegingen over
woekeren in Nederland het gezond
verstand inzake de woningbouw".
Aldus mr. E. van Haersma Buma
in zijn rede op het congres van de
Nationale Woningraad, dat zater
dag in Tivoli in Utrecht werd ge
houden.
Mr. Van Haersma Buma hekelde
de voorliefde, die ons ministerie
van Volkshuisvesting en Bouw
nijverheid zijns inziens aan de dag
legt voor de vrije bouw. De uitbrei
ding van het woningcontingent van
80.000 tot 90.000, waarvoor de
Woningraad zo heeft gevochten,
zal voornamelijk voor dure wonin
gen worden bestemd, aldus de in
leider. Dit is sociaal onverant
woord, omdat de woningnood
zich allengs concentreerd op de
bevolkingsklasse met de laagste
inkomens.
Proef met superbom
De Sowjet-Unie heeft een officieel
protest van de Japanse regering tegen
het Russische voornemen, een kern
bom van 50 megaton tot ontploffing te
brengen, van de hand gewezen. Van
Russische zijde is gezegd, dat het pro
test aan het Westen gericht moet wor
den omdat dit „de verantwoordelijk
heid draagt voor de hervatting van de
proeven met kernwapens", aldus is in
Tokio bekend gemaakt.
Perzië heeft zich geschaard bij zeven
andere landen die een resolutie zullen
indienen, waarin er bij de V.N. op
aangedrongen wordt, een beroep te
doen op de Sowjet-Unie om de voor
genomen proef met de 50-megaton
bom af te gelasten, aldus heeft een
woordvoerder van het Perzische mi
nisterie van Buitenlandse Zaken mee
gedeeld.
De Oostenrijkse vice-kanselier, dr.
Bruno Pibterman, heeft zaterdag via
de radio een beroep gedaan op de
Sowjetrussische regering de voorgeno
men proef met een 50-megaton bom te
laten vervallen. „Wij kunnen deze
proef niet door een bevel tegenhouden,
maar wij willen erop wijzen dat geen
enkele regering haar politiek behoort
te baseren op bedreiging met uit
roeiing der volken".
Zaterdagavond zijn in Londen 513
demonstranten tegen de atoombom
gearresteerd toen zij bij de Sowjet
russische ambassade wilden proteste
ren. De demonstranten gingen op
straat zibten en weigerden op de som
matie van de politie daartoe, zich te
verwijderen. De protestactie was door
het „comité van honderd" georgani
seerd.
ANTI-REVOLUTIONAIR
PARTIJ-CONVENT
Het centraal comité van Anti-Revolu
tionaire Kiesverenigingen houdt op 28
oktober een Partij Convent in het Mi-
nerva-paviljoen te Amsterdam. De voor
zitter dr. W. P. Berghuis zal de bijeen
komst met een toespraak openen. Hier
na zal een huishoudelijke vergadering
gehouden worden. In de middagverga
dering zal prof. dr. A. M. Donner spre
ken over „Rechtsbescherming in Euro
pees verband".
De te laat afgeremde bouwactivi
teit in de vrije sector is de reden ge
weest van de achterstand op het pro
gramma van de woningwetbouwdie
eind september 10.500 woningen be
trof. Als de minister zich aan zijn
herhaaldelijk gegeven belofte wil
houden, dan zullen er in de nog res
terende drie maanden van dit jaar
tenminste nog 28.000 gesubsidieerde
woningen moeten worden gegund.
Mr. Van Haersma acht dit onder de
huidige omstandigheden vrijwel on
mogelijk. Temeer daar in de Vrije
Sector in de eerste zeven maanden
van 1961 tweemaal zoveel woningen
in aanbouw zijn genomen als in het
hele jaar was voorzien. „En dit ge
beurde niet per ongeluk", aldus mr.
Van Haersma: „Toen in juli de bouw
stop voor de vrije bouw werd aange
kondigd, was het kwaad al geschied.
En ondanks die bouwstop zijn er nog
zeker 6.000 woningen in de Vrije Sec
tor vergunningen verleend".
Het resultaat van de regeringspolitiek
is, volgens hem, dat er een enorme druk
op de bouwmarkt is ontstaan, hetgeen
een zodanige prijsstijging heeft veroor
zaakt, dat de gunning van de bouw van
woningwetwoningen tegen de door de
minister toegelaten toetsings- of curve-
prijs moeilijker blijkt dan ooit tevoren.
Zelfs de meest sobere bouw kan men
vaak niet realiseren, aldus mr. Haersma,
en de moeilijkheden zijn zo groot, dat
een verder achteropraken op het pro
gramma voor 1961 zich duidelijk mani
festeert. Hij verwacht, dat de woning
wetbouw in 1962 nog verder in de klem
zal raken. Een heftig protest tegen deze
gang van zaken acht hij dan ook op zijn
plaats.
Verschuiving
Hij gaf toe, dat in de gesubsidieerde
particuliere bouw de minister op een
verschuiving naar de a-premiebouw
aanstuurt, die woningen oplevert, die op
papier slechts enkele guldens duurder
zyn dan woningwethuizen.
Maar het Ryk moet voor de a-wo
ningen een aanzienlijk zwaardere sub-
sidielast dragen, aldus de heer Haers
ma, die meende dat het Tweede Ka
merlid Bommer dit bij de behandeling
van de begroting al overduidelijk had
aangetoond.
Bovendien acht mr. Haersma de wer
kelijke verschillen veel hoger dan het
landelijk berekende gemiddelde van
f 1,60 per week. Voor de bijkomende kos
ten zijn bedragen van f 15 per maand,
zonder centrale verwarming, liften en
dergelijke, geen zeldzaamheid.
Daarnaast komen er, meent hij, zodra
het Rijk de toegestane opzet in bouw
leeft gecontroleerd, vaak opnieuw am
bachtslieden. Zij leggen tegels, waar de
ze niet waren, verbeteren sanitair, brei
den keukenuitrusting uit en maken van
een zolder een tweede slaapverdieping.
Mr. Van Haersma wilde maar liever niet
vragen, wat dit gaat kosten.
Niet verantwoord
Ondanks zijn afwijking van deze luxe,
meent mr. Van Haersma Buma, dat er
bij de bouw vaak bezuinigingen worden
toegepast, die sociaal gezien niet zijn
te verantwoorden. De directe behoefte
geeft de toon aan, zei hij, en onze na
zaten zullen over 25 of 50 jaar niet
dankbaar zijn als zjj constateren, dat
onze bouw hopeloos onvoldoende is ge
weest. Hij zou aan de financiële des
kundigen willen overlaten m te onder
zoeken of van de toekomstige huurver
hogingen niet een deel zal kunnen wor
den bestemd voor kwaliteitsverbetering.
Nog eens pleitte mr. Van Haersma,
evenals de voorzitter van de woningraad,
de Amsterdamse wethouder A. in 't Veld,
voor hem al had gedaan, voor planning
van de woningbouw cp langere termijn
dan één jaar. Voordat in januari of fe
bruari de verdeling van het bouwvolu
me bekend wordt gemaakt, verklaarde
hij, moeten de plannen al gereed liggen,
omdat anders in hetzelfde jaar niet
meer met de bouw kan worden begon
nen, terwijl het niet gebruikte volume
vervalt aan het eind van het jaar.
Kleine gemeenten
Dit bezwaar doet zich vooral gevoelen
in de kleinere gemeenten, die niet als
de grote, elk jaar ongeveer weten, waar
op ze kunnen rekenen. Een tweede na
deel van dit systeem vond hij de ver
snippering in de kleine plaatsen, die
twee of drie woningen per jaar toege
wezen krijgen. Dit betekent duur bou
wen, aldus mr. Van Haersma Buma,
terwijl bij een driejaarlijkse verdeling
met grotere contingenten kan worden
gewerkt.
Het standpunt van de minister in deze
is, dat het bouwbedrijf zo conjunctuur
gevoelig is, dat een prognose op langere
termijn niiet mogelijk is. Mr. Van Haers
ma meent, dat dit voor elk bedrijf geldt
en dat de mogelijkheid, dat men in
slechte tijden het programma niet kan
afwerken, geen reden is om de hele pro
grammering maar te laten schieten.
Samenwerking
Hij is van oordeel dat het bestaande
mechanisme van opdrachtgever, archi
tect, opzichter en aannemer, de reden
is van onpraktisch enduur bouwen. Mr.
Van Haersma bepleitte een veel hechtere
samenwerking tussen architect en aan
nemer, omdat het zo vaak voorkomt
dat met veel zorg uitgewerkte plannen
bij de uitvoering op bezwaren stuiten.
Hij vond, dat de gemeente Rotter
dam, die, in competitie met drie andere
bouwers, door één bouwonderneming
een plan voor 660 woningwetwoningen
had laten ontwerpen, een goed voorbeeld
had gegeven, evenals dat wordt gedaan
door de Rijkswaterstaat, die wegenbouw
projecten door de aannemers zelf laat
uitwerken.
Mr. Van Haersma bepleitte tenslotte
een onderzoek naar de wenselijke ver
houding tussen opdrachtgever en aan
nemer, zonder dat daarbij heilige huisjes
worden gespaard.
Het dagelijks bestuur van de Nationale
Woningraad vindt het bijzonder te
leurstellend, dat de regering bij haar
voorstellen tot huurverhoging geen
rekening heeft gehouden met de ad
viezen van de Raad en ook niet heeft
meegedeeld, dat, of om welke redenen
die adviezen niet uitvoerbaar waren.
De nieuwe voorschriften, speciaal met
betrekking tot door de huurder aan
gebrachte verbeteringen aan huizen,
zullen volgens de Raad alleen maar
leiden tot langdurige en onbillijke be
roepsprocedures.
Dit deelde de voorzitter van de Natio
nale Woningraad, de Amsterdamse
wethouder A. in 't Veld zaterdag mee
tijdens het congres van de Raad te
Utrecht.
De raad acht de thans voorgestelde voor
schriften waarbij correctie op de huur
verhoging mogelijk is in verband met
de onderhoudstoestand van de woning,
niet minder omslachtig dan het sys
teem van een Nationaal Grootboek,
waarbij een deel der opbrengst van de
huurverhoging wordt bestemd voor
onderhoud.
Het dagelijks bestuur van de woningraad
voorspelt spanningen, die groter zul
len zjjn dan die rond 1 april 1960. Het
bestuur meent, dat de thans voorge
stelde huurverhoging ten onrechte
vrijwel geheel ten goede zal komen
aan de subsidieverlaging en dat er
geen rekening is gehouden met het
overblijven van baten voor dekking
van gestegen exploitatiekosten, noch
met de doorwerking in de huurprijzen
van de thans in aanbouw zijnde en te
bouwen woningwetwoningen.
Daar de regering de subsidiebedragen
voor woningwetwoningen en particu
liere bouw ongeveer gelijk wil vermin
deren, meent de Woningraad dat dit
betekent, dat in 1966 voor de particu
liere woningen, gebouwd onder de
premie- en bij Jrageregeling, nog voor
125 tot 150 gulden per jaar moet wor
den gesubsidieerd, terwijl de exploitatie
van de woningwetwoningen sluitend
zal zijn. Dit acht de Raad onaanvaard
baar.
