Koningin bezocht Eusebiuskerk en Johanna Stichting te Arnhem 1,50 Liberalen akkoord met coalitie onder „der Alte^ Vorstenpaar van Monaco in 1962 naar Grathem? Afsluiting van de restauratie KLOOSTERBALSEM FDP eist vertrek van minister Von Brentano BuitenlZaken) ITALIAANS SCHIP IN WEST-INDIE VERBRAND Stammenkrijg in Roeanda Magda Janssens te Tilburg op BKonchïletten Communisten wroeten verder in Britse bond van elektriciens van beleg (Bolivië) F (Speciale berichtgeving) Zestien jaar na de tragische septemberdagen 1944 staat de Grote of Eusebius-kerk te Arnhem weer in volle laat-gotische luister op het ver trouwde marktplein. De ruïne, die de Duitsers hadden achtergelaten, werd niet alleen een symbool van de verwoesting van een deel van Gelre's hoofdstad, doch ook een van herstel en wederopbouw. Koningin Juliana heeft zaterdagmiddag de plechtige dienst bijgewoond die de afsluiting is van de restauratie van dit 15de eeuwse Godshuis. Maar zij gebruikte haar bezoek aan Arnhem tevens om als bescherm vrouwe de Johanna-stichting, het bekende revalidatie-centrum te Arnhem voor gehandicapte kinderen, met een bezoek te vereren. MAANDAG 23 OKTOBER 1961 zy had voor groot en klein van dit internationaal bekende oord voor een verrassing gezorgd: toen zij zaterdag middag omstreeks 12 uur was vertrok ken, bezorgde een Arnhemse bakker 270 taartjes aan de Johanna-stichting. Een traktatie van Soestdyk, die hogelijk op pry's werd gesteld! De vele kinderen van de stichting stonden of zaten in wagentjes Dij de oprijlaan en in de pa viljoens en waren uitermate verheugd dat de koningin zoveel interesse toon de voor doel en streven van dit cen trum, het modernste van Europa, dr. A. Klapwijk, geneesheer-directeur, leid- P.v.d.A. protesteert tegen kernexplosies Naar aanleiding van 8 vergaderingen, waarop de internationale politieke situa tie werd besproken, bijgewoond door enkele duizenden kaderleden van de PvdA. zaterdag gehouden in Amsterdam, Arnhem. Assen, Eindhoven, Goes, Leeuw arden, Rotterdam en Zwolle, heeft de PvdA de volgende verklaring uitgege ven: „De Party van de Arbeid spreekt haar verontwaardiging uit over de her vatting van de proefexplosies met atoombommen door de Sowjet-Unie, on danks de vroegere belofte van de Sow- jetrussische regering dat zü nooit als eerste deze proeven zou hervatten. Zowel ter voorkoming van een nieuwe kernbewapeningswedloop als ter voorko ming van een verdere vergiftiging van de atmosfeer, verlangt de PvdA met de meeste nadruk van de Sowjetrussische regering, dat zy zal ingaan op het Ame rikaanse aanbod tot het afsluiten van een verdrag, binnen een maand, tot de finitieve, gecontroleerde stopzetting van alle kernexplosies in de atmosfeer en dat zy zal afzien van het afschuwelijke en door niets te rechtvaardigen voornemen tot het tot ontploffing brengen van een 60 mgt. bom. De PvdA doet een beroep op alle vre delievende groeperingen in Nederland en daarbuiten zich tot het uiterste in te spannen om de Sowjetrussische regering van haar heilloze voornemens af te brengen. Deze verklaring zal ter kennis worden gebracht van de vergadering der V.N, en de Russische regering". CONGRES HUMANITAS „Wy moeten het maatschappelijk werk zien in het kader van de huidige internationale tegenstellingen met de koude-oorlogvoering. Het communisme speculeert op de grotere kracht van zyn ideologie tegenover de verdeeldheid in het Westen. Het Westen moet daarom de geestkracht versterken. Wat het Wes ten nodig heeft is zedeiyke kracht, mis schien nog voor militaire kracht. In dit licht moet het moderne maatschap pelijk werk, waarby het accent een geestelijke en zedeiyke steun is ge plaatst, gezien worden", aldus mr. dr. J. In't Veld, voorzitter van de Ned. Ver. voor Maatschappeiyk Werk „Hu- manitas" die zaterdagmiddag in het nieuwe RAI-gebouw in Amsterdam haar tweedaagse congres opende. Het congres hield zich in hoofdzaak bezig houden met de oriëntering be treffende de functie van de vrijwilli gers in het maatschappeiyk werk. In zyn openingswoord zei de voorzitter, dat „Humanitas", nu meer dan 15.000 le den telt, exclusief de aangeslotenen by een instelling voor gezinszorg. Prof. dr. R. F. Beerling hield een re de over het onderwerp „Enkeling en gemeenschap". Eerste na-ooriogse Duitse onderzeeboot te water Zaterdag is de eerste na-oorlogse Duit se onderzeeboot in Kiel te water gelaten door kapitein Otto Kretschmer, die ty- dens de tweede wereldoorlog 250.000 ton geallieerde scheepsruimte tot zinken heeft gebracht. Het schip, dat zaterdag te water werd gelaten, is de eerste onderzeeboot van een reeks van twaalf die voor de Duitse marine wordt gebouwd. Kretschmer heeft de nieuwe boot „U-l" gedoopt. De onderzeeboot, waarvan hy tydens de de de Koningin rond en gaf een uit voerige toelichting by de diverse pavil joens, o.a. dat van de arbeidstherapie en van het unieke vlinderbad. Hij deed o.a. mededeling over de plannen tot stichting van een dorp voor blyvend minder-valide oud-leerlingen van de Johanna-stichting. Van de Johanna-stichting ging het naar het onlangs geopende verzorghuis voor bejaarden chronische patiënten, de Braamberg, prachtig gelegen naby het gemeenteziekenhuis. Voor sommige be jaarden was dit een unieke gelegenheid om de vorstin te ontmoeten. Een oude patiënte herinnerde zich nog hoe de Koningin als prinsesje van 4 jaar haar zakdoekje had verloren. De 83-jarige heer Kimmel een oud K.N.I.L.-man, had destyds in Indonesië de vreugdeschoten helpen lossen ter gelegenheid van de geboorte van een nieuwe Oranjetelg: dat was in 1909 toen Koningin Juliana werd geboren. Sobere dienst: hoogtepunt Het hoogtepunt van de dag was uiter aard de plechtige, maar sobere dienst in de Grote Kerk. De president-kerk voogd, de heer C. D. Walters, noemde diverse historische feiten. Toen de Cana dezen destijds de ruïnes zagen, wilden zij muren en alles met bulldozers om ver halen. Zij begrepen er niets van, dat er nog pogingen werden gedaan om de kerk te herstellen. De destijds gevoerde actie-Amsterdam voor Arnhem heeft f. 100.000,- opgebracht. De Synode gaf f. 25.000,-. Op 17 maart 1947 werd met de herbouw begonnen. In mei 1951 werd de stichting herstel Grote Kerk opgericht. De aanvankelijke herbouw kosten ten bedrage van f. 2.000.000.- zyn opgelopen tot f. 4.693.650.-. De Rykssubsidie, eerst 90 procent, werd la ter gebracht op 92 14. Provincie en ge meente gaven elk 214 en daardoor kon de Stichting herstel Grote Kerk een koororgel aanbieden aan de kerkvoogdy. Dit koororgel werd overgedragen door jhr. dr. C. G. C. Quarles van Ufford voorzitter van het bestuur van de Stich ting herstel Grote Kerk. Het stichtingsbestuur heeft dankzy de verschillende acties en bydragen van particulieren als bydrage in de her bouwkosten van de kerk aan de kerk voogdy der hervormde gemeente kun nen afdragen een bedrag van in totaal f. 225.000,-. Het primaire doel van de stichting steun te verlenen by de her bouw is bereikt, aldus spreker. Het se cundaire doel, namelyk gelden te ver zamelen voor de verfraaiing zal nog lang duren. Dr. J. H. Wesselings bracht de gelukwensen van de regering over in zyn kwaliteit van secretaris-generaal van het ministerie van O, K. en W. Na de kerkdienst gebruikte de vorstin de thee in het tegenover de kerk gele gen historische Waaggebouw, thans in gericht tot kerkelyk bureau der her vormde gemeente. Advertentie of reumatiek? Flink wrijven met Kloosterbalsem, die diep in de weefsels dringt. Heilzame, diepwerkênde verzacht en verlicht aan doeningen van huid en spieren. Huisapotheek in 1 potje (Van onze correspondent in Bonn) Het hoofdcomité van de FDP, de Westduitse liberale partij, heeft ingestemd met de vorming van een regeringscoalitie onder de 85-jarige Konrad Adenauer. Dat is het belangrijkste resultaat van de vaak opge wonden liberale debatten van zaterdag in de Beethovenhalle te Bonn. Partijvoorzitter Mende boekte met deze goedkeuring voor de tendens van zijn coalitie-besprekingen met de christendemocraten een persoon lijk succes. Over de kwestie „met of zonder Adenaeur" vond een stemming plaats waarbij een overgrote meerderheid van de liberalen zich voor samen gaan met Adenauer uitsprak. De stemming wa sechter diep geheim, zodat cijfers niet bekend zijn. Mende heeft de cyfers echter wel al doorgegeven aan de secretaris van de Bondspresident. Lübfce wil namelijk precies weten op welk percentage van de liberale stemmen Adenauer kan re kenen, als hy in het parlement door de Bondsrepubliek als kanselier wordt voorgesteld. Weliswaar is het „ja" voor Adenauer het essentiële punt, het neemt niet weg dat de liberalen zich niet zonder slag of stoot in de armen van de kranige oud-kanselier willen werpen. Zy hebben nog meer noten op him zang. De eerste daarvan is wel dat minister van Bui tenlandse Zaken Von Brentano moet verdwynen. Als zyn opvolger zouden de liberalen graag de christen-democrati sche minister-president van Badem- Württemberg, Kiesinger, willen zien.. oorlog commandant was, heette de „U-99". De U-l is 40 meter lang en 4.5 meter breed. De bemanning bestaat uit 20 le den. Het schip heeft acht torpedo-lan- ceerbuizen. Opvarenden konden niets meer redden Weinig slachtoffers Het 18.554 ton metende Italiaanse passagiersschip „Bianca C" wordt ver loren beschouwd, nadat er gisteren in de machinekamer van het schip brand was uitgebroken. Het vuur verspreidde zich razend snel over het schip, doch dankzij onmiddellyke hulp van toege schoten vaartuigen en doordat onder de opvarenden geen paniek uitbrak, werd een ramp voorkomen. Het schip lag op de rede van Saint- George's, de hoofdstad van het eiland Grenade in West-Indië, en had 360 passagiers en een bemanning van 303 koppen aan boord. De passagiers wa ren voornameiyk Venezolanen en An- tillianen, die als emigranten op weg wa ren naar Groot-Brittannië. De berichten over het aantal slacht offers zijn tegenstrydig. Het Engelse persbureau Reuter meldde dat een ma troos aan brandwonden is bezweken en dat een ander lid van de bemanning wordt vermist. Acht bemanningsleden zouden licht gewond zijn. Van de pas sagiers wordt gemeld drt zy allen onge deerd zyn. Het Franse persbureau AFP berichtte echter dat onder de passa giers drie doden zyn gevallen. De bemanning trachtte het vuur te bedwingen doch moest weldra haar po gingen staken en het schip verlaten. Doordat het schip twee myi uit de kust voor anker lag was het niet mogeiyk het vuur van de kust af te bestrijden. In de haven van Saint George's be schikte men niet over dry vend blusma- terieel. De opvarenden werden door de bevol king van de havenplaats onderdak ge bracht. zy hadden weinig of niets van hun bp gage kunnen redden. De „Bianca C" stond binnen enkele uren in lichter laaie. Het schip was in 1950 ge bouwd voor rekening van een Franse maatschappy. In 1958 ging het over in handen van de reder Giacomo Costa uit Genua die het schip grondig liet ver bouwen. Het had accommodatie voor 1200 passagiers. De Bianca C was op 9 oktober uit Genua vertrokken en de 20ste van deze maand in La Guayra in Venezuela ge arriveerd. Op 21 oktober had het zyn terugreis aanvaard. Verder willen de liberalen de mi nisteries van Financiën. Verkeer en wel licht het nieuwe ministerie van Euro pese Zaken bezetten. De vorming van een speciaal departement voor Euro pese Zaken is overigens op ernstige be zwaren gestuit bij prof. Erhard en mi nister Von Brentano, die vinden dat het onmogelijk is de Duitse economi sche of buitenlandse politiek los te ma ken van de Duitse politiek in Europees verband. Harde noot Morgenavond zullen de coalitiebespre kingen worden voortgezet. De hardste noot die dan gekraakt moet worden, zal wel de liberale wens naar een machtswisseling op Buitenlandse Zaken zyn. Het is bekend, dat Adenauer zyn trouwe en weinig originele volgeling Von Brentano graag zal handhaven en men kan dan ook een hard touwtrekken verwachten. Het lykt na de afgelopen weken niet onrealistisch ervan uit te gaan, dat de liberalen by dit trekken het kortste eind van het touw in han den zullen houden. De kwestie-Adenauer heeft tenslotte dus toch niet geleid tot een splitsing in de liberale partij, zoals velen hadden gevreesd. Wel hebben twee van de drie plaatsvervangende party-voorzitters, na melyk Kohut en Schneider, hun func ties neergelegd uit protest tegen het be sluit toch met Adenauer in zee te gaan. Ook de prominente dr. Dehler was tot het laatst een tegenstander van dit be sluit. De leden van het comité hapten ech ter toe, nadat ere-voorzitter Reinhold Maier een pleidooi voor Adenauer had gehouden, waarin hy zei dat ook oud- Bondspresident Heuss, van oudsher een tegenstander van „der Alte", in de huidige situatie aanbeval de bezwaren tegen een nieuw kanselierschap van Adenauer te laten vallen, vooral nu deze bereid ls geruime tyd voor het aflopen van zyn mandaat als kanselier af te tredien. Als gevolg van felle gevechten tussen leden van de Watoetsi- en de Bahoetoe- stammen zyn meer dan 50.000 inwoners van Roeanda uit hun woonplaatsen ver dreven, aldus is in de hoofdstad Kigali vernomen. Ongeveer 10.000 zyn naar Kongo en Oeganda gevlucht. De hulpverlening stelt de Belgische autoriteiten, en ook de r.-k. en pro testantse missieposten, voor grote pro blemen, omdat de fondsen vrywel zyn uitgeput. In de afgelopen twee jaar is het her- haaldelyk tot schermutselingen geko men tussen beide stammen. Zoals be kend hebben de Watoetsi altyd een feo daal bewind uitgeoefend over de Bahoe- toe. In verband met 60-jarig toneeljubileum In de Stadsschouwburg te Tilburg heeft de toneelgroep „Ensemble" onder regie van Jan Retel zaterdagavond de galapremière gegeven van het toneelspel „Een vrije dag" van de Deense auteur Otto Leck-Fischer in de vertalling van Arie Vreeken. De van origine Belgische actrice Mag da Janssens vierde met dit stuk haar zestigharig toneeljubileum. Terzyde ge staan door Rob Milton, Frans 'tHoen, Nel Kars, Ben Groenveld, Shireen Stroo ker, Ingeborg Elzevier en andere maak ten zij deze première tot een toneelui ting, die door het publiek unaniem werd toegejuicht. De acteurs en actrices wer den aan het einde van de voorstelling onder de bloemen bedolven.. Tilburg viel de eer te beurt de ju bilerende actrice het eerst van allen in Nederland te huldigen. De burgemees ter van Tilburg, mr. C. J. G. Becht, was de eerste van een lange rij spre kers, die stuk voor stuk hulde brachten aan het kunstenaarsschap van Magda Janssens. Van het stichtingsbestuur ont ving de actrice een kandelaar van de Goirlese kunstenaar Henk Potters. Til- burgse bewonderaars verrasten haar met een televisietoestel. Ook werd het woord gevoerd door het bestuur en directie van de toneelgroep „Ensemble", het Tilburgse studenten- korps „Sint Olaf" en Ko Amoldi. Ont roerd dankte Magda Janssens voor de Advertentie TUSSEN NEUS EN LIPPEN Atnu&'te. 20 X KWALITEIT VOOR F 1,- vele blyken van belangstelling, zy deed dit onder aanbieding van een door Kees van IJsseldyk geschilderd portret van haarzelf in de rol van „Badeloch" in Gysbrecht van Amstel, bestemd voor de foyer van de stadsschouwburg De ga lapremière werd o.m. bygewoond door de heer H. J. Vanhoutteghem, consul van België, de Commissaris der Konin gin in Noord-Brabant, mr. dr. C. N. M. Kortmann en mgr. W. M. Bekkers, bis schop van Den Bosch. Dr. mr. W. Hugenholtz, die zater dag in Utrecht afscheid heeft ge nomen als voorzitter van de Neder landse vereniging tot bescherming van dieren, is door H.M. de Konin gin benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Op de foto zien we hoe de burgemeester van Utrecht, Jhr. mr. C. J. A. de Ranitz (rechts) de scheidende voorzitter het etui met de versier selen van zijn onderscheiding over handigt. Advertentie Hoestdrank in tabletvorm.95ct (Van onze correspondent) Wanneer alles naar wens verloopt, zullen in augustus of september van het komende jaar Prins Rainier en Prinses Gracia naar het midden-Limburgse plaatsje Grathem komen om luister by te zetten by de wederingebruikneming van het eeuwenoude kasteel Ten Hove te Grathem. In dit kasteel, dat omstreeks het jaar 1250 werd gebouwd, hebben door de eeuwen heen diverse adellyke families gewoond. Rond de 19e eeuw werd het kasteel te Grathem nog bewoond door graaf en gravin De Grimaldi. Graaf De Grimaldi meende indertyd aanspraak te kunnen maken op de troon van het vorstendom van Monaco, doch tengevolge van interne familieverhoudingen kon den zyn plannen niet gerealiseerd worden. Feit is evenwel, dat de huidige Prins Rainier een nazaat is van een der De Grimaldl's, althans in de zyiinie, welke toentertyd in het Limburgse Grathem woonden. Kasteel Ten Hove werd sedert de 13e eeuw nogal eens verbouwd; ook werd het meerdere malen door brand geteisterd. Een paar jaar geleden werd het voor f. 20.000,- van een particulier aangekocht door een verzekeringsmaat- schappy uit Alkmaar, teneinde het te doen inrichting als vakantieoord voor de kinderen van haar inspecteurs en agenten. Het gebouw kan driemaal 30 kinderen huisvesten. Dit jaar werd er echter geen vakantiebestemming aan ge- Haastige poging om macht van het nieuwe anti-rode bestuur sterk te verminderen Nieuwe gerechtelijke actie tegen Foulkes (Van onze Londense correspondent) De communistische leiders van de Britse vakbond voor elektriciens, de E.T.U., die bij de laatste verkiezingen in de bond een zware nederlaag leden, proberen nu met andere middelen de macht in handen te houden. In de eerste plaats zijn zy van plan het zwaar tepunt van de macht in de bond van het bestuur naar de algemene vergade ring te verleggen. In het bestuur drei gen de communisten n.I. hun meerder heid te verliezen, die zy in de algemene vergadering nog steeds bezitten en ook- zullen blijven houden. Het lykt zeer waarschyniyk, dat een der andere middelen waarmee zy zullen trachten de macht te behouden is het aantasten van de rechten van de 240.000 gewone E.T.U.-leden. Deze veranderingen, die de commu nistische voorzitter van de bond, Frank Foulkes, en zyn kameraden in het be stuur een goede kans zullen geven het hoofd in de E.T.U. boven water te hou den, werden gisteren in een bestuurs vergadering besproken en met de reeds befaamde meerderheid van 8 communis ten voor en 3 anti-communisten tegen aanvaard. Volgende maand worden deze voor stellen behandeld door de commissie voor de herziening van de reglementen. De communistische E.T.U.-leiders hebben hier zo'n haast mee moeten maken, om dat het nieuwe bestuur van de party, waarin de anti-communisten naar ver luidt negen van de elf zetels hebben veroverd, pas in januari in functie komt en dan voor het voldongen feit gesteld zal worden, dat zyn macht aanzienlyk is ingekrompen. Staan deze reglemen ten dan reeds in het boek, dan kan het nieuwe bestuur weinig meer aan de com munistische macht veranderen. Anti-communisten in de vakbond ver klaarden gisteren, dat er wordt overwo gen een gerechtelyke actie te beginnen, om de vergadering van de reglemen ten-commissie tot volgend jaar uitgesteld te krygen. Een gerechtelijke actie heeft al een keer succes gehad, toen voorzit ter Foulkes en andere communistische bestuursleden eerder dit jaar schuldig werden bevonden aan vervalsingen by de vakbondsverkiezingen. NIEUWE REGERING IN OEROENDI De mwami (koning) van Oeroendi heeft zondag in Oesoemboera de nieuwe regering van André Moehirwa geïnstal leerd. De Belgische president-generaal, Jean-Paul Harroy, verklaarde ter gele genheid van deze plechtigheid in het huis van afgevaardigden dat Oeroendi „eerder onafhankeiyk zal zyn dan alge meen wordt verwacht". Oeroendi heeft thans zelfbestuur. Met het aangrenzen de Roeanda vormt het een Belgisch be- heerschapsgebied. Premier Moehirwa verklaarde dat het thans nog niet mogelyk is een datum te noemen waarop Boeroendi (de naam die de inwoners van Oeroendi aan hun land geven) onafhankeiyk zal worden. „Theoretisch" zou dit binnen zes of acht maanden moeten zyn. Soekano in ziekenhuis te Wenen President Soekarno van Indonesië is gisteren voor onderzoek in een particu lier ziekenhuis te Wenen opgenomen. Hy zal, naar men aanneemt, ongeveer een week in het ziekenhuis blijven. Van welingelichte zijde werd vernomen dat het goed mogelijk is dat de 60-jarige Soekarno niet zal behoeven te worden geopereerd. geven omdat de verzekeringsmaatschap- py het fraai gelegen kasteel thans laat restaureren. De hieraan verbonden kos ten bedragen maar liefst méér dan acht maal de kosten van aankoop, namelyk f. 165.000,- terwyi het zich laat aanzien dat dit bedrag nog aanzienlyk hoger zal worden omdat men nu tydens de restauratiewerkzaamheden keer op keer nieuwe gebreken ontdekt. Desalniettemin wil men er in Gra them straks een groots opgezet feest van maken. Men rekent er op dat zich onder de eregasten ook het vorstenpaar uit Monaco zal bevinden. De burge meester van Grathem, mr. E. J. H. M. Crasbom, deelde ons mede dat er thans reeds uitnodigingen zyn verzonden aan Prins Rainier en zyn gemalin. Boven dien vertelde mr. Crasbom, zelf brie ven en afschriften van brieven te heb ben gelezen waaruit kon worden opge maakt dat met de komst van zeer hoge gasten dient te worden rekening ge houden. Waarschijnlyk zal in Monaco eerst moeten worden nagegaan of de verhou dingen indertyd tussen de toenmalige Grimaldi's uit Grathem en de „echte" de Grimaldi's wel toelaten dat Prins Rainier officieel en als eregast komt. Vaststaat, en dat werd inmiddels reeds vernomen van invloedryke personen uit de onmiddellijke omgeving van de Prins, dat wanneer Prins Rainier verhinderd mocht zyn om naar Limburg te komen, hij straks zeker bereid zal zyn om een afgezant te sturen. Staat La Paz m De Boliviaanse regering heeft in het gebied van de hoofdstad La Paz de staat van beleg afgekondigd. Dit geschiedde nadat betogingen tegen een verhoging der tarieven van openbare vervoersmid delen het leven van twee mensen had gevergd, terwyi een twintigtal personen werd gewond. De verhoging was het gevolg van een styging van de benzineprijs met 75 pro cent. De betogers, die door groepen studen ten werden geleid, gooiden twee auto's om, die zy vervolgens in brand staken. Talryke andere auto's werden bescha digd. De demonstranten vielen ook het ge bouw van de vakbond van chauffeurs aan, dat geheel werd vernield. Van welingelichte zyde wordt verno men dat de Boliviaanse regering thans overweegt de verhoging van de benzine- prys niét door te voeren. Deze verho ging had geleid tot hogere tarieven voor ritten per autobus en taxi. President Soekarno heeft zaterdag een beleefdheidsbezoek gebracht aan presi dent Adolf Sch&rf van Oostenrijk. Het onderhoud duurde een half uur. Er wer den geen byzonderheden over bekendge maakt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 5