Gero-casselfe
Kerkelijk Leven
FILMS
MARCEL CARNE veel minder
fel
in 2de „jeugdfilm": Terrain Vague
Prof. mr. A. Mulder inaugureerde
als Leids hoogleraar strafrecht
Maat voor rechter en wetgever
Uitspattingen van een verveelde jeugd
Ramp met bus in
India: 52 doden
VEERTIG JAAR RIJ ONDERWIJS
Opgericht 1 maart 1860 Zaterdag 14 oktober 1961 Tweede blad no. 30477
In het Groot Auditorium van de Leidse Academie aanvaardde gister
middag prof. mr. A. Mulder het ambt van gewoon hoogleraar in het
straf- en procesrecht met een oratie over enkele maatstaven in het
strafrecht onder de titel „Met mate".
Prof. Mulder, die opvolger is van prof. mr. J. E. Jonkers (in septem
ber 1960 afgetreden als hoogleraar tegelijk met het neerleggen van het
rectoraat van de Leidse Universiteit), behandelde in zijn oratie het
vraagstuk, in hoeverre de juridische wetgeving en de uitspraak van
vonnissen aan zo strikt mogelijke normen gebonden moeten zijn of een
ruimte voor de van geval tot geval optredende verschillen in schuld
en toerekenbaarheid moet worden gegeven, vooral in een tijd dat de
gecompliceerdheid van de maatschappij het opstellen van algemeen
geldende normen steeds moeilijker maakt.
gelegde straffen, zoals dat ook bij de
administratieve rechtspraak het ge
val is. Deze controle komt aan de Hoge
Keuze-probleem
Zowel de wetgever als de rechter moet
steeds weer een keuze doen tussen meer
of minder. Deze keuze zal ook worden
bepaald door de indruk, welke over het
algemeen over de ernst en omvang van
bepaalde vergrijpen wordt gewekt bv.
door kranbepubl'ikaties. Nog in 1960
werd in Amsterdam een vonnis gewe-
ssAi mede op grond van de overweging,
dat het kwaad van het betrokken delict
hand over hand toenam. Het was
prof. Mulder echter uit statistische ge
gevens gebleken, dat over de laatste der
tig jaar genomen deze delicten niet aan
wijsbaar toenamen in verhouding tot de
bevolkingsaantallen. Enerzijds wordt
dus ten aanzien van bepaalde delicten
een overmaat gesuggereerd, anderzijds
echter ook een ondermaat mede onder
invloed van het op grond van individue
le onderontwikkeling of milieuvorming
opkomende begrip van zedelijke ontoe
rekenbaarheid.
Onvaste normen
De wetgever zal steeds grenzen moe
ten trekken, dikwijls moeizaam, cp het
gebied van de strafbaarheid en schuld-
toekenning, de rechter zal dit moeten
doen op het gebied van schuldtoeken
ning, toerekenbaarheid en strafmaat.
Op al die gebieden gaat het om on
vaste normen.
Prof. Mulder noemde bv. de vraag
stukken omtrent valsheid in geschrifte
en corruptie, die momenteel heel an
ders beoordeeld moeten worden en
een ander karakter hebben dan toen
het wetboek de bepalingen daaromtrent
vastlegde. Volgens de wetgever is thans
alleen nog corruptie in de publieke sec
tor strafbaar, omdat ten tijde van de
wetgeving steekpenningen in de piivate
sector geen schade konden toebrengen
aangezien „de baas zelf" de contrac
ten afsloot. Tegenwoordig is de situatie
echter wel wat anders geworden! De
vraag is zodoende gewettigd, of de straf
baarstelling van corruptie niet ook tot
de private sector moet worden uitge
breid, zoals dat in Engeland en Duits
land reeds het geval is.
De massa voorschriften, waarmee de
moderne welvaartsstaat gepaard gaat,
geeft bovendien aanleiding, ook op ad
ministratief terrein de grondslagen van
de rechtspraak meer naar de omstan
digheden te richten. Nauw verband
daarmede (evenals met vele andere za
ken) houdt de kwestie van de niet-toe-
rekening op grond van noodweer, ter
wijl ook de moderne inzichten omtrent
psychologie en psychiatrie herziening
van de toerekenings-normen eisen.
Strafmaat
De vraag van meer of minder speelt
bovendien een rol bij het. toemeten van
straf. De wetgever laat op dit terrein
steeds meer vrijheid aan de rechter, die
het vonnis moet wijzen. Met de vraag,
hoe de rechter deze vrijheid gebruikt,
hangt ten nauwste samen de vraag, of
de burger nog begrijpt hoe de rechter
(of een andere autoriteit, bv. op ad
ministratief gebied) tot zijn beslissing
komt.
Volgens de wet moet de rechter de
door hem opgelegde straf motiveren.
Deze eis is echter zo algemeen gesteld,
dat hij er zich met een frase van af
kan maken.
Controle
Prof Mulder bepleitte ln zijn oratie
een controle op de redelijkheid van op-
Zoekt U een
van f40.— of f400.—.
v. d. WATER, Haarlemmerstr ;07
heeft het. De Gero-specialiu
Prof. Mulder (rechts) wordt na
zijn oratie gelukgewenst door zijn
voorganger prof. Jonkers, die zijn
functie ruim een jaar geleden neer
legde bij het einde van zijn recto
raat.
(Foto L.D./Holvast)
werken voor bijzondere gevallen, bv.
waarin veel opzien wordt gebaard.
Er zou volgens spreker veel te zeggen
zijn voor regelmatige bijeenkomsten
van rechters (zoals deze in Amerika
plaatsvinden» om min of meer eenvor
migheid te bewerkstelligen in het. straf
toemetingsbeleid. Statistisch is aange
toond, dat er aanzienlijke verschillen
zijn in dit beleid, verschillen uie de
waarde van de straffen schade aandoen
en hun effect verminderen.
Na zijn oratie, die prof. Mulder met
de gebruikelijke toespraken besloot, re
cipieerde de hoogleraar in de ontvangst-
Raad toe maar zal alleen vruchtbaar zaa* van Academie
NED. HERV. KERK
Beroepen te Bergen op Zoom dr. H.
Brouwer te Holwerd te Wierden A. van
Brummelen te Schoonrewoerd. Aange
nomen het beroep van de Classlcale ver
gadering van Emmen als predikant voor
het bedrijfsvormingswerk in Z O. Drente
L. Luteijn aldaar. Benoemd tot hulppre
diker te 's-Gravenhage (wljkgem. 14) K.
L. W. van der Maden, catecheet en hulp
prediker aldaar. Aangenomen de benoe
ming tot bijstand in het pastoraat te Nij
megen J. Ribbink te Gendt (Betuwe). Be
noemd tot conrector van het Chr. Lyceum
te Harderwijk, tevens belast met het
schoolpastoraat G. Willemsen te Hierden
(Geld.).
GEREF. KERKEN
Tweetal te Katwijk aan Zee (vac. E. I.
F. Nawijn) A. Reen te Alkmaar en G. ter
Steege te Amsterdam-Noord. Beroepen te
Bruinisse M. J. Vos. kand. te Overveen
te Zaandam (vac. P. J. O. de Bruijne) D.
H. Borgers te Hoogeveen. Benoemd tot
hulpprediker te Oostzaan G. J. van Ree-
nen. emeritus-missionair predikant en
hulpprediker te Montfoort. Aangenomen
naar Wissenkerke M. van der Heiden,
kand. te Sassenheim, die bedankte voor
Goënga, Monnickendam en voor Zijldljk.
GEREF. KERKEN (VrUgemaakt)
GEREF. GEMEENTEN
Tweetal te Ridderkerk P. van der Bijl te
Barneveld en A. Hofman te Zeist, van wie
eerstgenoemde is beroepen. Bedankt voor
Tholen A. Hofman te Zeist.
Veertig jaar is de heer L. Schipper
nu bij het onderwijs geweest. Van die
veertig jaar is hij vijf jaar onderwij
zer geweest aan een lagere school, zes
jaar leraar aan een school voor u.l.o.
14 jaar lang hoofd van een u.l.o.-school
annex l.o. en 15 jaar rijksinspecteur.
fllb. <9et)ries
ER'JEN
Goed BONTWERK eist
VAKMANSCHAP.
HET BESTE BONT
Is bont van het ambacht.
TURFMARKT 11 TEL 21744 LEIDEN
Gisteren werden de heer Schipper en
zijn echtgenote, die hem die veertig
jaar tot een trouwe steun is geweest,
gehuldigd. Die huldiging geschiedde tus
sen twee bedrijven door van het to
neelstuk „Meeuwen boven Sorrento" dat
opgevoerd werd ter gelegenheid van de
in de Stadsgehoorzaal gehouden inspec
tiedag voor het onderwijs.
De jubilerende inspecteur, die sinds
enkele jaren in Leiden woont, werd toe
gesproken door de heer P. Stouthamer,
secretaris van de inspectiecommissie en
hoofd van een lagere school in Alphen
a. d. Rijn. Uw hele leven, aldus spre
ker is dienen geweest. Dienen van de
school en van het kind. De penning
meester van de commissie de heer C.
H. Knook (links op foto) bood de jubila
ris namens het gehele onderwijzend
personeel uit de inspectie Alphen a. d.
Rijn een antieke leunstoel aan. Mevr.
Schippers werd een boeket bloemen
aangeboden.
VAN DEZE WEEK
lllilillllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIH
Voorbijgegaan aan
verantwoordelijkheid
STUDIO - De plaats van han
deling is anders en de hoofdper
sonen, die er in rondlopen zijn
anderen, maar overigens had Mar
cel Carné's „Terrain vague" een
vervolg kunnen zijn van zijn eerste
„jeugdfilm": „Les Tricheurs". Ook
hier een groep jongens en meisjes
op de rand van de zelfkant van het
leven en ook hier een liefde, die
ondanks al het uiterlijke branie-
vertoon mooi en fris kan opbloeien.
Met dit verschil dan, dat er ditmaal
een happy ending volgt. Het is
Een plaatje, dat gemaakt werd,
toen Marcel Carné in Parijs zijn
,,Terrain vague" maakte. Hij is in
gesprek met de vrouwelijke hoofdy
rotvertolkster, de charmante Da
nièle Gaubert. De befaamde Franse
regisseur zit op een hoog bejaarde
sofa, die in zijn film een belang
rijke rol vervult. Deze oude bank
is als het ware de zetel van de leid
ster of leider van een jeugdbende,
die Carné laat opereren in de licht
stad. Aanvankelijk zit Danièle Gau
bert in de film op deze troon",
maar later wordt zij er door een
knaap met misdadige inslag van
verdreven. En dan gaat het met de
„bende" snel bergafwaarts.
eigenlijk kenmerkend voor het on
derscheid, dat men tussen de twee
films kan maken. „Terrain vague"
is veel minder fel, minder verbeten,
minder bijtend en daardoor ook
minder schokkend.
En Marcel Carné blijkt er toch de
man niet voor om zich te verdiepen in
het hoe en waarom van de verschrikke
lijke leegheid, waarin zijn jeugd stuur
loos rondzweeft. Oh ja, hij wijst met zijn
vinger enkele malen nadrukkelijk in de
richting van de ouders, die door onbe
grip en egoisme de jeugd de straat zou
den opjagen. Maar dat kan die mate
loze verveling, waaraan de jeugd, die
hij schetst, ten prooi is. niet tenvolle
verklaren. Dat grote gebrek aan belang
stelling voor iets of iemand! En Mar
cel Carné gaat wel heel erg gemakkelijk
voorbij aan de eigen verantwoordelijk
heid die toch ook deze jeugd op de
grens van volwassenheid draagt. Eigen
lijk bepaalt Carné zich tot het vakkun
dig registreren van de uitspatting als ge
volg van de verveling van de door hem
onder de loep genomen jeugd. Hoe ze
overal voos vermaak zoeken. Hoe ze van
brute baldadigheid tot misdadigheid ver
vallen. Hoe hun overmoedig spel bitte
re ernst wordt, waarbij slachtoffers na
tuurlijk niet kunnen uitblijven.
Grotere mildheid
Het. verhaal is ontsproten aan een
Amerikaanse roman over de jeugd van
Brooklyn. Carné en zijn scenarioschrij
ver Henri Francois Rey hebben het naar
Parijs overgeplaatst, naar de rand van
de lichtstad. Hier heeft Carné zijn jeugd
gesitueerd maar met een heel wat grote
re mildheid dan zijn veel jongere en dus
vaak onstuimiger collega's, die tezamen
de stroming hebben ontketend, welke
vaak wordt aangeduid met „nouvelle
vague". Zy kennen geen concessies. De
jeugd, die zy voor de camera zetten, is
hard cynisch en vaak zonder hoop. Car
né tekent het nooit zo zwart. De man,
die eens de dichteriyke film ontboeze
ming „Les enfants du paradis" maakte,
kan en wil ook niet geloven, dat de
jeugd volkomen bedorven zou zyn. Ook
niet de zeer bepaalde jeugd,die hem tot
onderwerp dient. Zo bruut kan haar
houding niet zyn, zo wreed haar uitin
gen, zo wild haar uitspattingen, de hoofd
personen blyken by Carné innerlyk toch
steeds onaangetast door dat uiterlijk
vertoon. Door zyn overigens prettig
aandoend optimisme kan steeds ook
de liefde een kans krijgen. Kan die als
een fris bloempje ontluiken temidden
van al dat onkruid.
Boeiende scènes
Maar ondanks de oppervlakkigheid
en tegenstrydigheid is Marcel Carné vol
doende vakman om een aantal zeer boei
ende scènes te produceren. We doen
slechts een greep: een tintelend film
beeld van een kermis 's avonds in vol
bedryf, een ontroerende naieve liefdes
verklaring van een van de jongens voor
de leidster van de groep (Danièle Gau
bert), de wonderlyke dreiging welke uit
gaat van de vergaderingen en andere
byeenkomsten van de „bende" en de
warme creatie, waartoe Carné de veer
tienjarige Jean-Louis Bras als de
jongste van de troep, die door een gren
zeloze verering voor de vrouwelyke aan
voerster tenslotte verrader wordt heeft
geinspireerd. Voorts is ook de sfeerteke
ning bijzonder suggestief en indringend.
Maar toch, de felheid, de indringend
heid en daardoor de welsprekendheid,
welke „Les tricheurs" kenmerkten, heb
ben wy by deze film node gemist. Het
bleef een vakkundige registratie van
gevaarlijke uitspattingen van een aan
tal jeugdige personen, welke eohter niet
zo vermocht boeien als destijds zyn
schokkende „Les tricheurs" deed.
„De slavin van Rome"
Wreedheden
TRIANON De Amerikaanse film
fabrieken schynen een schier onuitput-
telyke inspiratie te hebben gevonden in
de oude Romeinse geschiedenis. De gru-
welyke wreedheden, die de Romeinen
bedreven tegen de christenen doen het
heden ten dage nog uitstekend, waar
van het grote aantal produkten, die in
velerlei variaties op dit stramien voort
borduren even zovele bewyzen zyn. Een
en ander wordt dank zij veel geld, dui
zenden figuranten en met behulp van
kostbare decors breeduit in kleuren op
het doek gesmeten. Of de acteurs ook
acteren kunnen is verder natuurlijk bij
zaak.
„De slavin van Rome" is zo'n produkt.
Een stel kleurige plaatjes, die aaneenge
regen door een wat onduidelijk verhaal
onder een wat onduidelyke titel het pu
bliek ten verkoop worden aangeboden.
Het gaat over een handjevol ohriste-
nen, die na vele omzwervingen en avon
turen, die dank zij mensenverscheuren-
de honden, bloeddorstige leeuwen, mar
telwerktuigen en vuistvechters waar
achtig nog boeiend zijn ook. met Hol-
lywoodiaanse heldhaftigheid en gedre
ven door een pathetische zelfverlooche
ning terwille van het geloof in de arena
belanden.
Dan is er altyd nog een zelfgenoeg
zaam Ceasarachtig individu, die om z'n
hachje te redden genade voor recht
laat gelden, zodat men ook nog van een
gelukkig einde van dit drama in tech
nicolor verzekerd is.
Het leven van Frans Liszt
Prachtige pianorecitals
CASINO Na de verfilming van het
leven van Chopin, Tsjaikowski, Gersh
win e.a. heeft men dit keer de schyn-
werpers gericht op Franz Liszt, een van
de grootste componisten en pianisten
van de vorige eeuw. Het is verheugend
dat men deze film op dit ogenblik
brengt, nu het precies 150 jaar geleden
is dat deze virtuoze Hongaar werd ge
boren.
De film vangt aan als Liszt ge
speeld door Dirk Bogarde ongeveer
25 jaar oud is en eindigt als hij de rijpe
leeftyd van 75 jaar.
is dit levensbeeld dus niet, want Liszt
bereikte de, voor die tyd, respectabele
oeeftyd van 75 jaar.
Het scenario bewandelt geen fantas
tische paden en houdt zich vrij correct
aan de historische feiten. Liszt, de ruste
loze, die voor en door muziek leeft,
trekt zich in 1835 terug uit het Paryse
muziekleven dat hem veel triomfen
bracht, doch hem geen tijd liet om te
componeren. Lang houdt hy het echter
niet uit en een pianistisch duel met zijn
rivaal Thalberg brengt hem weer terug
op het podium. Gravin Marie d'Agoult,
de vrouw met wie hij samenleeft, raakt
meer en meer op de achtergrond. Hy
komt nu in contact met de gevoelige
Russische prinses Caroline by wie hy
rust vindt. Het religieuze conflict dat
hierna ontstaat is sober en ingetogen
behandeld. De film biedt een groot aan
tal verrukkelyke pianorecitals.
Een zwak punt is dat men het gevoel
krijgt dat Liszt geen rijpingsproces door
maakt m.a.w. dit alles lijkt een vry korte
periode van zyn leven te beslaan terwyl
het in werkelykheid 25 jaar is geweest.
Ook het afschilderen van Gravin Marie
D'Agoult als een wat vermoeiende en
eenzijdige vrouw is verre van juist, Zy
was in Parys een society-figuur van
grote reputatie en een zeer begaafd
schrijfster. Maar nogmaals: de muziek
vergoedt deze tekortkomingen ruim
schoots.
Werk van Hitchcock met
Ingrid Bergman en
Gregory Peck
LUXOR De oudjes doen het nog
best! Dit bekende werk van de meester
van de thriller, Alfred Hitchcock, met
Ingrid Bergman en Gregory Peck in de
hoofdrollen, moge op ondergeschikte
punten verouderd zijn. toch weet het
na zoveel jaren nog altijd ten volle te
boeien. Deze geschiedenis van de vrou
welijke psycho-analiste, die verliefd
raakt op de nieuwe directeur van de
inrichting voor geesteszieken en in haar
gevoelens volhardt, ook als blijkt dat de
nieuwe functionaris een ander is dan
degene, voor wie hy zich uitgeeft, is zo
vol verrassingen, dat Hitchcock zijn toe
schouwers opgemerkt weet mee te sle
pen. Men heeft nauwelijks het gevoel,
dat hier iets „gemaakt" is zó dicht staat
Hitchcocks werk bij het leven. Vooral
het verrassemde slot maakt „Obsessie"
tot een van Hitchcocks boeiendste films
en dat wil wat zeggen. Over Ingrid
Bergman en in minder mate Gre
gory Peck behoeven wij niet veel te
zeggen. Vooral voor eerstgenoemde geldt,
dat goede wijn geen krans behoeft. Uit
stekend is net prachtige type, dat Mi
chael Chekhov van prof. Alex Brulov
heeft gemaakt: een figuur, die men niet
spoedig vergeet.
De terreur van de
rode draak
Spanning in Hongkong
REX Er wordt op een dode min
of meer niet gekeken in de wilde film,
die deze week het witte doek in het
theater aan de Haarlemmerstraat vult.
Dat kan ook niet, wanneer de terreur,
die het genootschap der Tongs omstreeks
1910 in Hongkong zou hebben uitge
oefend in beeld moet worden gebracht.
De Tongs waren meedogenloos in hun
optreden en elke hinderpaal, van welke
aard ook, die hun in de weg stond moest
worden opgeruimd. Gelukkig echter bleek
kapitein Salt van het onverwoestbare
soort, dat men inj dergelyke avontuur
lijke rolprenten steevast tegenkomt. Hy
gooit al zijn kracht, snelheid, behendig
heid en slimheid in de stryd met slechts
één doel voor ogen: zich op de Tongs
te wreken voor de moord op zyn doch
ter. Vanzelfsprekend slaagt hy in deze
zichzelf gestelde opdracht, maar zyn te
genstanders leggen hem vaak het vuur
na aan de schenen. Maar dat kan alleen
de spanning van deze stryd in dekleu-
rige mengelmoei van volkeren, die Hong
kong heet. verhogen.
Gezworen kameraden
Zoveelste oorlogsfilm
LIDO Vermoedelyk naar aanlei
ding van het Sxodus-succes heeft men
gemeend „Gezworen kameraden"
(Batlle Cry), eveneens gemaakt raar
een boek van de bestseller-scnryver
Leon Uris, weer in de roulatie te moe
ten brengen. Dat is tenminste de enige
voor de hand liggende reden, want
„Gezworen kameraden" is een oorlogs
film van het soort, waarmee toe voor
enkele jaren de markt, werd over
stroomd. Niet altyd overeenkomstig
Uris' bedoelingen heeft men soldaten-
heroiek, sentimentaliteit en sensualiteit
gemengd tot men een zachtaardig pro
dukt kreeg, waaruit alle werkelyke oor
log typerende ingrediënten zorgvuldig
zyn weggehouden. De film is wydlopig
tot op het moment dat de wapens caan
spreken. Uitvoerig wordt verteld, nóe in
een opleidingskamp voor mariniers van
jongemannen .flinke kerels" wordt ge
maakt en hoe deze kerels vervolgens
hun trieste of prettige avontuurtjes
hebben. Het is ins wel opgevallen dat
uit de kopie die in Lido draait de uit
voerige scène is geknipt, waarin de jon
ge en groene marinier Danny valt voor
een een** me. mooie en rijke vrouw
een van de beste fragmenten.
Opvolger van prof. Jonkers
In Khanauri, in het noorden van
India, is een autobus met vijfen
vijftig inzittenden op een brug ge
slipt en in een kanaal terechtge
komen. Tweeënvijftig mensen zijn
verdronken.
