NEDERLAND EN SOWJET-UNIE
WIJZEN AMBASSADEURS UIT
A. van DORP
BLOEDIGE BOTSING
IN ORAN: 6 DODEN
DRIE-OKTOBERPRIJSVRAAG
GOLOEB krijgt asiel
Westers overleg over
Berlijn" in Londen
DIPLOMATIEKE REL KWAM TOT UITBARSTING
Twee Russen
vertrokken
WEERBERICHT
VS-kunstmaan
Fransen contra moslims
Moskou laat, althans voorlopig,
„troika"-eis voor de VN vallen
(9ud ?ïiteuws\
No. 30477
LEIDSCM
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
De incidenten van maandag op Schiphol zijn in de loop
van de week uitgegroeid tot een politieke rel van de eerste
orde, welke gisteravond in enkele uren tot uitbarsting is
gekomen.
Om vijf minuten voor acht kwam het bericht, dat de
Nederlandse regering had besloten de Russische ambassa
deur, Panteleimon Kondratevich Ponomarenko, persona
non grata te verklaren.
Tegen kwart voor negen volgde het bericht van het Rus
sische persbureau Tass, dat de Sow jet-Unie in een protest
nota aan Nederland had laten weten, dat Ponomarenko niet
naar Den Haag zou terugkeren. En nog geen drie minuten
later wist men in Den Haag, dat de Sowjet-regering ook de
Nederlandse ambassadeur in Moskou, mr. H. A. Helb tot
persona non grata had verklaard. Hij zal vanavond in ons
land terugkeren.
Intussen was bekend geworden,
dat minister mr. Beerman van Ju
stitie aan de man, die de aanleiding
werd tot deze scherpe controverse
tussen ons land en de Sowjet-TJnie,
de chemicus Alexei Goloeb, asiel had
verleend. Overeenkomstig het ver
zoek van de heer Goloeb zal deze
nog énige dagen in het hoofdbureau
van politie te Amsterdam blijven om
tot rust te komen en zich over zijn
toekomstplannen te beraden.
Een uurtje eerder waren per terin
uit Hoek van Holland vertrokken de
uitgewezen Sowj et-onderdanen, am
bassadesecretaris A. D. Popow en
handelsattaché Chïbeaiv. Hun loerd
uitgeleide gedaan door leden van de
Russische ambassade en van diplo
matiek vertegenwoordigingen van
enige andere Oosteuropese landen.
Op het perron was politiebewaking
aanwezig. Er deden zich zoals men
elders uitgebreider kan lezen geen
incidenten voor.
Zowel wij reeds zeiden volgden de ge
beurtenissen zich elkaar 's avonds snel
op. Om vijf voor acht deelde een woord
voerder van het ministerie van Buiten
landse Zaken mede, dat de Nederlandse
regering Moskou had laten weten geen
prijs meer te stellen op de aanwezig
heid van ambassadeur Ponomarenko in
ons land. Deze overhandigde op 4 no
vember 1959 zijn geloofsbrieven aan de
Koningin. Hij werd op deze post be
noemd, nadat de Nederlandse autoritei
ten een voorstel van Rusland om de
voormalige Russische minister van Bui
tenlandse Zaken Molotow te benoemen,
hadden afgewezen De heer Ponomarenko
volgde in Den Haag de heer Kirsanow op.
Niet persoonlijk
De Nederlandse ambassadeur in
Moskou mr. H. A. Helb, die door
de Russische regering lot persona
non grata is verklaard.
Advertentie
KOLEN
OLIE
HERENSINGEL 7 - TEL. 20988
NOOTJES 5.
Super 8.90; Speciaal 8.15; Srt. I 7.40
AANHOUDEND ZONNIG
Blijkens het weeroverzicht, dat het
KNMI in De Bilt verstrekte komt er in
de weerstoestand weinig verandering,
doordat een krachtig hogedrukgebied
zich in de naaste omgeving van ons
land ophoudt. Met een wind uit ooste
lijke richtingen wordt vrjje droge lucht
aangevoerd uit Duitsland. De depressie
activiteit op de Atlantische Oceaan is
niet groot en de depressies zwenken ,als
ze het Europese hogedrukgebied berei
ken naar het noorden af.
Het stabiele zonnige weer kan daar
door nog een paar dagen voortduren.
15 OKTOBER
Zon op: 7.04 uur onder: 17.47 uur;
Maan op: 12.54 uur; onder: 21.38 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.24 en 18.41
uur, laagwater te 2.10 en 14.24 uur.
(16-10 hoogwater te Katwijk te 7.10 en
19.29 uur, laagwater te 2.47 en 15.08
uur).
bestaat uit pagina's
en een bijvoegsel.
Telefonisch deelde de Nederlandse
ambassadeur in Moskou, mr. H. A. Helb
het ministerie van Buitenlandse Zaken
mede, dat hem door de Russische auto
riteiten was verzocht zo spoedig mogelijk
de Sowjet-Unie te verlaten. Hij was tot
persona non grata verklaard. In de nota,
die mr. Helb daarbij was overhandigd,
stelde de Russische regering, dat deze
uitwijzing geen gevolg was van het ge
drag van de ambassadeur, maar uit
protest tegen de houding van de Neder
landse autoriteiten. De Sowjet-nota be
vat voorts een „krachtig protest" tegen
het „schandelijk optreden' 'van de Ne
derlandse politie tegen ambassadeur Po
nomarenko en zijn diplomatieke staf.
De Sowjetrussische regering eist be
straffing van hen, die voor het gebeurde
verantwoordelijk zijn (voor de volledige
tekst van de Russische nota zie men el
ders in dit blad).
Voor het eerst
In diplomatieke kringen te Moskou
heeft men gisteravond gezegd, dat thans
voor het eerst sedert vele jaren het
hoofd van een diplomatieke missie in
de Sowjet-Unie tot „persona non grata"
is verklaard. Naar aanleiding van de
maatregel tegen de Nederlandse am
bassadeur, mr. H. A. Helb, merkte men
op dat doorgaans militaire attaché's of
lagere leden van ambassades tot „perso
na non grata" worden verklaard.
In de Nederlandse ambassade ont
hield men zich van commentaar op de
Nederlandse en Russische maatregelen.
Wel heeft men van Nederlandse zijde
in de Russische hoofdstad vernomen,
dat de tweede ambassadesecretaris, de
heer P. J. Polak, met de lopende zaken
zal worden belast, daar de gevolmach
tigd minister dr. J. Vixseboxse enkele
dagen geleden met ziekteverlof naar Ne
derland is vertrokken.
Noodmaatregelen
van Rood-China
Naar in Honkong uit goede bron wordt
vernomen verricht communistisch-Chi-
na via handelsagenten aldaar omvang
rijke aankopen van levensmiddelen en
granen. Volgens genoemde bron zouden
onderhandelingen worden gevoerd met
Canada, Australië, Frankrijk en Birma
voor de aankoop van granen en Peking
zou op de markt te Londen thans be
zig zijn met de aankoop van goud en
zilver om voor haar aankopen te kun
nen betalen.
De Amerikanen hebben gisteren van
de raketbasis Vandenberg in Californie
met een Thor-Agena-rakct de 32ste
kunstmaan in de Discoverer-serie ge
lanceerd. Deze ruimtecapsule heeft een
gewicht van 136 kg.
Het ligt in de bedoeling, de instru
mentencapsule, die thans een baan om
de aarde beschrijft op een hoogte va
riërend van 250 tot 430 km met een om
looptijd van 91 minuten, in de loop van
de komende dagen naar de aarde te
doen terugkeren. Vliegtuigen van de
Amerikaanse luchtmacht 7"'i«n trac' 'en
de capsule in de lucht op te vangen in
de omgeving van Hawaii.
De twee uit ons land gewezen I Popow (midden) begeeft zich in
Russen zijn gisteren per trein uit \gezelschap van zijn echtgenote, die
Hoek van Holland naar Moskou in ons land achterbleef, naar de
vertrokken. De persattaché A. D.trein.
(Van onze Parijse correspondent)
In de Algerijnse kuststad Oran
waar het al enkele dagen op
nieuw hevig broeide, zodat begin
deze week vanuit Parijs politiever-
sterkingen er heen moesten worden
gestuurd is het gisteren tot ern
stige botsingen tussen Fransen en
moslims gekomen, waarbij zes
Algerijnen, onder wie een meisje,
zijn gedood.
Over de nauwkeurige toedracht van
deze bloedige gebeurtenissen tastte men
vanmorgen in Parijs nog in het duister.
Het schijnt echter, dat de eerste ge
welddadige ontmoeting zich in de Franse
volkswijk van de stad, die om zijn nauwe
en donkere straatjes en stegen ook wel
de Europese Kasjba wordt genoemd,
heeft voltrokken. Om elf uur in de och
tend, nadat Franse nozems een dreigen
de houding tegen Arabieren zouden heb
ben aangenomen, werd door de moslims
een staking afgekondigd.
Een tweede initiatief van Algerijnse
zijde werd 's middags openlijk door de
FLN geleid en om een bloedbad te voor
komen, zou het leger zich toen tussen
beide partijen hebben geplaatst. Of de
kogels, waarmee zes Algerijnse slacht
offers gedood werden, door extremisten
of door militairen zijn gelost, is niet be
kend. De dag tevoren was door Alge
rijnen een Franse militair in Oran ver
moord, waardoor de spanning en de
animositeit in de stad al waren toege
nomen.
Nog meer aanslagen
In een voorstad van Oran hebben op
standelingen het vuur geopend op een
groep Europeanen en moslims, waardoor
een Europeaan gedood werd en twee
moslims gewond werden. De aanvallers
wisten te ontkomen.
Ook in Frankrijk zjjn aanslagen ge
pleegd die het leven eisten van drie
moslims. De lichamen van twee van hen
werden in de Seine gevonden. In Nancy
schoot een Algerijn een mohammedaan
se caféhouder dood.
Voor de eerste maal in deze week is
de OAS gisteren niet met een eigen
radiobulletin in de Algerijnse ether ge
weest, nadat de dag tevoren zoals we
al berichtten, haar geheime studio in
Algiers door politietroepen was ontdekt
en onttakeld.
De Franse gouverneui raai, Jean
Morn die c'<-f«rpn. 'oij coa j^ap^Jdng
plodeerde, schijnt zich echter weinig il
lusies te maken over het definitieve
karakter van de overwinning op de OAS.
Men verwacht, dat vandaag of morgen
de OAS zeker wel kans zal zien vanuit
een andere schuilplaats of misschien
vanaf een schip uit zee haar piraten-
uitzendingen te hervatten.
In de geheime studio, die was onder
gebracht in een groot flatgebouw in Al
giers, waar alle inwoners van de uit
zendingen op de hoogte waren, wist de
politie donderdag de hand te leggen op
een complete radio-uitrusting van Fran
se makelij, die van de modernste tech
nische snufjes was voorzien.
Oplossingen en namen prijswinnaars
Zoals dezer dagen reeds medegedeeld hebben meer dan duizend lezers
van ons blad een oplossing ingezonden van de drie-oktober-fotoprijsvraag
welke wjj eind september publiceerden. Eerlijk gezegd hadden wij meer
inzendingen verwacht, omdat de prijsvraag bepaald niet moeilijk was.
Maar uit commentaren bij de oplossingen en uit wat wij hier en daar
gehoord hebben blijkt, dat veel meer dan die ruim duizend zich met de
elf foto's van Leidse straten hebben bezig gehouden. Waarom die anderen
dan geen oplossing hebben ingezonden? Misschien omdat het feest van
het Leidse ontzet al tevéél energie gevraagd had, misschien ook en dat
Jijkt ons de meest aanvaardbare verklaring dat men het meer om het
puzzelen zelf deed dan om de prijzen, die op deze gedachte ook waren
afgestemd.
Hoe het ook zij, het is wel gebleken, dat een dergelijke prijsvraag inslaat.
Wellicht is er binnenkort nog eens een gelegenheid om iets soortgelijks op
touw te zetten.
De foto's werden in de volgende straten genomen: 1. Kloksteeg, 2. Rijn
en Schiekade, 3. Ir. Driessenstraat, 4. Evertsenstraat, 5. Oude Vest, 6.
Rapenburg, 7. Eerste Binnenvestgracht, 8. Terweepark, 9. Breestraat, 10.
Doezastraat, 11. Oosterkerkstraat (of Oranjegracht).
Uit de eerste letters van deze straatnamen kunnen de woorden DRIE
OKTOBER worden gevox-md.
De prijzen werden als volgt toegekend:
EERSTE PRIJS f.50.-:
Mevrouw Leget, Boshof 15, Leiden.
TWEEDE PRIJS f. 25.-:
P. Laman, Kjjfgracht 16, Leiden.
DERDE PRIJS f. 15.—:
A. van Milaan, Beatrixstraat 25, Leiderdorp.
DRIE PRIJZEN VAN f. 10.—:
Mevr. A. G. M. BremmerVisser, Beestenmarkt 6, Leiden,
J. J. G. Uiterdijk jr., Hooigracht 74, Leiden,
fam. Potters, Princestraat 22 B, Katwijk aan Zee.
ZES PRIJZEN VAN f. 5.-:
W. A. v. d. Berg, Hubrechtstraat 21, Leiderdorp,
Rob Klinkenberg, Hoge Rijndijk 157, Leiden,
M. J. J. Riethoven, Hoflaan 50, Leiden,
W. Schouten, Hoge Morsweg 61, Oegstgeest,
H. Tijsterman, Van der Waalsstraat 27, Leiden,
Th. van Stal, Weidehof 48, Leiden.
De prijzen worden de winnaars toegezonden.
Fungerende secretaris-generaal greep de
macht zonder toestemming van wie dan ook
Zorin dreigt als liij
zijn zin niet krijgt,
zegt Stevenson
De Sowjetrussische afgevaardigde Va
lerian Zorin heeft gisteren op een pers
conferentie gezegd, dat zijn regering be
reid is wel zeven afgevaardigden als se
cretaris-generaal van de Verenigde Na
ties te erkennen. Sowjet-Rusland zou er
geen veto over uitspreken cn de eis voor
een driemanschap („troika") op deze
post voorlopig laten vallen.
De nog te benoemen secretaris-gene
raal zou nauw met zijn assistent moeten
samenwerken, hem raadplegen en moe
ten trachten de voornaamste vraagstuk
ken met hem op basis van „wederzijds
begrip" op te lossen, aldus Zorin. De uit-
PRINS BERHARD
JAAGT IN SPANJE
Prins Bernhard is gisteren in Jerez de
la Frontera (Spanje) aangekomen voor
een particulier bezoek. Hij gaat drie dia
gen jagen.
Een woordvoerder van het Britse
ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft medegedeeld, dat de volgen
de week hoge deskundige functio
narissen van Engeland, Frankrijk,
de Ver. Staten en West-Duitsland
in Londen bijeen zullen komen
voor het plegen van overleg over
de vraagstukken Berlijn en Duits
land.
Engeland zal hierbij worden vertegen
woordigd door de onderstaatssecretaris
van Buitenlandse Zaken, Sir Evelyn
Shuckburg, de Verenigde Staten vermoe
delijk door de onderminister voor Bui
tenlandse Zaken Kohier, Frankrijk door
de directeur Europese '.ken van het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken Jean
Laloy en West-Duitsland door staats
secretaris Karl Carstens.
Deze bijeenkomst zal waarschijnlijk
woensdag plaats hebben en staat los
van het Westelijk overleg op ambassa-
deui-sniveau, dat op het ogenblik reeds
in Washington plaats heeft. Een inten-
siever contact langs diplomatieke weg
tussen de vier Westelijke mogendheden
werd noodzakelijk geacht, aldus de
woordvoerder
De besprekingen zullen tien tot vijf
tien dagen duren en niet worden beslo-
ten voor het einde van het in Moskou
bi,jna o-et fclachuffex v«ii een <s- 'te houden congres der Russi^he com-
ticbom, welke net na, zijn vertrek ex monistische party. Gedurende deze pe
riode zal het a mbassadeursoverleg in
Washington worden gestaakt.
Protest
Amerika heeft gisteren bij de Russi
sche commandant in Berljjn geprotes
teerd tegen het „roekeloze en onwettige
gedrag" van de Oostduitse politie, die
gistermorgen heeft geschoten in de rich
ting van vluchtende Oostduitsers. Nie
mand werd geraakt.
De Sowjet-Unie heeft een Amerikaan
se verzoek om medewerking bij de pu-
blikatie van materiaal in de Sowjet-
Unie over de Amerikaanse zienswijze
van de Berlijnse kwestie van de hand
gewezen, aldus heeft het ministerie van
Buitenlandse Zaken in Washington gis
teravond bekendgemaakt.
De organisatie „Cross-currents Press"
verspreidt in de Verenigde Staten Rus
sisch propagandamateriaal over Berlijn
en Duitsland. De Amerikanen wilden de
zelfde faciliteiten in de Sowjet-Unie.
Eerste minister van
Oeroendi vermoord
De eerste minister v?^ Oeroendi. T
ou is Rwavsore, is gisteravond t
Oesoemboera vermoord.
eindelijke verantwoordelijkheid zou ech
ter alleen bij hem liggen.
Zorin wilde niet de naam noemen van
de door Sowjet-Rusland uitgekozen se
cretaris-generaal omdat lit een kandi
daat in verwarring zou brengen. Volgens
hem is het dringend nodig ir de functie
te voorzien omdat „de man die nu het
secretariaat leidt, op grond van het recht
dat hij zich van deze post meester heeft
gemaakt, Andrew Cordier (VjS.) de
macht heeft gegrepen zonder toestem
ming van wie dan ook". Zorin stond er
op dat een der topassistenten van de
secretaris-generaal een Rus zal zijn.
Wanneer West-Europa vertegenwoordigd
is moet Oost-Europa er ook zijn. De
functionarissen zouden geen instructies
van hun respectieve delegaties mogen,
aannemen.
Zorin zei dat de Sowjet-Unie „alle mo
gelijke oplossingen" had voorgesteld. Bij
het bespreken van de toestand in het
secretariaat noemde hij Cordier niet bij
naam, maar wees tegenover een verslag
gever op een bericht van de New York
Times, waarin staat dat deze Ameri
kaanse functionaris het secretariaat
leidt. „Niemand heeft hem die baan ge
geven' ze ihy. „Ik wil helemaal niets
van de persoon zeggen, maar de gang
van zaken is onwettig". De Sowjet-Unie
wil deze toestand van zaken zo spoedig
mogelijk beëindigen en verlangt dit te
doen op basis van wederzijdse overeen
komst. Zorin zei, dat de Sowjet-Unie het
plan voor een „troika'-secretariaat niet
heeft opgegeven, maar dat het dit niet
in een tussentijdse regeling, die tot april
1963 kan duren, wilde opdiüngen. Op die
daturn zou Hammarskjölds ambtstennijn
zijn verstreken.
De afgevaardigde van de Verenigde
Staten, Adlai Stevenson, gaf als com
mentaar op Zorins verklaring dat de V.S.
„de opvatting van een troika of ideolo
gische verdeling van de wereld in drie
blokken" zou verwerpen'. In Amerikaanse
kringen werd opgemerkt, dat Zorin niet
veel nieuws gezegd heeft. Stevenson zei:
„ik wou dat de heer Zorin de Ver
enigde Naties niet met rampen zou be
dreigen wanneer hjj zjjn zin niet krjjgt".
Uit het Leidsch Dagblad van
i 15 October 1861:
Op de rijksbegrooting voor
1862 is uitgetrokken een som van
f 10.000 voor het nog ontbrekend
materieel ten dienste van het
gebouw voor de ontleed-schei
en natuurk. en van dat voor de
sterrekunde en f 17.500 voor de
verbouioing van de academische
bibliotheek te Leiden.
Dezer dagen heeft te Ham
burg iveder een ongeluk plaats
gehad, door de crinoline veroor
zaakt. Een dame bleef op een
trap van den schouwburg in de
veeren van haar crinoline han
gen, viel van 13 treden en werd
zwaar gekwetst.
