EEG-COMMISSIE: ECONOMISCHE
GROEI BEGINT TE VERTRAGEN
Vinnig Nw.-Guinea€lebat
in commissie van V.N.
Wilde stakingen gevaar
voor Engelse ecenomie
VPRO brengt plan voor
commerciële televisie
WAS-AUTOMAAT
Geen belangrijke wijzigingen
in de conjunctuur verwacht
Prof. Busia
Europa 's grootste staalfabriek
gedwongen bedrijf te sluiten
NTS-programma's naast reclame
door zelfstandige onderneming
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 13 oktober 1961
Vierde blad no. 30476
(Van onze Brusselse correspondent)
De executieve commissie van de Europese Economische Gemeen
schap heeft geconstateerd dat de economische expansie van de gemeen
schap zich in het tweede kwartaal van 1961 en ook tijdens de zomer
maanden heeft voortgezet. Zeer duidelijke aanwijzingen zijn thans
echter aanwezig die op enige vertraging van het groeitempo wijzen,
vooral indien er rekening mee wordt gehouden dat de seizoensfactoren
elk jaar in de zomermaanden in betekenis toenemen. Overigens ving de
vertraging van het groeitempo reeds vóór de zomermaanden aan.
De commissie verwacht dat de con
junctuur gedurende de laatste maanden
van 1961 geen belangrijke veranderingen
zal ondergaan. De ramingen welke aan
het begin van het jaar 1961 door haar
werden opgesteld namelijk het toene
men van het bruto nationaal produkt
met 5 pet en van de industriële pro-
duktie met 6 7 pet zullen waar
schijnlijk ook worden gerealiseerd.
Wat de verdere ontwikkeling in de
eerste maanden van 1962 betreft, ver
wacht de commissie dat de gunstige con
junctuur en de volledige werkgelegenheid
zullen aanhouden.
De toeneming van de vraag zal waar
schijnlijk opnieuw door de buitenlandse
vraag worden gestimuleerd, terwijl de
binnenlandse vraag ten aanzien van de
investeringen in sommige landen door
een neiging tot stabilisatie, en ten aan
zien van het gezinsverbruik door een
voortdurend snelle expansie zal worden
gekenmerkt.
Voorts zal het gebrek aan arbeids
krachten in verscheidene landen de pro-
duktie-uitbreidingen afremmen, hoewel
de inmiddels gerealiseerde uitbreiding
van de produktie-capaciteit zeer zeker
enige versnelling van het tempo moge
lijk maakt.
Dat zijn de voornaamste conclusies
waartoe de executieve commissie van de
E.E.G. is gekomen en welke zijn ge
publiceerd in het jongste kwartaalbe
richt.
Analyse vooruitzichten
Dit rapport geeft zowel een beschrij
ving van de essentiële kenmerken van de
huidige economische toestand als een
analyse van de vooruitzichten tot eind
1961 en begin 1962 en van de daarmee
samenhangende conjunctuur-politieke
problemen. De daling van het tempo
de gehele expansie moet ongetwijfeld
slechts voor een klein deel worden toe
geschreven, zegt het rapport, aan een ge
ringe verhoging van de vraag, hoewel
in enkele sectoren (tamelijk ongelijk
in de afzonderlijke lid-staten) daar in
derdaad sprake van is. De langzame
expansie is echter vooral een gevolg van
fysieke factoren aan de aanbodzijde, zo
als het toenemende tekort aan arbeids
krachten en de volledige bezetting van
de technische produktiecapaciteit in eni
ge lid-staten.
Aan de vraagzijde valt vooral tijdens
de laatste maanden opleving van de uit
voer van de gemeenschap op. Niet in de
laatste plaats omdat van de krachtige
opleving van de conjunctuur in de Ver
enigde Staten reeds enige stimulerende
werking op de wereldconjunctuur uit
gaat, is de buitenlandse vraag na de
stagnatie in het eerste kwartaal thans
weer gestegen. De waarde van de uitvoer
naar derde-landen is ten opzichte van
de overeenkomstige periode van het
voorafgaande jaar in het tweede kwar
taal met 6 pet toegenomen.
Ook de binnenlandse vraag is blij
ven stijgen. De grootste stijgingspercen
tages vertonen, evenals in vorige perio
de, de bedrijfsinvesteringen.
Hoewel de ontwikkeling van land tot
land uiteen loopt valt echter wel in
het algemeen een lichte afzwakking van
de conjuncturele expansie der investerin
gen waar te nemen. In Frankrijk heeft
de uitbreiding der investeringen vermoe
delijk zelfs enige versnelling ondergaan.
Gezinsverbruik
De stijging van het gezinsverbruik
duurde eveneens voort. In sommige lid
staten (Frankrijk, West-Duitsland en
waarschijnlijk ook Italië) was het tem
po van de stijging als gevolg van aan
zienlijke loonsverhogingen zelfs nog
enigszins groter dan aan het begin van
het jaar. Daarentegen is de groei in
de Benelux-landen en vooral in België
waarschijnlijk minder sterk geweest. In
Nederland viel tijdelijk enige vertraging
van de uitbreiding van het gezinsver
bruik vast te stellen.
Merkwaardig is dat het binnelandse
aanbod slechts langzaam is toegenomen.
De industriële produktie leverde in het
tweede kwartaal een conjuncturele stij
ging van ongeveer 1 pet op ten opzichte
van het eerste kwartaal (voorafgaande
toeneming 2 pet)Toch lag het peil
van de produktie in het tweede kwartaal
ongeveer zeseneenhalf pet boven dat
van dezelfde periode van het vooraf
gaande jaar. Het stijgingspercentage in
de beide kwartalen was 8 pet.
Deze vertraging is echter opmerkelij
ker daar de beroepsbevolking waar
schijnlijk nog aanzienlijker is toege
nomen. Dit geldt in het bijzonder voor
Canada versus de
KLM en de Panam
De Canadese regering heeft gisteren
het reeds aangekondigde proces tegen
de KLM en de Pan American by een
Canadese rechtbank aanhangig ge
maakt. De regering eist van de twee
luchtvaartmaatschappijen ln totaal een
bedrag van 736.068 dollar voor vluchten
boven Canadees grondgebied sedert 1
april van dit jaar.
Ook tegen andere luchtvaartmaat
schappijen zal binnenkort een proces
van deze aard worden aangespannen
maar de namen van die maatschap
pijen zijn nog niet bekendgemaakt.
Sedert 1 april eist de Canadese rege
ring 64 dollar per vlucht en 20 dollar
voor radioverbindingen van alle ver
keersvliegtuigen die boven Canada vlie
gen zonder er te landen. Het geld is
bestemd voor aanleg en onderhoud van
inrichtingen voor de navigatie en nood
landingsterreinen.
Indien de Canadese regering in het
gelijk wordt gesteld, kan verwacht wor
den, dat andere landen een soortgelijk
besluit nemen.
Volgens ingewijden te Ottewa kunnen
deze processen 2 tot 3 jaar duren.
West-Duitsland, waar de aanwerving van
buitenlandse arbeidskrachten werd ver
hoogd en een grotere toevoer van vluch
telingen uit de Oostelijke staten plaats
vond, die terstond werk hebben gevon
den. Niettemin valt in dit land geen
conjuncturele expansie van de produktie
waar te nemen. Klaarblijkelijk is vooral
wegens een verkorting van de ar
beidsuren de produktie per man gedaald.
Hetzelfde verschijnsel doet zich in
Nederland voor waar de industriële pro
duktie nauwelijks nog is gestegen.
Landbouw
De landbouwproduktie in de gemeen
schap werd enerzijds gekenmerkt door
een voortdurende expansie van de dier
lijke produktie en anderzijds door klei
nere oogsten van plantaardige produk-
ten dan in het vorige jaar in enige lid
staten.
De commissie merkt ten aanzien
van de vooruitzichten welke ze meent
te kunnen vaststellen nog op dat deze
betekenen voor de conjunctuurpolitiek
enerzijds dat er geen behoefte bestaat
aan algemene expansiebevorderende
maatregelen.
In sommige landen zal men er veel
eerder op moeten blijven toezien dat de
ontwikkeling van de binnenlandse vraag
binnen zekere grenzen wordt gehouden
ofwel moet zelfs enige vertraging be
paald heilzaam voor het interne con
junctuur- en prijsklimaat worden ge
acht.
Anderzijds acht de commissie het niet
opportuun dat de conjunctuurpolitiek de
groei van de binnenlandse bestedingen
zodanig vertraagt dat de lopende reke
ning van de betalingsbalans van de ge
meenschap weer een groot overschot op
levert.
De Indonesiër L. N. Palar heeft
gisteren in de beheerschapscom-
missie van de Algemene Vergade
ring der V.N. weer met nadruk
verklaard, dat ,,West-Irian deel
uitmaakt van Indonesië".
Palar en de Nederlandse vertegenwoor.
diger mr. C. W. A. Schürmann voerden
verschillende malen het woord over deze
kwestie. Zo zei mr. Schürmann, dat Ne
derland altijd bereid is geweest en dit
nog is om het geschil voor te leggen
aan het Internationale Gerechtshof. Ne
derland had voorgesteld om de soeverei
niteit over Westelijk Nieuw-Guinea over
te dragen aan het volk van dat land.
Dit dan na een referendum onder aus
piciën van de V.N. Palar verklaarde, dat
de kwestie als politiek probleem zal blij
ven bestaan en als zodanig door de vol
kerenorganisatie geregeld zal moeten
worden. Ook al zou het Internationale
Gerechtshof de zaak op juridische wijze
tot oplossing brengen. Hij stelde, dat de
Nederlanders een politiek, gericht op
vervreemding van Indonesië, uitvoeren
door te pogen „de taal in het gebied te
wijzigen" en de bevolking te beletten
naar de Indonesische radio te luisteren.
Mr. Schürmann sprak over het „bui
tengewone mandaat", dat president
Soekarno eigenmachtig op zich had ge
nomen toen hij de onafhankelijkheid in
augustus 1945 afkondigde, hoewel heel
Indonesië toen door Japan bezet was en
Nieuw-Guinea bestuurd werd door Ne
derland en Australië. De verbindingen
tussen Indonesië en Nieuw-Guinea wa
ren toen al drie Jaar verbroken en nie-
Prof. Busia, die momenteel een be
zoek brengt aan Engeland na zijn func
ties als hoogleraar in de sociologie aan
het International Institute for Social
Studies in Den Haag en in de sociologie
en cultuurkunde van Afrika in Leiden te
hebben neergelegd, heeft voor de Britse
radio verklaard dat hij niet van mening
is dat de herziening van het Ghanese
kabinet „veroorzaakt is door een ideolo
gie". „Men moet de Ghanese regering
beoordelen naar wat zij doet", zei hij.
„Alles wat ik kan zeggen is dat president
Kwame Nkroemah steeds meer macht
krijgt".
Prof. Busia is een voormalige Gha
nese oppositieleider. In antwoord op
vragen van een BBC-correspondent zei
hij dat hij niet van plan is onmiddellijk
naar Ghana terug te keren. Hij acht dat
niet verstandig. „Mijn collega's zijn op
gesloten. Ik ben er zeker van dat ik zou
worden gearresteerd. Er is geen reden
voor het huidige bewind mij op vrije
yoeten te laten".
mand was toen op de hoogte van Soe-
karno's plannen voor onafhankelijkheid.
Over het door minister Luns inge
diende voorstel inzake West-Nieuw-
Guinea merkte mr. Schürmann nog op
dat dit ook inhoudt dat de Nederlan
ders uit het gebied zullen weggaan. Het
zal door een gezagsorgaan van de V.N.
worden bestuurd en als de tijd daar is,
zullen wij helemaal niets meer te ver
tellen hebben aldus mr. Schürmann.
Het standpunt van Indonesië werd ge-
gesteund door Irak, India, Ceylon, de
V.A.R., Nepal, Birma, Marokko en de
Sowjet-Unie, de Nederlandse zienswijze
door Australië.
Cubaanse consul in
Parijs ontslagen
De Cubaanse ambassade in Parijs
heeft bekendgemaakt, dat Eduardo
Mayea Aroca, Cubaans consul in Pa
rijs, is ontslagen wegens „verraderlijke
contacten" met de Amerikaanse am
bassade.
In de bekendmaking van de Cubaan
se ambassade wordt nog gezegd, dat
op hetzelfde ogenblik, dat de Cubaanse
ambassadeur in Frankrijk een nota over
de kwestie aan het Franse ministerie
van Buitenlandse Zaken overhandigde,
Mayea zich in verbinding stelde met de
Amerikaanse ambassade „om onderde
len van zijn verraad te voltooien".
De consul noemde op zijn beurt pre
mier Fidel Castro een „communistische
stroman". Mayea Aroca zei dat hij niet
langer wilde samenwerken met Castro's
soort communisme. Castro, zo verklaar
de hij, heeft al zijn diplomatieke pos
ten in de vrije wereld gebruikt als
agentschappen voor het voeren van
communistische ondermijnende en pro-
paganda-activiteit, onder leiding van
Moskou. Parijs zou het belangrijkste
centrum voor West-Europa zijn, aldus
de consul.
Polikliniekboof ven
Simavi voor N.-Guinea
De Vereniging „Simavi" (medische
hulp in de tropen voor alle gezindten)
heeft een polikliniekboot verscheept
naar Nieuw-Guinea, voor medisch werk
in de kuststreek van Merauke. Deze
boot draagt de naam: dr. H. J. T. Bijl
mer.
De vereniging wil door deze naam
geving de medicus eren, die een belang
rijk deel van zijn leven in de tropen
heeft gewerkt, waarvan lange tijd in
Ned. Nieuw-Guinea. o.a. als directeur
van gezondheidszorg.
Simavi is vooral de Nederlandse jeugd
dankbaar, die door het deelnemen aan
collecten deze schenking mogelijk heeft
gemaakt.
Niet alleen voor grote,
maar óók voor fijne was
Automatisch wassen met droge
handen. Dit doet de Constructa:
Grondig voorweken - centrifuge
ren - voorwas - hoofdwas - spoe
len - vuil water wegpompen -
spoelen - vuil water wegpompen -
spoelen - centrifugeren - spoelen
- centrifugeren - spoelen - droog-
centrifugeren. Al deze handelin
gen volgen elkaar automatisch op.
De meest verfijnde werkwijze voor
het fijnste wasgoed (maar óók
voor de grote was). Vraag de
monstratie bij Uw handelaar.
Zend mij Uw catalogus
Naam
Adres:
Woonplaats:
Opzenden aan: Constructa Nederland N.V. - Keizers
gracht 522 - Amsterdam-C. Telefoon 020 - 323 98
O
(Van onze Londense correspondent)
De economische stagnatie in Engeland is voor een belangrijk deel
het gevolg van de dictatoriale houding van grote groepen arbeiders, die
al jaren tot chronische wilde stakingen leidt waar de vakbonden zelf
doorgaans volkomen machteloos tegenover staan. Zeven Londense
buslijnen liggen stil omdat het personeel daarvan protesteerde tegen de
aard van de thans ingevoerde winterdienstregeling. Zaterdag a.s. zal
er op nog meer lijnen worden gestaakt.
Bij Ford. waar men meende dat de
moeilijkheden over de theepauze waren
opgelost, ontstond daarover een nieuw
dispuut waardoor woensdag 3.000 man
tot nietsdoen waren gedwongen.
Erger echter is hetgeen zich op het
ogenblik in Wales afspeelt. Daar is de
grootste staalfabriek van Europa, de
„Steel Company of Wales" in Port Tal
bot, gedwongen het gehele bedrijf, waar
bijna 20.000 man werken, te sluiten als
gevolg van een al jarenlang zich voort
slepend conflict met de metselaars, wier
arbeid voor de staalfabricage onontbeer
lijk is, omdat zij de reparaties van de
binnenkant van de hoogovens verzorgen.
zy zijn nu al een maand in sta
king. Om het bedrijf aan de gang te
houden werd personeel van kantoor en
laboratorium ingeschakeld om de hoog
ovens in goede conditie te houden. Zij
werken onder toezicht van ruim 40 met
selaars, die weigerden te staken. Het
gevolg was dat 700 metselaars hulpen
weigerden met „onderkruipers" te
werken.
Woensdag besloten 1400 fitters en
monteurs, leden van de bond van tech
nici, zich bij de stakers aan te sluiten
met de eis om alle onderkruipers te la
ten vertrekken.
De vakbond steunde in dit geval deze
eis. Het bedrijf weigerde het ultimatum
te aanvaarden en antwoordde met het
dramatische besluit om de hoogovens
geheel stop te zetten. Hiermee zal min
stens een week gemoeid zijn, zodat de
arbeiders misschien nog op andere ge
dachten komen.
Port Talbot produceert wekelijks 60.000
ton staal Het meeste is bestemd voor de
Britse automobielindustrie, welke ook
regelmatig onder stakingen heeft te lij
den en door de toestand in Port Tal
bot opnieuw wordt bedreigd.
Behalve de moeilijkheden bij Ford
kampt Rootes met de gevolgen van een
staking alle duizend stakers werden
tenslotte ontslagen en moeten vervan
gen worden waardoor de leveranties
lelijk in de knel zijn gekomen.
WEER RUSSISCHE
KERNEXPLOSIE
De Sowjet-Unie heeft gister
ochtend weer een kernexplosie in
de atmosfeer tot stand gebracht.
De kracht van de ontploffing was
van geringe tot middelmatige
sterkte, aldus is door de Ameri
kaanse commissie voor de atoom
energie meegedeeld.
Dit was de twintigste door de Ameri
kanen volgens een bepaald systeem ge
registreerde explosie in de serie sinds
1 sept. j.l. Pres. Kennedy heeft overigens
verklaard, dat de Russen in deze periode
nog meer kernexplosies hebben uitge
voerd dan deze twintig. De Amerikanen
willen het juiste aantal niet onthullen
omdat zij daarmede hun controle-mid
delen zouden openbaren.
Brochure verschenen
Een van de zwaar beschadigde
bussen, die betrokken waren bij de
piassabotsing op de Rijksweg 4 in
de Haarlemmermeer, waarbij tien
tallen mensen werden gewond
(Van één onze redacteuren)
Blijkens een vandaag aan de open
baarheid prijsgegeven brochure acht
het bestuur van de V.P.R.O. een be
scheiden mate van reclame in de te
levisie zoioel om principiële als om
praktische redenen noodzakelijk en
geloenst.
Het meent, dat het ih beginsel re
delijk en gewenst is om bij het ge
bruik van een massacommunicatie
middel als de televisie het bedrijfs
leven „als deel van de cultuur" op
een verantwoorde wijze in te scha
kelen. Bovendien is het volgens het
V.P.R.O.-bestuur niet te verwachten,
dat de televisie in Nederland zeker
bij een steeds toenemend aantal
kijkuren, over een luttel aantal jaren
is 80 uren televisie per week over
twee zenders volkomen normaal
bekostigd zal kunnen worden uit de
kijkgelden. De aanvullende fondsen
zullen het doeltreffendst verkregen
worden uit de reclame.
De V.P.R.O. stelt in de praktische
uitvoering van zijn plan met nadruk,
dat de verzorging van de televisiepro
gramma's in handen moet blijven van
de Nederlandse Televisie Stichting, zodat
er ten opzichte van de reclame volledige
onafhankelijkheid kan blijven bestaan.
De reclameboodscshappen mogen uitslui
tend worden uitgezonden vóór, tussen en
na de hoofdonderdelen van de program
ma's.
De V.P.R.O. zegt voorts, dat het peil
van de reclameboodschappen op een
verantwoord niveau dient te staan, maar
hij meent, dat een door de Kroon in te
stellen Reclameraad daarvoor voldoen
de borg kan staan.
De commerciële exploitatie van de
televisiereclame geschiedt volgens
het V.P.R.O.-plan door een afzonder
lijke, onafhankelijk van N.T.S. en om
roepverenigingen werkende onderneming.
De revenuën van de exploitatie-onder
neming moeten via de N.T.S. ten goede
kernen de televisieprogramma's.
Niet vol te houden
De V.P.R.O. rekent in de brochure
voor, dat met de huidige opzet de finan
ciering van de televisie in de toekomst
niet vol te houden is. Steeds stijgen de
kosten van een uur televisie. Alles wijst
er volgens de brochure op, dat men ze
ker naar een bedrag van f. 40.000 per
uur zal gaan (alle kosten voor appara
tuur, programma, onderzoek, opleiding
e.d. inbegrepen)
In de toekomst zullen er twee tele
visienetten in Nederland komen. Dat
staat volgens de V.PR.O. wel vast. Veer
tig uur zendtijd per week per net moet
dan als volkomen normaal worden be
schouwd. Wanneer schooltelevisie en
regionale televisie worden meegerekend
is die veertig uur nog maar laag geschat.
Dat betekent dus 80 uur per week ofte
wel een bedrag van 80x40.000 is een
bedrag van f. 3.200.000. Dat is per jaar
meer dan 166 miljoen gulden!
Noodzakelijk
„Laat niemand beweren, dat dit be
grotingen zijn, die wy opstellen, omdat
wy de televisie terwille van onze rede
nering duur willen voorstellen. Wanneer
men zo doet, beweren wy, dat het de
hoogste tyd is, dat een voor de cultuur-
opbouw zo machtig medium de facili
teiten krygt, die het behoeft om oo ver
antwoorde wyze te kunnen werken,
wij moeten van allerlei kortzichtighe
den en bekrompenheden bevrijd worden
en beseffen welk medium wij beheren.
Voor het gebruik daarvan is 166 miljoen
met veel, zeker niet, wa:ineer zoals men
verwacht het aantal televisietoesrelbe-
zitters in enkele jaren tot 2 miljoen zal
zyn gestegen. Zelfs wanneer het kyk-
fK2i, toï ™ertiZ gulden omhoog gaat
vïr» SP wfir V0°r tv een ^komsten
van 80 miljoen gulden. Om het tekort
te dekken zou men dus het kijl-g-üd tot
meer dan net dubbele moeten opschroe
ven. Wy zien dat als praktisch niet
meer mogelyk. Het kan anders, gemak-
kelyker En volgens de V^RO oor1
beter,
