BEHEER VAN NIEUW-GUINEA ONDER
DE VER. NATIES
flmtoua
Belangrijk voorstel van minister Luns
Zelfbeschikkingsrecht
dient centraal te zijn
INDONESIË:
onaanvaardbaar'
Nederlander in
Oost-Berlijn
veroordeeld
Ook bij Marine
langer dienen
Rechtlijnig
hezen i grand gala du disque
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 27 SEPTEMBER 1961
No. 30463
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f750 per kwartaal; f255 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Minister Luns heeft gisteren in de alge
mene vergadering van de V.N. voorstellen
ingediend teneinde tot een vroegtijdige
beëindiging van het Nederlandse bestuur
in Ned. Nieuw-Guinea te komen zonder
afbreuk te doen aan het recht van zelf
beschikking der bevolking van dit gebied.
In zijn verklaring zeide de minister dat
Nederland bereid is het bestuur van het
gebied onder het actieve toezicht van de
V.N. te plaatsen mits duidelijke waarbor
gen voor zelfbeschikking worden gegeven.
Te dien einde is Nederland bereid de
soevereiniteit af te staan aan de bevolking
van het gebied.
Het voorstel behelst voorts de vorming
van een internationaal bestuur door mid
del van een ontwikkelingsautoriteit onder
toezicht der V.N. Nederland zou daarbij
bereid zijn zijn financiële bijdrage aan de
ontw hkeling van het geb ed te blijven
geven en zijn ambtenaren te vragen als
internationale ambtenaren in functie te
blijven. De Nederlandse regering heeft in
overweging gegeven een V.N.-commissie
te benoemen, die ter plaatse de mogelijk
heid van een dergelijke ontwikkeling zou
moeten onderzoeken en aanbevelingen
zou moeten doen aan de volgende alge
mene vergadering
Minister Luns heeft in zijn verklaring het recht van zelfbeschikking
voor de bevolking van Nieuw-Guinea centraal gesteld en zich daarbij
gebaseerd op de tekst van de vorig jaar door de Algemene Vergadering
aanvaarde resolutie, waarin beherende mogendheden werden verzocht
onmiddellijk stappen te ondernemen om zo snel mogelijk alle bevoegd
heden aan de bevolking over te dragen.
Voor hij zijn voorstellen formuleerde had minister Luns ook voor
Berlijn een oplossing gevraagd, die het recht van zelfbeschikking der
bewoners van West-Berlijn erkent. De minister was zijn rede begonnen
met een uitvoerig eerbetoon aan de nagedachtenis van Dag Hammar-
skjöld, wiens overlijden hij beschouwde als 'n catastrofe voor de wereld.
Soevereiniteit beëindigen
De volgende voorstellen kunnen al
dus minister Luns indien zij worden
goedgekeurd en aanvaard door de Al
gemene Vergadering, op praktische wij
ze voeren tot een spoedige ontwikkeling
van het gebiedsdeel en tot vroegtijdige
beëindiging van het huidige Nederlandse
bestuur, terwijl tegelijkertijd wordt
voorzien in een bona-fide waarborg voor
het recht van zelfbeschikking.
1. Nederland is bereid het bestuur en
de ontwikkeling van het gebiedsdeel
te brengen onder het actieve toezicht
der V.N. en is bereid een beslissing
van de Algemene Vergadering te aan
vaarden. welke duidelijke waarborgen
geeft voor het recht van de bevolking
op zelfbeschikking.
Te dien einde is Nederland bereid
de soevereiniteit af te staatn aan de
bevolking van Ned. Nieuw-Guinea.
3. In dit verband is Nederland bereid
zijn huidige bevoegdbeden, voorzover
vereist door oovengenoemde doelstel
ling. over te dragen aan een organi
satie of een internationaal gezagsor
gaan, opgericht en geleid door de V.N.
welke met uitvoerende bevoegdheden
zou zijn omkleed en geleidelijk werk
zaamheden en verantwoordelijkheden
over zou kunnen nemen, aldus de be
volking voorbereidend op spoedige
zelfbeschikking onder stabiele om
standigheden.
4. Nederland is bereid zijn financiële
bijdrage tot de ontwikkeling van het
gebiedsdeel voort te zetten op het hui
dige jaarlijkse niveau van plus minus
30 miljoen dollar en wel voor een zo
danige periode als in de toekomst zal
worden beslist.
Het bovengemelde voorstel consti
tueert een vorm van internationaal be
stuur door middel van een ontw'kke-
lingsautoriteit onder toezicht van de Al
gemene Vergadering.
Deze nieuwe vorm van bestuur zou,
zo nodig, kunnen worden opgericht door
een overeenkomst tussen de V.N. en Ne
derland.
Verantwoordelijkheid voor de econo
mische, sociale en opvoedkundige ont
wikkeling zou terstond moeten worden
toevertrouwd aan de uitvoerende auto
riteit. Internationale deskundigen zou
den kunnen worden gerecruteerd in
overeenstemming met de regels, welke
gelden voor het personeel voor techni
sche bijstand van de V.N.
De Nederlandse regering is bereid
haar bestuursambtenaren van Neder
landse nationaliteit, die thans op Nieuw-
Guinea dienen ten getale van onge
veer 2800 te verzoeken zo lang als
noodzakelijk is in functie te blijven en
wel als internationale ambtenaren.
Geheel nieuwe conceptie
Wanneer zjj zouden besluiten tot de
oprichting van een internationale ont-
wikkelings-autoriteit zou de Algemene
Vergadering gelijktijdig kunnen beslui
ten dat, na raadpleging van de bevol
king, tussentijdse- en definitieve streef
data moeten worden vastgesteld voor
zelfbeschikking door en de verdere ever-
dracht van bevoegdheden aan de be
woners van Nieuw-Guinea.
Gezien het feit, dat deze voorstellen
een geheel nieuwe conceptie in ie ge
schiedenis van de dekolonisatie belicha
men, zou de Algemene Vergadering oeze
wellicht nader willen bestuderen alvo
rens daarover een definitieve beslissing
te nemen. Misschien wil de Algemene
Vergadering zich bovendien op de hoog
te stellen van de huidige toestanden
in het gebiedsdeel tn van de wensen van
de bevolking, alsmede een volledig en
onpartijdig verslag daarover ontvangen.
MINISTER LUNS
Om deze redenen geeft de Nederland
se regering ter overweging dat. een V.N.-
commissie wordt ingesteld, die de vol
gende taken namens de Algemene Ver
gadering zou kunnen vervullen:
a. Zich naar Nederlands Nieuw-Gui
nea te begeven en te onderzoeken:
1. de politieke, economische, sociale en
opvoedkundige toestanden in het ge
bied;
2. de mening onder de bevolking over
haar huidige en over haar toekomstige
positie;
3 de mogelijkheden voor het organise
ren van een vroegtijdige volksstem
ming onder toezicht van de Verenigde
WFERRERTHHT
NU EN DAN REGEN
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond: Veel bewolking met nu en dan
regen. Overewgend matige wind in
hoofdzaak tussen zuid en zuidwest. La
gere temperaturen overdi.g.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
28 SEPTEMBER
Zon op: 6.34 uur; onder: 18.26 uur.
Maan op: 20.55 uur; onder: 11.16 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.35 en 1757
uur; laagwater te 1.35 n 13.46 uur.
Dit blad bestaat alt 16 pagina's
Koningin Juliana en Prins Bern-
hard hebben een bezoek gebracht
aan de vierde divisie van het Ne
derlandse leger te velde op de
Noord-Veluwe. Bij Epe zagen de
Vorstelijke gasten het slaan van
een Baileybrug over het Apeldoorns
Kanaal.
(Van onze Amerikaanse correspondent)
Minister Luns sprak als eerste in
de Assemblee-zitting van gistermid
dag. Daar Gromiko als tweede spre
ker op het programma stond, ivas de
zaal ongewoon vol. D- perstribune
ivas echter slechts voor een derde
deel bezet, daar veel journalisten
elders tonden te wachten op de uit
reiking van de tekst van GromiJco's
speech.
Ongewoon veel gedelegeerden héb
ben dus de woorden van de Neder
landse minister aangehoord, doch in
de Amerikaanse pers zal het Neder
landse betoog ivel eens in de knel
kunnen raken tussen hei vele nieuws
over Gromiko en over de Veiligheids
raad, die eveneens gisteren verga
derde.
Aan het einde van de rede van
Luns weerklonk een warm applaus.
Ook de afgevaardigd, n van India
deden daaraan mee. Dat de gedele
geerden van Australië en Engeland
gunstig over het Nederlandse plan
zouden oordelen, was te verwachten,
maar ook de vertegenwoordigers van
Tunis en Pakistan hadden waarde
ring voor wat minister Luns had ge
zegd. Indonesië veriverpt het plan
uiteraard, daar men in Djakarta
niets wil horen over zelfbeschikking
voor Nieuw-Guinea. Men maakt daar
eenvoudig aanspraak op dit gebied.
De Indonesiërs hebben geen gras
laten groeien over het Nederlandse
initiatief. Tegen het einde van de
middagzitting kreeg Indonesië's ver
tegenwoordiger. dr. Ali Sastroamid-
jojo. kans gebruik te maken van het
recht van antwoo i. Hij verklaarde
dat zijn "regering de Nederlandse ar
gumenten k°treffcnde het recht op
zelfbr gh'kking voor le bewoners
van Nieuw-Guinea, dat. zoals hij
zeide. een integraal deel is van de
Republiek Indonesia, verwierp. De
bewoners van West Irian (Nieuw-
Guinea), zo vervolgde Sastroamid-
jojo, zijn Indonesiërs, die reeds van
hun recht op zelfbeschikking gébruik
landgenoten van de andere eilanden
hebben gemaakt, tezamen met hun
van Indonesië!
Minister Luns blijft tot 9 oktober
in New York, gaat dan samen met
de Nederlandse ambassadeur te
Washington, dr. J. H. van Roijen,
naar Curacao en reist vandaar naar
Paramaribo, waar, zoals men weet,
de conferentie der Nederlandse am
bassadeurs zal worden gehouden.
Naties teneinde de wensen van de in
woners van het gebiedsdeel vast te
stellen.
b. Op grondslag van de bevindingen ter
plaatse:
1. tussentijdse en definitieve streefdata
zo dat wenselijk en uitvoerbaar is
voor te stellen voor zelf beschik'ing
en voor de overdracht van bevoegdhe
den aan de bevolking:
2. te onderzoeken of het mogelijk is de
ontwikkeling van het gebiedsdeel ge
durende de interim periode te brengen
onder het bestuur van een interna
tionale ontwikkelingsautoriteit.
De commissie zou haar rapport, ver
gezeld van haar aanbevelingen moeten
aanbieden aan de zeventiende zitting.
Te zijner tijd zal mijn delegatie het
geëigende initiatief nemen om de Alge
mene Vergadering in staat te stellen
over deze voorstellen te beslissen.
Dit nu zijn de overwegingen en voor
stellen, welke de Nederlandse regering
gemeend heeft te moeten mededelen aan
de leden van deze vergadering. Ik acht
mij gerechtigd te stellen, dat zij ener
zijds zonder precedent zijn, anderzijds
uitsluitend zijn gegrond op de belangen
van de inheemse bevolking van Ned.
Nieuw-Guinea en op de beginselen van
het Handvest. Ik zou willen eindigen
met de bede dat de Almachtige het
werk der Algemene Vergadering moge
zegenen".
9 Slot pag. 2
Tot 3Vz jaar wegens
mensensmokkel
Een Oostberlijnse rechtbank heeft
gisteren de Nederlander H. J. P. M.
Pierrot veroordeeld tot drieëneenhalf
jaar gevangenisstraf en verbeurdver
klaring van zjjn auto wegens poging tot
het smokkelen van mensen uit Oost-
Duitsland.
De twee Amerikaanse studenten Vic
tor Searles Pankey en Gilbert Page
Ferrey werden om dezelfde reden tot
twee jaar gevangenisstraf veroordeeld
eveneens met verbeurdverklaring van
hun auto's.
Ali Machmoed el Mesjneb en Reda
Azar Salib, beide uit de Verenigde Ara
bische Republiek, kregen respectievelijk
drie en anderhalf jaar gevangenisstraf.
De veroordeelden moeten de kosten
van het proces betalen en hebben ze
ven dagen de tijd om tegen de uit
spraak in beroep te gaan.
De straffen zijn conform de eis met
uitzondering van die voor Azar Salib. De
openbare aanklager had tweeëneenhalf
jaar gevangenisstraf voor deze Arabier
geëist.
De heer Pierrot is handelsvertegen
woordiger en 56 jaar oud. De studenten
Ferrey en Pankey zijn 20 en 18 jaar. de
landbouwarbeider Collet en de student
El Mesjneb 29 jaar en de student Azar
Salib 21 jaar.
9 Slot pag. 2
STAKINGEN IN
FRANKRIJK
Frankrijks 300.000 ondergrondse en
bovengrondse mijnwerkers en een deel
van het Franse spoorwegpersoneel sla
ken vandaag om kracht bij te ietten
aan looneisen. Alle mijnwerkersbonden
hebben een staking van 24 uur uitgeroe
pen.
De voornaamste bonden van spoor
wegpersoneel hebben opdracht gegeven
om vandaag symbolische stakingen te
houden. Deze zullen minimaal een half
en maximaal twee uur duren. Men ver-
Volgend jaar meer
schepen in dienst
Ook bij de Marine zullen bepaalde
categorieën dienstplichtigen langer moe
ten dienen. Bovendien zal het ont
slag van een aantal categorieën beroeps-
personeel worden aangehouden. Dit heeft
de minister van Defensie, ir. S. H. Vis
ser, vandaag bekend gemaakt.
Deze maatregelen, die voortspruiten
uit het bondgenootschappelijk overleg,
worden genomen om de paraatheid van
de Nederlandse zeestrijdkrachten vei der
te verhogen. Hierdoor wordt het mogelijk
in de loop van dit jaar en het volgen
de meer schepen in dienst te stellen.
De dienstplichtigen zullen in plaats van
21 maanden nu 24 maanden, de langst
mogelijke duur van de eerste oefening,
moeten dienen.
Dit geldt echter uitsluitend de mili-
ciëns. die dringend nodig zijn. Het be-
roepspersoneel. zonder wie het bemannen
van de reservevloot niet mogelijk is,
zal ten hoogste een jaar langer in
dienst moeten blijven. Hierbij geldt ech
ter ook weer dat alleen het dringend
noodzakelijke personeel voorlopig geen
ontslag zal worden verleend.
De minister zegt in zijn verklaring,
dat er nauwlettend op zal worden toe
gezien dat niet meer personeel in dienst
zal worden gehouden dan strikt nood
zakelijk is.
Liever gevangen in
vrije Westen dan
vrij in DDR.
Onder de weinigen die nog kans heb
ben gezien uit het hermetisch afgeslo
ten Oost-Duitsland te vluchten, bevindt
zich ook de 28 -jarige Roermondenaar
H. Th. van R. De jongeman werd echter,
toen hij zie" als politiek vluchteling in
Helmstedt aanmeldde, gelijk door ue
Westdu'tse pc li tie in de kraag gegrepen.
Niet omdat hij politiek onbetrouwbaar
zou zijn, maar sinds 1959 reeds werd Van
WIE er ooit aan mocht hebben ge
twijfeld of het Nederland inder
daad ernct was met zijn sedert
1950 herhaaldelijk uitgesproken voor
nemens om aan Nederlands Nieuw-
Guinea op zo kort mogelijke termijn het
zelfbeschikkingsrecht toe te kennen,
moet wel alle twijfel laten varen na het
geen minister Luns te dezer zake gister
avond in de Algemene Vergadering der
Verenigde Naties heeft voorgesteld.
Ook thans, 1961, houdt de Nederlandse
redering vóór alles vast aan het principe
van de zelfbeschikking. Maar zij ver
klaart zich bereid haar soevereiniteits-
rechten prijs te geven en al haar huidige
bevoegdheden over te dragen aan een
organisatie of een internationaal gezags
orgaan, op te richten door en onder
leiding staande van de Verenigde Naties.
Daarnaast is Nederland bereid zijn
financiële bijdrage tot ontwikkeling van
het gebiedsdeel op het tegenwoordige
jaarlijkse niveau voort te zetten.
MET deze verklaring heeft onze
minister van Buitenlandse Zaken
dus antwoord gegeven op de
vraag, welke in de jongste Troonrede
nog onbeantwoord bleef, doch ten aan
zien waarvan toen een spoedige uiteen
zetting van het Nederlandse standpunt
in uitzicht werd gesteld.
Wij achten dit standpunt om drieërlei
redenen verheugend en juist. In de eer
ste plaats omdat het consequent de lijn
voortzet, waarin het regeringsbeleid in
de afgelopen tien jaar is gevoerd en dat
vóór alles was gericht op de verwezen
lijking van het zelfbeschikkingsrecht.
In de tweede plaats omdat het zonder
ook maar in het minste van dit beginsel
prijs te geven, toch tegemoet komt aan
de bezwaren, welke nu eenmaal in de
gehele wereld worden gekoesterd tegen
alles wat ook maar in de verste verte
zweemt naar voortzetting van het oude
kolonialisme.
En in de derde, stellig niet onbelang
rijkste plaats, omdat de Nederlandse
regering dit netelige probleem hiermede
plaatst op het hoogst-denkbare inter
nationale forum, waarvan de grondsla
gen, verankerd in het Handvest, precies
dezelfde zijn als de motieven, welke onze
regering tot dit voorstel deden besluiten.
DOOR haar voorstel af te stemmen
op de beginselen van de volkeren
organisatie, maakt zij het onzes
inziens de leden-staten bijzonder moei
lijk om tegen de voorgestelde gang van
zaken verzet aan te tekenen, omdat dat
in feite zou betekenen een strijd tegen
de principes van de V.N.
Door het conflict tussen Nederland en
Indonesië aldus te brengen in de inter
nationale sfeer, wordt Soekarno veel
politieke en diplomatieke wind uit de
zeilen genomen, al behoeft men overi
gens aan zijn volstrekt afwijzende hou
ding geen ogenblik te twijfelen.
Het Indonesische staatshoofd hand
haaft vanzelfsprekend onverkort het
standpunt, dat Vest-Irian, alias Neder
lands Nieuw-Guinea, sedert de oprich
ting van de Indonesische Republiek in
1945 daarvan een onafscheidelijk deel
uitmaakt en hij erkent geen enkele
ander soevereiniteit dan de eigene.
Ongeacht of dat de Nederlandse zou
zijn dan wel een trustschap van de
Verenigde Naties.
Maar terwille van de ontwikkeling van
Nieuw-Guinea, die toch het meest op de
voorgrond dient te staan, is er uit een
oogpunt van internationale politiek tus
sen die beide mogelijkheden een hemels
breed verschil.
Een verschil, dat naar onze mening, zó
evident is, dat het de wereldopinie alleen
maar kan beïnvloeden ten gunste van
Nieuw-Guinea. En daarmede in overeen
stemming het Nederlandse voorstel.
R door Interpol gezocht voor een ge
pleegde autodiefstal in Roermond.
Tegenover de Westduitse politie gaf
hij te kennen liever voor dit misdrijf in
het Vrije Weste te worden gestraft dan
als vrij man nog langer in Oost-Duits
land te vertoeven.
Vrijdag 29 september
Reportage vanuit het Kurhaus
%flvertentle
vrijetijdsverf kwaliteitsverf
wacht dat de verbindingen tussen Pa
rijs en zijn voorsteden hierdoor het
zwaarst getroffen zullen worden.
(9uc/ ^ÏCteULDS
Uit het Leidsch Dagblad van r
27 Sept. 1861:
Door regenten der armen-
bakkerij alhier is benoemd tot
bakker voor die inrigting Corne-
lis Huisman, broodbakker op de
K oepoortsgracht.
(Advertentie) De afgesloten
zwemplaats aan de Heeren-
Poort zal met Zaterdag 28 Sept.
voor dit seizoen gesloten worden