Twee NEDERLANDERS
in Rusland gearresteerd
flmtoua
Gesprek Rusk-Gromiko:
vriendelijk, zakelijk
Verdacht van spionage
en van fotograferen
WEERBERICHT
Salans stem klinkt in
Algerijnse huiskamers
ALS TOERISTEN OP REIS
Spionage bij
Euratom?
„Noord-Holland"
nu in Djakarta
Onderhandelingsbasis volgens
Amerikaanse mening nog te smal
„Mobilisatie"
afgekondigd
ANDERS DAN ANDEREN
(§uc/ mrnvs,
;1IHI
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 22 SEPTEMBER 1961
No. 30459
LEIDSCH DAGBLAD
Directeur: A. ran oisnoecï DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte Slneel 1. Leiden - Giro no. 57065
Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.50 per kwartaal; f255 per maand; f0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
In Sowjet-Transkarpathie (Oekraine) zijn op 20 augustus twee
Nederlandse toeristen namelijk de heren Evert Reydon (29) en Louw
de Jager (25) gearresteerd, die zich schuldig zouden hebben gemaakt
aan spionage. Het Sowjet-persbureau Tass, dat dit bekend maakte,
voegt hieraan toe, dat bij de Nederlandse regering een protest is
ingediend.
In het protest dat ter Nederlandse ambassade te Moskou is overhan
digd, werd gezegd, dat de twee toeristen hadden bekend dat zij in
opdracht van de Nederlandse geheime dienst Sowjet-gebied bezochten
om spionage-inlichtingen voor de Navo te verkrijgen. Bij hun aanhou
ding hadden zij films en een notitieboek in hun bezit met spionage-
gegevens. Ook bezaten zij „technische apparaten voor visuele waar
neming en voor het fotograferen van militaire objecten".
Zij hadden verklaard, vóór hun vertrek naar de Sowjet-Unie te
Amsterdam in tegenwoordigheid van Navo-vertegenwoordigers te zijn
opgeleid, aldus de Russische verklaring.
Films in zwembroeken
In het mondelinge protest dat woens
dag ter kennis van de Nederlandse
ambassade werd gebracht, werd ver
klaard dat de Nederlanders op 21 juli
te Oezjgorod waren aangekomen. Van
daar hadden zy zich per auto naar Lwow
Kief, Charkof, Jalta en Odessa en ver
volgens weer via Kief terug naar Oezjgo
rod begeven. Daar waren zij aangehou
den. De talrijke films die inbeslag wer
den genomen, waren aangetroffen in
zwembroeken, die speciaal voor dit doel
waren gemaakt", aldus de verklaring.
ONZE REGERING
ONKUNDIG
Het ministerie van Buitenlandse Za
ken deelt het volgende mede: „De Ne
derlandse regering was absoluut onkun
dig van het verblijf van de heren De
Jager en Reydon in Rusland totdat op
11 september j.l. de stiefvader van de
heer De Jager, die reeds geruime tyd
niets van hen had gehoord, verzocht of
inlichten konden worden ingewonnen.
Dit heeft de ambassade te Moskou ge
daan. Daarop werd geen antwoord ont
vangen totdat op 20 september aan
de Nederlandse ambassade werd mede
gedeeld, dat de heren De Jager en Rey
don op 20 augustus in Trans Karpathië
waren aangehouden. De Nederlandse
ambassade heeft aanstonds aangedron
gen op het mogelijk maken van het
verlenen van de gebruikelijke consulai
re büstand".
BIJZONDERHEDEN
OVER GEARRESTEERDEN
De gearresteerde Louw de Jager is de
pleegzoon van de burgemeester van
Oost-Dongeradeel in Friesland, de heer
F. Sytsma. Deze deelde mede, dat zijn
pleegzoon ongeveer zes weken geleden
met een vriend naar Rusland is vertrok
ken. Dit zeer tegen de zin van de pleeg
vader in. De heer Sytsma deelde verder
mee, op 11 september ernstige vermoe
dens te hebben gekregen dat zijn oieeg-
zoon in moeilijkheden was komen te
verkeren. Gisteren werden die vermoe
dens bevestigd. Voorts zei de heer Syts
ma dat via diplomatieke kanalen ge
tracht wordt zijn pleegzoon weer naar
Nederland te doen terugkeren. De heer
De Jager is leerling van een zeevaart
school.
De andere gearresteerde, Evert Rey
don, is scheepsmachinist. Hij heeft in
het afgelopen voorjaar het laatst geva
ren. Reydon had de laatste tijd steeds
op kustvaarders gevaren, maar monster
de in maart jl af om weer te gaan
studeren voor een volgende rang. Sa
men met zijn vriend en collega, de
stuurman Louw de Jager, is hij echter
eind juli een vakantietocht per auto gaan
maken in de richting Rusland. Bekend
was dat de twee Jalta aan de Zwarte
Zee als einddoel hadden gekozen. De
pleegvader van de heer L. de Jager,
heeft van zijn stiefzoon nog een aantal
ansichtkaarten ontvangen waaruit de
route welke beiden hebben genomen,
valt te volgen. Zij zijn in elk geval in
Jalta aangekomen en volgens him be
richten vandaar hadden zij de terug
reis aanvaard die over Moskou zou lei
den. Toen hielden de berichten op.
Thans werd hun door het Departement
Buitenl. Zaken medegedeeld, dat beide
mannen in Moskou worden gevangen
gehouden onder verdenking van spinona-
ge. Zij zouden foto's hebben gemaakt.
Volgens de ouders van de heer Rey
don (de vader is ir. J. Reydon) die in
Bussum wonen, is het zeer waarschijn
lijk dat hun zoon inderdaad heeft gefo
tografeerd.: fotograferen was namelijk
zijn hobby. Dat hij daarmee spionage-
doeleinden zou hebben nagestreefd, komt
hem echter zeer onwaarschijnlijk voor.
Voor de heer en mevrouw Reydon, die
gisteravond via de radio het onstellende
bericht van de arrestatie van hun zoon
in Rusland hoorden, zijn het natuur
lijk zeer spannende uren. Men werd
gisteravond overstelpt met verzoeken om
inlichtingen en men had eigenlijk maar
Het Milanese blad „La Notte" zegt
uit betrouwbare bron te hebben verno
men, dat enige spionnen zijn gearres
teerd, die foto's van geheime stukken
van het Euratom-atoomcentrum te
Ispra in Italië aan de Sowjet-Unie le
verden. Onder de gearresteerden zou
zich een jonge Oostduitse vrouw bevin
den.
Mr. Nord secr.-generaal
Europese parlement
Mr. H. R. Nord, de voorzitter van de
Europese beweging in Nederland, is be
noemd tot secretaris-generaal van het
Europese parlement.
één wens: zo spoedig mogelijk het be
richt te mogen vernemen dat Evert weer
behouden op weg naar Nederland zou
zün.
De zeesleepboot „Noord-Holland" van
N.V. Bureau Wijsmuller te IJmuiden, is
opgebracht naar Djakarta. Het schip
was, zoals gemeld, door de Indonesische
marine op 1 september tijdens de hulp
verlening aan het Griekse stoomschip
„Georgios Tsavliris" aangehouden ter
hoogte van Singapore in d-- Indonesische
territoriale wateren en werd daarna
vastgehouden te Toeloe Samboe in de
Riouw-archipel.
(Van onze correspondent in Washington)
Dean Rusk, Amerika's minister van Buitenlandse Zaken, is optimistisch
noch pessimistisch na het lange gesprek, dat hij gisteren in New York
met de Rus Andrei Gromiko heeft gevoerd. Het doel van dit en de nog
te volgen gesprekken is na te gaan of er een basis kan worden gevon
den voor vruchtbare onderhandelingen met de Sowjet-Unie, met name
over Berlijn. Het resultaat van dit politieke verkenningswerk is uiter
aard van 't grootste belang voor de gehele wereld. Daar dit pas 't begin
is van zeer belangrijke toenaderingspogingen, is het heel normaal, dat
in dit stadium geen der partijen nog van het eigen uitgangspunt is
afgeweken.
De sfeer, die tijdens deze ontmoeting van bijna viereneenhalf uur
heerste, werd als „vriendelijk en zakelijk" beschreven. De taal, die
gebezigd werd, was gematigd. Niemand sloeg op tafel of gebruikte
ruwe woorden.
Weer infiltratie in
Nieuw Guinea
Nederlander gedood
Bij een botsing tussen een mo
biele politie brigade en Indonesische
infiltranten in de buurt van Sorong
heeft een Nederlandse politieman
het leven verloren. In een officiële
mededeling wordt gezegd dat mili
tair eenheden en mariniers de politie
ter zijde staan in de strijd tegen
De Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken Dean Rusk
(links) in gesprek met zijn Russi
sche ambtgenoot Andrei Gromiko.
Het onderhoud had plaats in New
York, waar de ministers vertoeven
in verband met de bijeenkomst van
de V.N.
Advertentie
Treslong, Hillegom
(Tel. 0 2520—5347)
Rest. a la carte.
Dag. diner dansant.
ONBEPERKT
KIP-ETEN f6.—.
's Maandags gesloten.
DROOG WEER
De Bilt verwacht van heden tot mor
genavond: Droog weer met zonnige pe
rioden maar ook enkele wolkenvelden. In
de nacht en ochtend plaatselijk mist.
Zwakke tot matige oostelijke wind.
Weinig verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
23 september
Zon op: 6.26 uur; onder: 18.38 uur.
Maan op: 18.29 uur; onder 4.42 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1.57 en 14.25
uur. laagwater te 10.11 en 22.30 uur.
Dit blad bestaat uit 22 pagina's.
Mr. H. R. NORD,
voorzitter van de Europese Bewe
ging in Nederland, die benoemd is
tot secretaris-generaal van het
Europese Parlement.
De heer Nord, die 41 jaar is, is door
het bureau van het parlement gekozen
uit totaal achttien kandidaten, die voor
deze functie waren gesteld. Hij volgt de
Nederlander mr. De Neree tot Babbe-
rich op. die de functie tot eind vorig
jaar heeft vervuld. Mr. Nord is van be
roep juridisch adviseur.
Het Europese parlement oefent de po
litieke controle uit over de Europese ge
meenschappen (EEG, Euratom en
EGKS) en telt 142 afgevaardigden uit
de zes gemeenschapslanden, te weten:
Nederland, België, Luxemburg, Frank
rijk, West-Duitsland en Italië. In het
bureau van het parlement, dat de keuze
gisteren deed, hebben de voorzitter en de
zeven vice-voorzitters van het parlement
zitting, voor deze gelegenheid uitgebreid
met de voorzitters van de drie politieke
fracties.
V.S. zijn vierkant
tegen driemanschap
Het resultaat van deze eerste ontmoe
ting kan men mager noemen ,doch niet
onbevredigend. Volgende week zullen
Gromiko en Rusk wederom bijeenko
men. Toen men Gromiko vroeg of men
iets opgeschoten was, antwoordde hy:
„Dat zal moeten blijken".
Naar wij uit goede bron vernamen,
nam Gromiko hetzelfde standpunt in als
dat, wat vervat is in het memorandum,
hetwelk Chroesjtsjow aan Kennedy
heeft laten overhandigen. Tevens werd
echter vernomen dat Gromiko aan Rusk
een nadere opheldering heeft gegeven
over dat wat de Russen zich erbü voor
stellen, indien West-Berlyn een „vrije
stad" zou worden, en over het recht
van toegang, dat de Westelijke mogend
heden in dat geval zouden behouden.
Tevoren heette het altijd dat het Westen
met Oost-Duitsland over de toegang tot
Berlijn zou moeten onderhandelen
Over die nadere toelichting van Gro
miko wensten de Amerikanen zich niet
nader uit te laten. Daarom is het niet
mogelijk uit te maken of de Russen
water in hun rode wijn hebben gedaan.
Rusk scheen na afloop van de bespre
kingen van mening te zyn dat de on
derhandelingsbasis, die Gromiko voor
stelde, nog steeds te smal is. Maar Rusk
had vóór de ontmoeting reeds gezegd in
dit stadium geen grote wijziging in de
Russische positie te verwachten. De ont
moeting had plaats in de suite, die Rusk
in het Waldorf-Astoria hotel in New
York heeft betrokken. De bijeenkomst
begon met een lunch voor twaalf perso
nen. Tijdens de lunch, waaraan de V.N.-
experts Stevenson en Zorin deelnamen,
is in algemene zin gesproken over de op
volging van Hammarskjöld. De moge
lijkheid van een tijdelijke opvolger
kwam niet ter sprake. De Russen ble
ven aandringen op een driemanschap,
Doch Amerika is daar, zoals bekend,
vierkant tegen. Na de lunch keerden
Stevenson en Zo^in naar de Verenigde
Naties terug, maar de discussie in Wal
dorf-Astoria werd toen nog drie uur
voortgezet. Rusk werd bijgestaan door
zijn medewerkers Bohlen en Kohier.
9 Slot pag. 2
OAS houdt tv-zender half uur bezet
De rechts-extremistische organi
satie OAS, het „geheime leger",
heeft gisteravond ongeveer een
half uur de zender van de televisie
van Algiers bezet gehouden en
nadat het beeld was uitgevallen
de twee bij verstek ter dood ver
oordeelde ex-generaals Salan en
Gardy aan het woord gelaten.
Omstreeks acht uur, bij het begin
van de uitzending van het journaal,
deed een groep van vijftien mannen,
gekleed in het uniform van het Franse
leger, een overval op de tv-zenders van
Algiers bij Cap Matifou, 25 km ten oos
ten van de stad. De bewakers werden
overweldigd en ontwapend, voordat zij
MENSEN DIE
HET GOED
BEKIJKEN
KIEZEN
ARISTONA
Maandag 25 september
Bert Garthoff presenteert:
alarm konden slaan. De overvallers
bliezen vijf metalen zendmasten op.
De radiozendinstallatie bleef werken.
De omroeper kondigde Salan aan als
„de commandant van de OAS in Al
gerije en het moederland". Salan be
vestigde, dat hij aan het hoofd van het
„geheime leger" stond.
Stakingen en demonstraties
Na het spelen van de „Chant des Afri-
cains", de hymne van de rechts extre
misten, sprak eerst Gardy'. Hij verklaar
de dat de OAS spoedig zal tonen het
gehele land te vertegenwoordigen. „Wij
kunnen onze verontwaardiging over de
politiek van De Gaulle niet langer mees
ter blijven". Hij kritiseerde de opper
bevelhebber van de Franse troepen in
Algerije, generaal Ailleret, wegens zijn
recente dagorder waarin wordt gelast
de OAS op dezelfde wijze te bestrijden
als het Nationaal Bevrijdingsfront.
(FLN). Volgens Gardy is deze dagor
der een „oproep tot een burgeroorlog".
Gardy besloot met een beroep op de be
volking te doen, deel te nemen aan sta
kingen en demonstraties voor een
„Frans Algerije".
Vervolgens verklaarde Salan dat „de
strijd niet zonder waarde is geweest" en
dat men waakzaam moet blijven.
„Wy willen niet dat de FLN zijn in
trek neemt in het Zomerpaleis. Alle Al
gerijnen moeten zich als gemobiliseerd
beschouwen. Wij moeten terug keren tot
de broederschap met onze mohamme
daanse broeders van de 13de mei. Deze
broederschap zal het vertrouwen her
stellen".
Salan besloot met een oproep heden
avond om tien uur te demoi treren.
De omroeper voegde hier nog aan toe
dat De Gaulle Algerije „kwijt wil" en
de bevolking het lot van de bewoners
van Tunesië en Kongo wil laten onder
gaan. „De Gaulle, u bent het die zal i
gaan, die zal vallen".
Slot pag. 2\
Een recente foto van de Sjah van
Perzië, zijn echtgenote. Koningin
Farah Diba en hun dertien maan-
den oude zoontje. Kroonprins Reza
„enkele dozijnen Indonesisch® üt»
filtranten". Voorts werd meege
deeld dat de plaatselijke bevolking
de politionele actie ondersteunt, en,
dat dorpelingen een gewonde In
donesiër naar een Nederlands le
gerkamp hebben gebracht.
De bij het vuurcontact omgekomen
politieman is de 48-jarige hoofdagent
van politie Carli. Hij laat een vrouw en
drie kinderen achter. De infiltranten
werden gelokaliseerd ongeveer 15 kilo
meter ten zuiden van Sorong.
Eergisteren werd 's avonds in Sorong
door een militaire wacht op een man
geschoten die zich op verdachte wijze
bij een steiger ophield. Deze wist zich
echter uit de voeten te maken.
Uit het Leidsch Dagblad van
23 Sept. 1861;
Eenige melkverkoopers te
Utrecht hebben zich tot den Ge
meenteraad aldaar gewend, met
het verzoek, dat bij plaatselijke
verordening verboden wordt, om
des Zondags na elf uur met melk
rond te oopen
Ter markt te Leiden aange
voerd 20 Sept.: 345 runderen,
97 kalveren, 401 schapen.
Mercury j
Falcon
49.75
89.50
Advertentie
Ook in
regenjassen
New Look.
Perfekte stijl.
Vlot,
modieus.
Regenkleding