Twee NEDERLANDERS in Rusland gearresteerd flmtoua Gesprek Rusk-Gromiko: vriendelijk, zakelijk Verdacht van spionage en van fotograferen WEERBERICHT Salans stem klinkt in Algerijnse huiskamers ALS TOERISTEN OP REIS Spionage bij Euratom? „Noord-Holland" nu in Djakarta Onderhandelingsbasis volgens Amerikaanse mening nog te smal „Mobilisatie" afgekondigd ANDERS DAN ANDEREN (§uc/ mrnvs, ;1IHI Opgericht 1 maart 1860 VRIJDAG 22 SEPTEMBER 1961 No. 30459 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: A. ran oisnoecï DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte Slneel 1. Leiden - Giro no. 57065 Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.50 per kwartaal; f255 per maand; f0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 In Sowjet-Transkarpathie (Oekraine) zijn op 20 augustus twee Nederlandse toeristen namelijk de heren Evert Reydon (29) en Louw de Jager (25) gearresteerd, die zich schuldig zouden hebben gemaakt aan spionage. Het Sowjet-persbureau Tass, dat dit bekend maakte, voegt hieraan toe, dat bij de Nederlandse regering een protest is ingediend. In het protest dat ter Nederlandse ambassade te Moskou is overhan digd, werd gezegd, dat de twee toeristen hadden bekend dat zij in opdracht van de Nederlandse geheime dienst Sowjet-gebied bezochten om spionage-inlichtingen voor de Navo te verkrijgen. Bij hun aanhou ding hadden zij films en een notitieboek in hun bezit met spionage- gegevens. Ook bezaten zij „technische apparaten voor visuele waar neming en voor het fotograferen van militaire objecten". Zij hadden verklaard, vóór hun vertrek naar de Sowjet-Unie te Amsterdam in tegenwoordigheid van Navo-vertegenwoordigers te zijn opgeleid, aldus de Russische verklaring. Films in zwembroeken In het mondelinge protest dat woens dag ter kennis van de Nederlandse ambassade werd gebracht, werd ver klaard dat de Nederlanders op 21 juli te Oezjgorod waren aangekomen. Van daar hadden zy zich per auto naar Lwow Kief, Charkof, Jalta en Odessa en ver volgens weer via Kief terug naar Oezjgo rod begeven. Daar waren zij aangehou den. De talrijke films die inbeslag wer den genomen, waren aangetroffen in zwembroeken, die speciaal voor dit doel waren gemaakt", aldus de verklaring. ONZE REGERING ONKUNDIG Het ministerie van Buitenlandse Za ken deelt het volgende mede: „De Ne derlandse regering was absoluut onkun dig van het verblijf van de heren De Jager en Reydon in Rusland totdat op 11 september j.l. de stiefvader van de heer De Jager, die reeds geruime tyd niets van hen had gehoord, verzocht of inlichten konden worden ingewonnen. Dit heeft de ambassade te Moskou ge daan. Daarop werd geen antwoord ont vangen totdat op 20 september aan de Nederlandse ambassade werd mede gedeeld, dat de heren De Jager en Rey don op 20 augustus in Trans Karpathië waren aangehouden. De Nederlandse ambassade heeft aanstonds aangedron gen op het mogelijk maken van het verlenen van de gebruikelijke consulai re büstand". BIJZONDERHEDEN OVER GEARRESTEERDEN De gearresteerde Louw de Jager is de pleegzoon van de burgemeester van Oost-Dongeradeel in Friesland, de heer F. Sytsma. Deze deelde mede, dat zijn pleegzoon ongeveer zes weken geleden met een vriend naar Rusland is vertrok ken. Dit zeer tegen de zin van de pleeg vader in. De heer Sytsma deelde verder mee, op 11 september ernstige vermoe dens te hebben gekregen dat zijn oieeg- zoon in moeilijkheden was komen te verkeren. Gisteren werden die vermoe dens bevestigd. Voorts zei de heer Syts ma dat via diplomatieke kanalen ge tracht wordt zijn pleegzoon weer naar Nederland te doen terugkeren. De heer De Jager is leerling van een zeevaart school. De andere gearresteerde, Evert Rey don, is scheepsmachinist. Hij heeft in het afgelopen voorjaar het laatst geva ren. Reydon had de laatste tijd steeds op kustvaarders gevaren, maar monster de in maart jl af om weer te gaan studeren voor een volgende rang. Sa men met zijn vriend en collega, de stuurman Louw de Jager, is hij echter eind juli een vakantietocht per auto gaan maken in de richting Rusland. Bekend was dat de twee Jalta aan de Zwarte Zee als einddoel hadden gekozen. De pleegvader van de heer L. de Jager, heeft van zijn stiefzoon nog een aantal ansichtkaarten ontvangen waaruit de route welke beiden hebben genomen, valt te volgen. Zij zijn in elk geval in Jalta aangekomen en volgens him be richten vandaar hadden zij de terug reis aanvaard die over Moskou zou lei den. Toen hielden de berichten op. Thans werd hun door het Departement Buitenl. Zaken medegedeeld, dat beide mannen in Moskou worden gevangen gehouden onder verdenking van spinona- ge. Zij zouden foto's hebben gemaakt. Volgens de ouders van de heer Rey don (de vader is ir. J. Reydon) die in Bussum wonen, is het zeer waarschijn lijk dat hun zoon inderdaad heeft gefo tografeerd.: fotograferen was namelijk zijn hobby. Dat hij daarmee spionage- doeleinden zou hebben nagestreefd, komt hem echter zeer onwaarschijnlijk voor. Voor de heer en mevrouw Reydon, die gisteravond via de radio het onstellende bericht van de arrestatie van hun zoon in Rusland hoorden, zijn het natuur lijk zeer spannende uren. Men werd gisteravond overstelpt met verzoeken om inlichtingen en men had eigenlijk maar Het Milanese blad „La Notte" zegt uit betrouwbare bron te hebben verno men, dat enige spionnen zijn gearres teerd, die foto's van geheime stukken van het Euratom-atoomcentrum te Ispra in Italië aan de Sowjet-Unie le verden. Onder de gearresteerden zou zich een jonge Oostduitse vrouw bevin den. Mr. Nord secr.-generaal Europese parlement Mr. H. R. Nord, de voorzitter van de Europese beweging in Nederland, is be noemd tot secretaris-generaal van het Europese parlement. één wens: zo spoedig mogelijk het be richt te mogen vernemen dat Evert weer behouden op weg naar Nederland zou zün. De zeesleepboot „Noord-Holland" van N.V. Bureau Wijsmuller te IJmuiden, is opgebracht naar Djakarta. Het schip was, zoals gemeld, door de Indonesische marine op 1 september tijdens de hulp verlening aan het Griekse stoomschip „Georgios Tsavliris" aangehouden ter hoogte van Singapore in d-- Indonesische territoriale wateren en werd daarna vastgehouden te Toeloe Samboe in de Riouw-archipel. (Van onze correspondent in Washington) Dean Rusk, Amerika's minister van Buitenlandse Zaken, is optimistisch noch pessimistisch na het lange gesprek, dat hij gisteren in New York met de Rus Andrei Gromiko heeft gevoerd. Het doel van dit en de nog te volgen gesprekken is na te gaan of er een basis kan worden gevon den voor vruchtbare onderhandelingen met de Sowjet-Unie, met name over Berlijn. Het resultaat van dit politieke verkenningswerk is uiter aard van 't grootste belang voor de gehele wereld. Daar dit pas 't begin is van zeer belangrijke toenaderingspogingen, is het heel normaal, dat in dit stadium geen der partijen nog van het eigen uitgangspunt is afgeweken. De sfeer, die tijdens deze ontmoeting van bijna viereneenhalf uur heerste, werd als „vriendelijk en zakelijk" beschreven. De taal, die gebezigd werd, was gematigd. Niemand sloeg op tafel of gebruikte ruwe woorden. Weer infiltratie in Nieuw Guinea Nederlander gedood Bij een botsing tussen een mo biele politie brigade en Indonesische infiltranten in de buurt van Sorong heeft een Nederlandse politieman het leven verloren. In een officiële mededeling wordt gezegd dat mili tair eenheden en mariniers de politie ter zijde staan in de strijd tegen De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Dean Rusk (links) in gesprek met zijn Russi sche ambtgenoot Andrei Gromiko. Het onderhoud had plaats in New York, waar de ministers vertoeven in verband met de bijeenkomst van de V.N. Advertentie Treslong, Hillegom (Tel. 0 2520—5347) Rest. a la carte. Dag. diner dansant. ONBEPERKT KIP-ETEN f6.—. 's Maandags gesloten. DROOG WEER De Bilt verwacht van heden tot mor genavond: Droog weer met zonnige pe rioden maar ook enkele wolkenvelden. In de nacht en ochtend plaatselijk mist. Zwakke tot matige oostelijke wind. Weinig verandering in temperatuur. (Opgemaakt te 11.15 uur) 23 september Zon op: 6.26 uur; onder: 18.38 uur. Maan op: 18.29 uur; onder 4.42 uur. Hoogwater te Katwijk te 1.57 en 14.25 uur. laagwater te 10.11 en 22.30 uur. Dit blad bestaat uit 22 pagina's. Mr. H. R. NORD, voorzitter van de Europese Bewe ging in Nederland, die benoemd is tot secretaris-generaal van het Europese Parlement. De heer Nord, die 41 jaar is, is door het bureau van het parlement gekozen uit totaal achttien kandidaten, die voor deze functie waren gesteld. Hij volgt de Nederlander mr. De Neree tot Babbe- rich op. die de functie tot eind vorig jaar heeft vervuld. Mr. Nord is van be roep juridisch adviseur. Het Europese parlement oefent de po litieke controle uit over de Europese ge meenschappen (EEG, Euratom en EGKS) en telt 142 afgevaardigden uit de zes gemeenschapslanden, te weten: Nederland, België, Luxemburg, Frank rijk, West-Duitsland en Italië. In het bureau van het parlement, dat de keuze gisteren deed, hebben de voorzitter en de zeven vice-voorzitters van het parlement zitting, voor deze gelegenheid uitgebreid met de voorzitters van de drie politieke fracties. V.S. zijn vierkant tegen driemanschap Het resultaat van deze eerste ontmoe ting kan men mager noemen ,doch niet onbevredigend. Volgende week zullen Gromiko en Rusk wederom bijeenko men. Toen men Gromiko vroeg of men iets opgeschoten was, antwoordde hy: „Dat zal moeten blijken". Naar wij uit goede bron vernamen, nam Gromiko hetzelfde standpunt in als dat, wat vervat is in het memorandum, hetwelk Chroesjtsjow aan Kennedy heeft laten overhandigen. Tevens werd echter vernomen dat Gromiko aan Rusk een nadere opheldering heeft gegeven over dat wat de Russen zich erbü voor stellen, indien West-Berlyn een „vrije stad" zou worden, en over het recht van toegang, dat de Westelijke mogend heden in dat geval zouden behouden. Tevoren heette het altijd dat het Westen met Oost-Duitsland over de toegang tot Berlijn zou moeten onderhandelen Over die nadere toelichting van Gro miko wensten de Amerikanen zich niet nader uit te laten. Daarom is het niet mogelijk uit te maken of de Russen water in hun rode wijn hebben gedaan. Rusk scheen na afloop van de bespre kingen van mening te zyn dat de on derhandelingsbasis, die Gromiko voor stelde, nog steeds te smal is. Maar Rusk had vóór de ontmoeting reeds gezegd in dit stadium geen grote wijziging in de Russische positie te verwachten. De ont moeting had plaats in de suite, die Rusk in het Waldorf-Astoria hotel in New York heeft betrokken. De bijeenkomst begon met een lunch voor twaalf perso nen. Tijdens de lunch, waaraan de V.N.- experts Stevenson en Zorin deelnamen, is in algemene zin gesproken over de op volging van Hammarskjöld. De moge lijkheid van een tijdelijke opvolger kwam niet ter sprake. De Russen ble ven aandringen op een driemanschap, Doch Amerika is daar, zoals bekend, vierkant tegen. Na de lunch keerden Stevenson en Zo^in naar de Verenigde Naties terug, maar de discussie in Wal dorf-Astoria werd toen nog drie uur voortgezet. Rusk werd bijgestaan door zijn medewerkers Bohlen en Kohier. 9 Slot pag. 2 OAS houdt tv-zender half uur bezet De rechts-extremistische organi satie OAS, het „geheime leger", heeft gisteravond ongeveer een half uur de zender van de televisie van Algiers bezet gehouden en nadat het beeld was uitgevallen de twee bij verstek ter dood ver oordeelde ex-generaals Salan en Gardy aan het woord gelaten. Omstreeks acht uur, bij het begin van de uitzending van het journaal, deed een groep van vijftien mannen, gekleed in het uniform van het Franse leger, een overval op de tv-zenders van Algiers bij Cap Matifou, 25 km ten oos ten van de stad. De bewakers werden overweldigd en ontwapend, voordat zij MENSEN DIE HET GOED BEKIJKEN KIEZEN ARISTONA Maandag 25 september Bert Garthoff presenteert: alarm konden slaan. De overvallers bliezen vijf metalen zendmasten op. De radiozendinstallatie bleef werken. De omroeper kondigde Salan aan als „de commandant van de OAS in Al gerije en het moederland". Salan be vestigde, dat hij aan het hoofd van het „geheime leger" stond. Stakingen en demonstraties Na het spelen van de „Chant des Afri- cains", de hymne van de rechts extre misten, sprak eerst Gardy'. Hij verklaar de dat de OAS spoedig zal tonen het gehele land te vertegenwoordigen. „Wij kunnen onze verontwaardiging over de politiek van De Gaulle niet langer mees ter blijven". Hij kritiseerde de opper bevelhebber van de Franse troepen in Algerije, generaal Ailleret, wegens zijn recente dagorder waarin wordt gelast de OAS op dezelfde wijze te bestrijden als het Nationaal Bevrijdingsfront. (FLN). Volgens Gardy is deze dagor der een „oproep tot een burgeroorlog". Gardy besloot met een beroep op de be volking te doen, deel te nemen aan sta kingen en demonstraties voor een „Frans Algerije". Vervolgens verklaarde Salan dat „de strijd niet zonder waarde is geweest" en dat men waakzaam moet blijven. „Wy willen niet dat de FLN zijn in trek neemt in het Zomerpaleis. Alle Al gerijnen moeten zich als gemobiliseerd beschouwen. Wij moeten terug keren tot de broederschap met onze mohamme daanse broeders van de 13de mei. Deze broederschap zal het vertrouwen her stellen". Salan besloot met een oproep heden avond om tien uur te demoi treren. De omroeper voegde hier nog aan toe dat De Gaulle Algerije „kwijt wil" en de bevolking het lot van de bewoners van Tunesië en Kongo wil laten onder gaan. „De Gaulle, u bent het die zal i gaan, die zal vallen". Slot pag. 2\ Een recente foto van de Sjah van Perzië, zijn echtgenote. Koningin Farah Diba en hun dertien maan- den oude zoontje. Kroonprins Reza „enkele dozijnen Indonesisch® üt» filtranten". Voorts werd meege deeld dat de plaatselijke bevolking de politionele actie ondersteunt, en, dat dorpelingen een gewonde In donesiër naar een Nederlands le gerkamp hebben gebracht. De bij het vuurcontact omgekomen politieman is de 48-jarige hoofdagent van politie Carli. Hij laat een vrouw en drie kinderen achter. De infiltranten werden gelokaliseerd ongeveer 15 kilo meter ten zuiden van Sorong. Eergisteren werd 's avonds in Sorong door een militaire wacht op een man geschoten die zich op verdachte wijze bij een steiger ophield. Deze wist zich echter uit de voeten te maken. Uit het Leidsch Dagblad van 23 Sept. 1861; Eenige melkverkoopers te Utrecht hebben zich tot den Ge meenteraad aldaar gewend, met het verzoek, dat bij plaatselijke verordening verboden wordt, om des Zondags na elf uur met melk rond te oopen Ter markt te Leiden aange voerd 20 Sept.: 345 runderen, 97 kalveren, 401 schapen. Mercury j Falcon 49.75 89.50 Advertentie Ook in regenjassen New Look. Perfekte stijl. Vlot, modieus. Regenkleding

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 1