rodent
SOCIALISTEN REIKEN
VERZOENENDE HAND
RIJTOER IN STRALENDE ZON
IK
BEN
CRITISCH
DAAROM
KOOP IK
LINNEN..!
Tsjechische spionnen
actief in Zwitserland
Vlaamse Volksunie
vroeg
Spaak
Grieven tegen
dr. Kortenliorst
laten
varen
In hoog tempo
langs dichte
mensenhagen
interventie voor
gevangen Belgen
nieuw \RATTEN*
muizén\pasta
vlokken f
DIPLOMAAT
UITGEWEZEN
Ongericht 1 maart 1860
Woensdag 20 september 1961
Derde blad n. 30457
Engeland zal voor toelating
van China tot V.N. stemmen
„Een ding staat vast", zo zeide mr.
Jonkman. „Dag Hammarskjöld heeft op
zijn wijze beproefd een internationale
rechtsorde te scheppen en daarvoor
heeft hij in de meest letterlijke zin zijn
leven gegeven. Onze gevoelens van deel
neming gaan uit naar het Zweedse volk,
dat voor de tweede maal de eerste
was Graaf Bernadotte in 1948 een
zijner grote zonen voor dit grote goed
verloor".
De Kamer besloot bij wijze van proef
de voorzitter te belasten met verdeling
der leden in afdelingen en met benoe
ming van de fractievoorzitters tot voor
zitters of vice-voorzitters dezer afdelin
gen. In commissies van rapporteurs zal
het oudste lid voorzitter zijn. Besloten
werd voorts in de Kamer geen notulen
meer te lezen.
Telefonische preken
voor Parij zenaars
Wanneer men op zijn Parijse telefoon
het kenteken B.A.T. en de cijfers 0570
draait, dan krijgt men voor de 37 oude
franken, die de verbinding kost, sinds
enkele weken een preek van drie mi
nuten te horen. Het is de Onafhanke
lijke Doopsgezinde gemeente, die deze
noviteit van „preken per telefoon" ge
lanceerd heeft en de belangstelling is
zo groot dat de Franse P.T.T. er nog
drie andere telefoonnummers bij heeft
moeten maken.
De onderwerpen van de preken hou
den meestal verband met actuele ge
beurtenissen en de grammofoonplaten,
waarop zij zijn opgenomen worden dan
ook elke twee dagen vernieuwd. De
preken zijn in eenvoudige woorden
gesteld. Het doet wel even denken aan
de openluchttoespraken van het Leger
des Heils. De Paryzenaars zijn op dit
novum voor het eerst opmerkzaam ge
maakt door middel van 5.000 vlug
schriften, die bij de grote stations wer
den verspreid. Per dag worden er nu
ongeveer duizend aanvragen gedaan en
het schijnt, dat vooral veel kantoormen
sen op de bureaus behoefte gevoelen
aan een stichtelijk woord via de hoorn
van hun telefoon. De organisatoren van
het „evangelie per telefoon" achten hun
experiment in ieder geval ten volle ge
slaagd en binnenkort zal het Parijse
voorbeeld daarom in verschillende an
dere Franse steden, waaronder Straats
burg, gevolgd worden.
Tweede Kamer weer aan het werk
De Tweede Kamer is haar
arbeid in het nieuwe zittingsjaar
gistermiddag begonnen in het
teken van een verzoening: de
fractie van de P. v. d. A. heeft
haar van eind '58 daterende grie
ven tegen dr. Kortenhorst als voor
zitter laten varen door weer mee
te werken aan diens kandidatuur
voor het presidium. Met 111 van
de 117 stemmen werd hij nummer
céén op de nominatie» die aan de
Koningin zal worden aangeboden.
De toegestoken hand van de socialis
ten was natuurlijk van invloed bij de
stemming over no. 2 en no. 3 van de
voordracht: de Kamermeerderheid had
nu geen bezwaar meer tegen een socia
list. Zo kwam de heer Bommer, evenals
vóór 1959, weer als tweede man op de
lijst en wel met 109 stemmen. Tot dus
verre had de liberale mevrouw mr. Stof-
fels-Van Haaften deze plaats bezet. Zij
werd thans derde op de voordracht, met
108 stemmen. De grootte van de fracties
was hier dus weer bepalend voor de
volgorden van de lyst. (1. KVP, 2. PvdA,
3. VVD).
Mr. Roosjen weg
Dit alles had tot gevolg, dat mr. Roos-
jen (AR>, die met een korte onderbre
king sinds 1946 „derde man" was ge
weest, thans als zodanig verdween. Im
mers, sinds de verkiezingen van '59 is de
AR van derde tot vierde partij gewor
den en dat de heer Roosjen sindsdien
nog op de nominatie voorkwam was toe
te schrijven aan het conflict tussen de
PvdA en dr. Kortenhorst, die na de
decembercrisis van '58 volgens de socia
listen niet onpartijdig genoeg als voor
zitter zou zijn opgetreden. Van de weer
omstuit weerde de meerderheid toen een
socialist uit het presidium. Het. herstel
van de goede verhoudingen werd wel
licht gesymboliseerd door een spontane
handdruk van mevrouw Stoffels aan de
heer Bommer. Zou de gang van zaken
ook een begin van toenadering tussen
KVP en PvdA betekenen?
Herdenkingen
Deze eerste vergadering in het nieuwe
zittingsjaar was zoals reeds gemeld
begonnen met de herdenking van
prof. Gerbrandy en luit. gen. Duymaer
van Twist, beiden oud-lid der Kamer.
Ook werd herdacht de omgekomen
KONINGIN EN PRINS
verlaten de Gouden Koets bij de
Ridderzaal. Rechts de Prinsessen
die het uitspreken van de Troon
rede bijwoonden.
secretaris-generaal der Verenigde Naties.
Dag Hammarskjöld. In gevoelvolle
woorden schetste dr. Kortenhorst hun
betekenis.
Namens de regering sprak de minis
ter-president, prof. De Quay. Hij wees
erop, dat ons volk in prof. Gerbrandy
een van zijn grote zonen heeft verloren
en dat de dood van Hammarskjöld een
schok van ontroering door ons heen
heeft doen gaan, mede gezien het tijd
stip en de omstandigheden waaronder
hij is verongelukt. De herdenkingen
werden door allen staande aangehoord.
Na een korte schorsing heeft vervol
gens de minister van Financiën, prof.
Zijlstra. de ontwerpen der algemene be
grotingswetten alsmede de miljoenenno
ta aan de Kamer aangeboden. Het be
faamde koffertje met het opschrift
„derde dinsdag in september" deed hier
bij weer dienst. De bewindsman hield
een korte toespraak over de financiële
toestand.
Katwijkse kleuter in
sloot verdronken
Gistermiddag omstreeks half vyf is het
tweejarig zoontje van de familie J. van
Delft aan de Wassenaarseweg, tijdens
het spelen in de naby de ouderlijke wo
ning gelegen Zandsloot, te water ge
raakt en verdronken. Hoewel enige voor
bijgangers, die het ongeval zagen ge
beuren, onmiddellijk in het water spron
gen en het drenkelingetje op de kant
brachten, hadden langdurige pogingen
om de levensgeesten op te wekken geen
resultaat.
Londen overleden
In een ziekenhuis in Londen is op
71-jarige leeftijd overleden de Neder
lander luitenant-kolonel Oreste l'into,
schrijver en lid van de Engelse contra
spionage tijdens de tweede wereldoorlog.
Na de oorlog ging hy over naar de Ne
derlandse contra-spionagedienst. Volgens
generaal Eisenhower was hij „De groot
ste in leven zijnde veiligheidsexpert".
Van zijn hand verschenen vier boe
ken, drie over het „vangen van spion
nen". Zijn ervaringen en memoires zijn
in Engelse televisie- en radio-uitzendin
gen gebruikt.
Kolonel Pinto was een bridge-speler
van internationale klasse en heeft een
grote particuliere dierentuin bezeten, die
hij aan de Londense dierentuin heeft
overgedaan. Sinds de eerste wereldoorlog
heeft hy in Engeland gewoond.
Zuidkoreaanse oud-minister
ter dood veroordeeld
De vroegere Zuidkoreaanse minister
van Binnenlandse Zaken onder Syng-
man Rhee, de 42-jarige Tsjoi Kijoe, een
voormalige Zuidkoreaans politiehoofd,
de 38-jarige Kang Hk-lee en de 53-ja-
rige Hoei Soek-han, gewezen voorzit
ter van de centrale commissie voor de
plannen van Rhee's liberale partij, die
de leiding had van de partijcampagne
in de in maart 1960 in Zuid-Korea ge
houden presidentsverkiezingen, zijn
vandaag in Seoel voor het Zuidkoreaan
se militaire revolutionaire gerecntshof
wegens verkiezingsfraude ter dood ver
oordeeld.
Jong In-park, een ander lid van bo
vengenoemde liberale partijcommissie,
kreeg levenslang. Hij was schuldig be
vonden aan het op onwettige wijze van
zakenlieden verkrygen van gelden voor
de verkiezingscampagne der vroegere li
berale partij.
In totaal hebben 28 hoge functiona
rissen van de vroegere regering-Rhee,
die hetzij een vooraanstaande post in
zijn liberale partij hadden bekleed, het-
zy een hoge regeringsfunctie hadden
uitgeoefend, terecht gestaan. De 24 nog
niet. genoemden kregen gevangenisstraf
fen van uiteenlopende tijdsduur.
Onder de veroordeelden bevonden zich
negen ex-ministers, twaalf leden van de
commissie van de plannen van Rhee's
liberale partij, vier voormalige gouver
neurs van staatsbanken en drie gewezen
politiefunctionarissen
Franse arbeiders bij
FOKKER in de leer
Van onze Parijse correspondent)
In de naaste toekomst zullen ongeveer
100 arbeiders van de grote Franse vlieg
tuigfabrieken van Breguet in Biarritz
tydelijk bij Fokker komen werken.
Tot begin volgend jaar zullen regel
matig Franse ploegen gespecialiseerde
arbeiders elkaar bij Fokker afwisselen
om daar te worden ingewijd in de gehei
men van de constructie en montage van
de Friendship-vliegtuigen F. 27, die, ge
lijk men weet, in samenwerking tussen
beide fabrieken zullen worden geprodu
ceerd. Zodra de Breguet-fabrieken over
voldoende bevoegd personeel beschik
ken, zal de produktie van Friendship-
onderdelen in Biarritz by de Spaanse
grens, kunnen beginnen om daarna over
de weg naar Schiphol te worden ge
transporteerd en de Fokker-fabrieken te
ontlasten. De directie van de Breguet-
fabrieken denkt met deze coproduktie
minstens twee jaren extra werk te heb
ben. Een samenwerking, die voor Fok
ker de mogelijkheid schept zyn produktie
per twee maanden van vier tot vijf toe
stellen op te voeren. In Franse vliegtuig
kringen verluidt intussen ook, dat er al
weer nieuwe plannen van internationale
samenwerking, waarbij beide firma's de
gezamenlijke spil zullen vormen, op sta
pel staan ter produktie van de Breguet
1150-Atlantic.
PRINSES IRENE BIJ
„DE TIENDE MAN"
Prinses Irene woont zaterdag a.s. de
Nederlandse première bij van ..De tiende
man", een toneelstuk van Paddy Chayef-
sky, dat in de Tilburgse Stadsschouwburg
in een vertaling van Ab Visser en onder
regie van Karl Guttmann wordt opge
voerd door de toneelgroep „Ensemble".
De Prinses is ty'dens haar Brabantse
werkbezoek dit voorjaar in de schouw
burg ontvangen door het gemeentebe
stuur van Tilburg. Zy heeft toen de
wens kenbaar gemaakt deze schouwburg
ook „in bedrijf" mee te willen maken.
De directie van de Stadsschouwburg
heeft de Prinses tevens uitgenodigd tot
een blik achter de schermen. Het bezoek
draagt geen officieel karakter. Prinses
Irene zal slechts vergezeld zijn door een
vriendin en haar secretaresse.
Binnen een uur door hart van Den Haag
Opvarenden „Heron"
weer in ons land
Met een vliegtuig van d« Chanel Air
ways uit Southend zyn gisteravond zes
opvarenden van de kustvaarder „Heron"
die zaterdagavond op de Paternosterrots
ten noordwesten van Jersey verging, in
ons land teruggekeerd.
Kapitein Bartels en zijn vrouw, de
overige overlevenden van dit scheeps-
ongeluk, dat drie mensenlevens eiste,
verblijven nog in St. Malo (Fr.) en zul
len vermoedelijk in de loop van deze
week terugkeren. Kapitein Bartels wordt
door koorts geplaagd en mocht van de
behandelend geneesheer de terugreis nog
niet maken.
„De „Heron" moet als verloren worden
beschouwd", zo deelde iemand van de
maatschappij mee.
Tot nog toe is men erin geslaagd de
stoffelijke resten van mevrouw Van der
Zee, echtgenote van de stuurman, die
zelf ook omkwam, en van de Spaanse
ipatroos A. C. Domingo te bergen.
(LINNEN HEEFT ALLÉÉN VOORDELENI)
k.
r (Van onze Haagse correspondent)
In snelle vaart, slechts onderbro
ken door een kort oponthoud op de
Prinsegracht, heelt het koninklijk
gezin gistermiddag een rijtoer door
Den Haag gemaakt. Om even over
half vier vertrok de stoet van het
Huis ten Bosch, vóór half vijf teas
men daar al weer terug na een tocht
die, globaal genomen, door de Poten,
over de Prinsegracht, via het West
einde naar het Noordeinde, over het
Lange Voorhout, de Denne- en de
Wassenaarseweg iveer terug via de
Leidsestraatweg had geleid.
Een overal langs die route, beslist
ook dank zij het schitterende weer,
duizenden en nog eens duizenden
mensen. Kinderen met vlaggetjes
meestal op de voorste rijen, daar
achter vrijwel overal drie, vier rijen
volwassenen.
Een witte politie-auto met een ge
blokte vlag, een blauw knipperlicht en
een af en toe gillende sirene kondigde
kort na half vier op de route de komst
van de stoet aan. Het passeren van deze
wagen was het sein, dat de laatste door-
Hammerskjöld in
Senaat herdacht
In de Eerste Kamer sprak mr. E. H.
Toxopeus, minister van Binnenlandse
Zaken, gisteren woorden van eerbiedige
droefenis by het sterven van Dag Ham
marskjöld.
Voordien releveerde de voorzitter mr.
Jonkman de Troonrede en de sluiting
van de vorige zitting door de minister
van Binnenlandse Zaken. Daaraan
knoopte hij een beschouwing vast over
de waarde van het Tweede-Kamerstelsel
alsmede over de mogelijkheden om de
werkwijze van de Eerste Kamer te ver
beteren.
Staande hoorden de aanwezigen ver
volgens woorden van de voorzitter aan
ter nagedachtenis van Dag Hammar
skjöld.
De vier Prinsessen tijdens de rij
toer door Den Haag bij het Hofje
van Nieuwkoop, waar een ogenblik
halt werd gehouden om de bejaar
den te begroeten.
Hofje van Nieuwkoop
Op de Prinsegracht hield de stoet en
kele minuten voor vieren even stil voor
het Hofje van Nieuwkoop, waarvan de
bewoonsters glunderend lieten zien dat
dit hun buitenkansje was. Want het
hofje bestaat juist 300 jaar en daarom
mochten enkele bewoonsters de Konin
gin en de Prinsessen bloemen aanbieden.
Van mejuffrouw Helders (83) kreeg de
Koningin een boeket oranje anjers met
gele rozen. Prinses Beatrix kreeg van
mevrouw Snijders (71) een boeket gele
rozen. Ook de Prinsessen Irene en Mar
griet kregen gele rozen, resp. van mej.
Jonker (76) en mej. Hoogelanden
„Dank u wel" zeiden de Prinsessen,
maar voor Marijke was er geen reden
om te bedanken. Men had namelijk ge
dacht dat zij in het eerste rijtuig zou
zitten, bij haar ouders, en daarom stond
de 79-jarige mej. Bol daar verloren in de
drukte met haar gele rozen, zonder dat
zij bij Prinses Marijke kon komen. Zon
der bloemen heeft daarom de jongste
Prinses zich getoond aan de duizenden
langs het vervolg van de route.
Alle vier verblijvet
kamp van Potina, tei
sij sedert jaren in
noorden van Moskou
Slechts één nam
vrijwillig dienst
(Van onze Brusselse correspondent)
Spaaks bezoek aan Moskou is voor
de Vlaamse Volksunie, de Vlaamse na
tionalistische politieke partij, reden ge
weest de bewindsman een brief te over
handigen.
Daarin wordt een beroep op hem ge
daan om ter gelegenheid van zijn be
sprekingen met Chroesjtsjow de aan
dacht van de Russische premier te ves
tigen op het lot van vier Belgische on
derdanen. die sedert het einde van de
tweede wereldoorlog in de Sovjet-Unie
gevangen worden gehouden. Het toeval
wil, dat zy alle vier Vlamingen zijn en
alle vier behoren zij tot de categorie
van lieden, die vrijwillig de wapens heb
ben opgenomen tegen de bondgenoten
van België in de tweede wereldoorlog.
De Volksunie meent echter, dat men 17
jaar na het einde van de oorlog ver
zachtende omstandigheden kan doen
gelden.
zelf vrijwillig dienst heeft genomen bij
de Duitse weermacht. Van de anderen
veronderstelt men dat zij tijdens de Duit
se debacle door de Duitsers tegen hun
zin zijn ingelijfd en naar het toen zo
nabije oostelijke front gezonden.
De Sowjet-Unie beschouwde ze als
vreemde vrijwilligers, ontnam ze het
statuut van krijgsgevangenschap en ver
oordeelde ze tot 25 jaar dwangarbeid.
In 1955 zijn de meeste Belgische
S.S.-ers teruggekeerd.
De ter dood veroordeelde van de vier
heeft men toen echter achtergehouden.
Familie, vrienden en politieke relaties
van het viertal hebben reeds tientallen
pogingen gedaan voor de in vrijheidstel
ling, doch zonder resultaat.
Alleen mogen zy thans door bemid
deling van de Belgische ambassade Bel
gische dagbladen ontvangen.
De Volksunie meent echter, dat een
goede diplomatieke bemiddeling wel re
sultaat zou kunnen hebben.
Als voorbeeld geeft zij het feit, dat
de Nederlander, die in het zelfde kamp
verbleef onlangs, dank zij de bemoeiin
gen van de Nederlandse ambassade, is
vrijgekomen.
Een woordvoerder van de Britse dele
gatie bij de Verenigde Naties heeft ver
klaard dat het „logisch" is dat commu-
nistisch-China een afvaardiging naar de
Verenigde Naties zendt. Engeland zal
voor een resolutie stemmen die beoogt
China toe te laten tot de Verenigde Na
ties.
Overigens geeft de Engelse regering er
de voorkeur aan dat deze kwestie niet
in stemming komt. „Wij waren ingeno
men het moratorium (over de kwestie
van de Chinese vertegenwoordiging bij
de V.N.), maar het ziet er nu naar uit
dat het moderatorium niet langer van
kracht is."
Engeland heeft begrip voor de positie
van de Verenigde Staten en voelt mee
met zyn moeilijkheden. „Maar wij heb
ben een ander standpunt en het heeft
geen zin de zaak anders voor te stellen".
Advertentie
ROEIT ZE GENADELOOS UIT
Op het ogenblik, waarop zij de wa
pens opnamen, was de oudste van de
vier 20 jaar en de andere drie waren
18 jaar. Allen verblijven zij sedert jaren
in het gevangenenkamp van Potma, ge
legen in de autonome republiek Mor-
dowska, in het hoge noorden, 500 km.
van Moskou.
Zij zijn in België by verstek veroor
deeld, één ter dood, de andere drie tot
uiterst lichte straffen. De ter-dood-ver
oordeelde is overigens naar alle waar
schijnlijkheid de enige, die werkelijk
Zïirich protesteert
Zwitserland heeft gisteren bij
Tsjecho-Slowakije geprotesteerd
tegen beweerde spionage-activiteit
van twee Tsjechoslowaakse diplo
maten in Bern. Een van hen heeft
24 uur gekregen om het land te
verlaten.
De diplomaten zijn Valylaw Smisek,
cultureel attaché van de Tsjechoslo
waakse legatie, en Jaroslaw Lis, een
functionaris die het land in 1959 verliet.
Zy hadden een Tsjechische burger in
Zwitserland en het buitenland laten
spioneren.
„Top-spion" Pinto in
Deze werkte als laboratorium-assis
tent voor een groot Zwitsers industrieel
concern, aldus een verklaring van het
Zwitserse ministerie van Justitie. Hij
leverde gegevens over wetenschappelijk
onderzoek, politieke inzichten van voor
aanstaande personen in Zwitserland en
reisde voor militaire spionage naar het
buitenland. Lis en Smisek hadden tien
tallen malen in Zwitserland met de
agent gesproken en hem opdrachten ge
geven. Zij leverden hem moderne spio-
nagemiddelen waaronder communicatie
middelen voor het overbrengen van ge
heime inlichtingen.
De Zwitserse procureur-generaal, dr.
Hans Fiirst, zei op een persconferentie,
dat Zwitserse agenten van de contra
spionage zich voornamelyk hadden bezig
gehouden met spionagegevallen in West-
Duitsland en met pogingen om de inlich
tingen naar het oosten over te brengen
via Zwitserland, dat als een verzamel-
centrum wordt gebruikt.
De Tsjechische agent die voor de di
plomaten had gewerkt, zit thans in het
buitenland gevangen, aldus de verkla
ring van het ministerie.
gangen en oversteken op het parkoers
nu ook afgesloten moesten worden.
De mensen met een rype Prinsjesdag
ervaring, die rustig in een zijstraat hun
kans hadden afgèwacht grepen hem nu:
als bij toverslag werd elke opening ge
vuld met een kluwen kijklustigen.
De stoet
Eerst nog één motoragent, toen al
meer, politie-auto's die dicht langs de
stoeprand schoven, politieruiters te
paardtoen draafde al de schimmel
van hoofdcommissaris J. H. A. K. Gual-
therie van Weezei voorbij, op de hoeven
gevolgd door het bruine paard van de
adjudant, hoofdinspecteur P. Schultz.
De Koningin en de Prins reden in de
eerste open met vier paarden bespannen
rode landauer, de vier Prinsessen in de
tweede. De luitenant-kolonels mr. R. J.
E. M. van Zinnicq Bergman en C. C.
Geertsema escorteerden het rytuig van
Koningin en Prins, de Prinsessen wer
den begeleid door luit.-kolonel J. J. L.
baron Van Lynden, en majoor W. R. A.
baron Van Tuyll van Serooskerken, al
len te paard. Mevrouw M. L. J. D. van
Wickevoort Crommelin en vice-admi-
raal b.d. N. N. A. Rost van Tonningen
waren gezeten in het eerste volgrijtuig,
luit.-generaal C. F. Pahud de Mortanges
en luit.-kolonel W. F. K. Bisschoff van
Heemskerck in het tweede. Acht ruiters
van de Haagse politie besloten de stoet.
