HAMMARSKJOLDS LEGE PLAATS
ZEER MOEILIJK TE BEZETTEN
Berlijners heten Clay
stormachtig welkom
Zelfbeschikking
betekent chaos
WEERBERICHT
OVERLEG VAN TSJOMBE MET
V .N.-VERTEGEN W OORDIGER
Russen vrezendat tijdelijke99
opvolging door Tunesiër Slim
van blijvende aard zal zijn
Infiltraties
in N.-Guinea
(Bud Qlte
teuws\
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1961
No. 30457
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: fk A vao Dlshoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f750 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
CRISIS IN DE VERENIGDE NATIES
(Van onze correspondent in Washington)
De opvolging van Hammarskjöld, secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties, blijkt zo moeilijk te regelen, dat in de Verenigde Naties
waarlijk een crisis is ontstaan. Na een zitting van vier minuten werd
de V.N.-Assemblee gisteren verdaagd tot hedenochtend.
De afgevaardigden betoonden hiermede hun respect tegenover
Hammarskjöld, doch de delegaties kregen aldus tevens enig respijt om
zich te beraden over het uiterst moeilijke probleem van de opvolging.
Het Westen, met uitzondering van Frankrijk, had aanvankelijk gehoopt
dat Mongi Slim van Tunesië tijdelijk Hammarskjölds plaats zou bezet
ten. Toen echter Gromiko te kennen had gegeven, dat hij hoe eerder
hoe liever een driemanschap wilde zien ingesteld, begon Slim te
aarzelen of hij de post wel kon aanvaarden, indien de Russen tegen
hem zouden zijn. Men denkt in Westerse kring nu ook aan andere
kandidaten, o.a. aan de Ier Boland, die de vorige Assemblee in het
algemeen goed heeft geleid.
Gromiko en Rusk ontliepen elkaar in de vergaderzaal, doch de
Amerikaan Bohlen arrangeerde met de Rus Zorin, dat Gromiko morgen
met Rusk in diens hotel zal lunchen en confereren.
Weemoedige
herinnering
Toen de Ier Boland de vergadering
opende, richtten aller ogen zich naar de
zetels var. het presidium boven het
spreekgestoelte. Daar zag men voorzitter
Boland met aan diens linkerhand Ha.t-
marskjölds medewerker Cordier en aan
zjjn rechterkant een ledige stoel. De
honderden in de zaal moeten bij het zien
van die open plaats met weemoed ge
dacht hebben aan de man, die daar zo
vele uren gezeten heeft in zjjn bekende
houdinT: zjjn hoofd rustend op de hand,
zijn wijsvinger langs de neus. Het beeld,
dat die honderden in gedachten voor
zich zagen was wellicht het belangrijkste
van deze zitting, die officieel slechts
vier minuten duurde.
Zoals gebruikelijk werd begonnen met
een minuut van meditatie. Daarna sprak
de voorzitter slechts met enkele woor-
President Soekarno heeft com
mentaar gegeven op de passage in
de Troonrede over Nieuw-Guinea.
Hij zei: „Ik waardeer de goodwill
van de Koningin ten opzichte van
het vraagstuk-West-Irian. Ik weet
dat zij een zgn. politiek van „zelf
beschikking" op het oog heeft. Ik
weet ook wat zulk een politiek van
zelfbeschikking onder buitenlands
toezicht teweeg kan brengen. De
toepassing daarvan in de tijd van
Van Mook had een feitelijke bal-
kanisatie van Indonesië tot gevolg
(onder balkanisatie wordt verstaan
een chaotische toestand, zoals
voorheen in Zuidoost-Europa). Ik
verwerp deze zgn. „zelfbeschik
king". Zij leidt slechts tot moei
lijkheden in de toekomst. Laat de
Nederlandse regering onmiddellijk
het bestuur over West-Irian over-
dra jen aan de Republiek Indonesië
op Ie wijze die ik heb aangegeven
in mijn rede van 17 augustus in
Dji. karta en in mijn toespraak op
de conferentie van Belgrado. Dat
is een betere manier. Het waar
borgt de normalisatie van de ver
houding tussen de Republiek Indo
nesië en Nederland".
Deze verklaring werd uitgege
ven door de vice-voorzitter van de
opperste adviesraad van de Repu
bliek Indonesië. Roeslan Abdoel-
gani.
den over de onmetelijke tragedie, die
Hammarskjölds dood voor miljoenen
mannen en vrouwen betekent. Vervol
gens verzocht Boland de aanwezigen op
te staan en een minuut lang zwijgend
Hammarskjöld en de met hem omge
komenen te gedenken. Geen persfoto
graaf vermocht vast te leggen wat om
ging in de velen, die Hammarskjöld zo
lang in dit gebouw aan het werk heb
ben gezien, maar één foto is toch bij
zonder veelzeggend: de lege zetel van
Hammarskjöld, die op de belangrijkste
plaats in de Assemblee zat.
Die lege plaats is moeilijk te bezetten.
Het Handvest van de VN bevat geen
voorziening voor een automatische ver
vanging van de secretaris-generaal bij
ziekte of dood. Het Handvest bepaalt al
leen dat de secretaris-generaal moet
worden gekozen door de Veiligheidsraad
en dat deze keuze dient te worden goed
gekeurd door de Assemblee. De kans is
echter groot dat de Sowjet-Unie een
veto zal uitspreken in de Veiligheids
raad, indien men een enkele figuur als
kandidaat naar voren brengt.
De Russen willen, zoals bekend, het
„troika-systeem" invoeren, een driespan
van functionarissen, ieder met een veto
gewapend. Mongi Slim is de enige kan
didaat voor het presidentschap over de
Assemblee dit jaar.
Nog andere kandidaten
Het plan wordt overwogen of de Al
gemene Vergadering Mongi Slim niet
met een meerdjrheid van tweederde kan
verzoeken tijdelijk Hammarskjölds func
tie erbij te vervullen. Maar „tijdelijk" is
een rekbaar begrip en de Russen duch
ten kennelijk, dat Slim op die manier
in feite Hammarskjölds opvolger zou
kunnen worden. Bovendien zouden de
Fransen niet erg ingenomen zijn met
een Tunesiër als leider in de Verenigde
Naties Zoals gezegd is Slim, die hier
toe aanvankelijk wel bereid leek, gaan
aarzelen toen de Russische oppositie
tegen hem duidelijk werd.
Behalve de Ier Boland, zijn ook de
VN-deskundigen uit India, Argentinië
en Birma genoemd als eventuele tijde
lijke plaatsvervangers van Hammar
skjöld. Het is heel goed mogelijk, dat de
Russen zullen voorstellen, ook zoge
naamd tijdelijk, een driemanschap ,e
benoemen. Zeer waarschijnlijk zullen de
Russen verlangen lat éérst de Veilig
heidsraad zich met deze kwestie zal be
zighouden. Zoals men ziet, zijn de Ver
enigde Naties waarlijk in een impasse
geraakt. De oplossing is niet eenvoudig.
Kennedy's speciale ambassadeur
(Van onze correspondent in Bonn)
Stormachtig heeft de Westber-
lijnse bevolking de Amerikaanse
generaal Clay gisteren begroet bij
zijn aankomst op het vliegveld
Tempelhof. Clay is door president
Kennedy als speciale ambassadeur
naar West-Berlijn gezonden. Hij
organiseerde in 1948 als militair
gouverneur van Duitsland de lucht
brug en brak daarmee de Russische
blokkade van West-Berlijn.
De generaal zei in een korte toespraak
dat hij speciaal naar Duitsland was ge
zonden om het Amerikaanse belang bij
RUSTIG WEER
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Zonnige perioden, maar ook kans op
een bui en plaatselijk mist. Over het
algemeen iets minder warm. Overwegend
zwakke wind.
(Opgemaakt te 11.10 uur).
21 SEPTEMBER
Zon op: 6.23 uur; onder: 18.42 uur.
Maan op: 17.23 uur; onder: 2.01 uur.
Hoogwater te Katwijk te 12.38 uur,
Laagwater te 7.58 en 20.30 uur.
Dit nummet bestaat uit 14 pagina's
het wei en wee en de toekomst van
West-Berlijn te demonstreren. „Mijn
land staat er voor in dat Berlijn en zijn
bevolking vrij zullen zijn", aldus Clay,
die voorts zei te verwachten dat Berlijn
een belangrijke plaats in de wereld van
morgen zal innemen. De generaal kwam
in Berlijn aan na een bezoek aan Bonn.
Op zijn reis door één van de lucht-
corvidors had zijn toestel last van op
dringerigheid van enige Russische
straaljagers, die om Clays vliegtuig heen
cirkelden en blijk gaven van een onge
zonde belangstelling. Ook andere ver
keersvliegtuigen, die gisteren van de
Bondsrepubliek naar West-Berlijn vlo
gen, werden door Russische straaljagers
omcirkeld.
In Bonn sprak generaal Clay uitvoerig
met Bondskanselier Adenauer en de mi
nister van Buitenlandse Zaken, Von
Brentano. Volgens welingelichte kringen
ging men vooral diep in op de mogelijk
heid in West-Berlijn zekere internatio
nale organisaties en instellingen te ves
tigen. Men zou daarbij gedacht hebben
aan de ontwikkeling van West-Berlijn
tot een internationaal centrum van eco
nomisch en cultureel leven.
Volgens de Westberlijnse politie heb
ben vanochtend circa 60 Oostduitse
burgers met witte armbanden om par
ticuliere huizen in Oost-Berlijn bezocht
die onmiddellijk aan de sectorgrens lig-
Te Hollandia is officieel meege
deeld, dat dezer dagen enige tien
tallen Indonesische infiltranten ten
zuiden van Sorong in de Vogelkop
van Ned. Nieuw-Guinea aan land
zijn gezet. Zij waren met praauwen
van Indonesisch gebied via de
Radja-ampat eilanden naar Nieuw-
Guinea gekomen. Dankzij de me
dewerking van de bevolking kon
den zij gesignaleerd worden. Een
aantal van hen, dat in het bezit
bleek van vuur- en steekwapens, is
reeds door de politie gearresteerd.
Uit het onderzoek is thans reeds
gebleken, dat deze infiltratie-
poging tot doel had om onrust
onder de bevolking uit de omge
ving van Sorong teweeg te bren
gen. De gehele opdracht zou
slechts een tijdelijk karakter dra
gen. Het gouvernement heeft de
nodige maatregelen getroffen om
de nog voortvluchtige infiltranten
te kunnen aanhouden.
gen. Er kwamen vrachtauto's aanrijden
en pantserwagens hielden een oogje in
het zeil. Het ziet er naar uit, aldus de
Westberlijnse politie, dat de aangekon
digde ontruiming van woningen aan de
grens is begonnen.
Kongolese troepen „in staat van alarm
Prinses Margriet heeft gisteren
voor het eerst officieel deelgenomen
Capsule kunstmaan
niet geborgen
Dinsdagmiddag is op de in de Ameri
kaanse staat Californië gelegen lucht
machtbasis Vandenberg meegedeeld, dat
de ruimtecabine van de zondag j.l. ge
lanceerde kunstmatige aardsatelliet Dis-
covrer XXXI zich niet van de lance
ringsraket heeft losgemaakt.
Waarnemingsstations op Alaska en
Hawaii, die de Discoverer zouden volgen,
hebben gemeld geen seinen te hebben
opgevangen, waaruit zou hebben moeten
blijken dat de ruimtecabine los van de
raket was gekomen.
Jy
aan de Prinsjesdag. De Prinses in
de calèche, waarin zij met de oudere
Prinsessen terugkeerde van de Rid
derzaal naar het Paleis Lange
Voorhout.
Van 3 jaar tot 73:
allemaal wèg
Een gezin van vader, moeder, twee
zoons van 14 en 18 jaar en een groot
vader van 73 jaar zijn gisteren naar
West-Berlyn uitgeweken door uit een
huis in het oostelijke stadsdeel te sprin
gen. Westberlijnse brandweerlieden
stonden met een springzeil klaar. Enkele
minuten later sprong een echtpaar en
een dochtertje van drie.
Hammarskjöld in
Ndöia opgebaard
President Tsjombe van Katanga heeft
gisteren in Ndola in Noord-Rhodesië be
standsbesprekingen gevoerd met Mah-
moed Khiari, de Tunesische speciale
vertegenwoordiger van de V.N. in Kongo.
Tsjombe was vergezeld van zijn minis
ters van Buitenlandse Zaken en Finan
ciën, Kimba en Kibwe. Het gesprek vond
plaats in een kantoor op het vliegveld
van Ndola.
Khiari is de voornaamste verbindings
man van de V.N. geweest voor contacten
met de Kongolese autoriteiten in Leo-
poldstad. Hij speelde een belangrijke rol
bij de totstandkoming van het akkoord
tussen de centrale Kongolese regering
en het bewind van Gizenga in Stanley-
stad over de bijeenroeping van het par
lement. Sinds kort treedt hij op als
hoofd van het burgerlijk optreden van
de V.N.
De Kongolese premier Adoela heeft in
een radiotoespraak verklaard dat de
Kongolese strijdkrachten in staat van
alarm zyn gebracht en „gereed staan om
in Katanga geweld met geweld te beant
woorden". Hij deed een beroep op alle
Kongolezen gehoor te geven aan een op
roep van de regering om in Katanga te
dienen en verklaarde dat „geen opoffe
ring te groot zal zijn".
In Stockholm is vernomen dat presi
dent Joeloe van het voormalige Frans
Kongo alle in zijn land wonende Zweden
uitwijzen wanneer de Zweedse V.N.-troe-
pen niet uit Katanga worden terugge
trokken. Het Zweedse ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft daarop een
verklaring gepubliceerd volgens welke
het „onaanvaardbaar is dat een land dat
lid is van de Verenigde Naties pressie
op Zweden uitoefent opdat dit land zjjn
politiek van nauwe samenwerking met
de volkerenorganisatie wijzigt". Wan
neer de regering van Brazzaville haar
oordeel over het V.N.-optreden in Kongo
wil kenlaar maken, dan heeft zij hier-
I toe de gelegenheid in de Algemene Ver-
J gadering van de Verenigde Naties.
I In Elisabethstad is het de laatste 24
uren rustig geweest, zo werd gisteren
door Reuter gemeld, hoewel er uit om
liggende huizen op het postkantoor ge
schoten wordt. Ook heeft een straal
jager enige aanvallen gedaan. Bij een
wegversperring, die door Indiase troepen
op de weg naar de Rhodesische grens is
aangebracht, is het tot een schermutse
ling gekomen. Zes Ghorka's, die vermist
waren, zijn bij hun eenheid teruggekeerd.
In Kamina vallen Katangese eenhe
den nog steeds aan. Een gebied dat
„basis twee" genoemd wordt, is in hun
handen. Het voornaamste gebied is nog
in handen van de V.N. Het garnizoen
van 335 Ieren en 101 Zweden is verstrekt
met Zweedse troepen uit Leopoldstad.
De Zweedse regering heeft in overleg
met de familie besloten Hammarskjöld
een staatsbegrafenis te geven, aldus
heeft het ministerie van Buitenlandse
Zaken in Stockholm meegedeeld. Het
stoffelijk overschot van Hammarskjöld
werd vandaag in de „Vrije kerk" van
Ndola, in Noord-Rhodesië, opgebaard.
Kransen werden gelegd door Sir Evelyn
Home, gouverneur van Noord-Rhodesië,
namens de Noordrhodesische regering
en door afgezanten van Katanga, Zwe
den, Groot-Brittannië en de Verenigde
Naties.
De New York Times heeft voorgesteld
het stoffelijk overschot van Hammars
kjöld te begraven in het terrein rondom
het hoofdkwartier van de V.N., te New
York en wel „onder een passend ge
denkteken, dat alle mensen de waarden,
waarvoor hij leefde en stierf, in gedach
ten zou brengen".
In Bollnass in midden-Zweden is een
„Dag-Hammarskjöldvereniging" opge
richt met het doel de herinnering aan
de verongelukte secretaris-generaal te
vex-eeuwigen en de vrede en het begrip
tussen de volkeren te bevorderen.
De nieuwe vereniging wil ook gelden
inzamelen voor een monument ter na
gedachtenis van Hammarskjöld voor het
hoofdkwartier van de V.N. in New York.
Koningin Juliana en Prins Bernhard
tijdens de rijtoer door Den Haag,
Grenswijzigingen
Leiden en omgeving
Regering streeft in dit
zittingsjaar naar oplossing
In de Memorie van Toelichting
op de begroting van Binnenlandse
Zaken, deelt de minister mede, dat
er in het thans aangevangen zit
tingsjaar naar zal wordeil gestreefd
om de plannen tot gemeentelijke
herindeling van Boskoop en tus
senliggende gemeenten en de wijzi
ging van de grenzen van Leiden en
randgemeenten tot een oplossing te
brengen.
T.a.v. andere gemeenten wordt
in deze M. van T. medegedeeld,
dat in dit zittingsjaar wetsvoorstel»
len zullen worden ingediend.
Na Car la nu Esther
Nieuwe orkaan
bedreigt VS
Opnieuw vlucht een deel van Amerl-
ka's bevolking voor een orkaan. Was het
ruim een week geleden de orkaan „Car-
la" die een half miljoen mensen uit
Texas en Noord-Louisiana voor zich uit
dreef, gisteren is een massale ontruiming
begonnen van laag gelegen gebieden aan
de Atlantische kust in de staat Noord-
Carolina met het oog op de orkaan „Es
ther", die zich langzaam in de richting
van het land beweegt met windstoten
tot 240 km per uur.
Het weerkundig bureau waarschuwde,
dat onmiddellijk voorzorgsmaatregelen
moesten worden genomen, daar sommige
vluchtwegen onder water zouden komen
te staan.
De marine heeft inmiddels 240 vlieg
tuigen naar bases in het binnenland
overgebracht.
In het weekeinde is in kleine gebieden
zilverjodide over de orkaan uitgestrooid.
Dit heeft echter geen waarneembare in
vloed op de beweging of intensiteit van
de storm uitgeoefend.
Advertentie
Uit het Leidsch Dagblad van
20 Sept. 1861:
Woensdag had op de zwem-
inrigting „Rijnzicht" bij Leiden
een wedstrijd plaats tusschen
jongelieden beneden de 18 jaar.
Een vrij talrijk publiek woonde
dit feest bij. Aanstaande jaar
zal, naar wij vernemen, bij ge
legenheid van het 5-jarig be
staan der inrigting weder een
groote wedstrijd worden gehou
den.