Een florisfische verkenning in hef natuurreservaat Kijfhoek-Bierlap bij Wassenaar^
VROUWEN BLIJVEN
VROUWEN!
BI METAAL
ZATERDAG 16 SEPTEMBER
WEKELIJKS BIJVOEGSEL
PAGINA
«ij VWHTWHIffii
HOE WERKT HET?
Enige jaren geleden heeft men een grote pijp
leiding aangelegd van Bergambacht naar Meyen-
del. waarin het bovengenoemde natuurreservaat
gelegen is, en opgepompt Lekwater in de duinen
gebracht, waardoor de buffervoorraad, die bijna
geheel verbruikt was, weer werd aangevuld. Dat
hiervoor geweldige hoeveelheden water nodig zijn
geweest, behoeft geen betoog.
Het is een bekend feit, dat onze voorraad duin
water gevormd is door eeuwenlange neerslag. Jaar
op jaar heeft de regen in het onderduinse reservoir
een nieuwe voorraad zoet water gebracht.
Bloeiende Kaardebol.
Men heeft wel eens gemeend, dat de voorraad
zo groot was geworden, dat er bij voldoende
winningsmiddelen onbeperkt water te onttrekken
zou zijn. Sinds lang weet iedereen wel beter.
Men heeft de laatste jaren met spanning
afgewacht, hoe de plantengroei en vogelstand op
de kunstmatige toevoer van het Lekwater zouden
reageren. Dit des te meer, omdat de samenstelling
van het Lekwater anders is dan die van de neer
slag. Zouden vele verdrongen planten terugkomen
en misschien zelfs geheel nieuwe?
Een van de planten, die biologisch
zeer interessant zyn, is de Kaardebol,
die tot de familie van de samenge-
steldbloemigen behoort. Op de bijgaan
de foto is de bloeiwijze op 1 x de
natuurlijke grootte afgebeeld. Dui
delijk zijn de heel kleine bloempjes te
zien en bovendien valt goed waar te
nemen, dat in het ovaal-cilindrisch
hoofdje de bloei van onder naar boven
plaats vindt. Onderaan het hoofdje
zijn de bloempjes reeds uitgebloeid,
bovenaan het hoofdje zitten alle
bloempjes nog dicht, terwijl in de
middenzone een tiental rijen bloempjes
geopend is. De bloempjes zijn lila, een
enkele keer wit of witachtig.
De voet van de tegenover elkaar
staande bladeren zijn met elkaar ver
groeid, waardoor om de stengel a.h.w.
een bekken ontstaat, dat bij regenach
tig weer vol regen komt te staan.
Stoffen, die door de wind aangevoerd
in dit met water gevuld bekken terecht
komen, veroorzaken een rotting. Men
heeft nu gemeend, dat de stoffen, die
door genoemde rotting vrijkomen door
bijzondere cellen in de bekkens zou
den worden opgenomen.
Vroeger jaren werd een verwante
soort, de Weverskaarde, in ons land
veel gekweekt, omdat de rijpe, steke
lige bol gebruikt werd voor het kaar
den van de wol, vandaar de naam.
Op schaduwrijke, enigszins vochti
ge grond, wordt in bovengenoemd ge
bied gevonden het Klein springzaad
met kleine rechtopstaande bloemen, die
een stompe spoor hebben. Deze plant
heeft een sappige, half doorschijnende,
kale stengel en langwerpig eivormige
bladeren.
Als de bloemen zijn uitgebloeid ont
staan er peulvormige vruchtjes. Bij
de geringste aanraking, rollen deze
vruchtjes plotseling him kleppen spi
raalvormig op en slingeren de zaden
met grote kracht, dikwijls wel een me
ter weg.
Vrij talrijk in het natuurreservaat
Kijfhoek-Bierlap zyn de Teunisbloe
men met hun citroengele bloeiwijzen
en onaangename geur.
De Teunisbloem heeft wereldbekend
heid gekregen door de onderzoekingen
verricht door de Nederlandse plantkun
dige prof. Hugo de Vries, bekend door
de naar hem genoemde mutatietheorie.
Professor de Vries vond in 1886 op een
terrein bij Hilversum de Teunisbloem
Oenothera Lamarckiana in muterende
toestand, terwijl hij die mutaties, welke
constant bleken te zyn, in de Amster
damse Hortus heeft voortgekweekt en
de proefnemingen ermee heeft voort
gezet.
De bloemen nu van de Teunisbloem
gaan 's avonds open. De vier kroon-
bladen kan men in enige minuten
schoksgewijs uiteen zien draaien.
De bloem schijnt ultra-violet stralen
uit te zenden. Deze stralen zijn voor
het menselyk oog niet waarneembaar.
Alleen de insekten zien ze wel
en deze insekten zijn de nachtvlinders.
Tenslotte vermeld ik nog de aanwe
zigheid van een zeer zeldzame plant
uit het natuurreservaat n.l. de Kruis-
gentiaan. Als enige plaats in Neder
land, komt deze plant hier talrijk voor,
afgezien van een als floravervalsing te
beschouwen opzettelijke aanplant in
Voome's Duin.
De Kruisgentiaan heeft van buiten
blauwgrijze, van binnen hemelsblauwe
bloemen. De naam Kruisgentiaan is
afkomstig van de tegenoverstaande bla
deren, die van boven gezien een kruis
vormen.
Bovenstaand artikel geeft slechts een
beknopt overzicht van de plantenrijk-
dom van het natuurreservaat, dat bo
tanisch veel te bieden heeft.
F. VAN OMMEN.
Klein Springzaad.
De zeer zeldzame Kruisgentiaan.
Als een nachtmerrie herinne
ren tallozen zich de tyd,
waarin de werkloosheid ons
land teisterde, de files arbeid-
zoekenden eindeloos waren en
duizenden de dag van morgen
met zorgen tegemoet zagen.
Het leek toen zo hèèl gewoon.
Er is géén werk, dus maar om
ondersteuning gevraagd. En zij
werd gegeven, omdat óók de
overheid het „hèèl gewoon" vond
en de mensen niet wilde laten
verhongeren
Dat ging zo ln die crisisjaren
maar door. En er was niemand,
die er raad op wist, zelfs de
knapste koppen der economen
braken er hun hoofd over.
't Is grappig of eigenlijk triest
dat er zo'n tyd geweest is en tal
lozen er gewoon „onder-door"
zijn gegaan.
Hoe anders is 't nu!
Werkloosheid is er geluk
kig eigenlijk niet meer.
Integendeel: steeds meer ar
beidskrachten zyn nodig om al
les reilende en zeilende te hou
den. De industrialisatie van ons
land maakt de werkgelegenheid
groter en groter en aan degenen,
die nu nog met gekruist» armen
voor zich uitstaren, moet iets
mankeren.
Bedrijven komen hersens en
handen tekort, directeuren zit
ten met de handen in 't haar
om de mensen te vinden, die ze
broodnodig hebben, 't Is geen
wonder, dat er op alle manieren
naar gezocht wordt en dat de
verleidelijkste aanbiedingen dag
na dag de advertentiekolommen
vullèn.
Kortom: de mannen alléén
kunnen 't werk niet meer
Maar er zijn toch altijd
ook nog devrouwen
En waarom zouden zij niet
doen wat er gedaan moet wor
den? Zo redenerep nu al ver
schillende leiders van garagebe
drijven. In Amsterdam en
Utrecht zijn er al heel wat vrou
wen, die ijverig op de „smeer-
brug" of in de „auto-wasplaats"
bezig zijn om de mannen gele
genheid te geven zich met de
zwaardere karweitjes bezig te
houden.
Na de vrouwelijke pompbe
diende heeft dus nu het vrouwe
lijk personeel in de garage zélf
zijn intrede gedaan.
Daarmee is nu al wèèr een
werkprobleem opgelost.
Opnieuw een bewijs, dat
de gelijkstelling „man-vrouw"
met snelle schreden vordert: wie
nog mocht denken, dat de
„zwakke", „tere" vrouwtjes van
weleer zich niet kunnen hand
haven, komt bedrogen uit.
Integendeel: het vrouwelijk ge
slacht laat die woorden „zwak"
en „teer" niet meer op zich zit
ten.
Het weert zich krachtig.
Zelfs in zo'n typisch manne
lijk beroep als dat bij de door-
smeerinstallatie.
Wèl is men zo verstandig de
dames van keurige bijpassende
uniformkledy te voorzien en mo
gen zij, op kosten van het be
drijf éénmaal in de 14 dagen
het haar laten wassen en water
golven, waarbij zij dan nog een
paar elegante laarsjes cadeau
krijgen, maar „voor wat, hoort
wat!", niet waar?. Speculatie
op de vrouwelijke ijdelheid, die
zij ondanks alle mannelijk
heid! toch niet graag aflegt.
Vrouwen blijven immers on
danks alles altijd vrouwen?.
FANTASIO
Een van de meest voor
komende temperatuur-
gevoelige elementen in
een temperatuurregelaar
(thermostaat) is het bi-
metaal.
i
TECH.-V. DIJK
Een bimetaal wordt gevormd
door twee op elkaar gesoldeer
de, gelaste of gewalste lagen
metaal. Deze metalen hebben
een sterk verschillende uitzet-
tingscoëfficient, zodat bij ver
warming van het pakket de
laag met de grootste uitzettlngs-
coëfficient meer zal uitzetten
dan de andere, en het geheel
zich kromt.
klokveer"!
Er bestaan verschillende
vormen van bimetaalele-
menten. Zo onderscheidt
men rechte, U-vormige en
spiraal-of klokveer modellen.
—WH Pil
Meestal wordt daarbij een electrische
schakelaar (b.v.een kwikschakelaar)
omgezet, ook wel een toevoerklep voor
brandstof of lucht. Daarmee wordt
dan de verwarmingsinstallqtie of koel
installatie ingeschakeld totdat de inge
stelde temperatuur bereikt is.
rnrr
'■I i
huis met re
gelmechanisme
Afhankelijk van het gebruikte
type ontstaat een rechtlijnige
of een draaiende (kantelende)
beweging die dan op het regel
mechanisme wordt overgebracht
buis met
element
EE
In de meest voorkomende
thermostaten wordt het
bimetaalelement, beschermd
door een huls of buis in de
te meten ruimte gestoken
terwijl het huis met het regel
mechanisme hier buiten s
blijft.
