WEKEN !N DE WOLKEN
VOOR WEINIG GELD
Onze taal is geweldig,
vindt Setli Gaaikema
Warmondse jongens van vijftien haalden vliegbrevet
Bij-les voor
ouders
Oma Rubinstein denkt
ook aan de teenagers
KRIS-KRAS
TE PAS EN
TE ONPAS
5 Opgericht 1 maart 1860
Zaterdag 16 september 1961
Vijfde blad no. 30454
Frits Scheepers, Jan Adriaanse en Arie Verhoef uit War
mond, alle drie om en nabij de vijftien jaar uiaren in de
wolken over hun vakantie. Een vakantie, die zij voor het
grootste deel ook in de wolken hebben doorgebracht. Drie
weken voor honderdtwintig gulden. Zevenentwintig vluch
ten in een zweefvliegtuig. En dan als bekroning het li-
brevet zweefvliegen.
„Ik tegryp er niets meer van, hoe Jul
lie dat tegenwoordig doen op school.
In mijn tijd was het heel anders."
Die opmerking kan men horen in
alle landen, waar ouders hun kin
deren helpen met het huiswerk. En
waar gebeurt dat niet?
Maar in Amerika probeert men er de
ouders voor te behoeden een al te
stuntelig figuur te slaan, wanneer
zij hun kinderen helpen willen by
het huiswerk. In Arlington, een voor
stad van Washington D.C., begint
deze maand een cursus onder het
motto: „Inleiding voor ouders tot de
moderne wiskunde".
Vóór Kerstmis kunnen de vaders en
moeders zich een inzicht hebben
verworven in de moderne methode
van het onderwas in algebra en
meetkunde. Die methode leert de
kinderen niet alleen hoe zij sommen
moeten maken, maar geeft hun ook
begrip voor abstracte mathematische
theorie.
Neemt één van de ouders aan de cur
sus deel, dan betaalt hij of zy twaalf
dollar, maar voor achttien dollar
runnen vader en moeder samen de
cursus volgen. Kennelijk wil men het
ln de hand werken, dat beide ouders
begrip krygen voor de nieuwe me
thode. Een uitkomst voor de kinde
ren: zo lang er nu in het vervolg
maar één van de ouders thuis is, zal
het met dat wiskunde-huiswerk wel
in orde komen.
Zij waren drie van de veertig
scholieren, die aan de cursus van
de Koninklijke Nederlandse Ver
eniging voor Luchtvaart in het
zweefvlieg centrum Teriet bij Arn
hem meededen.
Honderdtwintig gulden is niet
veel voor een onbetaalbare
vakantie, waarin je je kunt uit
leven in een van je hobby's:
vliegen. En het kan voor zo
weinig geld, omdat de regering
deze cursussen subsidieert.
Omdat deze Jongen» de toekomstige
verkeersvliegers en straaljagerpiloten
zyn. Omdat deze jongens een streepje
voor hebben op de „anderen", die na
hun schooltyd in opleiding komen voor
vlieger. Want zy hebben praktische
vliegervaring opgedaan.
Van die veertig behaalden 37 het B-
brevet. Een uitstekend resultaat. Van
die veertig behoorden Frits, Jan en
Arie tot de jongsten, want de minimum
leeftyd om aan deze cursus deel te mo
gen nemen is vyftien jaar.
Alle drie hadden ze wel eens eerder
gevlogen. Al was het dan niet zelf, hun
luchtdoop hadden ze dan toch in ieder
geval ondergaan. Tydens een rond
vlucht, in een Lockheed, een Super
Constallation, of in een zweefkist.
En hun beroemde plaatsgenoot Huub
Menten, Neerlands eerste gletsjerpi
loot kennen ze natuurlyk.
Stoer verzekeren ze, dat ze helemaal
niet bang waren. In ieder geval niet
zo bang als hun ouders, die hun jon
gens maar node lieten gaan.
„By m'n eerste solovlucht kneep ik
m' wel een beetje", bekent Arie, „maar
dan fluit je een liedje en dan is alles
oké".
Leuker
Zweefvliegen vinden ze leuker dan
gewoon vliegen. Bij een motorkist
vlieg je op je instrumenten. Bij een
zweefkist komt het meer op je ei
gen handigheid aan, op de feeling'.
Hoe dan ook, hun eerste solovlucht
vonden ze een hele belevenis.
Ze zyn geweldig enthousiast over
alles, dat met vliegen te maken
heeft. Ze praten even gemakklijk
over „overtrekken, frille, met je roer
maaien, geen druk meer op het
hoogteroer, familarisatie, richten op
een punt in de horizon, haak- en
neveneffecten, wisselbochten en
starten en landen met zijwind" als
„gewone" jongens over fietsen.
Toch ging het. niet altyd even ge-
makkelyk. Soms waren ze een beetje
ontmoedigd, dachten dat ze 't nooit
zouden leren. Maar het resultaat
toch een heus brevet.
Jofele lui
Op Teriet waren de jongens inge
deeld in vier squadrons. Elk squadron,
waar tien jongens deel van uitmaakten
had een „leader" en een instructeur,
„jofele lui en fyne beren" volgens de
jongens.
Op die curcus hebben ze spelender-
wys ook geleerd wat kameraadschap,
discipline en verantwoordelykheid is.
Want elk spuadron moest z'n eigen kist
Keizerin in de wereld der schoonheid
Een cocktailparty in Hotel de sisc°. maar mevrouw Chroesjtsjow had
meer belangstelling voor kinderspeel
goed."
I'Europe in Amsterdam. Temid
den van de gasten een klein koket
vrouwtje in citroen-gele japon,
het zwarte haar glad naar achte
ren gekamd, het gezicht omlijst
door halssnoer en lange oorbellen,
aan linker- en rechterarm precies
gelijke met edelstenen bezette
armbanden, aan de ringvinger een
ring met een groene steen zo groot
als een kippeëi.
Ze praat langzaam en beheerst, Is
opgewekt en charmant tegen ieder, die
haar de hand komt drukken. Haar
leeftyd? Tegen de 80, een eindje in de
80? Men geeft haar hooguit 60 en zelfs
voor die leeftijd is een dergelijke vita
liteit een raadsel. Succes, rykdom en
roem hebben haar tot dusver alleen
i maar geprikkeld tot nog meer werk-
lust en nog meer actie. Zo lang zy
leeft, zal zij de keizerin zyn in de we
reld van de schoonheid: Helena Ru
binstein.
Mevrouw Rubinstein, die 60 jaar ge
leden in Australië een klantenkringetje
als schoonheidsspecialiste opbouwde en
die met dag en nacht werken een con
cern deed groeien, dat thans bestaat
uit niet minder dan veertien fabrieken,
die cosmetica produceren, uit tien grote
schoonheidsinstituten en uit duizenden
verkooppunten, verspreid over de gehele
wereld. Helena Rubinstein heeft thans
40.000 mensen in haar dienst.
Zy bracht een bezoek van enkele
dagen aan ons land en tussen de za
kelijke besprekingen door liet zy zich
brengen naar het Anne Frank-huis en
naar het huis aan de boulevard van
Scheveningen, waar zij voor de Eerste
Wereldoorlog een tydje heeft gewoond.
Mevrouw Rubinstein had een druk
programma achter de rug. Maar zonder
een spoortje van vermoeidheid heeft zij
in Amsterdam steeds weer opnieuw
aan haar gasten verteld van de nieuwe
schoonheidsmiddelen, die haar concern
ln de handel gaat brengen.
„Ik heb speciaal het oog op de jeugd",
vertelde ze met tintelende ogen. „Ik
vind, dat de teenager recht heeft op
een mooie jonge huid. Weet u dat wij
acht jaar lang hebben gezocht naar
een serie produkten, die speciaal op het
jonge meisje is afgestemd? Wy zyn
daar in geslaagd, maar nog prettiger
vind ik het, dat ze gekocht kunnen
worden tegen prijzen, die leder meisje
kan betalen".
Helena Rubinstein, die in Polen is
geboren, Engels spreekt, maar naar
willekeur midden in een zin naar Frans
of Duits overstapt, zei zeer vooraan
staande vrouwen in de wereld tot klant
te hebben. Ja, Nina Chroesjtsjow heeft
ze ook ontmoet. „Dat was in San Fran-
F. I. van Sluis.
illl)IIIIIIIUIIIIIIIIIIIIII!lllllll!llllllllll!lllllll!lllilllllllllllllllll[lllli|lllll!IIII
lllllllllllllllllllllill!
„Nederlands is een ge
weldige taal. Frans is al
poëzie. Ook een surro-
gaatdichter valt in Frank
rijk niet door de mand.
Hiér moet je er veel meer
voor doen. Maar je hebt
dan ook de kans, dat het
eindprodukt iets bete
kent".
Seth Gaaikema, 22-ja-
rige student Nederlands
in Groningen, gelooft dat.
Hij heeft enkele maanden
geleden zijn kandidaats
gehaald, ondanks alle
drukte, want hij heeft zich
de laatste tijd grote popu
lariteit verworven met een
zeer geslaagde bewerking
van de liedjes uit „My
fair lady" en door boven
dien enkele goede teksten
voor Wim Kan's „Her
examen" te schrijven.
Hy is juist voor de oorlog
in Uithuizen geboren, vier
jaar geleden kwam hy in
Groningen aan, zoals dat
heet.
Gaaikema heeft de oorlog
niet bewust meegemaakt. De
zoon van een dominee
„myn vader is helemaal niet
zo prekerig" en een domi-
na schryft het daaraan toe,
dat hy het leven bepaald niet
somber neemt. Dat is hem
ook wel aan te zien, deze
zorgvuldig geklede jongeman,
die vaak wat terzyde tuurt
en dan kennelyk zijn ideeën
als speelse lammetjes voorby
ziet springen. Maar hy trekt
dan toch ook telkens weel
een zuinig sceptisch mondje.
Iets van: dat is te gek.
Scherp
In zyn teksten is Gaai
kema graag scherp, maar
niet kwetsend. Een studen
ten-cabaret, dat, om het eens
anders dan anders te willen
doen, onlangs de mensen wil
de gaan kwetsen, kreeg hem
dan ook beslist niet als mede
stander. Hy wil nooit óm de
mensen lachen, maar mét de
mensen lachen. In een liedje
voor Wim Kan zegt hij dan
ook niet jullie, christelijke
maal iets anders", iets an-
Nederlanders, geloven alle-
ders", maar „wy, christelijke
Nederlanders
Ervaring
Een bepaalde voorkeur be
staat er by hem niet: door
veel te vertalen doet hy
enorme ervaring op in het
precies aanvoelen van wat
een song is. Een cabarettekst
vraagt weer een grote econo
mie van middelen. Zeg be
slist niet in vijf woorden wat
ook in vier kan.
„Voor ik een zin schrijf, zeg
ik hem honderd maal. Iedere
zin moet waar zyn, bijvoor
beeld: „Kennedy, John Ken
nedy lacht met zijn hele ge
zicht". 't Is gewoon helemaal
spreektaal. „Hoe, hoe hoe
groeien we naar elkaar toe",
't Is allemaal gewoon. Soms
moet je dagen lang zoeken
naar één zinnetje".
Af en toe glundert Seth
Gaaikema als hy op een
woord strandt, waarmee hij
wat zou kunnen doen.
„Je kiest uit materiaal dat
bestaat. Een woord als „ver
schijnsel" zou ik bijvoorbeeld
nooit gebruiken. En toch zeg
gen de mensen dat ik zo'n
grote vocabulaire bezit".
Tophit
Is het nodig om voor een
tophit gemeenplaatsen te ge
bruiken als nachten - wach
ten - gedachten?
„Dat hoeft helemaal niet",
vindt Seth Gaaikema, en hy
zegt enthousiast: „Ik heb er
één geschreven: „As 't effe
kan". Het zat er helemaal
in".
Seth Gaaikema was dezer
dagen in Den Haag om van
het wonder mee te genieten,
dat Toon Hermans, Wim Son-
neveld en Wim Kan in één
stad optreden. Hij kwam eens
naar zijn eigen teksten luiste
ren, vooral naar die in „Her
examen", die hij door een
vakantie in het buitenland
nog niet had horen uitvoeren.
Kan is voor hem een bege
nadigd kunstenaar, die hij
daarom zo waardeert omdat
het iemand is, die open blijft
staan voor alles wat er ge
beurt. Hy houdt van door
stroming en dat maakt een
goede samenwerking moge-
lyk.
Voor de jonge Groninger
is er voor de aanstaande
maanden voldoende werk aan
de winkel. De vertaling van
de Engelse musical „Oliver
wacht, en bovendien wil hij
met zyn stadgenoot Roelei
Stalknecht een programma
van liedjes, pianosoli en con
ferences maken.
onderhouden en binnenzetten. Elk
squadron probeerde de andere de loef
af te steken.
Niet alleen werd er gevlogen. Ook
moest er corvee worden gedaan, wat
sommige jongens graag deden, omdat
er zo'n aardig meisje in de keuken
stond (aan de cursus zelf deden tot
groot verdriet van de jongens geen
meisjes mee). Maar ook werd er 'soch
tends ochtendgymnastiek gedaan onder
leiding van een Leids student en werd
er rugby gespeeld.
Zelfs kregen de jongens seksuele
voorlichting, hetgeen nogal wat
commentaar veroorzaakte, zoals
„hij vertelde helemaal geen nieuw
tjes en van al die Latijnse termen
begreep je geen barst."
Inspectie
De jongens moesten ook een dagstaat
byhouden en zich ook behoorlyk was
sen, want 's morgens was er inspectie.
En niet zo zuinig ook. Wie iets fout
deed kreeg strafpunten. Hetgeen niet
zo prettig was, want daar leed het hele
squadron onder. Begrypelyk, dat de
wedyver tussen de squadrons onderling
groot was
De grootste belangstelling hebben
Frits, Jan en Arie voor de opleiding
voor straaljagerpiloot. „Ze proberen het
wel uit je hoofd te praten, maar ver
keersvlieger is tegenwoordig net zo iets
als taxichauffeur. By de luchtmacht
is meer teamgeest, daar wordt ook veel
ruiger gevlogen, in formatie en zo".
Hoe dan ook: alle drie willen ze
vlieger worden. Of het nu bij de
KLM is, of bij de luchtmacht. En
hier heeft de cursus op Teriet in
belangrijke mate toe bijgedragen,
als we ons niet vergissen. Zodat
sommige subsidies toch wel zin
begrijp je geen barst."
De Nederlandse Miss Teenager zal
deze winter worden gekozen. Zater
dag 21 oktober beginnen de „ver
kiezingen". Een en ander vindt
plaats in het kader van een actie
van de Dutch Teenager Society met
het doel de zieke Ned. teenagers
en twens een reeks amusementspro
gramma's aan te bieden. Verder
worden nationale teenagersconcour
sen voor amateurs georganiseerd.
Voor deelname kan men zich op
geven by het secretariaat van de
DTS: Heemskerklaan 24, Baarn.
„DISK": gicls voor
discofielen
De lectuur voor discofielen is in Ne
derland waarlyk niet gering: geregeld
verschynen er bladen en blaadjes die
de muziekliefhebber „voorlichten" over
de nieuwste aanbiedingen op de pla-
tenmarkt. Die voorlichting is echter
meestal zo subjectief (vele van die pe
riodieken zyn in feite niets anders dan
bulletins van een bepaald merk) of zo
weinig gedegen, dat de consciëntieuze
platenverzamelaar er nauwelyks staat
op durft te maken. En om een ver
antwoorde keus te kunnen maken uit
de tegenwoordig onoverzichtelyke hoe
veelheid grammofoonplaten, uit al die
verschillende uitvoeringen van een en
hetzelfde concert, heeft men wel een
betrouwbare gids nodig. Het laat zich
aanzien, dat „Disk" deze dankbare rol
wil spelen.
Deze maand is het eerste nummer
van „Disk" verschenen. Het nieuwe
maandblad is aan de prijzige kant,
maar de inhoud, waarmee vooral de
verzamelaars van klassieke platen ge
diend zijn, staat op hoog peil. Voor
deskundige recensies en beschouwin
gen staan namen als Sas Bunge, Henk
de By, Geza Frid, .J W. Hofstra. Leo
Hoost, Jan de Kruyff, Felix de Nobel,
Jo Vincent ,Jan van Voorthuysen, Joa
chim Berendt (jazz), Ben Levi (Fran
se chanson) en Simon Carmiggelt (ge
sproken woord) dan ook wel borg. By-
zonder plezierig is het, dat de recen
senten herhaaldelyk verwyzen naar
andere uitvoeringen van het bespro
ken werk, die naar hun mening beter
zyn. Erg nuttig zyn de vergelijkende
discografieën: in het september-num-
mer de pianoconcerten van Beethoven
en de opera Le nozze di Figaro van
