/i F >217 #;l o i5 f® /;J JLrf
Zicht op coiijunctuurontwikkeling
wordt door de politiek verduisterd
Combinatief denken
NAJAARSBEURS GEBRUIKSGOEDEREN vredenburg gebouwen ARTIKELEN VOOR HUISHOUDELIJK EN PERSOONLIJK GEBRUIK
Stijgende produktie en grotere
ivinsten bij industrie in V.S.
Steeds meer „patates-frites"
worden in ons land gegeten
Verbruik méér dan 100.000 ton per jaar
WIE WAAGT WINT (WEL EENS)
i
i
l
m
tfotgongsprij'
f2.50
Catalogus
f2S0
ZATERDAG 9 SEPTEMBER 1961
Advertentie
MAANDAC IS omoAG B af woÉïsöag jf "WjmmmcB —JÊ VRIJDAG B B B ZATERDAG M m. .y ff
september T septembers! ft W septembep gb .Jf xptember september. p^jss september jf J& jb b js
Cocakopt
gekomtuneertfe
vervoer- ca
toegengit>ewifzea
•stkrifgbaat aar
4a KS.-ita'lms.
De betalingsbalans stemt tot nadenken
(Van onze financiële medewerker)
Het behoeft nauiuelijks te worden gezegd dat de politieke constellatie
in de wereld van vandaag allerminst geëigend is om op de effectei. zurzen
een betere stemming in het leven te roepen. Normaliter is er een oorza
kelijk verband tussen de koersen van de aandelen en de prognoses om
trent de conjunctuur, maar het zicht op de verdere conjunctuurontwikke
ling ivordt in deze tijd verduisterd door de zware bewolking van het
politieke firmament. De hervatting van de kernproeven, eerst door Rus
land, straks door de V.S. betekent een zodanige toespitsing van het conflict
tussen Oost en West, dat alle factoren, die doorgaans op de effectenbeurzen
jnvloed uitoefenen, daardoor op de achtergrond worden gedrongen, ook
zelfs de toenemende moeilijkheden van Frankrijk in Algerije.
Zowel in de V.S. als in Europa hebben de effectenbeurzen deze week
jdoorgaans dan ook een ongeanimeerd verloop gehad. Dat het koerspeil
daarbij geen scherpe daling heeft ondergaan kan worden aangemerkt als
een bewijs dat de effectenbezitters het hoofd koel houden. Tegen de finan
ciële en materiële gevolgen van wat als het „ergste" gevreesd wordt, zijn
trouwens geen veiligheidsmaatregelen te nemen.
Van
uneri
Voor zover de gang van het Ameri
kaanse bedrijfsleven aan de Newyork-
se beurs richting heeft gegeven, was
Bulks ook deze week doorgaans in gun
stige zin. nu het gebleken is dat de re
sultaten van het tweede kwartaal 1961
een niet onbelangrijke vooruitgang heb
ben doen zien. Terwijl de nettowinst in
het eerste kwartaal dit jaar 20 miljard
dollar bedroeg tegen ruim 24 miljard
dollar in die periode van 1960, is die
van het tweede kwartaal nagenoeg ge
lijk aan de winst van het tweede kwar-
«taal 1960 (23 24 miljard dollar), het
geen voornamelijk aan een vergrote pro
duktie en een hogere produktiviteit te
danken is. Deze grotere winsten zijn
rerkregen zonder dat de werkloosheid
noemenswaard is verminderd, waaruit
dus opnieuw blijkt wat wij vroeger reeds
hebben opgemerkt, dat de werkloosheid
In de V.S. voor een gering deel van
jtructurele aard is. De omvang van die
werkloosheid is derhalve niet bepalend
voor de ontwikkeling van het Ameri
kaanse bedrijfsleven.
Weerstandsvermogen
Vandaar dat men deze week in de
Tikaanse bladen kon lezen dat bijv.
de staalfabrieken een eventuele loons-
lerhoging zouden kunnen opvangen
onder tot een verhoging van de staal-
irijzen te worden gedwongen. Van een
ergelijke mogelijkheid zyn de automo-
Jielfabrikanten blijkbaar niet overtuigd,
etuige de trage gang van de onder-
landelingen met de werknemers over de
oor hen geëiste loonsverhogingen.
Overigens beginnen de grotere defen-
lieorders meer en meer van invloed te
worden en nu in vele bedrijven de voor
raden worden vergroot, voorts de ex
port toeneemt, worden de vooruitzichten
van het Amerikaanse bedrijfsleven in
het algemeen gunstig beoordeeld. Van
daar dat de Newyorkse beurs, ondanks
ie politieke dreigingen en de vrees voor
itakingen, veelal een groot weerstands-
Vermogen aan de dag legt.
Hetzelfde kan feitelijk van de Euro
pese beurzen worden gezegd. Want ook
ie conjunctuur in ons werelddeel wordt
in het algemeen gunstig beoordeeld, al
kan er niet meer van een zo grote voor-
Bitgang worden gesproken als een en
twee jaar geleden. Maar dit is volkomen
begrijpelijk, vooral in West-Duitsland en
ons land, waar het tekort aan werk
krachten aan een vergroting van de
produktie in de weg staat. Niettemin
seweegt de industriële produktie in
(Vest-Duitsland zich weer in opgaande
richting.
Wat Nederland betreft, heeft minister
De Pous zich dezer dagen vrij gunstig
over de economische toestand uitgelaten,
tl ziet hij in de snelle toeneming van de
bestedingen een gevaar. Voor 1961 raamt
hij de stijging van het nationaal inko
men op f IV2 miljard, maar die van de
bestedingen op f 2.7 miljard, hetgeen
[literaard ten koste gaat van de beta
lingsbalans.
een einde gekomen, terwijl de kortlopen
de vorderingen met deviezenkarakter
bij de handelsbanken van f 624 miljoen
uit. 1960 tot f 13 miljoen per 30 juni jl.
zijn gedaald.
Terwijl de wijzigingen op de kapitaal
rekening van de betalingsbalans min of
meer aan toevallige omstandigheden
kunnen worden toegeschreven (verschil
in rentestand binnen- en buitenland,
aan- en verkoop van effecten op onze
beurs door het buitenland» geeft de ont
wikkeling van de lopende rekening een
beeld van de economische positie tegen
over het buitenland. Dat die rekening in
het eerste halfjaar slechts een overschot
heeft opgeleverd van f276 miljoen (het
gehele jaar 1960 van f 1300 miljoen) zal
de regering tot een voorzichtig beleid
moeten nopen, waarvan de komende
staatsbegroting ongetwijfeld zal biyk
geven.
Op de Amsterdamse aandelenmarkt
zijn zowel de omzetten als de koersfluc
tuaties deze week gering geweest. Van
Berkel heeft het goede voorbeeld gege
ven om bekend te maken dat de resul
taten van het eerste halfjaar 1961 iets
minder zyn geweest dan die van dezelf
de periode van het vorig jaar, al was
dan het tweede kwartaal beter dan het
eerste. Ook Van Gelder heeft een tus
sentijdse mededeling gedaan, waaruit
blijkt dat de omzetten weliswaar wat
groter, maar de winsten niet hoger zijn
geweest. Het zijn de bekende factoren
die hier van invloed waren.
Speculatie weert zich
Vermeldenswaard is ditmaal de be
weging in aandelen en obligaties van
ondernemingen, die vroeger geheel of
gedeeltelijk op Indonesië betrokken wa
ren, cultuurmijen, handelsondernemin
gen, spoor- en tramweg mijen. Aande
len H.V.A. en Amsterdam Rubber kon
den in het begin van de week enkele
punten oplopen, evenals aandelen Bor-
sumij en Lindeteves. Maar opvallender
was de omzet en de koersbeweging in
aandelen Deli Spoor, die van 5 tot 8,
aandelen Ned. Indische Spoor, die van
13/3 tot 2M-, obligaties Ned. Ind. Spoor,
die van 3 3/4 tot 5 1/4% stegen en waar
van enkele in het begin van de week
tot de drukst verhandelde fondsen be
hoorden.
De wijziging, die zich naar sommiger
mening eerlang in de diplomatieke en
financieel-economische verhouding tus
sen Nederland en Indonesië zal voltrek
ken, heeft de verwachting gewekt dat de
zeer waardevolle activa, welke de Ne
derlandse vroeger in Indonesië werken
de ondernemingen geheel hebben moe
ten afschrijven, niet als een „total loss"
behoeven te worden beschouwd.
De kleine bedragen, die nodig zijn
hier een „gokje" te wagen, hebben de
speculatie tot aankoop geprikkeld, onder
het motto: Men kan nooit weten!
Katholieke christenen in
Oecumenische beweging
De Oud Kath. Studenten vereniging
„Batavia" organiseert van 16 tot 20 sep
tember een internationale studenten
conferentie op „de Witte Hei" in Huis
ter Heide. Naar aanleiding van de vra
gen, die de Oecumenische Jeugdconfe-
rentie te Lausanne vorig jaar opriep, zal
het thema zijn: de problemen van jonge
katholieke christenen in de oecumeni
sche beweging betreffende het H.
Avondmaal. Over dit onderwerp zullen
inleidingen gehouden worden door dr.
W. F. Golterman, lector aan het doops
gezind seminarie te Amsterdam, vicaris
E. W. Heese uit Duitsland, de anglikaan-
se predikant Peter Chandler uit Enge
land en pastoor A. J. Glazemaker uit
Leiden.
Studenten uit acht Europese landen
en uit de Verenigde Staten zullen deze
conferentie bijwonen. Zij behoren voor
namelijk tot de Anglikaanse, Oosters-
(Van onze Haagse corespondent)
Tussen de 105.000 en 120.000 ton aardappelen wordt per Jaar in Nederland
verwerkt tot patates-frites. De 3500 a 4000 kramen in ons land verwerken hiervan
60.000 a 75.000 ton, de rest wordt door de huisvrouwen zélf bereid.
Deze opzienbarende cyfers komen voor in een nota, die in de openbare bestuurs
vergadering van het Produktschap voor Aardappelen gistermiddag in Den Haag
werd behandeld.
Uit een in februari j.I. gehouden opinie-onderzoek in gemeenten boven 25.000
inwoners is gebleken, dat gemiddeld 11 maal per jaar patates-frites bij de warme
maaltyd wordt opgediend inplaats van gekookte aardappelen.
Meer en meer worden de patates- ongeveer 10.000 ton aardappelen tot
Onze bridgerubriek
Het onderstaande spel is héét van de
naald opgeschreven, nadat het in een
robberpartij tussen 4 gewiekste spelers
Noord kwam uit met de ruitenvrouw
goed, hoe men ook in het tegenspel op
lettend moet blijven vooral tegen spe
lers, die alle listen en lagen van de
moderne biedtechniek beheersen.
West was de gever, OW stonden 60,
niemand kwetsbaar, en het biedverloop
was:
West Noord Oost Zuid
1 Sch 2 Ha. 2 Sch. pas
pas 3 Ha. 3 Sch. pas
pas pas
Noord kwam uit metde ruitenvrouw
en de zuidspeler zag dus aanvankelijk
alleen zyn eigen spel en dat van de tafel
(oost)
N Sch. A, 9, 6,
W O?' H. 5
Z
R.
KI.
5, 3
4. 2
Sch. V, 8, 5, 4
H. 8
R. A, 7, 6, 4, 2
KI. B, 7, 3
Bekijkt u de biedsituatie nog eens
goed. Misschien komt u tot de conclu
sie, dat zuid met 3-schoppenbod wel had
kunnen doubleren, doch in de praktijk
hield zuid rekening met de omstandig
heid, dat noord wellicht een ietsje ge-
Bridgevraag van deze week: Zuid
gever, NZ kwetsbaar. Zuid past -
west past - noord 1 harten - oost
past - wat moet zuid thans doen
met:
Sch. V, H, 7, 6, R, H, 7, 5, 3, 2
KI. B, 9. 8, 6, 4
Antwoord elders op deze pagina.
forceerd had geboden, in verband met
de 60-stand van de tegenpartij.
Indien u nu óók weet, dat noord een
zéér goede speler is met grote ervaring,
hoe moet zuid dan tegenspelen? En is
er nog iets bijzonders, dat u opvalt bij
de analyse van deze situatie??
Laat ik u beginnen te vertellen, dat
west in de praktijk zijn contract won,
doordat de zuidspeler zich onvoldoende
rekenschap gaf van de waarschijnlijk
heden.
De eerste vraag die u bent gaan be
antwoorden is natuurlijk: „Is de uit
komst met ruitevrouw een singleton
(enkele kaart) of een tweekaart?". Spe
lende met een goede speler moet men
aannemen, dat de ruitenvrouw een sin-
gelton is, want waarom zou noord
van R. V-x plotsklaps de ruitenvrouw
ter algemene consumptie op de tafel leg
gen? Veeleer zou noord geneigd zijn een
andere kleur aan te spelen, hopende de
R. Vrouw later te maken.
frites door speciale bedrijven voorgebak
ken en in diep-gevroren toestand aan de
afnemers (ook huisgezinnen) geleverd.
Het eten van chips (in olie gebakken
aardappelschijfjes), in Engeland zeer
populair, vindt in Nederland moeilijker
ingang. Een kwart tot een derde hiervan
wordt uitgevoerd.
Nibbit (borrelhapje) is het eerste voor
directe consumptie gerede aardappel-
produkt, dat fabriekmatig in ons land
werd gemaakt. De laatste jaren wordt
Op het moment echter, dat men de
waarschijnlijkheid accepteert, dat de
noordspeler van een enkele ruiten is
uitgekomen, wordt het even waarschijn
lijk dat de noordspeler tenminste een
tweekaart in troef tegen heeft. Want
uitkomen met een singleton, terwijl men
géén of slechts één troef bezit, is een
weinig aanlokkelijke start, die dan ook
door de meeste experts vermeden zou
worden. Klopt deze redenering, dan volgt
eruit dat de westspeler op een driekaart
in schoppen heeft geopend een bezig
heid, die menig expert die voor vol aan
gezien wil worden, bedrijft.
In werkelijkheid had de westspeler
inderdaad 3 schoppens, n.l.:
Sch. B. 10, 7 H. B, 7, 2 R. H, 10, 9
KI. A, H. V, 10.
De juiste tegenspelprocedure zou dan
ook geweest zijn: slag 1 ruitenaas, slag
2-zuid speelt ruiten 7 terug daarmede
aangevende dat zyn partner (noord) de
hogere kleur (harten) moet naspelen,
noord troeft af slag 3 hartenaas bij
noord slag 4, harten 10 by noord aan
gevende dat zuid de hogere kleur moet
nabrengen (ruiten), zuid troeft afslag
5, ruiten van zuid en noord troeft af
waarna er nog tenminste één troefslag
voor zuid overblijft: OW zijn 2 down.
Had u deze combinatieve redenering ook
kunnen maken, lezer? In feite zijn der
gelijke berekeningen en beredeneringen
de basis van goed bridge.
Antwoord op bridgevraag: De minder
geroutineerde speler maakt zich over een
dergelijk spel geen probleem. Hij telt
zijn punten (6 aan hoge kaarten), be
vindt dus dat hij een bod mag doen en
zegt 2 ruiten. Meestal volgt er dan 2
Sansatout bij de partner reeds een te
hoog contract, vanwaaruit elk volgend
bod naar de afgrond voert. Indien men
beslist iets wil zeggen op zo'n spel, is
1 SA het enige mogelijke bod; het is niet
ideaal, maar in het normale biedsysteem
is er geen ideaal bod voor deze situatie
te vinden. Ik zou echter wel de moed
durven opbrengen, op 1 harten te pas
sen het is hoogst onwaarschijnlijk,
dat deze collectie noord in staat stelt
een manche te maken. Voor 1 SA zou ik
een iets beter spel willen hebben, b.v.
ruitenaas inplaats van de heer.
H. W. Filarski
Waarschuwing
De desbetreffende cijfers over het
tweede kwartaal 1961 kunnen in dit op
zicht als een waarschuwing dienen. Het
is opmerkelijk dat, terwijl in het vorig
jaar de voornaamste componenten van
de betalingsbalans tot een groot over
schot leidden, ze zich thans in omge
keerde richting bewegen.
In de eerste plaats is het invoersaldo
Van de handelsbalans sinds het vierde
kwartaal van 1960 aanzienlijk gestegen.
In genoemde periode bedroeg het slechts
f49 miljoen, in het eerste kwartaal van
1961 f251 miljoen, in het tweede f355
piljoen. Voorts heeft het dienstenver-
Zeer, waaronder men de scheepsvrach-
ien. de assuranties etc. heeft te ver
staan, minder opgeleverd. Het voordelig
saldo, dat in de eerste twee kwartalen
zan 1960 resp. f 309 miljoen en f 447 mil-
|oen beliep, ging dit jaar tot resp. f277
miljoen en f365 miljoen terug, waarin
Dok de revaluatie tot uitdrukking komt.
Alleen het saldo van de kapitaalop-
prengsten is noger (le halfjaar 1960
[86 miljoen, le halfjaar 1961 f240 mil-
in), maar tenslotte heeft de lopende
:ening van de betalingsbalans in de
Tste zes maanden van 1961 slechts een
överschot van f. 276 miljoen opgeleverd
tegen f551 miljoen in die periode van
I960.
Verschillende factoren, o.m. een terug-
Èang van het bedrag aan het buiten-
ind verkochte effecten, hebben er toe-
teleid dat ook de kapitaalrekening in
ket eerste en tweede kwartaal van 1961
Zfn tekort opleverde (in totaal f 933 mil
joen tegen een overschot van f 73 mil-
t»en in de eerste helft van 1960), zodat
et totale betalingsbalansoverschot van
'624 miljoen in de eerste helft van het
forig jaar ditmaal in een tekort van
'657 miljoen is verkeerd.
Als gevolg van deze ontwikkeling is
kan ook aan de styging van de goud
en deviezenvoorraad by de Ned. Bank
Een grote oliemaatschappij heeft
in Den Haag vijf mobiele verkeers
scholen in bruikleen overgedragen
can het Verbond voor Veilig Ver
keer. Elke school bestaat uit een
trekker-woonwagen voor twee in
structeurs en een aanhangwagen
met lesmateriaalbestaande uit hek
ken, trapauto's, fietsen, verkeers
borden en verkeerslichten. Op een
plein van 30 bij 30 meter kunnen
hiermee talloze verkeerssituaties
worden nagebootst. Het ligt in de
bedoeling met dit materiaal leer
lingen van de derde en hogere klas
sen van de lagere scholen in Neder
land verkeersonderricht te gaan
geven. Enige kinderen in actie met
het materiaal van een der, scholen.
nibbit verwerkt. Hiervan wordt een groot
deel uitgevoerd naar Engeland. De in
fabrieken bereide purée heeft in Neder
land tot nu toe weinig ingang gevonden,
hoewel de vraag toeneemt.
Uit het oinie-onderzoek is gebleken,
dat gemiddeld in elke huishouding op 13
dagen per jaar puree wordt gegeten.
In totaal wordt in ons land ongeveer
25.000 ton aardappelen fabriekmatig tot
purée en allerlei andere soorten ge
droogde aardappelprodukten verwerkt.
Het bestuur van het Produktschap be
sloot, aangezien de meeste Nederlanders
nog geen kennis gemaakt hebben met
produkten als chips en purée, een
onderzoek in te stellen naar het oordeel
van het publiek hierover, nadat het als
proef een monster van deze produkten
heeft ontvangen en gegeten.
IN VROLIJKE TOESTAND
Volgens Beurs- en Nieuwsberich- 1
ten te Willemstad heeft een 30-ja-
rige Spanajard bijna twee weken 1
lang uitsluitend op Spaanse wijn ge- 1
leefd, nadat hij zich in een Spaanse 1
haven aan boord van een Noors
schip had verstopt. De man verborg
zich in het ruim en werd kort nadat
het schip Willemstad was binnenge
lopen, door bemanningsleden ont
dekt. Hij had toen een deel van de 1
zich in het ruim bevindende lading
wijn opgebruikt en verkeerde in een 1
bepaald vrolijke toestand. Hij is op 1
Curagao onder behandeling van een 1
dokter gesteld en zal de reis met
hetzelfde schip terug maken.
Orthodoxe, Oude Katholieke en Zweeds-
Lutherse keren.
De conferentiegangers zullen ook een
bezoek aan Utrecht en het Oud Katho
liek Museum aldaar brengen en tot be
sluit een trip maken naar Rotterdam en
Den Haag, waarna velen het internatio
nale congres van Oud Katholieken zul
len bijwonen, dat in aansluiting op de
conferentie in Haarlem gehouden wordt.
Ds. P. Kaetzke 25 jaar
predikant
In Argentinië geboren, van Duitse af
komst, student in Jena en Berlijn, maar
volledig geacclimatiseerd in zijn tweede
vaderland, Nederland, dat is de pastor
van de Haagse Deutsche Evangelische
Gemeinde, ds. Paul Kaetzke, die einde
deze maand een kwart eeuw haar predi
kant zal zyn.
Dominee Kaetzke (in ruimere kring
gerespecteerd om zijn houding tydens
de Duitse bezettingstyd) werd in 1901
in Buenos Aires geboren. Daar was zijn
vader predikant. In Berlijn volgde hij
het gymnasium en na zijn theologische
studies werd hy in '28 predikant in
Zschernitz (Saksen).
Drie jaar later kwam hij naar ons
land, waar hy Pfarrer werd van de
Deutsche Evangelische Gemeinde in
Haarlem. In 1936 ging hij naar Den
Haag, waar hij ook tydens de voor hem
wel zeer moeilijke bezettingsjaren werk
zaam was. Het was in die tijd, dat hij
zich bij velen gezien maakte.
Pfarrer Kaetzke is curator van ver
schillende onderwijsinrichtingen, o.m.
van de Duitse sectie van de internatio
nale school in Den Haag. Zijn „Gemein
de", die het eeuwfeest van het eigen
kerkgebouw aan het Bleyenburg ook dit
jaar viert, zal hem rond de 27ste, ter
gelegenheid van zijn zilveren pastoraat
in de stad, huldigen.
Herderlijk schrijven van
Duitse r.-k. bisschoppen
De Westduitse r.-k. bisschoppen vragen
in een herderlijk schrijven, dat zondag
van de kansel zal worden voorgelezen,
de gelovigen bij de federale verkiezingen
op 17 september op de „christelijke
kandidaten" te stemmen.
In de brief wordt onder meer gezegd:
„Laat U niet misleiden door christelijk
klinkende woorden en redevoeringen.
Steunt die mannen en vrouwen die in
het verleden voor christelijke daden
hebben gewerkt" en die een stille col
lectivisering" van het Duitse volk en de
„bolsjewisering van binnenuit" hebben
tegengewerkt.
De voorzitter van de „Vrye democrca-
ten", Erich Mende, heeft gisteren een
beroep op de r.-k. bisschoppen gedaan
hun herdelijk schrijven niet in de ker
ken te doen voorlezen.
Tijdens een persconferentie zei Mende
dat de bisschoppen zich „wegens" poli
tieke verantwoordelijkheiden christelijke
nederigheid" afzijdig behoren te houden.
Anders zou hun brief een „godsdien
stige scheuring" tot gevolg kunnen
hebben.
Onze schaakrubriek
Dc aloude Spaanse opening
(reeds vermeld in het Göttinger
Handschrift van 1490 en door de
Spaanse theoretius Ruy Lopez in
zijn „Libro des Axedrez" 1561 be
sproken) is een van de interes
santste en lastigste openingen.
Geen opening is zo grondig onder
zocht, van geen is het aantal
varianten zo groot en nog steeds
worden nieuwe mogelijkheden aan
de talloos vele toegevoegd.
Het is daarom niet verwonderlyk dat
er van „kennen" van deze opening geen
sprake is en men, zelfs tussen de groot
meesters, veelal spoedig op eigen inzicht
en speelkracht moet vertrouwen. In de
volgende partij waagt zwart een dubi
euze variant, die door wit niet uitge
buit wordt en komt dan in 't voordeel.
De beslissing volgt door een verrassende
tactische wending.
Wit: J. Cotter; zwart: I. Sarar.
Correspondentie-partij van „Chess Re-
view". 1. e2 - e4, e7 - e5; 2. Pgl - f3,
Pb8 - c6; 3. Lfl - b5, a7 - a6; 4. Lb5 -
a4, d7 - d6; 5. La4 x c6 t, b7 x c6; 6.
d2 - d4, f7-f5!? (Niet 6.... f7 - f6 zou
zwart de Alapin-variant hebben gekozen,
welke eens door Aljechin een van de
meest belovende verdedigingen van het
Spaans werd genoemd. De tekstzet is te
gewaagd. Met 7 d x e5, f x e4; 8. Pg5 zou
wit aanzienlijk beter staan)7. Pbl - c3,
f5 x e4; 8. Pc3 x e4, e5 x d4; 9. Lel -g5,
Lf8 - e7; 10. Ddl x d4, Pg8 - f6; 11. 0-0.
En ook hier zou eenvoudige afruil, 11
Px f6. L x f6; 12. L x f6. D x f6; 13. Dx
f6, g x f6, een zeer gunstig eindspel voor
wit hebben opgeleverd). 110-0; 12.
Pe4 - g3, Ta8 - b8; 13. Tal - dl, c6 - c5;
14. Dd 4 - c3, Dd8 - e8 Aanvalsobjecten
heeft wit niet meer en zwart gaat tot het
initiatief over). 15. Tfl -el, De8 - f7; 16.
Lg5 - cl, Pf6 - g4; 17. h2 - h3, Le7 -f6;
18. Dc3 - d2, Pg4 - e5; 19. Pf3 x e5, Lf6
x e5; 20. b2 - b3, Lc8 - b7; 21. Pg3 - e4?
1
1
wuiü
4
1
u,i.„
7S
1
1
1
1
W
1
X
1
1
W
5
I
Df7 - g6! (valt het paard voor de tweede
keer aan en dreigt narr g2, zie Lb7)22.
Dd2 - d3, Tf8 x ?2ü Dit is het einde. Er
rest wit slechts 23. Kgl x f2 waarop Le5
- d4 t volgt. Zowel op Le3 als op Te3
wint L x e4 en op Kf3 of fl volgt Tf8 t,
terwijl Ke2 met D x g2t wordt beant
woord.
Een, in principe analoge-combinatie
deed zich voor in de partij Menzies—
Phillips, gespeeld in het kampioenschap
van Nieuw-Zeeland 1961.
f
I
I
4
j
w
4
1
i
1
1
i
1
0
II
b
i
B
a
O
d
B
f
b
Zwart speelde 19Le7 - c5t; 20.
Kgl - hl en nu, verrassend Lc5 -e3!
Er volgde 21. Lel x e3. Lb7 x e4; 22. Khl
- gl, Le4 - a8!23. Le3 - c5, Dc7 - c6;
24. Del - g3, Tf8 - e8; 25. f5 - f6; Pc4
-d2! en wit gaf op.
1
4
3
1
l
I
w
1
1
ti-
1
Tf
m
t
I
li
1
II
m
m
Ai
,1
4
3
a
abode r s b
Het derde diagram geeft de stelling
weer uit de party Klaus Darga tegen
dr. Lehmann iBoyor 1961 Engeland».
Zwart had als 24e zet De3 - e7 gespeeld
en gaf op na 25. Ld5 x c6! Immers, op
25.... D x c5; 26. d x c5, Td8 x dl; 27.
Th x dl, b x c6 zou gevolgd zijn: 28. Tdl
- d8t, Kg8 - g7; 29. f5 - f6t en wit
wint Th8.
(In de volgende rubriek wordt de Lad-
derwedstryd hervat).
