ZIJN DE LEIDSE KLAAR-OVERS
VOLDOENDE BESCHERMD
Op vele plaatsen zouden extra
voorzieningen zeer gewenst zijn
HOUDT DAF IN T OOG
GEBR. VAN ULDEN
Niet „als regel" op een zebra-pad
Opgericht 1 maart 1860
Donderdag 7 september 1961
Vierde blad no. 30446
Niet „strooien"
Het zou onjuist zijn, zonder meer te
besluiten tot het aanbrengen van zebra
paden voor alle klaar-overtjes. Met be
trekking tot enkele van de genoemde
punten wezen wij reeds op incidentele
bezwaren, maar er bestaat een veel be
langrijker algemeen bezwaar tegen de
uniforme invoering van deze bescher
ming.
Een overvloed van zebra-paden zou de
beschermende waarde ervan ontegenzeg
gelijk devalueren, ook daar waar de
klaar-overs optreden. Een dergelijke
waardevermindering moet ten enen ma
le worden voorkomen. Na het mislukte
experiment met de knipperbollen is het
noodzakelijk, dat de nieuwe vorm van
bescherming van de voetgangers ten volle
geaccepteerd wordt. Wij kunnen ons, op
straffe van een nimmer meer te orde
nen chaos, niet een tweede fiasco ver
oorloven.
Wanneer wellicht pas na jaren de
weggebruikers, dus voetgangers zowel als
rijverkeer, geheel op de nieuwe bescher
ming zijn ingesteld en wanneer men
met het gebruik ervan volledig vertrouwd
is geraakt, zou een aanzienlijke uitbrei
ding van het aantal beschermende over
steekplaatsen overwogen kunnen worden,
doch uitbreiding thans roept het gevaar
op, dat de „herscholing* 'niet wordt aan
vaard.
Van dit oogpunt uit bezien is het aan
bevelenswaardig, het aantal zebra-paden
voorlopig sterk te beperken. Anderzijds
mag deze „heropvoeding" niet gaan ten
koste van de veiligheid der klaar-overs,
zodat nieuwe zebra-paden als extra be
veiliging aanvaard zullen moeten wor
den op die punten, waar door de omstan
digheden beschermende maatregelen no
dig zijn en waar geen andere effectieve
vorm daarvoor gevonden kan worden.
Effectieve borden
Een van de mogelijkheden, om extra
beveiliging te bieden, is het aanbrengen
van opvallende waarschuwingsborden.
Reeds tientallen jaren is het bekende
driehoekige waarschuwingsbord in
zwang .waarop twee hollende schoolkin
deren in een rode rand prijken. Dit
bord is echter op zovele plaatsen te vin
den, dat het veel van zijn waarschuwen
de werking verloren heeft. Dat is met
meer waarschuwingsborden het geval, en
het is niet doenlijk, telkens weer nieuwe
borden in te voeren om zodoende de aan
dacht gevangen te houden. Toch zouden
wij voor de klaar-overs wel een nieuw
waarschuwingsbord willen bepleiten in
plaats van het genoemde waarschu
wingsbord voor overstekende kinderen
(dat overigens op slechts een enkele
plaats te vinden is bij de operatieterrei
nen van de verkeersbrigadiertjes).
Sprekende borden zyn onder meer in
Katwijk te vinden. Zou het niet moge
lijk zijn, deze ook in Leiden in te voe
ren? Wij zouden deze borden dan van
wat groter formaat willen zien dan het
Katwijkse, omdat zij zeer duidelijke
blikvangers dienen te zijn in het toch
al op zovele wijzen aandacht vragende
rijverkeer. Een afbeelding van een der
gelijk bord vindt U by deze beschou
wing. Waar dit enigszins mogelijk is zou
plaatsing van deze b.orden midden boven
de rybaan de voorkeur verdienen.
De zware last der
verantwoordelijkheid
Het gaat by dit alles niet om een „ge
woon" verkeersprobleem, maar om een
zeer bijzonder.
De klaar-overs verrichten hun taak
over het algemeen met groot enthousias
me en een even groot verantwoordelijk
heidsbesef. De ouderen, die de verant
woordelijkheid aan de jeugd delegeren,
zijn er daardoor niet van verlost, inte
gendeel: hun verantwoordelijkheid is er
te zwaarder door geworden.
Het gaat nu immers niet meer al
leen om de lichamelijke risico's van
de jeugd in het verkeer, waarvoor
de ouderen als gevaarlijksteweg
gebruikers de verantwoordelijkheid
blijven dragen, maar wat de ver
keersbrigadiertjes betreft ook om de
geestelijke risico's. Wanneer een
van de overstekende kinderen het
slachtoffer van een ongeluk zou
worden (zoals in Leiden en om
geving reeds meermalen is ge
beurd), zullen in verreweg de
meeste gevallen de begeleidende
klaar-overtjes met een schuldgevoel
voor het leven belast worden, ook
al zou zonneklaar worden aange
toond en verzekerd, dat de juridi
sche schuld elders ligt.
Door het op zichzelf zeer nuttige
en paedagogisch bijzonder waar-
Een waarschuwingsbord zoals
dat in Katwijk te vinden is. In fors
formaat zou het ook in Leiden uit
stekende diensten kunnen bewijzen
devolle instituut van de klaar-overs
in het leven te roepen, hebben de
ouderen de zware verantwoorde
lijkheid op zich geladen voor een
eventuele geestelijke schade waar
door een jong leven voorgoed ten
kwade kan worden beïnvloed. Er
zijn reeds ouders geweest, die hun
kind op grond van deze overwegin
gen niet langer hebben toegestaan
als verkeersbrigadiertje op te tre
den, omdat zij de geboden bescher
ming onvoldoende achtten.
Op grond van al deze overwegingen
is het een dringende eis, dat de grootste
aandacht aan de bescherming van de
klaar-overtjes wordt besteed door hen,
die er direct of indirect mee te maken
hebben.
„De overval"
Nieuwe film van
Bert Haanstra
De overval, die de Friese knokploegen
op 8 december 1944 uitgevoerd nebben
op het huis van bewaring in Leeuwarden,
is het onderwerp van de volgende speel
film, die Bert Haanstra zal gaan ma
ken. weer in samenwerking met de pro
ducent Rudolf Meyer. Het scenario van
„De Overval" is aan de hand van
authentieke gegevens geschreven door
dr. L. de Jong, directeur van het Rijks
instituut voor Oorlogsdocumentatie.
TONEELSCHRIJVERS
PROTESTEREN
Het bestuur van de Vereniging van
Nederlandse Toneelschrijvers heeft er
bij de minister van O. K. en W. tegen
geprotesteerd, dat de gesubsidieerde to
neelgezelschappen zich naar de mening
van het bestuur in het algemeen niet
houden aan de by het verlenen van de
subsidie gestelde voorwaarde, dat ten
minste één maal per jaar een Neder
lands toneelstuk moet worden opgevoerd.
Tevens verzocht het bestuur de minis
ter die maatregelen te nemen die er toe
zullen leiden, dat de Nederlandse auteur
in voldoende mate bij de Nederlandse
televisie wordt ingeschakeld „om te voor
komen dat de Nederlandse auteur ver
drongen wordt door het vele buiten
landse materiaal, dat aan de televisie
wordt aangeboden."
Portugeees protest tegen
Indiase „agressie"
Portugal heeft gisteravond by de Vei
ligheidsraad geprotesteerd tegen het feit
dat India Goa, „de Portuggese staat in
India", met „agressie" heeft bedreigd.
De Portugese regering nodigt ieder die
onbevoordeeld de toestand in Goa wil
onderzoeken uit dit te doen, aldus de
verklaring waarin uitlatingen van pre
mier Nehroe ter staving van het protest
worden aangehaald. De Indiase premier
had onder meer op 17 augustus gezegd
dat eventueel op het geschikte ogenblik
gebruik van het leger zou kunnen wor
den gemaakt als een der middelen om
Goa te bevryden, zo wordt gezegd.
deze oversteekplaats voor de verkeers
brigadiertjes zonder verdere beveiligin
gen te handhaven. Wanneer er bezwa
ren zouden bestaan om hier een zebra
pad aan te brengen, dan zou hier in
ieder geval een enorm waarschuwings
bord op voldoende afstand van de over
steekplaats gerechtvaardigd zijn. Over
dergelijke waarschuwingsborden zullen
wy later nog iets meer zeggen.
Hoge Rijndijk bij Burggra-
venlaan. Een zebra-pad komt ons hier
zeer gewenst voor JDe straat is hier
breed, er wordt over het algemeen hard
gereden, en er zijn geen vluchtheuvels
als rustpunten tussen het oversteken
van de verkeersstromen in de twee rich
tingen. Over deze eventuele beschermde
oversteekplaats handelt het schrijven
dat oudercommissie en hoofd van de
Pestalozzischool dezer dagen aan B. en
W. hebben gericht. Hierbij moet worden
aangetekend, dat zich op deze plaats
reeds een ongeluk heeft voorgedaan,
waarbij een door klaar-overtjes begeleid
kind 'n zware hersenschudding opliep,
terwijl voorts opmerkelijk is, dat op de
gehele Hoge Rijndijk geen enkel zebra
pad voorkomt. Men zou naar 't oosten tot
buiten de grenzen van de gemeente Lei
den en naar het westen tot de over
steekplaats over het Levendaal bij de
Kraaierstraat moeten gaan, om „be
schermd" te kunnen oversteken. Dat is
voor een van de belangrijkste invals
wegen met intensief snelverkeer en be
langrijke kruispunten een onaanvaard
bare situatie.
BBfll Burggravenlaan bij Oppen-
heimstraat. Op dit punt is een zebra
pad of een ander bijzondere beveiliging
voor de klaar-overtjes beslist niet nodig,
aangezien hier goed overzichtelijke ge
scheiden rijbanen overgestoken moeten
worden.
HBQB Lorentzkade nabij pastorie Pe-
truskerk. Op enige afstand is een zebra
pad gelegen, namelijk op de hoek Lo
rentzkadePhilosofenpad, doch dit kan
door de klaar-overs niet gebruikt wor-
dne omdat de kinderen dan vandaar
naar de betrokken school zouden moe
ten lopen langs de Lorentzkade aan de
zijde, waar zich geen trottoir bevindt.
Overigens lijkt een extra beveiliging op
deze oversteekplaats van klaar-overs niet
nodig.
BBBB Herenstraat bij Drie Oktober-
straat. De situatie is hier vrij overzich
telijk en de over te steken weg zeer smal,
zodat geen bijzondere maatregelen nodig
zyn.
3 E 9 Herenstraat bij Koninginne-
laan. De weg is hier iets breder dan
bij de Drie Octoberstraat, maar deson
danks geldt hetzelfde als voor de andere
oversteekplaats op de Herenstraat: de
huidige situatie is bevredigend.
BBBB Levendaal bij zeepfabriek. Een
gevaarlijk punt voor oversteken van kin
deren over een zeer brede en zeer drukke
verkeersweg. Het is evenwel niet gewenst
op dit punt een zebra-pad aan te bren
gen, omdat dit te dicht zou liggen bij het
zebra-pad over het Levendaal bij de Ko-
revaarstraat. Het lijkt ook niet gewenst,
de verkeersbrigadiertjes hier te laten op
treden op dit bestaande zebra-pad, want
dit ligt toch altijd nog zover van de be
trokken school, dat de vrees gerechtvaar
digd is dat vele kinderen een „onbe
schermde" oversteek prefereren boven
een eindje omlopen met bescherming,
waardoor de verplaatsing van het over
steken der klaar-overs hier een averecht
se uitwerking zou hebben. Een zeer op
vallend waarschuwingsbord zou hier ze
ker goede diensten kunnen bewijzen.
BBBifl Boshuizerlaan bij Telderskade.
Over lange afstand is de situatie hier
zeer overzichtelijk. Geen bijzondere
maatregelen nodig.
E3BBB Haagweg bij Leonarduskerk.
Een bijzonder gevaarlyk punt voor niet
extra beschermde klaarovertjes. Een ze
bra-pad is hier dringend gewenst, ge
combineerd zelfs met zeer opvallende
waarschuwingsborden. Het zebra-pad
zou zeer wel zo gelegen kunnen zijn,
dat ook het „normale" voetgangersver
keer komende van de Rijnzichtbrug, er
mee gebaat zou zijn.
B fl Lage Morsweg bij Damlaan. De
situatie is hier niet erg ingewikkeld, zo
dat extra maatregelen niet beslist no
dig zijn. Maar op deze brede weg zou
ook in ander opzicht een zebra-pad geen
overbodige luxe zijn, terwijl de klaar-
overtjes ermee zouden worden gediend.
door een zebrapad en door opval
lende waarschuwingsborden vóór
de gevaarlijke bochten aanbevelens
waardig zijn.
Advertentie
Eenvoudiger - Goedkoper.
Off. Dealer
VERDAMSTRAAT 6 - TEL. 23041
Namens heth oofdbestuur van de landelijke
Vereniging van Hoofden van Scholen werd in
maart 1960 aan de minister van Verkeer en
Waterstaat verzocht, een wettelijke basis te ver
schaffen aan het instituut van de verkeersbriga
diertjes of „klaar-overs", de schoolkinderen die de
verantwoordelijke taak op zich hebben genomen
om dag in dag uit hun medeleerlingen nabij hun
school veilig over de dikwijls drukke verkeers
wegen te loodsen.
Het sierde minister Korthals, dat hij nog diezelf
de maand op dit schrijven antwoordde, niet door
de invoering van maatregelen maar met een
uiteenzetting over de bestaande situatie. Met de
snelheid van dit antwoord gaf hij min of meer te
kennen, zich bewust te zijn van het belang van
deze aangelegenheid.
Aan deze briefwisseling werden wij herinnerd
toen wij vernamen, dat dezer dagen door het
hoofd en de oudercommissie van een der Leidse
lagere scholen een adres aan B. en W. is gericht
met het verzoek, zo spoedig mogelijk voor de
klaar-overs van deze school een zebra-pad aan te
doen leggen als extra beveiliging. Wij zouden deze
wens willen onderstrepen omdat er naar onze
mening alles aan moet worden gedaan wat moge
lijk is, om de veiligheid van de verkeersbrigadier
tjes te verzekeren en daardoor het instituut der
klaar-overs in stand te houden.
Minister Korthals heeft in zijn antwoord onder meer het volgende gzegd:
„De verkeersbrigadiertjes zullen als regel hun taak uitoefenen bij zebra-over
paden. Ter plaatse waar dit niet het geval is ware door het betrokken schoolhoofd
te bevorderen, dat de te volgen route zodanig wordt gekozen, dat bij het oversteken
van de rijbaan gebruik wordt gemaakt van de dichtstbijzijnde zebra's en, mocht
dit niet mogelyk blijken, dan zou hy er by de betrokken gemeentelijke instanties
op kunnen aandringen, dat ter plaatse, waar dit gewenst voorkomt, een zebra
patroon op het wegdek wordt aangebracht".
lemmerend e veiligheidsmaatregelen op
het kruispunt RijnsburgerwegWar-
monderweg in overweging zyn.
Bflflfl Stationsweg naby Luxor. Hier
bestaat niet een dringende noodzaak tot
aanleg van een zebra-pad. De situatie is
vrij overzichtelijk, al is het verkeers snel
en intensief. Een zebra-pad op deze
plaats zou niet juist zyn in verband
met de nabijheid van de overpaden op
het Stationsplein.
1IBI Rijnsburgersingel bij Schut-
tersveldschool. Op deze plaats is o.i. een
zebra-pad dringend gewenst. De gecom
pliceerde en onverzichtelijke situatie, die
zelfs ouderen telkens weer voor proble
men stelt, veroorlooft naar onze mening
niet, dat klaar-overs hier zonder extra
beveiliging hun taak verrichten. Een ze
bra-pad zou hier bovendien voor het
normale voetgangersverkeer zeer nuttig
Vijf op negentien
Thans, anderhalf jaar later, is de si
tuatie in Leiden bepaald niet in over
eenstemming met deze opvatting van
het betrokken ministerie. In haar alge
meenheid zouden wij overigens de me
ning van de minister over de wenselijk
heid van een zebrapad op de plaatsen
waar klaar-overs opereren zeker niet
willen onderschrijven. Er zijn echter wel
degelijk omstandigheden, die op bepaal
de plaatsen een zodanige extra bescher
ming wél zeer wenselijk en derhalve
noodzakelijk maken, en één van
deze punten is de Hoge Rijndijk bij de
Burggravenlaan, waarover het recente
schrijven aan B. en W. van de zijde
van hoofd en oudercommissie van de
Pestalozzischool in de Kernstraat han
delt.
In het kort samengevat is de situatie
in Leiden als volgt. Er zijn in de Sleu
telstad negentien plaatsen, waar klaar-
overs hun verantwoordelijk werk ver
richten.
In tegenstelling tot de mening van
minister Korthals zijn er hiervan slechts
vyf gelegen op punten, waar het over
zetten kan geschieden via een zebra
pad, slechts twee in de nabijheid ervan
in welke gevallen echter om diverse re
denen het gebruik van dit zebra-pad
niet aanbevelenswaardig is, en twaalf op
plaatsen, waar in geen velden of wegen
een zebra-pad te bekennen valt.
Nu het probleem van de zebra-paden
toch onder de loep moet worden geno
men in verband met de wettelijke be
scherming welke de voetganger hier in
plaats van tussen de onbevredigend ge
bleken knipperbollen op 1 november
gaat genieten, is het nuttig de veiligheid
van de klaar-overs nauw by deze studie
te betrekken.
Waar wel?
De klaar-overs in Leiden beschikken
over een zebra-pad op de Vijf Meilaan
(bij en over de Boshuizerkade, dus dub
bel), de Churchilllaan bij de Telderska
de, de Hoge Morsweg bij het viaduct en
de Warmonderweg bij de Van Slinge-
landtlaan (overigens niet volledig in
dienst).
Waar niet?
Geen zebra-bescherming genieten de
verkeersbrigadiertjes op de volgende
punten in de stad.
BBBB Rijnsburgerweg bij Adriaan
Pauwstraat. Dit punt is zeer onover
zichtelijk door de bomenrijen langs de
fietspaden, waarop en waarbuiten dik
wijls zeer hard gereden wordt door
bromfietsers, terwijl ook het overige ry-
verkeer op de hoofdweg snel, intensief
en dikwijls rommelig is. Het lijkt echter
moeilijk, hier een zebra-pad aan te leg
gen, omdat op Vrij korte afstand een
zebra-pad zal worden gevestigd bij de
naar- de Annakliniek leidende Lijster
straat, terwyl ook bepaalde verkeersbe-
Klaar -overtjcs in actie
op de Hoge Rijndijk bij de Burg
gravenlaan. Over deze verkeersbri
gadiertjes handelt het schrijven aan
B. en W., dat aanleiding werd tot
bijgaande beschouwing.
zijn, vooral ook omdat aan één zijde
van de singel een trottoir ontbreekt.
BBBB Maresingel bij Marnixstraat.
Voor deze dubbele oversteekplaats zou
één zebra-pad aan ie bevelen zijn, na
melijk over de singel naar de Huigbrug,
aan welke zijde van de singel zich geen
voetpad bevindt. Een dergelijke zebra
zou ook voor het normale voetgangers
verkeer een aanzienlijke verlichting be
tekenen, terwijl het rijverkeer zich
waarlijk niet zou mogen beklagen over
een te korte afstand tussen dit zebra
pad en het eerder genoemde bij het
Schuttersveld. De oversteekplaats van
klaar-overs over de Marnixstraat is zon
der zebra-pad veilig genoeg door grote
overzichtelijkheid en smalle rijweg.
BBBB Zijlsingel bij Meelfabriek. Dit
zeer gevaarlijke punt is zelfs voor het
normale verkeer bijzonder moeilijk, laat
staan voor kinderen die niet alleen op
het verkeer moeten letten maar ook op
het gedrag van andere kinderen. Het is
naar onze mening onverantwoordelijk,
Een overzicht van het zeer ge
vaarlijke punt op de Zijlsingel bij
de meelfabriek, waar verkeersbriga
diertjes (op de foto met andere kin
deren wachtend op de trottoirs)
zonder enige duidelijke bescher
ming moeten werken. Op dit punt,
waar bochten in de singel een rede
lijk overzicht van de situatie on
mogelijk makenzou een beveiliging
