MOSKOU HERVAT DE KERNWAPENPROEVEN Washington: „Bedreiging mensheid en minachting van de Ver. Naties" Kennedy over Berlijn: somber en vastberaden WEERBERICHT Londen „met stomheid geslagen door dit reactionaire besluit" Engelands standpunt inzake Nieuw Guinea is niet gewijzigd Wel is de toestand vol gevaren maar: alle kanalen gebruiken voor een vreedzame oplossing! (9ud Opgericht 1 maart 1860 DONDERDAG 31 AUGUSTUS 1961 No. 30440 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: EL A. EL van Dlshoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f 750 T> VOOR LEIDEN EN UMMKE! per kwartaal; f255 per maand; f0.59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 De Sowjet-Unie heeft gisteren bekendgemaakt de proeven met kernwapens te zullen hervatten „onder druk van de internationale situatie, ge schapen door de imperialistische landen". In een door Tass verspreide verklaring van het Kremlin wordt gezegd, dat de Sowjet-Unie plannen heeft uitgewerkt voor het maken van een serie super- krachtige kernbommen met een kracht van 20, 30, 50 en zelfs 100 miljoen ton T.N.T. De Sowjetrus- sische regering beweert, dat „de politiek van de leidende NAVO-mogcndhcden (Amerika, Enge land, Frankrijk en de Federale republiek Duits land) en van het agressieve NAVO-blok als ge heel, geen andere keuze voor de Sowjet-Unie laat". Voorts wordt gezegd, dat „raketten ge lijk aan die welke werden gebruikt bij de ruimte- vluchten van Gagarin en Titow kernbommen kunnen vervoeren naar elk punt van de aardbol van waaruit aanvallen op de Sowjet-Unie of an dere socialistische (bedoeld wordt: communis tische) landen kunnen worden gelanceerd". Aan de landen van het Westen wordt verweten, „dat zij de bewapeningswedloop op een ongeëvenaarde wijze opdrijven, de sterkte van de legers uitbrei den en de internationale spanning op het kook punt brengen". Een woordvoerder van het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken verklaarde „met stomheid geslagen te zjjn door het reactionaire besluit van de Sowjet-Unie". Hy noemde het belachelijk het Westen voor deze ontwikkeling verantwoordelijk te stellen. Als een verrassing kwam het besluit overigens niet. Alleen had men niet verwacht, dat het zou komen aan de vooravond van de conferentie van niet- gebonden landen in Belgrado en drie weken voor de opening van de Algemene Vergadering der VN. In Londen aldus meldde onze correspondent hedenochtend wordt het niet onwaarschynlyk geacht, dat nu ook Amerika en Engeland hun kernproeven zul len hervatten. Het Russische besluit, zo zegt men, houdt vermoedelijk ook ver band met het feit, dat Frankrijk er niet toe gebracht kon worden zyn proeven te stoppen. Een veel belangrijker overweging is echter, dat de Russische geleerden in hun kembewapeningsprogramma thans op een punt zijn gekomen, dat zy niet verder kunnen zonder een aantal van deze wapens te testen. I nationale belangen te beveiligen. De lei der van de Amerikaanse delegatie bij de conferentie over het staken van proe- <loor Westen bedr eigd I nève worden teruggeroepen. Kremlin acht zich In bovengenoemde Russische verkla ring wordt voorts nog gezegd, dat „het nu zover is gekomen, dat vooraanstaan de Britse en Amerikaanse staatslieden hun toevlucht nemen tot bedreigingen en met oorlog dreigen voor het geval er een vredesverdrag met de Duitse De mocratische Republiek (bedoeld wordt Oost-Duitsland) zou worden gesloten. Deze feiten kunnen slechts ongerust heid veroorzaken. De Sowjetrussische re gering acht het dan ook haar plicht alle noodzakelijke maatregelen te nemen opc'at de Sowjet-Unie volledig in staat zal zijn elke tegenpartij, die een aan val zou willen wagen, onschadelijk te maken". „De Sowjet-Unie blijft bereid te allen tijde een overeenkomst aan te gaan be treffende algehele en volledige ontwa pening, die tevens een einde zou maken aan de proeven met kernwapens". Omtrent de Geneefse besprekingen over dit onderwerp wordt gezegd: „Het gehele verloop van het Geneefse over leg heeft aangetoond dat de Westerse mogendheden toestemming willen ver werven voor het nemen van die proeven, waarvoor zij thans belangstelling heb ben. Voorts is gebleken dat zij een in ternationaal controlelichaam willen in stellen. dat een gehoorzaam werktuig in nun handen zou zijn en dat in feite tot een aanhangsel zou worden van de Westerse generale staven". Dean teruggeroepen Het Witte Huis heeft naar a nlei- ding van het Russische besluit een ver klaring uitgegeven waarin wordt gezegd dat de Amerikaanse regering thans ge noodzaakt is besluiten te nemen om de worden teruggeroepen. De Sowjetrussische regering heeft door dit besluit een grote verantwoordelijk heid jegens de gehele mensheid op zich genomen, aldus de verklaring. Zy geeft bovendien blijk van een volledige min achting van de Verenigde Naties. De beslissing, proeven met kernwapens te hervatten, is een bedreiging van de gehele mensheid in die zin dat het ge vaar van een atomaire catastrofe wordt vergroot. Het besluit toont tevens de „huichel achtigheid" van de Russische verklarin gen over algemene en volledige ontwa pening aan Senator Henry Jackson, lid van de Congrescommissie voor atoomenergie, zei het Russische besluit niet te hebben verwacht. .Velen van ons dachten dat de Russische proeven niet openlijk zouden worden hervat voordat wy dit eerst hadden gedaan" Senator Hubert Humphrey, assistent fractieleider van de Democraten, noemde het Russische besluit „betreurenswaar dig". maar de Verenigde Staten hebben een propagandistische overwinning be haald. En Amerika is in staat de proe ven te hervatten wanneer het wil. Se nator Humphrey acht het gelukkig dat de Russen niet zo hebben gemanoeu vreerd dat de Amerikanen de proeven het eerst hebben hervat. President Ken nedy. die de verklaring opstelde na over leg met zijn minister van Buitenlandse Zaken Rusk, zal het komende etmaal met zijn adviseurs de wenselijkheid van hervatting van de proeven overleggen. De president verklaarde dat het Rus sische besluit in de gehele wereld „met de grootste bezorgdheid en afkeer" zal worden ontvangen. Er spreekt „een su preme minachting" voor het verlangen van de mensheid naar ontwapening uit. VS-KUNSTMAAN DISCOVERER XXIX Zondag poging om capsule te bergen Van de Amerikaanse raketbasis Vandenberg is gisteren een kunst maan Discoverer XXIX gelan ceerd. De kunstmaan is in de be oogde baan om de aarde gekomen. Vermoedelijk zondag zal worden geprobeerd, de instrumentencap sule behouden naar de aarde te laten terugkeren. De bedoeling is de capsule in het gebied van Ha waii met sleepnetten in de lucht op te vangen. Mocht dit mislukken, dan kan de capsule eventueel nog uit zee geborgen worden. Een der gelijke operatie is reeds enkele malen met succes bekroond. Het Ranger-ruimtevaartuig, dat on langs van een tot kunstmaan gepromo veerde raket tot 800.000 km ver in de ruimte zou worden gelanceerd maar dat zich niet van de eerste kunstmaan scheidde, is thans in de atmosfeer ver brand. Vermoedelijk zal in de herfst een nieuwe poging worden gedaan, om een Ranger te lanceren. KONINKLIJK GEZIN VAN VAKANTIE TERUG Het Koninklijk gezin is weer terug van vakantie. Gistermiddag omstreeks halfzeven is de regerings Friendship, waarmee de Koningin, de Prins en de Prinsessen Beatrix. Marijke en Mar griet uit Italië terugkeerden, geland op het vliegveld Soesterberg. De vakantie in het Koninklijke va kantieverblijf in Porto Ercole aan de Italiaanse kust heeft ruim vijf weken geduurd. Ons land beschouwd als souvereine macht Uit gezaghebbende bron in Londen wordt vernomen, dat de uitno diging van Koningin Elizabeth aan president Soekarno om een bezoek aan Engeland te brengen niet betekent dat de politiek van Groot-Brit- tannië ten opzichte van de kwestie-Nieuw-Guinea is gewijzigd. Er wordt aan herinnerd dat Engelands standpunt in dezen op 26 juni door de heer Godger van het ministerie van Buitenlandse Zaken nog eens is uiteengezet in een verklaring die op het volgende neerkomt: 1) Groot-Brittannië beschouwt Neder land als de souvereine macht in Nieuw- Guinea 2» Afgezien van het algemeen belang met betrekking tot de vrede en de sta biliteit in Zuid-Oost-Azië is de Engel se regering niet direct bij het vraagstuk geinteresseerd. 3» Engeland zal zich zeker niet ver zetten tegen een door vreedzame onder handelingen verkregen regeling van het vraagstuk. Een verklaring van een hoge functio naris van het Indonesische ministerie PRIJS VAN f25.000 In de 552ste Staatsloterij, vierdeklasse, achtste lijst, is een prijs van f25.000 ge vallen op no. 145 9. Minister Luns naar New York De minister van Buitenlandse Zaken, mr J. Luns. zal van 5 september tot midden oktober te New York de alge mene vergadering van de V.N. oijwo nen. RUSTIG WEER D- Bilt verwact van heden- tot mor genavond Droog weer met in de nacht en och tend plaatselijk mist of lage wolken, daarna overwegend zonnig. Weinig wind en dezelfde temperaturen als vandaag of iets hogere. (Opgemaakt te 11.15 uur). 1 SEPTEMBER Zon op: 5.50 uur; onder: 19.29 uur. Maan op: 22.59 uur; onder: 13.33 uur. Hoogwater te Katwijk te 7.33 en 19.-8 uur; laagwater te 3.26 en 15.39 uur. STRANDVERWACHTING. (Van een weerkundig medewerker). Na het optrekken van de mistbanken ook morgen zonnig en fraai strandweer Zwakke noordelijke wind. In de middag 22 tot 24 graden. Zeewater 18 graden. Vooruitzichten: hoge drukgebieden blijven het weer bepalen met wellicht ook tijdens het weekeinde strandweer. Dit nummer bestaat uit 14 pagina's van Buitenlandse Zaken, volgens welke de uitnodiging „een overwinning van de buitenlandse politiek van Indonesië op die van Nederland" betekent en een verandering voorspelt in het Engelse standpunt in deze kwestie, heeft in Lon den een zekere verwarring veroorzaakt. In afwachting van de bevestiging van deze verklaring onthoudt men zich op het Ministerie van Buitenlandse Zaken van commentaar. In Brazilië neemt spanning nog toe In de Braziliaanse provincie Rio Gran de do Sul zyn regeringsoperaties begon nen tegen de aanhangers van vice- pre sident Couiart, De minister van Oorlog, Denys, heeft alle 30.000 militairen van het derde leger gedemobiliseerd. Twee legercommandanten, aanhangers van Goulart, zyn ontslagen. Rondom Porto Alegre, hoofdstad van Rio Grande do Sul, hebben eenheden van het derde leger intussen posities ingeno men. De haven is gesloten. Intussen heeft de bevelhebber van het vyfde mi litaire gebied van luchtmacht, overste Monteiro, zich aan de zijde van Goulart geschaard. Goulart zelf is gisteravond uit New York vertrokken. Hij werd vanmid dag in Buenos Aires verwacht, vanwaar hij vermoedelijk zal doorreizen naar Montevideo. De militaire ministers blijven by hun standpunt, dat Goulart onaanvaardbaar is: zijn presidentschap zal een aanmoe diging zyn voor degenen, die het land willen zien vervallen tot chaos, anarchie en burgeroorlog. Goulart heeft heel dui delijk zijn ideologische opvattingen ge toond door herhaalde opruiing in vak bondskringen met politieke oogmerken en in samenwerking met de communis ten. Bij debatten in het parlement is ge bleken, dat vele parlementariërs afkerig zijn van „ongrondwettelijke avonturen" en dus geen overwegende bezwaren heb ben tegen Goulart. Redders in actie bij een van de len mensen boven diepe afgronden kabelbaan-cabines, waarin tiental- angstige uren hebben doorgebracht. (Van onze correspondent te Washington) Tot tweemaal toe verklaarde Amerika's president John F. Kennedy gisteren op zijn te Washington gehouden persconferentie, dat hij de toestand in Duitsland vol gevaar achtte, doch tevens gaf hij tot drie- maal toe te kennen, dat hij alle kanalen wilde gebruiken om met de communisten van gedachten te wisselen over een vreedzame en bevre digende oplossing van de kwestie. Het overleg tussen de ministers van Buitenlandse Zaken van Amerika, Engeland, Frankrijk en West- Duitsland zal 14 september te Washington worden hervat. Generaal Clay vertrekt 15 september naar Berlijn als Kennedy's persoonlijke vertegenwoordiger met de rang van ambassadeur. In Duitsland kent men generaal Clay vooral als de man van de luchtbrug en behalve een praktische betekenis heeft Clays benoeming daarom ook een symbo lische betekenis! Generaal Clay personifieert de gedachte, dat West- Berlijn niet in de steek mag worden gelaten. President beseft de Een van de neergestorte cabines aorten van de kabelbaan bij Chamonix. lieven. Zes personen kwamen bij het neer- van de cabines om hei Einde van segregatie in Georgia (V.S.) Aan de eeuwenoude segregatie in Geor gia, een der zuidelijke staten van de Ver. Staten, is gisteren een einde ge komen, toen negen neger-leerlingen hun plaatsen innamen in vier midde'bare scholen. Politiefunctionarissen die de nieuwe leerlingen naar de scholen begeleiden, voorkwamen mogelijke incidenten aoor plakkaten waarop blanke ouders weden opgeroepen de scholen te boycotten, in beslag te nemen. Incidenten van be tekenis hebben zich dan ook niet voor gedaan. vernietigingskracht President Kennedy drong aan op een groter krachtsinspanning van de NAVO- partners in West-Europa en hij schijnt voor Amerika nog meer militaire maat regelen te overwegen. Kennedy gaf overigens te kennen dat de Amerikaanse ambassadeur in Moskou, Llewillyn Thompson, zich niet-officieel met Sowjetrussische autoriteiten in ver binding zal stellen over de vooruitzich ten voor het openen van besprekingen tussen Oost en West. De Ambassadeur zal dit doen wanneer hij. in het komen de weekeinde, op zijn standplaats terug keert. Thompson vertoeft thans met va kantie in Duitsland. President Kennedy maakte een vast beraden, doch wel enigszins sombere in druk gedurende dit half uur, waarin verscheidene ernstige problemen aan de orde kwamen. Zijn wens om met de Rus sen overleg te plegen over een redelijke Tsjombe had een lichte hartaanval President Tsjombe van Katanga heeft vanochtend een lichte hartaanval gehad, aldus heeft iemand uit zijn omgeving meegedeeld. Tsjombe sprak met een de legatie in zijn woning toen hy onwel werd. De president heeft het bewust zijn niet verloren. oplossing van de moeilijkheden bleek duidelijk, hoewel hij zich waarschijn lijk om de Fransen te ontzien wat vaag uitdrukte. Het bleek echter ook dat Kennedy zelf niet al te optimistisch over de toestand is. Met name de bedreiging, die men ducht ten aanzien van de luchtwegen naar West-Berlijn, vat de president zeer ernstig op. Men zou de houding van Kennedy aldus kunnen samenvatten: hy wenst krachtig stelling te nemen tegen het opdringen van het communisme, doch wenst indien enigszins mogelijk daarby geweld te vermyden. Herhaaldelijk bleek op deze persconferentie hoezeer Kennedy zich ervan bewust is dat de vernietigingskracht over en weer enorm groot is en dat, indien die vernietigings kracht gebruikt wordt, zulks tot cata strofale gevolgen zal leiden, zonder een oplossing te brengen. Men zie ook pag. 2 Uit het Leidsch Dagblad van 4 Sept. 1861; 1 - Verschillende slagers te 's Hage 1 hebben in de laatste dagen den prijs van het vleesch vermin derd Het wordt thans verkocht: rundvleesch tegen 70 d 80 cents het kalfsvleesch tegen 80 a 85 cents en het lamsvleesch tegen i 50 cents het Kederl. pond.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 1