Braziliaanse president O mul ros is afgetreden Leger weigert ontslag te erkennen Gisteren demonstraties in Rio Chroesjtsjow verwacht geen oorlog 0111 Berlijn WEERBERICHT Fa. D. KRET Zn. VS-kimstmaan Explorer XIII met behulp Scout-raket gelanceerd Vertraging in Mercury - pro j eet Felle haat leidt tot moordpoging Washington: verdediging Berlijn is tevens die van gehele wereld Reservisten in VS opgeroepen (9uof QTïè. teuwss Opgericht 1 maart 1860 ZATERDAG 26 AUGUSTUS 1961 No. 30436 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: E. A. vao Disüoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 17.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 President Janio Quadros van Brazilië heeft gisteren zijn functie neergelegd. Ook alle ministers van de regering-Quadros zijn afgetre den, de secretarissen-generaal der ministeries zijn met de lopende zaken belast. Na het ontslag van het kabinet wordt de mogelijkheid van terugkeer van Quadros als uitgesloten beschouwd, althans onder de huidige grondwet. Ranieri Mazzili is thans waarnemend president. Quadros was in oktober van het vorige jaar tot president gekozen met een ongekende meerderheid. In zijn campagne beloofde hij een einde te zullen maken aan de corruptie en verstrekkende hervormingen te zullen invoeren om de armoede te bestrijden. Hij werd voor vijf jaar gekozen. Gisteravond zijn de spoorwegarbeiders van de nationale spoorwegmaatschappij „Leopoldina" in staking gegaan „om de weg te versperren voor het fascisme, dat het ontslag van Quadros heeft uit gelokt". Er werd gisteravond in Rio de Janeiro hier en daar gedemon streerd. Zo probeerden honderden betogers, merendeels studenten, een aanval te doen op de Amerikaanse ambassade. Zij werden door de politie met traangasbommen teruggedreven. In Washington werd gezegd, dat het ontslag van Quadros het gevolg is van zijn vriendschappelijke houding jegens het Sowjetrussi- sche blok en China. Intussen hebben de Braziliaanse strijdkrachten geweigerd het ontslag van Quadros te erkennen. Alle troepen zijn in de kazernes geconsigneerd. Koerste president te veel naar links Het bericht van het ontslag van presi dent Quadros sloeg in Washington als een bom in. De ambtenaren van de af deling Latijns-Amerika van het minis terie van Buitenlandse Zaken kwamen dadelijk in spoedvergadering bijeen om de gevolgen ervan te bestuderen. Hoewel de Amerikanen er officieel het stilzwijgen over hebben bewaard, heb ben Amerikaanse leiders het besluit van Quadros een van de hoogst. Braziliaan se onderscheidingen aan de Cubaanse minister van Industrie, Guevara, toe te kennen, als een belediging beschouwd. Verder was men in Amerikaanse krin gen niet ingenomen met het plan van Quadros zich uit te spreken voor toe lating van communistisch-China tot de Verenigde Naties. In een brief aan het congres schrijft Quadros: „Ik ben door de reactie ver slagen". Volgens hem zou er geen vrede in Brazilië zijn als hij zou blijven. Hij drong er bij de Brazilianen op aan de orde te handhaven en deelde mee dat Mazelli het presidentschap op zich zal nemen. Het congres heeft het ontslag van de president aanvaard. Quadros had zich de reputatie verwor ven een politiek gematigd en economisch conservatief politicus te zijn in de jaren 1954 tot 1958 toen hij gouverneur van Sao Paulo was. Toen hij president was geworden, deelde hij mee een „onafhan kelijk" buitenlands beleid te zullen voe ren in alle kwesties, ook die met be trekking tot de Sojwet-Unie en commu- nistisch-China. Hij zei echter ook dat Brazilië zijn traditionele politiek van samenwerking met de V.S. zou hand haven. Advertentie LOODGIETERS BEDRIJF EN SANITAIRE INSTALLATIES Hoge Rijndijk 71 - Leidet» Telefoon 20023—24350 In zijn brief aan het congres zei Qua dros nog: „Ik voel mij verpletterd. Duis tere machten keren zich op het ogen blik tegen mij. Deze machten hebben tegen mij geintigreerd en mij beledigd onder het voorwendsel met mij te willen samenwerken. Indien ik aan de regering zou blijven, zou ik er niet in slagen de vrede en de rust te handhaven die voor mijn werk noodzakelijk zijn". In rooms-katholieke kringen te Rio de Janeiro wees men op het stilzwijgen van de aartsbisschop van Rio, kardinaal Ca- mara. Overigens had deze kardinaal eer der opzien gebaard door te schrijven dat hij „in naam van de christelijke gedach te" de door Quadros ingeslagen weg op het gebied van de buitenlandse politiek steunde. Misschien een manoeuvre In Rio de Janeiro vraagt men zich in tussen af, of de president is afgetreden om, daartoe geroepen door het volk en het leger, straks een des te steviger po sitie te kunnen innemen. Quadros heeft iets dergelijks al eerder gedaan, name lijk in de verkiezingsstrijd om het presi dentschap. Hij trok zich toen plotseling als kandidaat terug, omdat hy weigerde verplichtingen op zich te nemen, welke de partijen van hem vroegen in ruil voor hun steun. De ontslagbrief van Quadros schijnt echter met deze hypothese in strijd te zijn. Imihers, in plaats van het volk uit te nodigen „de straat op te gaan", heeft hij een beroep op de bevolking gedaan, de kalmte te bewaren en aan het werk te blijven. Voorshands is de toestand zo, dat de voorzitter van de kamer van afgevaar digden, Ranieri Mazzili, voorlopig het presidentschap waarneemt, aangezien de vice-president, Joao Goulart, een bezoek aan het Verre Oosten brengt. Deze kwam gisteren in Singapore aan. Maar heeft intussen de terugreis aanvaard. PRINSES IRENE IN CANADA Prinses Irene is tezamen met mevrouw Renée-Röell Smith uit Ottawa uit Mon treal naar Ottawa vertrokken. Mevrouw Smith is verleden jaar in het huwelijk getreden, waarbij Prinses Irene aan wezig was. Voor studie van micro-meteorieten Het Amerikaanse bureau voor lucht- en ruimtevaart NASA heeft gisteren een kunstmaan gelanceerd met behulp van een viertraps Scout raket. De kunstmaan, de Explorer XIII. is in een baan om de aarde gekomen met een hoogste punt van 980 km en een laagste van 450 km van de aarde. De lancering geschiedde van het eiland Wallops voor de kust van Virginia. De Explorer XIII weegt 85 kg en heeft ruim 60 kg instrumenten aan boord. De kunstmaan blijft verbonden aan de vierde trap van de Scout-raket. Het doel van de instrumenten is de studie van micro- meteorieten, die een gevaar kunnen vormen voor toekomstige ruimte- reizigers. De Scout-raket die by de start 16200 kg weegt, is veel goedkoper dan de meestal voor satellietlanceringen ge bruikte raketten. Van drie pogingen om er een kunstmaan mee te lanceren is er tot dusver slechts één gelukt. Inmiddels heeft de NASA bekend ge maakt, dat de op 15 augustus gelanceer de Explorer XII geheel aan de ver wachtingen voldoet. Deze satelliet dringt zeer ver in de ruimte door: 76.480 kilo meter. Het dichtstbyzynde punt van de baan, die in 26Mi uur wordt doorlopen, ligt op 288 km hoogte. De snelheid van deze kunstmaan varieert van 39.000 tot 2960 km per uur. Men is zeer tevreden over kwaliteit en inhoud van de ont vangen radioseinen, die de waarnemin gen van tien instrumenten overbrengen. De nuttige levensduur van de Explorer XII wordt op ruim negen jaar geraamd. VRIJ WARM Blijkens het weeroverzicht, dat het K.N.M.I. vanmorgen om 10 uur ver strekte, is er boven het vasteland van West-Europa een hogedrukgebied aan wezig, dat maar weinig van plaats ver andert Alleen een koufront, dat zich nu boven Engeland bevindt, kan morgen het noordwesten van Nederland berei ken en daar wat regen brengen. Het weer elders blyft onder invloed van het hogedrukgebied. Het gevolg is: vry warm weer. 27 augustus Zon op: 5.42 uur; onder: 19.40 uur. Maan op: 20.32 uur; onder; 7.13 uur. Hoogwater te Katwyk te 3.44 en 16.14 uur, laagwater te 12.02 uur. (28/8 hoogwater te 4.30 en 17.00 uur, laagwater te 0.30 en 12.49 uur). STRAND VERWACHTING VOOR MORGEN (Van een weerkundig medewerker) Zwak front passeert dit weekeinde met weinig regen ons land. Later op de dag opklaringen en vry goed strandweer. Matige zuidwestelyke wind. Overdag temperaturen van 19 tot 20 graden. Zee water 17 graden. Vooruitzichten: lucht druk stijgt boven Scandinavië, daarom kans op een periode van beter zomer weer. Dit nummer bestaat uit 14 pagina's cn een bijvoegsel. Het Amerikaanse bureau voor lucht en ruimtevaart NASA heeft bekendge maakt, dat de poging om deze week een onbemande Mercury-ruimtecabine in een baan om de aarde te brengen, is uitge steld. Volgens welingelichte kringen zal het uitstel minstens een week duren. Donderdagavond deden zich technische moeilykheden voor by een controle van de Atlas-raket en de Mercury-cabine. De proef vormt een belangrijke voorberei ding voor de uitvoering van het plan om nog dit jaar een bemand ruimtevaartuig in een baan om de aarde te brengen. Of dit laatste nog inderdaad vóór het nieu we jaar zal kunnen geschieden, hangt af van de duur van de thans ondervonden vertraging. Arrestatie te Venlo V erdelgingsmiddel o O op brood gesmeerd (Van onze Limburgse correspondent) De Venlose politie heeft een 22-jarige fabrieksarbeider gear resteerd wegens een poging tot vergiftiging van een 23-jarige kantoorbediende. De fabrieksarbeider verbleef samen met de kantoorbediende in pension te Venlo. De beide jongemannen leefden op zeer gespannen voet. De haat, die de fabrieksarbeider de kantoorbediende toedroeg, was zo groot geworden, dat hy naar zijn zeggen de vorige week besloot zyn mede-pensiongast om het leven te brengen. By een drogist kocht hy een hoeveel heid van een zeer giftig verdelgingsmid del voor muizen. Dit smeerde hy maan dagmorgen op de boterhammen, die door de pensionhoudster als lunchpakket voor de kantoorbediende waren gereed ge maakt. Toen de man 's middags zyn twaalfuurtje wilde nuttigen, viel hem de vreemde smaak van het beleg da- delyk op. Niettemin at hy er nagenoeg een hele boterham van op. Daar hij meende bedorven waai te hebben ge geten stapte hy nog diezelfde middag naar zyn huisarts. Hy nam de overge bleven boterhammen mee. De dokter constateerde na een vluchtig onderzoek reeds, dat de boterhammen met een vergif waren bestreken. Het spoedig be zoek aan de arts heeft de kantoorbe diende voor verdere nadelige gevolgen behoed. De politie werd van een en an der in kennis gesteld. Wachtlopen op een kerkhof is een zeldzaam verschijnsel. In Ber lijn kan men dit thans zien. Militai ren waken bij de doden om te zor gen dat de levenden niet via het kerkhof de vrijheid weten te vinden. Kenjatta zegt: „Geen baiulietenregering" Als Kenia eenmaal onafhankeiyk ge worden is, zal het geen „bandietenrege ring" krygen en zullen de landeigenaars niet van hun bezittingen beroofd wor den. Dit heeft de pas vrygelaten ex-lei der van de Mau Mau, Jomo Kenjatta, gisteren tegen journalisten gezegd, toen hij het parlementsgebouw in Nairobi be zocht. wy zullen hen, die in diverse projec ten kapitaal gestoken hebben, aanmoe digen naar Kenia te komen om daar LOTERIJ WET 12 SEPTEMBER IN DE EERSTE KAMER De eerste Kamer za, blykens de gis teren verschenen agenda, de door de Tweede Kamer goedgekeurde wijziging van de Loterywet op 12 september in behandeling nemen, onder voorbehoud echter, dat het eindverslag tijdig gereed zal zyn. zaken te doen, aldus Kenjatta, want dit zal ons meer welvaart brengen. Hy deed een beroep op de Afrikanen om samen te werken voor het welzyn van het land. Amerika, Engeland en Frankryk zouden vandaag in Moskou nota's laten over handigen, waarin zy het Russische stuk, waarin de toegang tot West-Berlijn door de lucht bedreigd wordt, van de hand wyzen. Voorts is in Washington bekend gemaakt, dat de belofte van de Geallieerden om West-Berlijn te verdedigen tegen communistische agressie en druk, in feite neerkomt op de verdediging van de vryheid van de gehele wereld. Dit valt te lezen in een door Buitenlandse Zaken (State Department) gepubliceerd document, waarin de achtergronden van de Westelijke en communistische politiek tegenover Berlijn worden uiteengezet. Het Westen heeft met zyn politiek inzake Berlijn de verdediging op zich genomen van elke stad en elk dorp in Europa, Azië, Afrika en Latijns Amerika, waar de mensen vry willen zyn. In het document vergelijkt het State Department de uitspraken van de Oostduitse leider UIbricht met die van Hitier in „Mein Kampf". In Sotsji heeft premier Chroesjtsjow verklaard, dat het wenselijk is het overleg over Berlijn zo spoedig mogelyk te laten beginnen. Hij zei dit in een gesprek met de Amerikaanse journalist Drew Pearson. Chroesjtsjow had verder gezegd er zeker van te zyn, dat er geen oorlog om Berlijn komt. Amerika en Rusland kunnen de wereldvrede waarborgen, aldus de premier, die zich welwillend over president Kennedy uitliet. Bonn vraagt 0111 een eerdere vergadering In een brief van de Britse premier Macmillan aan de Westduitse Bonds kanselier Adenauer verklaart hy dat er weliswaar mogelyk moeilyke weken en maanden zullen aanbreken, doch dat er uiteindeiyk toch een oplossing voor het Berlynse vraagstuk zal worden gevon den. Macmillan had woorden van lof voor Adenauers houding sinds het afslui ten door de Oostduitsers, op 13 dezer, van de sectorgrens. In Westduitse rege ringskringen wordt vernomen dat Ade nauer zeer met Macmillans brief was in genomen en dat hy dankbaar is voor de steun van de Britse premier. Uit regeringskringen in Bonn kan men verder nog vernemen, dat de Westduit se regering de Westelijke Grote Drie heeft voorgesteld eerder een conferentie van Buitenlandse Zaken te beleggen dan op 19 september a.s., zoals tot nu toe was afgesproken. Het optreden van de Rus sische premier Chriesjtsjow eist snellere reactie en beraadslaging van het Wes ten, aldus meent de Bondsregering. De Westberlynse politie heeft gister avond in West-Berlyn vyf kantoren van het. Vrye Duitse Vakverbond en acht kantoren van de organisatie van de Vrye Duitse Jeugd gesloten. Deze organisaties staan onder communistische leiding. De Oostduitse politie heeft gisteren een waterkanon en traangasgranaten ge bruikt om een groep Westberlyners by een grenspost tussen de Amerikaanse sector in West-Berlyn en Oost-Berlyn uiteen te jaeen. De Westberlijners had den de Oostduitse politie uitgejouwd. De Westberlijnse politie verspreidde de me nigte. Binnen een half uur was het weer rustig. De Westberlijners waren naar de grens getrokken toen de aldaar gesta tioneerde .'^nerikaanse troepen wegge gaan waren. Zy moesten door andere afgelost worden. In de gisteren gehouden bijeen komst van de ministerraad werd prof. dr. J. E. de Quay gehuldigd in verband met zijn zestigste ver jaardag. Minister Korthals bood hem namens de leden van het ka binet een zilveren sigarettendoos Het spoor leidde al spoedig naar do fabrieksarbeider. Toen deze door de po litie werd verhoord, viel hy al gauw door de mand. Hy legde een volledige be kentenis af. Hij is voorgeleid aan de officier van Justitie te Roermond en ingesloten in het huis van bewaring te Roermond. De Amerikaanse minister van Defensie, McNamara, heeft gisteren bekendge maakt, dat omstreeks 76.500 reservisten van het leger, de vloot en de luchtmacht worden opgeroepen, zulks op grond van de plannen welke president Kennedy op 25 juli heeft ontvouwd. De betrokkenen moeten op 1 oktober opkomen. Het gaat om ongeveer 46.500 reservisten van het leger, 6.400 van de marine en 23.600 van de luchtmacht. De minister wilde niet zeggen, hoelang de reservisten onder de wapens zullen worden gehouden. Dit hangt af van de duur van de crisis om Berlijn. Hy zei dat het Congres de diensttyd van opge roepen reservisten tot één jaar heeft be perkt. De regering was echter gemach tigd, zo nodig ongeveer 250.000 man op te roepen. KI" we moord in Engeland Gisteravond is op een stuk bouwgrond het lichaam van een ongeveer zeventien jarig meisje gevonden, dat door wurging om het leven was gebracht. Het slacht offer zou reeds drie dagen dood zyn. INSTRUCTEUR KREEG TIK VAN LEERLING (Van onze Amsterdamse correspondent) Op de Hoofdweg te Amsterdam deed zich gistermiddag een incident voor in een lesauto, als gevolg waarvan de in structeur een pols brak, de auto iichte beschadigingen opliep en de leerling de benen nam. De leerling kreeg opdracht bij het Su- rinameplein linksaf te slaan en deswege de auto tydig naar het linkergedeelte van de rechterweghelft te sturen. De man deed dit zo ambitieus dat de auto te ver naar links reed. De rij-instructeur greep in door met de linkerhand het stuurwiel beet te pakken. Hiervan was de leerling-chauffeur niet gediend: hy gaf zijn leermeester een tik op diens pols, die zo hard aankwam dat deze brak. Hierdoor zwenkte ook het stuur wiel naar rechts en de auto schoot het trottoir op en botste tegen een lantaarn paal. De automobilist in spé is toen rraar uitgestapt en heengegaan. Het zal zijn laatste les bij deze instructeur wel zyn geweest. Uit het Leidsch Dagblad van 30 aug. 1861: Men zegt, dat er te Amster dam hier en daar verzakkingen en grondinstortingen plaats hebben, die onrust baren, om dat deskundigen beweren, dat de oorzaak ligt in het wegspoe len der gronden. Anderen den ken aan de voorspellij g van Dr. Ludeman, dat Amsterdam een maal weer door het water zal verzwolgen worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 1