Ontwerpers spoorboekje hadden dus toch gelijk ffw^7Vf^VfrvyTvffv, Regen teistert de oogst in noorden van ons land Weerzien na halve eeuw Oranjeboom Barbarossa Stichting Nationaal Ballet in Amsterdam Treinen reden weer op tijd na verbeteri ng a rbeids voorwan rden PUZZLE MEE! Besluit van Staatssecretaris Concentratie dringende noodzaak In 30 jaar nooit zo somber Amerikaanse Nederlander terug, maar wil voor geen geld blijven Opgericht 1 maart 1860 Donderdag 24 augustus 1961 Derde blad no. 30434 WINTERDIENST WORDT NU STAP TERUG (Van onze speciale verslaggever) Dc makers van het spoorboekje werken thans onder hoogspanning aan de komende winterdienstrege- lin. Voor het publiek begint die weliswaar pas op 1 oktober, maar de stations en de depots moeten de gegevens zeker een maand eerder in hun bezit hebben om de rijstaten en dienstroosters van treinen en bemanningen tijdig te kunnen uit werken. Onder normale omstandigheden is de winterdienst een variant van de zomer dienst. ook al omdat men maar vier maanden heeft om wijzigingen aan te brengen. Thans echter wordt terug gegrepen naar de winterdienst van het vorige jaar. Men kent de reden: bij de invoering van de radicaal gewijzigde zomerdienst ontstond een chaos in de treinenloop, zoals zich slechts zelden in de geschiedenis van de Nederlandsche Spoorwegen heeft voorgedaan. De storm van kritiek, welke onder publiek en personeel losbrak, richtte zich in hoofdzaak tegen de geestelijke vader van de dienstregeling, mr. W. J. de Graaff, chef van de dienst van het vervoer. En toen na anderhalve maand martelen en dokteren de directie van de N.S. besloot een stap terug te doen door in oktober weer uit te gaan van de vorige win terdienstregeling, werd dit door de buitenwacht als een nauwelijks verkapte desavouering van de ontwerper opgevat. Men wist ook de oorzaken van diens falen haarfijn uit de doeken te doen: rij-, stop- en keertyden waren te krap, er was onvoldoende rekening gehouden met de soms te geringe capaciteit van stations, emplacementen en baanvakken en met het personeelstekort. Kortom: de ambitieuze zomerdienst- regeling leek in de praktijk geen haal bare kaart. Nu weer op tijd Echter: sinds een maand rijden de treinen weer keurig op tijd, óók de veel gesmade „lustreinen" van Limburg naar Holland en weer terug. In de afgelopen week was minder dan één percent van de treinen in vertraging. Het is waar, dat er om dat resultaat te bereiken een paar noodmaatregelen zijn getroffen, zoals minder stoppen en op sommige lijnen minder treinen, voornamelijk in de Zaanstreek en in Kennemerland. De ingrijpende beperking van het vervoer van expresgoed. die de Spoorwegen han den met geld kostte, werd echter op 7 augustus voor een belangrijk deel weer ongedaan gemaakt en de N.S. hebben een algehele hervatting van het expres- goedvervoer met ingang van de winter dienst in uitzicht gesteld. Natuurlijk hebben bovengenoemde technische en organisatorische oorzaken een rol ge speeld bij de aanvankelijke mislukking van de zomerdienst. Maar niet doorslag gevend! Zoals ook de getroffen nood maatregelen slechts een betrekkelijk effect op de spoorwegdienst als geheel uitoefenen. Ook in Amsterdam nijpend tekort aan verpleegsters Op 1 mei bedroeg het aantal oatiën- ten, dat in Amsterdam op ziekenhuis opname wachtte, 2798. Voor ruim dui zend patiënten leverde deze wachttijd geen bezwaar op. Dit is mede het gevolg van een tekort aan verpleegsters, waardoor een aantal beschikbare bedden niet geëxploiteerd kan worden. Zo waren er in het Wilhelmina Gast huis op 1 mei 200 bedden buiten ge bruik. Ten dele werd dit wel veroorzaakt door vakanties van net verplegend per soneel, maar ook omdat het verpleeg sterskorps in dit ziekenhuis ond°roezet is. Er zouden ongeveer nog 50 verpleeg sters b(j moeten komen. Het Binnen gasthuis heeft ongeveer nog 80 verpleeg sters nodig, het noodziekenhuis aan de Zeeburgerdijk circa 17 en in acht par ticuliere ziekenhuizen zou men nog 44 verpleegsters kunnen plaatsen. In de overige elf particuliere ziekenhuizen be staan geen tekorten, zeg minister V eld kamp van Sociale Zaken en Volksge zondheid in antwoord op schriftelijke vragen van het Tweede Kamen.d. de heer Maenen (KVP). Hij geeft dus toe. dat er een nijpend verpleegsterstekort is. maar hij ontkent categorisch, dat dit tekort van invloed geweest zou zijn op het overlijden van een hartpatiënte. De bewindsman zegt voorts, dat het vraagstuk van het tekort aan verplegenden steeds zijn volle aan dacht heeft en wijst op de reeds geno men maatregelen tot verbetering, zoals salariskwestie, het sociale klimaat en de ingestelde werkgroep. VOCALISTENCONCOURS TE "s-HERTOGENBOSCH Van 2 tot en met 6 september wordt to 's-Hertogenbosch voor de achtste maal een vocalistenconcours gehouden. Op 2, 3 en 4 september vindt de voorselectie plaats, en op 5 en 6 september volgen respectievelijk de demie-finale en de finale. Op dinsdag 12 september concer teren de prijswinnaars in 's Hertogen bosch met het Brabants orkest. Aan het concours nemen 70 personen, afkomstig uit 19 verschillende 'anden deel. De jury bestaat uit: Manus Willem- sen (voorzitter) (Hilversum), Frans van Amelsvoort ('s-Hertogenbosch), Helene Bouvier (Parijs), Scipio Colombo (Bazel) Lode de Vos (Brussel), Roy Hender son (Londen), Elizabeth Hönnen (Ba zel), Lulvius Patzak (Wenen), Frans Vroons (Amsterdam) en Anny Woud (Overveen). Daarom kan men thans slechts één conclusie trekken. De treinen loop is weer correct sinds Rijks- bemiddelaars akkoord gingen met de terugwerkende kracht tot in gang zomerdienst van een samen stel van verbeteringen in de materiële positie van het spoor wegpersoneel. Op 12 juli werd daarover reeds tussen de directie van N.S. en de personeelsraad overeenstemming bereikt en op 4 augustus hechtten de Rijksbemid delaars daaraan hun goedkeuring. Sindsdien kunnen de reizigers het spoorboekje weer vertrouwen. Méér nog: zij gaan de verdien sten van de nieuwe dienstregeling met haar frequente en snelle ver bindingen ondervinden en waar deren. Straks weer klachten Dat is dan ook de reden, waarom de dienst van het vervoer met gemengde gevoelens aan de winterdienst werkt. De zomerdienst is toch een haalbare kaart geworden en desondanks wordt de zaak weer afgebroken. Dat kan nu eenmaal niet anders, want het opzetten van een dienstregeling is geen karwei, dat men van de ene dag op de andere over een andere boeg kan gooien. Het valt echter te voorzien, dat in oktober door het publiek weer een luide jeremiade zal worden aangeheven. Voor al in Brabant en Limburg, waar men het vorige jaar zo ontevreden was en waar men het verdwijnen van die prachtige lustreinen even hard zal be treuren als de Utrechtenaren en de Haarlemmers, die weer in Amsterdam zullen moeten overstappen en die dan allang vergeten zijn, hoe hard ze gefoe terd hebben toen diezelfde lustreinen soms wel een uur te laat waren! Zij zullen dan acht maanden geduld moeten oefenen. Het is immers onwaarschijnlijk, dat mr. De Graaf, die zich achteraf in het gelyk gesteld kan voelen, er niet naar zal streven de uitgangspunten van de zomerdienst alsnog gerealiseerd te zien. Advertentie (Van een speciale medewerker) UW WINKELIER HEEFT EEN GRATIS PUZZLEFORMULIER VOOR U ledereen kan tot 31 augustus a.s. zonder enige verplichting aan deze puzzlewedstrijd deel- r'k'-y.' iy£ 4 - Ver 'Pfli&nP IVf ■nermnncf? Rr miwffiipn n 'Oraniehoo m N V tl .utiidituoe xjl UU VV-tA 'Jou, V» VAii'J VJs» (Van onze Haagse correspondent) Dat de situatie in de Nederlandse balletwereld sinds het resultaat van de houding van de Haagse gemeenteraad alle plannen voor een Nationaal Ballet op losse schroeven heeft gezet, en dat wij. hoe ver heugend op zich zelf een verzet tegen artistieke monopolie genoemd moet worden, dientengevolge dieper in het moeras waren geraakt dan ooit tevoren, is bekend. Noch de regering, (in deze het ministerie van O. K. en W.), noch de stad Amsterdam is intussen stil blijven zitten, en het was met spanning dat wij gistermiddag het onderhoud tegemoet zagen dat wij mochten hebben met de Staatssecretaris van O. K. en W. mr. Y. Scholten. Gezwollen aren op kletsnatte bodem Met snelle stappen voert de eindeloze regenperiode de noordelijke landbouw naar grote mislukkingen van de oogst. Op enorme opper vlakten in Groningen. Friesland en Drente hangen de gezwollen koren aren zwaar op de kletsnatte bodem. Het lijkt erop. dat het graan spoe dig op de korrel zal gaan kiemen. Vooral de 38.000 hectaren tarwe van de 80.000 hectaren graan in de provincie Groningen worden ernstig bedreigd. Maar nog is het niet te laat. De boeren hangen van uur tot uur aan de radio. Als het droger weer wordt kan er veel wor den gered. De watergemalen werken overal op volle capaciteit. Nog is de grond op de meeste plaatsen tamelijk poreus, nog lijken de graanakkers niet op rijstvel den, nog zijn de plassen aan de wor tels doorgaans slechts volgelopen kar- resporen. maar dat blijft niet zo als er geen kentering komt in het weer. Terwijl emigranten alarmerende brie ven schrijven over de ontzettende droogte in Canada, terwijl wij lezen dat 50 jaar geleden op de 22ste van deze maand Nederland zuchtte onder een verzengen de hitte, klaagt de directeur van de 500 hectaren metende Johannes Kerk hoven-polder bij Woldendorp. de heer A. K. Buiscool: „Ik kan my niet herin neren. dat in de dertig jaren dat ik hier werk de natte toestand er om streeks deze tijd ooit zo somber heeft uitgezien". Gevaar voor schotvorming De grote bedrijven in het Oldambt (Groningen) zijn waarschijnlijk wel de meest kwetsbare voor de niet ophou dende Tegenaanvallen. De pereentages korenoppervlakte is zeer groot en de bezetting van arbeidskrachten is daarop afgesteld. De meeste tarwe moet nog gemaaid worden. Wanneer die bedrij ven met de „combine" (de maai-dors- machine) oogsten, hebben zij zeker twee tot drie droogdagen nodig voor het maai-dorsen mogelijk is. Het gevaar van schotvorming is in die groep ook extra groot, doordat de gewassen er bij zonder zwaar zijn. De tarwevelden bie den tot verre einders 'n troosteloze aan blik van neergeslagen koren. In de kop van Groningen, bijvoor beeld op het hoge land, is het koren niet zo zwaar en minder platgeslagen. Hoewel ook hier de situatie ernstig is en zorgen baart, liggen de kansen voor de oogst even gunstiger, mede doordat de bedrijven een kleiner percentage graan verbouwen en de arbeidsbezetting per hectare groter is door een ruimere bieten- en aardappelenverbouw. Die gro tere bezetting kan nogal makkelijk eens even in een paar droge uren wat ko ren wegwerken. Voor de lichtere gron den in het noorden geldt dat in nog ster kere mate. Angst en beven In de veenkoloniën beslaat het graan ook veel kleine oppervlakten, hoewel men daar net zo goed met angst en be ven naar de weerberichten luistert. Gro te bezettingen van landarbeiders, uitslui tend voor de graanoogst in dienst ge nomen, zoals in het Oldambt wel voor komt, betekenen in zulke regenweken natuurlijk een bijzondere schadepost. Op de Drentse lichte gronden is de bedreiging ook minder ernstig. Het ko ren staat in een enorm aantal bulten op het veld. maar men kan het nog niet binnenhalen. De rogge is half bin nen, maar wat nog in hokken staat begint uit te lopen. Zeer ernstig is het gesteld met de grasboeren in Fries land, vooral op de lagere veengronden in het midden van de provincie. Het is er zo kletsnat dat de koeien de graszo den in het water stuk trappen en van de kou uit de drassige grond ranzien- lijk minder melk geven. Er "/UK.en al koeien binnengebracht zyn en een mas sale terugkeer naar de stallen ls geens zins denkbeeldig. Een bespreking waaraan behalve mi nisteriële autoriteiten ook wethouder De Roos en de chef van de afdeling kunst zaken in de hoofdstad, de heer Binnen dijk, deel namen. De staatssecretaris begon zijn verklaring met het geven van een kort resumé der feiten van een si tuatie: twee bestaande, grote gesubsi dieerde balletten (Nederlands Ballet Den Haag en Amsterdams Ballet) plus een nietgesubsidieerd ensemble (Nederlands Danstheater) heeft men in het subsi- diëntenoverleg getracht te komen tot een nieuwe toestand: één groot, nationaal ballet. Deze concentratie leek wijs beleid om dat uit breedvoerige informaties blijkt, dat ons land geen voedingsbodem bezit voor twee grote balletten. „Nimmer", zo verklaarde de staatssecretaris, „heeft daarbij de bedoeling van een artistiek en creatief monopolie voorgezeten, inte gendeel. Het rijk voelde voor concentra tie, Amsterdam eveneens, Den Haag heeft echter de stap die nog nodig was om tot één nationaal Nederlands en semble te geraken, niet willen nemen. De situatie die daardoor totaal zwevend geworden was, kon onmogelijk voortdu ren en men heeft met kracht gezocht naar de mogelijkheid om uit deze im passe te geraken. Er bleek ook, dat bij de leden van het Nederlands Dansthea ter een uitgesproken voorkeur bestaat om zelfstandig door te gaan. Uitstel onmogelijk De staatssecretaris van O. K. en W. en B. en W. van Amsterdam hebben zich beraden over hetgeen nu in het belang van de danskunst in ons land moet gedaan worden. Na zorgvuldige overweging zijn zy tot de conclusie ge komen dat de totstandkoming van het nationale ballet geen verder uitstel ge doogt. In verband met de aanvang van 't nieuwe seizoen achten zij het noodzake lijk dat nog voor 1 september a.s. tot de oprichting van de nieuwe stichting wordt overgegaan, mede omdat de bal letvoorziening bij de Nederlandse Opera verzekerd dient te zijn. B. en W. van Amsterdam zullen de raad dezer gemeente een voorstel doen om ook in de gewijzigde situatie aan de totstandkoming van het nationale bal let mee te werken en dit de financiële basis te verschaffen, die het behoeft om in het nieuwe seizoen zijn werkzaamhe den te kunnen vervullen. Subsidies Dat wil zeggen: Amsterdam zal in de raadzitting van volgende week woens dag 30 augustus overwegen zyn subsidie met een ton te verhogen en deze van f 240.000 op f 340.090 te brengen. De si tuatie zal dan hierop neer komen dat er één groot nationaal ballet in ons land komt, gesubsidieerd, plus een gesubsi dieerd Nederlands Danstheater. Het Rijk zou voor het nationaal ballet met f 510.000 bijdragen, waarbij nog enkele kleine subsidies komen, zodat het totaal der subsidie voor het nationaal ballet over de negen ton zal bedragen. Het na tionaal ballet zal in Amsterdam worden gevestigd. De staatssecretaris is in be ginsel bereid eveneens een bijdrage te verlenen aan het Nederlands Dansthea ter, indien daarvoor de financiële mid delen aanwezig zullen zijn, wat onder meer zou afhangen van de lagere over heden, o.a. de gemeente 's-Gravenhage en of met Den Haag overeenstemming kan worden bereikt. Uit een daaropvol gende gedachtenwisseling bleek ons, dat de conservatorium dansopleiding voorlo pig althans in Den Haag blijft. Of men de opera te Enschede van balletten kan voorzien moet eveneens worden onder zocht. Van een subsidiëring van het Ne derlands Danstheater zal veel afhangen van de houding van Den Haag. Er zijn mogelijkheden en men doet goed af te wachten wat Den Haag thans besluiten zal. Het Nationaal Ballet dat te Am sterdam wordt gevestigd, zal daar ook zijn repetitiezalen, administratiebureaus enz. krijgen. In deze ruimte wordt reeds voorzien. TWEE NEDERLANDERS IN DUITSLAND GEDOOD De 35-jarige chauffeur Theo Sinkels uit Oss en de 30-jarige bijrijder Hen- drikus Snoeks uit Reek (N.B.) zijn gis teren om het leven gekomen, bij een verkeersongeval op de autobaan Keu en- Frankfort. In de omgeving van Neuwied (Rhein- land-Pfalz) is de tankauto, waarin bei de Nederlanders zaten, in botsing geko- BAKKER TE ARNHEM HOEFT NIET TE SLUITEN De president van de rechtbank te Arnhem heeft de vordering afgewezen, die de Algemene Verbruikscoöperatie te Arnhem in gort geding had ingesteld te gen een Arnhemse bakker en ivaarbij de president was gevraagd te gelasten, dat deze zijn zaak gedurende 14 dagen zou sluiten in overeenstemming met de door de gemeente Arnhem getroffen va kantieregeling voor het bakkersbedrijf. De bakkers te Arnhem moeten volgena deze regeling ofwel van 14 tot 28 augus tus of wel van 28 aug. tot 9 september gesloten zijn. De bakker had zich aan deze regeling onttrokken, omdat hij geen btzorgwijk heeft, die gedurende de slui tingstijd door een collega zou kunnen worden waargenomen. De president oor deelde voorts, dat de coöperatie een eventuele schadevergoeding langs de nor male civiele procedure aanhangig zou kunnen maken. In de overwegingen van het vonnis wordt o.m. gesteld, dat als uitvloeisel van een onderlinge regeling de bakkers, die brood aan huis bezorgen, vrijwel geen financieel nadeel zullen onder vinden van de vakantiesluiting, terwijl de bakkers, die geen bezorgers hebben, niet zeker ztfn daarvoor enige compen satie te kunnen vinden. Het is immers geenszins zeker, zo wordt gezegd, dat klanten, die gewend zyn aan huis te worden bediend, zich in de sluitingsperiode van hun leveran ciers juist tot deze bakker zullen wen den en niet tot een andere leveran cier. In de overwegingen wordt voorts opgemerkt, dat de vraag ryst of de uit voeringsregeling van het college vaü B. en W. wel de toets der redelijkheid kan doorstaan en dat de schade, die de coö peratie zegt te ondervinden niet het ge volg is van de overtreding van de ver ordening door de bakker. „De verloren zoon „l'm lohrt" („Ik ben Jan") klonk de rauw-Amerikaanse stem van John Eckhart door de huiskamer van de familie Eikhout aan het Zuider einde te 's-Graveland. Dat de aanwezigen vreemd opkeken, toen zij het geluid van deze stem hoorden, laat zich begrijpen. 50 jaar geleden liep de broer van de heer des huizes in een driftbui van huis weg, deserteerde uit militaire dienst, vluchtte naar Frankrijk en vertrok van daaruit naar Amerika. Al die tijd heeft de familie at het mogelijke gedaan met „de verloren zoon" in contact te komen, maar de vluchteling liet 50 jaar lang niets van zich horen. Nu is hij weer terug en heel wat vreugde tranen zijn er vorige week gevloeid, toen de nu 69-jarige jan zijn moeder van 89 jaar in Eindhoven in zijn armen mocht drukken. Een hereniging, waarop niemand meer had gerekend! Draai om z'n oren In feite is dit het verhaal van een heetgebakerde jongeman, die het beter wil weten dan de ouderen. Zo'n jongen was Jan Eikhout. Als 19-jarige droomde hy van verre landen, waar elke dag de zon schijnt en waar je op avontuurlijke en tegelijk romantische wijze rijk kunt worden Toen hij in 1911 een verlofweek- eind in zijn ouderlijk huis te Elden bij Arnhem doorbracht, haalde hij iets uit, dat het misnoegen van zijn moeder op wekte Beloning: een draai om zijn oren, die hem 50 jaar zou heugen. Deze boos heid was de deur, die toegang gaf tot de wereld van het avontuur en hy stapte meteen maar over de drempel en pleeg de desertie. Wanneer jë a hebt gezegd, dan moet je ook b zeggen, en het is dan alleen nog maar eervol, als je ook nog aan de c, d, e en de rest van het alfabet toekomt. Dus vluchtte hy.. Uiteindelyk kwam hij in Frankrijk terecht en de avontuurlijke Jan had al gauw een boot gevonden een Zweedse vrachtvaarder die hem als werkend passagier mee nam naar de nieuwe wereld. Handen uit de mouwen Vanuit een gemakkelyke fauteuil in het huis van zijn Hilversumse neef en diens vrouw aan de Leeghwaterstraat, vertelt hy nu van zyn ervaringen. Een halve eeuw was voor hem nodig, om het Nederlands volkomen te vergeten. Hij spreekt noch verstaat zyn moedertaal en zelfs op zyn 69ste jaar staat de koppig heid hem op het gezicht te lezen, die hem 50 jaar lang in staat stelde zijn familie te vergeten. Nooit heeft hij gerea geerd op oproepen en advertenties, die zijn ouders en zijn broers in Amerikaan se kranten lieten opnemen. Hij genoot van het leven, zoals hijzelf het had gekozen. Eerst nam hy enige jaren dienst in het Amerikaanse leger. men met een Duitse vrachtwagen. Het ongeval deed zich voor ter hoogte van een plaatselijke wegversmalling. Na de botsing stortte de tankauto van het ta lud af. De heer Swinkels was gehuwd en va der van drie kinderen. Daarna ging hy door het land zwerven en kwam hij uiteindelijk in Las Vegas in de staat Nevada terecht. Hij stak de handen uit de mouwen en ging huizen bouwen. Hoe? voor iedereen is dat een raadsel, behalve voor hemzelf. Een feit dat hij goed in de contanten is komen te zitten en thans een eigen landhuis heeft, een boot en natuurlijk de onver mijdelijke auto. Ontroerende begroeting In een halve eeuw kan er heel wat gebeuren. Dat realiseerde John Eckhart zich ook, toen hij plannen ging koesteren om zijn familie weer eens op te zoeken. De naam „Eikhout" was voor hem onuitspreekbaar geworden. De jaren hebben ervoor ge zorgd, dat zyn oorspronkelijke naam werd verbasterd tot Eckhart. Maar dit niet alleen. Waar zouden zijn broers zich bevinden? Zouden zy nog in leven zijn? Hij vroeg zich maar niet af of zijn moe der nog zou leven, want het antwoord „neen" leek hem voor de hand te liggen. Toch liet hij passage boeken op d e „Noordam" en eenmaal in Nederland ging hij naar zijn geboorteplaats Elden. Daar hoorde hij van dorpsgenoten die zelf hun oren en ogen niet konden geloven dat zyn moeder in Eindhoven woonde. Met tranen in haar ogen werd de vrede met haar verloren gewaande zoon gesloten en van zijn moeder kreeg Jan te horen, dat de rest van het gezin was verdeeld over Nijmegen, Deventer, Weert, Eindhoven, 's-Graveland en Hil versum Zon en warmte nodig! Nu heeft hij Hilversum tot standplaats gekozen en brengt vandaaruit bezoekjes aan zijn familieleden, elders in het land. Hij gunt zichzelf daar\oor maar weinig tijd. 16 september gaat hij weer terug naar zyn avonturen-land. Vcor geen geld zou hij in Nederland willen blijven: „Ik heb zon en warmte nodig en geen regen en wind". Maar dit is niet de enige reden. Hij zou hier ook beslist niet achter een autostuur dur ven zitten, want de halve eeuw dat hij is weggeweest heeft zoveel fietsers opge leverd, dat hy zich beslist niet kan in denken, hoe een Nederlander tussen die „obstakels' kan doorlaveren. En een Amerikaan hóórt toch in een auto te rijden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 9