PROCES-EICHMANNIN VIER MAANDEN VIERHONDERD UUR RYNBENDE' S NIEUW ROOD N.A.M. gaat op zee olie boren; op 3800 meter van Kijkduins kust Sp rong in duister: 2000 meter «WOJSSilGSWOWW FELLE BRAND IN STOKOUDE BUURT TE UTRECHT lil anderhalf jaar zeven grote Franse schilderijen diefstallen Verdediger dr. Servatius vroeg aan het slot van zijn pleidooi zelfbeheersing en menselijkheid GAAT U MET VAKANTIE? DINSDAG 15 AUGUSTUS 1961 (Speciale berichtgeving) Op 3800 meter buiten de kust van Kijkduin, gaat gelijk indertijd gemeld de Nederlandse Aardolie Maatschappij naar olie boren. Het zal de eerste olieboring op zee op het noordelijk halfrond worden. De N.A.M. noemt het een sprong in het duister. De uitslag is niet te voor spellen. 2000 meter diep moet olie zitten. Uitgebreide onderzoekingen hebben dat uitgewezen. Vorig jaar had men al willen gaan boren, maar toen was het booreiland ..Seashell" niet lang genoeg beschikbaar. Nu ligt op een scheepswerf bij Pernis de ..Triton" bijna gereed. Het wach ten is op stil weer. om met het wonderlijke bouwsel te kunnen uitvaren. Dan weet de N.A.M. over vijf, zes weken meer. Blijft augustus ruw, dan zal de hele operatie-Triton een jaar moeten worden uitgesteld. En toch kan die „Triton" een stootje hebben. Een enorme ponton: 41 meter lang, 24.5 meter breed en 4.6 meter diep. Daar bovenop vier 54 meter lange Soten met een mlddeliyn van byna .5 meter. Daar tussenin een 49 meter hoge boortoren, zoals ze overal rond Den Haag en Rotterdam ln het land schap staan. Die poten van de „Triton" kan men laten zakken tot ze vaste grond op de zeebodem hebben gevonden, pre cies op de plaats waar al een lichtboei is neergelegd als het meest uitgekiende plekje om olie te kunnen vinden en te midden van een gebied, dat door licht en brulboeien vry van scheepvaart wordt gehouden. Als die enorme poten vast staan zal de ponton erin worden opge vijzeld tot een hoogte, waarop de zee, hoe wild ze ook is, er een vrij spel onderdoor heeft. Op de hoorplaats is de zee maar 14 meter diep. De werkvloer komt 16 meter boven de laagwaterlijn. Het he- likopterdek zelfs een dikke 25 meter, een dek van tussen haakjes 18 by 15 meter. Aan boord -an de ponton een complete boorinstallatie, boorspoelingspompen, waarachter 1600 p.k. staan, tanks voor boorspoeling, een silo voor 30.000 kilo cement, zoutwaterpompen, een hijskraan die met een vlucht van 15 meter bulten boord 5000 kilo kan heffen, een kraan om materiaal aan boord te hysen en de lichtkooi te bedienen, waarmee perso neel en bezoekers van bevoorradings schepen aan boord van de ponton kun nen worden gezet. Alles by elkaar een stalen kolos van 3000 ton. Vrijdag uitvaren Vrydag Is het booreiland klaar om uit te varen. Dan kan de N.A.M. gaan ky- ken of zü naast haar produktieterrel- nen ln het westen van ons land, die een miljoen liter olie per jaar leveren en waarvan de produktle nog maar heel weinig kan worden opgevoerd, in het „Nederland onder water" onder de zeespiegel is Nederlands grondgebied ve le malen groter dan het land zélf een exploiteerbare uitbreiding kan vinden. „Exploiteerbare", daarom gaat het vooral! Men weet nu al dat die exploitatie moeilijk zal zyn door de la ge stollingsgraad van de olie, die hier wordt gevonden. Het is hier boven zee eigeniyk te koud, maar men is al ver op weg een methode te vinden om de olie toch vloeibaar, via pypleidingen, naar de wal te brengen. Is een producerende bron gemaakt, dan zal een vast booreiland moeten worden geslagen, dat langs elek tronische weg van het land af kan wor den bediend. De Triton-expeditie wordt omgeven door de grootst mogeiyke zorg voor veiligheid. Permanent zullen op de luchthaven Rotterdam drie helikopters gereed staan om tussen land en boorei land te vliegen. Ook de personeelsaflos- sing zal zoveel mogeiyk om de vyf da gen met helikopters worden uitgevoerd. Er ligt een 575 ton metend bevoorra dingsschip gereed, de „Shell Dolphin", de Triton krygt de meest uitgebreide radio- en mobilofoonverbindingen, in het Rotterdamse havenziekenhuis zal altyd iemand beschikbaar zyn om op de eerste oproep naar „Kykduin Zee A" te vliegen, een sleepboot van L. Smit en Co ligt alle weken in de onmiddeliyke nabij heid van het eiland klaar om assistentie te kunnen verlenen. Alle bemanningsle den, of het nu de boormeester is of de kok. de ziekenverpleger of de kraan machinist. hebben zwemles gehad en diploma-gezwommert in het werkpak, waarin ze op de Triton werken. Het voor de Nederlandse Aard- olie Maatschappij te Rotterdam ge bouwde booreiland ligt gereed om binnenkort versleept te worden naar ruim drie kilometer buiten de kust bij Kijkduin, waar boringen zullen worden verricht in de zeebodem. Jodeiivervolger (mèt pensioen) in staat van beschuldiging Het openbaar ministerie van Hannover heeft een vervolging ingesteld tegen de vroegere „Judenreferent" van het „Reichsministerium für die bezetzten Ostgebiete". Erhard Wetzel. Wetzel heeft op 25 november 1939 voor gesteld in het bezette Polen alle hogere en middelbare scholen te sluiten. Op 25 oktober 1942 stelde hy. in samenwerking met Eichmann. de z.g. „Gaskammer- brief" op, waarin het gebruik van uit laatgassen van automobielen voor het do den van arbeidsongeschikte joden werd aanbevolen. Wetzel werd in 1945 door de Russen gearresteerd en tot vyftien jaar tucht huis veroordeeld. Hy werd echter in 1955 vrijgelaten en vestigde zich in Hannover. Een jaar later vroeg hij als oude „Mi- nisterialrat" een pensioen: hem werd 1.600 mark per maand toegekend!! Toen onlangs bekend werd welke werk zaamheden Wetzel als „Ministerialrat" had verricht werd het pensioen ingetrok ken. De schaamteloze Wetzel ging tegen deze beslissing in hoger beroep Advertentie pure bessenjenever rC 750.000 BEZOEKERS AAN „DE EFTELING" Na een topweek van 100.000 bezoe kers passeerde gistermorgen om tien mi nuten over elf de 750.000ste betalende bezoeker van dit Jaar de poorten van .De Efteling" in Kaatsheuvel. De bur gemeester van Kaatsheuvel, mr. R. J. Th. van der Hellden, heette de 750.000ste bezoekster, mevrouw W. A. van Opstal, die in gezelschap was van haar man en twee zoons, respectieveiyk van 7 en 11 jaar, alsmede een broer, welkom. Hy wenste hun geluk met het heugeiyke feit en bood namens de stichting „Na tuurpark de Efteling" een televisietoestel aan. Recordbezoek Madurodam Het aantal bezoekers aan Madurodam is dit jaar zo groot, dat het hoogste be zoekersaantal dat in een jaar ooit be reikt werd, nameiyk 789.368 in 1956, thans reeds overschreden is. Het vorige jaar had Madurodam op 14 augustus 603.159 bezoekers. Thans hebben reeds 790 487 personen Madurodam bezocht. Niet alleen aan het koude weer dankt Madurodam dit record aantal bezoekers, doch ook aan de aanwinst van dit jaar: het Binnenhof met de gouden koets. Franse politie arresteert twaalf Spanjaarden De Franse politie heeft gisteren be kendgemaakt dat zy twaalf Spanjaar den heeft gearresteerd op verdenking van delname aan een overval op Spaans grondgebied. Zoals bekend hebben Spaanse ballingen woensdag vergeefs ge tracht een elektrische centrale te Orbai- ceta in Spanje onklaar te maken. De ballingen zouden uit Frankrijk Spanje zyn binnengedrongen. Naar één man wordt nog gezocht. Apparaten fabriek door het vuur getroffen (Van onze Utrechtse correspondent) Een gevaarlijke brand heeft gisteravond tussen half zes en zeven uur de bewoners van de Zwaansteeg te Utrecht, tussen de Oude Gracht en de Springweg, angstige ogenblikken bezorgd. In de appara- tenfabriek „Inka-Sauerwein's Export" bracht een felle brand deze hele buurt van stokoude, op elkaar gepakte huizen en pakhuizen in rep en roer. De vlammen dreigden over te slaan op huizen aan de Oude Gracht en enkele bewoonde, doch onbewoonbaar verklaarde woningen aan de Zwaansteeg. De brandweer rukte onmiddeliyk met veel materiaal uit maar werd zeer ge handicapt door het feit dat men alleen door de Zwaansteeg met het bluswater de vuurhaard in een soort laboratorium kon bereiken. De vlammen vernielden het huisje van het bejaarde echtpaar J. Werner, dat boven deze bedryfsruimte is gelegen. Vele andere huizen ln de Zwaansteeg kregen waterschade. Nerveus trachtten de bewoners, vaak bestaande uit kin- derryke gezinnen, hun huisraad door het nog geen anderhalve meter brede slopje naar veiliger oorden te brengen. Later kon de brandweer aan de Oude Gracht door de gebouwen van enkele grote bedryven slangen achter de gevel- ry brengen, waardoor het blussingswerk met meer succes kon gebeuren. Uiteinde- lijk waren op de plaats van de brand twee lagedrukspuiten, één nevelwagen, een ladderwagen en een commando auto. Met zeven stralen werd het vuur bestreden. Burgemeester De Ranitz van Utrecht, die op punt van vertrek stond voor een reis naar Zwitserland, kwam Handelden de dieren in Aix-en-Provence in opdracht van een schatrijke maniak? 1 uur voor zyn vertrek nog naar de brand. Het vuur is begonnen in de werk plaats waar chemicaliën gebruikt wer den om aggregaten voor ijskasten In onder te dompelen. De bedryfsleider van de Inka, de heer H. J. van Beest uit Haarlem, was daarmee bezig toen plot seling een steekvlam ln de richting van een bak met chemicaliën de boel in brand zette. De aanwezigheid van cellu- loselak en enkele flessen butagas, zuur stof. zwavelzuur en andere stoften maakten zyn bluspogingen onmogeiyk. Om het eigen leven te redden moest de heer Van Beest vluchten. De nablussing duurde nog lange tyd voort. Men nam geen enkel risico in deze oude, zeer brandbare buurt. Veel waterschade kregen de huizfn Zwaansteeg 14 en 14 bis, waar resp. de families D. van Leusden en A. NQhoff wonen. Hun onbewoonbaar verklaarde huisjes liggen tegen de fabriek van de N.V. Inka. Dit bedryf, is verzekerd voor f 150.000, vermoedelijk een ontoereikend bedrag. Een groot aantal onderdelen voor koelkasten, plasticbakken en dia- dozen moet verloren zyn gegaan. (Van onze Parijse oorrespondent) De opzienbarende diefstal van acht prachtige doeken van Cézan- ne van een tentoonstelling in Aix- en-Provence is nog volkomen onopgehelderd. De politie rekent met een drietal mogelijkheden: de dieven zullen zich via anonieme brieven in verbinding stellen met de verzekeringsmaatschappijen om het eens te worden over een losgeld; de doeken kunnen in stukken wor den gesneden in een poging om fragmenten kwijt te raken: in dat geval zal het verlies onher stelbaar zijn; de dieven hebben in opdracht ge handeld van een schatrijke maniak, die de doeken voor zich alleen wil hebben. Van alle schilderijen diefstallen uit de laatste maanden zyn de volgende de belangrijkste: 10 februari 1960: drie tekeningen van Buffet ontvreemd uit een villa in Nice, waarde 2 300.000 oude franken. 23 maart 1960: zeven doeken, o.a. van Modigliani. Picasso. Utrillo en Vla- minck. gestolen uit het museum van Menton, waarde 20 miljoen oude fran ken. 1 april 1960: collectie van de schilder Francis Roux ontvreemd uit de Oolombe d'Or in St. Paul-de-Vence. Waarde 400 miljoen ol. 16 april 1961: diefstal van doeken, eveneens in St. Paul-deVence eigendom van een Parijse collectioneur, waarde 800 miljoen o.f. 16 Juli 1961: Jnbraak in het museum van de Annonciade in Sint Tropez, waarde 1 miljard o.f. waarvan de dieven de sleutel hadden. 1 augustus 1961: inbraak ln Antibes, waar de Galerie Arts de France werd leeggehaald, waarde 20 miljoen o.f. Conservatrice slaapt niet Israëliërs gingen vandaag ter stembus In Israël zijn vandaag algemene ver kiezingen gehouden, twee jaar voordat zy grondwetteiyk zijn vereist. Politieke waarnemers verwachten geen grote ver anderingen. De verkiezingen zyn een gevolg van politieke twisten die hun oorzaak von den in tegenstellingen ln de Mapal. de party van premier Ben Goerion. De Ma- pal is met 52 van de 120 zetels van de Knesseth (het parlement) voor de vor ming van een regering mede 'aangewezen op andere partijen. De drie coalitiegeno ten stelden echter als voorwaarde voor hun verdere medewerking dat de Mapal Ben Goerion zou laten vallen. Het gevolg was dat de geschillen m de Mapal zo goed mogelijk, werden bygelegd en dat ieder zich om „de oude" schaarde. De regering had geen alternatief dan verkiezingen uit te schryven. Het gevaar bestaat echter, dat zich geen wezeniyke veranderingen zullen voordoen, dat de kabinetsformatie moeiiyk en van range duur wordt en dat de verkiezingen in feite vergeefs zullen zyn. Ben Goerion verwacht echter dat zyn party 61 zetels zal kunnen behalen en hy richtte daarop dan ook zyn campag ne. By de vier vorige verkiezingen, in 1949, 1951, 1955 en 1959 behaalde de Ma pal 48, 50, 45 en 52 zetels. De „onbekende factor" is het op het politieke toneel verschynen van een meer sinds zaterdag ^m"n' d" worden Zonneschijn GK met volle teugen 1/1 literfles f6.95 (exci. statiegeld) Het proces-Eichmann heeft totnutoe 114 zittingen gevergd van in totaal 393 uur. Het begon op 11 april en heeft iets langer dan vier maanden geduurd. Van de "114 zittingen had het O.M. er 94 en de verdediging er 20 nodig. Het officiële verslag van de zittingen, in het Hebreeuws gesteld, omvat 3.498 bladzijden, ongeveer 1.250.000 woor den. Er zijn in totaal in de rechtszaal 111 getuigen gehoord, die ver klaringen in zes talen aflegden. Bovendien zijn in het buitenland nog 16 getuigen gehoord. Bij de rechtbank zijn 1.543 documenten ingediend en wel 1.434 door het O.M. en 109 door de verdediging. Rond 68.000 mensen zijn tijdens het proces tot het gerechtsgebouw toegelaten. In een naburige zaal hebben 78.000 mensen delen van het proces op het televisiescherm gevolgd. Angst-psychose Het hoofd van de dienstbescherming bevolking van de Amerikaanse stad Las Vegas, Carlton Adair, heeft voorgesteld een militie van 5.000 man op te richten „in verband met de mogelykheid dat oorlogsvluchtelingen uit Californië Neva da als een zwerm sprinkhanen zullen overstromen". Het blad „Time" schrijft, dat de be zitters van schuilkelders die bescherming bieden tegen radio-actieve neerslag zich wapens aanschaffen om personen die in gevai van nood ook een plaatsje in de kelder willen, buiten de deur te houden. Een inwoner van Chicago, wiens schuilkelder nog niet eens gereed is, wil een machinegeweer kopen „om de buren buiten de deur te houden wanneer de bom valt". Charles Davis, een inwoner van Austin, Texas, heeft vier geweren met telescoop vizier. een revolver en een traangasge weer opgeslagen. De geweren en de re volver zijn bestemd om zijn kelder regen indringers te verdedigen wanneer hij reeds binnen is, het traangasgeweer is om hen er uit te jagen wanneer zy voor hem de kelder bereiken. voor de pers" Gisteren verklaarde Eichmanns ver dediger, dr. Servatius, ten aanzien van de misdaden tegen het joodse volk, dat de joodse staat nog niet bestond toen zy bedreven werden. Er kunnen dus geen misdaden tegen deze staat zijn gepleegd. Eichmann had volgens dr. Servatius niets te maken met het voor komen van zwangerschap onder de jo den. Eichmanns plaatsvervanger, Gun ther, moest speciaal door Himmler met deze zaak zijn belast. Niet bewezen was dat Eichmann sterilisatie van vrouwen in kampen en getto's zou hebben be volen. Wat betreft het geesteiyk en licha- meiyk nadeel, berokkend aan miljoe nen joden, zei Servatius, dat de gede porteerden niet door beklaagde werden aangewezen, maar op grond van een wet waaraan hy part noch deel had. De concentratiekampen ressorteerden niet onder Eichmann. Het vergassen noemde dr. Servatius, evenals de sterilisatie, een medische aangelegenheid. Op de vraag van rech ter Halevi of Servatius hier geen ver gissing maakte, zei de verdediger: „Voor zover het ter dood brengen door medici werd voorbereid was het een medische zaak". Overdrijving Servatius beweerde dat er geen do cument is waaruit samenwerking tus sen verdachte en de administratie van de kampen blijkt. Eichmann had geen invloed op de gang van zaken in de kampen. Wat de samenwerking met „Einsatzgruppen" in Polen betreft, al dus de verdediger, is de openbare aan klager uitsluitend afgegaan op het ge tuigenis van een vroegere ondergescnik- te van Eichmann. majoor Wisliczeny. Daar deze is veroordeeld omdat hij be trokken is geweest by het doden van joden, kan volgens de verdediger zyn getuigenis niet worden aanvaard. De getuigen a charge, die zelf slacht offer van de Duitse maatregelen zyn geweest, hebben volgens Servatius mis schien hun herinneringen verward met wat zy later gelezen of gehoord heb ben. „Dit is een menselijke zwakheid". De Duitse rechtbanken hadden ook al opgemerkt dat zulke getuigen tot over- dryving neigden Zy, die getuigenverklaringen A de charge hadden kunnen afleggen, had den dit niet willen doen, omdat zy wel licht door het lawaai dat de pers over deze zaak had gemaakt, bang waren geworden. Servatius noemde deze perscampagne „het duidelykste voorbeeld van minach- By het grote proces in Neurenberg i ting van de rechtbank. De campagne hebben beklaagden en getuigen wel veel had de verdediging grote moeilyklieden moeite gedaan om de bewering ingang bezorgd" te doen vinden dat Hitier Eichmann Servatius keerde zich tegen de stel- persoonlyk met de uitroeiing van de ling van de openbare aanklager, V Joden had belast, maar dat is niet be- Eichmanns eigen getuigenis „een hoop wezen, aldus de verdediger. I leugens" was. Eichmann had van het eerste ogenblik af getracht elke vraag duidelyk te beantwoorden. „Misdadige opzet ontbrak" Servatius betoogde voorts dat Eich mann niet beschouwd kon worden als medeplichtige, daar de misdadige opzet by hem ontbrak. De misdaden, die de beklaagde zijn toegeschreven, zyn slechts een onderdeel van een groter ge De conservatrice, mevr. Martial Sal- mé heeft sedert zaterdagmorgen, toen de diefstal ontdekt werd, niet meer gesla pen. „De had", vertelt zy, „de kans van myn leven om 80 schilderyen, tekenin gen en aquarellen van Cézanne in mijn museum te verzamelen. De schil deryen waren normaal verzekerd. Als het gaat om schilderyên uit musea ver zekert men nooit voor de maximale waarde, zyn het daarentegen particu liere bezittingen, dan verzekert men voor .de werkeiyko waarde en die is zeer hoog. Bovendien had ik aan het commis sariaat van politie in Aix om extra be scherming gevraagd en die kreeg ik: twee gewapende agenten waren er dag en nacht. Ik meen dus dat ik alle voor zorgsmaatregelen heb genomen en bo vendien sliepen myn man en ik vlak naast de zalen waar de schilderyen hin gen". Aanvankelijk meende de politie, dat de dieven via de voorgevel naar binnen wa ren gekomen, maar dat uitgangspunt WIPBPP, heeft men laten vallen srderi bekend heel en er kon geen samenzwering heb- geworden is. dat In het museum dag en ben bestaan tussen een superieur, die nacht een zolderraam open stond voor een bevel gaf en een ondergeschikte ventilatie. Vermoedelijk is dit raam die het opvolgde. Het O.M. «as er niet ïoor de dteven de )n. en ultsa„g ge- In geslaagde te bewyzen dat Eichmann weest Doch dit int,re,seert de politie de sleutelfiguur was geweest b(J de ver- op hpt „s,nb||k mind,r; mrn wl, snc| delging van de joden. Servatius stelde verder, dat de Geal lieerden slechts voor een beperkte tyd het principe hadden aanvaard, dat het opvolgen van bevelen geen geldings kracht heeft by de verdediging van oorlogsmisdadigers. In Engeland en de VB. kon men tot 1944 een beroep doen op een bevel van hogerhand. En na de processen van Neurenberg had men de ze bepaling weer in de wetboeken van strafrecht opgenomen. Weliswaar werd de vernietiging van de joden door de nazi's beschouwd als een misdaad zonder precedent in de ge schiedenis van de mensheid, maar in het verleden en in de „moderne tyd" waren er meer massamoorden gepleegd. En deze worden niet beschouwd als pu blieke misdaden, maar als politieke aan gelegenheden, aldus Servatius. Onrust op de tribune Aan het slot van zijn rede zei Servatius: dit proces is niet be doeld als wraakneming tegen de verdachte. Zijn veroordeling kan niet dienen als boetedoening voor de gruwelen, tegen de joden be gaan, maar alleen als een waar schuwingsteken voor de komende tijden. Wij vragen daarom om zelfbeheersing en menselijkheid. Bij deze woorden werd het onrustig op de publieke tribune. Hier en daar hoorde men gedempte kreten van verontwaardiging. Servatius ging echter verder: moge er een vonnis geveld worden, dat Salomo waardig is, een vonnis, dat de wereld de wijsheid van het joodse volk toont. En zich tot de rechters endend zei hij: ik stel voor, dat U het dossier-Eichmann sluit. van Justitie Pln- has Rosen. Zy zyn een samensmelting van de vroegere Progressieve party en ae Algemene Zionisten, die in de Knesseth zijn vertegenwoordigd met resp. 6 en 8 zetels. Zy heeft de steun van nlet-socla- listische progressie ven, intellectuelen en bepaalde zakengroepen. De derde grote party van Israël is de ultra-nationalistische, extreem-reentse Heroet, geleid door de vroegere comman dant van de Irgoen Zwai Leoemi, Mena- hem Belgin. De Heroet, die 17 zetels heeft, wierp zich voor de verkiezingen van 1959 op als de party, die de kern kon worden van een regeringscoalitie zonder de Mapai. Thans schynt zy deze illusie te hebben laten varen. AA-landen over de kwestie - Algerije Negenentwintig Afrikaanse en Azia tische landen hebben secretaris-gene raal Hammarskjöld verzocht de kwestie- Algerye op de agenda van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties te plaatsen. Het behoort tot de „voortdurende ver- antwoordeiykheid" van de volkerenor ganisatie bij te dragen tot de oplossing van het probleem-Algerije in overeen- i stemming met de verlangens van het mogelijk achter de dieven aan, om te Algerijnse volk en iedere internationale voorkomen dat de gestolen doeken de weg wrijving die een bedreiging van de we- op gaan naar Zuid-Amerika, waar ver- reldvrede vormt weg te nemen, zamelaars alles opkopen tegen goud, zon- De Afro-Aziatische landen stellen der zich veel om de herkomst van de I Frankrijk verantwoordeRjk voor het af- kunstschatten te bekommeren. I breken van de onderhandelingen. Ais brief te verzenden: Het LEIDSCH DAGBLAD gaat met U mee deze bon duidelijk ingevuld aan ons toezendt. HUIS ADRES: Naam: Straat: wanneer U No. Woonplaats: Bezorging w gewoon onder adresstrook Betaling Kwartaal Maand Week abonnee abonnee abonnee Doorhalen wat niet van toepassing is. VAKANTIEADRES p. a Straat: .No. Te: Eerste dag van toezending: Laatste dag van toezending: ALLE gegevens invullen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 4