RODE BLOKKADE VAN
GRENS IN BERLIJN
Werken van Cézanne in
Zuid-Frankrijk gestolen
Westelijk protest in voorbereiding
WEERBERICHT
yiuchtkans was veiligheidsklep
voor Oostduitse spanningen
Ondanks veiligheidsmaatregelen
acht prachtige doeken spoorloos
KRACHTIGE OPVOERING
PRODUKTIVITEIT GEWENST
Instelling toporgaan noodzaak
Slotpleidooi
van Servatius
(9ur/ Qii
teuws
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 14 AUGUSTUS 1961
No. 30425
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: EL A. EL van Dlshoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f255 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
SCHENDING VIER-MOGENDHEDENOVEREENKOMST
(Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma)
De leider van communistisch Oost-Duitsland heeft het bankroet van
zijn regime trachten te bemantelen door een flagrante schending van de
vier-mogendhedenovereenkomst over Berlijn, gisterochtend vroeg heeft
de Oostduitse overheid de grens tussen Oost- en West-Berlijn door
een versperring van prikkeldraad gesloten. Oostduitsers en Oostber-
lijners worden slechts doorgelaten op vertoon van een speciale pas,
Westduitsers en Westberlijners kunnen de versperring vrij passeren.
Er komen geen Oostberlijners meer in het Westelijk stadsdeel werken
en Oostduitsers mogen zelfs niet meer in Oost-Berlijn komen tenzij
voor hun arbeid. Het railverkeer tussen beide stadsdelen is goeddeels
gestaakt, maar het verkeer tussen West-Duitsland en West-Berlijn is
onbelemmerd. Moskou en Pankow (waar het Oostduitse regime zetelt)
hebben hun schending van de internationale overeenkomsten dus
beperkt tot het hoognodige. Maar deze inbreuk wordt achter het ijzeren
gordijn toch blijkbaar opgevat als een toetssteen voor de Westelijke
vastbeslotenheid om niet aan de rechten in West-Berlijn te laten tornen.
Volgens Reuter zullen Amerika, Frankrijk en Engeland bij de Sowjet-
Unie protesteren tegen de afgrendeling. Gisteravond verklaarde bur
gemeester Brandt van West-Berlijn, dat in de loop van de dag van
gisteren toch nog achthonderd vluchtelingen West-Berlijn hadden
kunnen bereiken langs „geheime wegen", door ruïnes en tuinen.
De rechtstreekse oorzaak van de afgrendelingsmaatregel is de massale vlucht
uit Oost-Duitsland. Deze vlucht is in feite een voortzetting van het opstandig
proces in de Oosteuropese satellietlanden, dat in juni 1953 met de revolutie op de
Stalinallee, dat in 1956 in Polen leidde tot de liberalisering door Gomoelka en
even later tot de Hongaarse tragedie. De huidige uittocht uit de D.D.R. was ook
een opstand, alleen een opstand door de vlucht!
Een van de redenen, die het communistische blok hebben genoopt tot een
betrekkelijk lang uitstel van het afgrendelen van de sectorengrens was, dat de
vluchtkans een veiligheidsklep vormde. De spanningen, die daardoor een uitweg
zochten zouden in de D.D.R. zelf tot een ontploffing kunnen leiden. Het is niet
uitgesloten, dat dit alsnog gebeurt. Dat zou paradoxaal genoeg een ramp
zijn voor het Westen, vermoedelijk de enige gebeurtenis, die werkelijk tot een
derde wereldoorlog zou kunnen leiden.
de rest van de wereld te laten zien wat
men in het Oostblok onder vooruitstre
vendheid verstaat staan gevaren, die de
grootste omzichtigheid vereisen. De
werkelijke crisis is verplaatst van West-
Berlijn naar Oost-Berlijn. waar het
Westen uiteraard nauwelijks invloed uit
kan oefenen. En er kunnen nog meer
desperate daden volgen.
Totaal faillisseiaent
van Ulbricht
Zeker zit er voor het Westen winst
in het totale, morele en politieke faillis
sement van Ulbricht, dat niet werkelijk
verhuld wordt door in elkaar geflanste
resoluties, waarmee de Volkskammer en
de „volkseigen" bedrijven zijn wan-
hoopsterreur heten te ondersteunen.
Tegen zijn arbeiders- en boerenstaat
wordt namelijk een verschrikkelijk
requisitoir uitgesproken door de beroe-
penlijst van de vluchtelingen in Marien-
felde: voor 95 procent arbeiders en
boeren!!!
Maar tegenover de Westelijke kans om
Ernstig ongeluk op
Rijksweg Oegstgeest
Ter hoogte van Veldheim op Rijksweg
4. een driebaansweg, in Oegstgeest is
vanmorgen omstreeks half negen een
zeer ernstig ongeluk gebeurd. Een be
stuurder van een Renault 4, die in de
richting Amsterdam reed, passeerde een
V.W.-bestelwagen. Op dat ogenblik week
ook de Volkswagen naar links uit, zodat
óe bestuurder van de Renault 4 op de
derde baan moest gaan rijden. Uit
tegenovergestelde richting naderde een
Dauphine
De 29-jarige automobilist van de Re
nault 4 uit Naarden remde krachtig en
werd uit de wagen geslingerd. Hü viel
voor de wielen van de Volkswagen, werd
overreden en aan een haak. die zich
aan de achterzijde van de auto bevond,
ongeveer twintig meter meegesleurd.
Levensgevaarlijk gewond werd het slacht
offer naar het Academisch Ziekenhuis
in Leiden overgebracht.
De onbemande Renault schoot de
berm in en kwam daar in botsing met
de Dauphine. Beide auto's werden aan
de voorzijde ernstig beschadigd.
BUIEN
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond: Veranderlijke bewolking met
op de meeste plaatsen enkele buien.
Matige tot krachtige wind tussen zuid
west en noordwest. Aanhoudend koel.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
15 augustus
Zon op- 5.23 uur; onder: 20.05 uur.
Maan op: 9.25 uur; onder: 21.45 uur.
Hoogwater te Katwijk aan Zee te 5.27 en
17.49 uur. laagwater te 1.25 en 13.36 uur.
STRAND VERWACHTING
VOOR MORGEN
(Van een weerkundig medewerker)
Sombere en teleurstellende zondag
bracht overdag in Hoek van Holland tot
Bergen 1 tot 2 mm, Den Helder 12 mm.
Texel 8 mm, Vlieland 15 mm neerslag. I
Ook morgen wisselvallig met opklarin-
gen en enkele buien. Een te koele vrij
krachtige westenwind. Overdag 17 tot
18 graden. Zeewater 17 graden. Vooruit
zichten; onstabiele westelijke lucht
stroom.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
Troosteloos
Berlijn ontwaakte vanochtend onder
een troosteloze motregen, die neerdruipt
over de versperringen, die Oost en West
van elkaar scheiden. Nadat zich gister
avond bü de Brandenburger Tor inch
denten hadden voorgedaan, die een
moment uit de hand dreigden te lopen,
hebben de Oostduitsers de bewaking van
de sectorengrens nog verscherpt. In de
grijze straten van Oost-Berlijn staan nu
ook tanks van de Volksarmee, Russische
T-34, hun lange lopen naar het Westen
gericht. Maar de stad is rustig, de men
senmassa die zich gisteren bjj de grens
overgangen verzamelde, is vandaag aan
het werk gegaan. Behalve dan de 50.000
grensgangers die de weg naar hun werk
in West-Berlijn afgesneden zien! De
Westberlijnse ochtendbladen hadden
zes tot acht pagina's advertenties van
grote bedrijven, die om nieuw personeel
vragen.
De grootste spanning heerste gister
avond aan de Brandenburger Tor. waar
een menigte van 30.000 Westberlijners
zich verzameld had. Zij moesten toezien
hoe Vopo-commando's met de bajonet
op het geweer de Oostberlijners tot
Unter den Linden terugdreven. De
Westberlijners. van wie sommige fakkels
droegen, zongen het Westduitse volks
lied „Eenheid, recht en vrede" en hieven
spreekkoren aan: „Berlijn blijft vrij".
„Hang Ulbricht op". Toen de massa
Westberlijners begon op te dringen,
openden de Vopo's de kranen van hun
waterkanonnen, gepantserde voertuigen
met grote watertanks, die in Oost-
Duitsland worden gebruikt om relletjes
de kop in te drukken. Maar een Oost-
berlijnse jongen kon van dat moment
gebruik maken om tussen de Vopo's
door te slippen en voor zijn leven te
rennen. Hij haalde de overkant waar hij
door de Westberlijners met stormachtig
gejuich werd ontvangen.
Incidenten
Geleidelijk aan druppelen er ook be- j
richten door over locale incidenten die
zich gistccn langs de sectorengrens
voordeden. Een Oostberlijner, die het
geweer van een Vopo had afgepakt,
kreeg op Westberlijns gebied een bajo
netsteek van een achtervolger. Hij ligt
nu in een Westberlijns ziekenhuis. Bij
de Warschauer Briicke werd een groep j
protesterende Oostberlijners met ge-
weerkolfslagen uiteen gejaagd. Een
Vopo. die zich op Westberlijns gebied
waagde, werd door een menigte West
berlijners neergeslagen. Elders joegen
Vopo's een groep jonge Westberlijners,
die tot aan het prikkeldraad was opge
drongen. met traangas, knuppelslagen
en oefenhandgranaten uiteen. Een half
uur later schoten Vopo's een Oostber
lijner neer die probeerde te vluchten.
Tot laat in de avond moest de volks-
politie in Oost-Berlijn steeds meer pro
testerende groepen Oostberlijners met
gummiknuppels en kolfslagen uiteen
jaren.
Tot zover onze reisredacteur.
Nehroe niet optimistisch
Premier Nehroe van India is van
mening, dat „om een kwestie als Berlijn
oorlog zal worden gevoerd, moeilijk
aanvaardbaar". In een interview met het
Indiase blad „Link" verklaarde hij. dat
een derde wereldoorlog niettemin nader
bij is gekomen „omdat beide partijen
aan him eigen gevangenis bouwen" door
verklaringen af te leggen waarvan zij
moeilijk terug kunnen komen.
Nehroe zei er niet aan te twijfelen,
dat de komende weken of maanden
onderhandelingen zullen worden ge
voerd. „Maar wat thans gebeurt maakt
de besprekingen die waarschijnlijk in de
nabije toekomst zullen worden gehouden
moeilijker". De Indiase premier zal,
wanneer hy deze herfst bezoeken aan
Moskou en Washington brengt, „waar
schijnlijk enkele suggesties doen".
Wat afgesproken werd
Op 5 juni 1945 besloten Amerika,
de Sowjet-Unie, Engeland en
Frankrijk het volgende:
1. Berlijn samen te besturen;
2. Mensen en goederen vrij in
de stad te laten circuleren;
3. de bevolking te laten werken
waar zij wilde;
4. verkeer van mensen en goe
deren tussen Oost-Duitsland
en geheel Berlijn toe te laten;
5. geen militair optreden van
Duitsers in de stad toe te
staan.
Het bovenstaande toont aan. dat
de afgrendelingsmaatregelen een
schending van deze overeenkomst
is.
Vervolg op pag. 2
gulden
gewapende agenten door dg zalen, de
bewaking in het omliggende park ver
sterkt was met politiehonden. De con
servatrice van het museum, mevr. Mar
tial Salme, sliep met haar man in het
museum en de concierge woont met zijn
gezin bij de ingang.
Y17««»..rl.rv1A t^t OA van twee met automatische pistolen
tt aai CIC AU lOl £d\3 gewapende agenten door de zalen, de
miljoen
(Van onze Parijse correspondent)
In Aix-en-Provence, waar Cézanne
geboren is, zijn acht schilderijen
van deze meester ontvreemd. Van
de daders is geen spoor te beken
nen.
In de stad werd sedert eind juli
een expositie van doeken van
Cézanne gehouden. De tentoon
stelling was ondergebracht in een
18-de eeuws gebouw, dat bekend
staat onder de naam van Pavilion
Vendöme. Uit alle delen van de
wereld waren voor deze expositie
doeken afgestaan, o.m. uit Enge
land, New York, Zürich en het
Louvre in Parijs. Tot de gestolen
doeken behoort het beroemdste,
.,De kaartspelers." eigendom van
het Louvre in Parijs. Daar het
museum van het Louvre zondag
gesloten was, kon men nog geen
nadere inlichtingen krijgen.
In verband met de talrijke schilde-
ryen-diefstallen van de laatste tijd aan
de Middellandse-Zeekust, waren rondom
het Pavilion Vendóme in Aix-en-Pro-
vence uitgebreide veiligheidsmaatregelen
genomen. In het naburige park werd
dag en nacht gewaakt, terwijl in de
zalen zelf gewapende bewakers geregeld
de ronde deden. In de nacht van zater
dag op zondag bij de laatste ronde
hingen alle schilderijen om één uur nog
op hun plaats. Maar toen de bewakers
zondagmorgen om negen uur verschenen,
werden acht doeken vermist. De ramen
stonden open.
De dieven kunnen met de gestolen
doeken niets beginnen, want nergens op
de -wereld zal een koper te vinden zijn.
De waarde van de schilderijen die alle
verzekerd zijn, wordt geschat op 1 tot
2 miljard oude franken (tien tot twintig
miljoen gulden).
Dat deze schilderijendiefstal bepaald
niet te wijten is aan achteloosheid be
wijst het feit, dat, behalve patrouille
Zwijgend staren Oostduitsers
langs de sectorgrens naar de zwaar
door Vopo'sbewaakte versper
ringen, die de poort naar het vrije
westen afsloten.
De tentoonstelling bestond uit 19 teke
ningen, 19 aquarellen en 22 doeken van
Cézanne, die ook in Wenen hebben ge
hangen. De expositie in Aix-en-Provence
zou tot 15 augustus duren. De gestolen
doeken zijn: De kaartspelers (het Lou
vre) Portret van Marie Cézanne, een
zuster van de meester (museum Sint
Louis, VS) Stilleven van schapebouten
(museum van Zürich); Landschap bij
Aix (van een Nederlandse verzamelaar);
Spiegelingen in het water (Italiaanse
verzamelaar uit Milaan); Vanitas aux
cranes de mort (verzamelaar uit Zü
rich) Stilleven met theepot (museum
van Cardiff)Zittende boer (verzame
laar uit New York.
S.E.R. adviseert
De S.E.R. heeft de staatssecretaris van Economische Zaken desge
vraagd geadviseerd het daarheen te leiden dat deS.E.R. het centrale
produktiviteitsbeleid onder zijn verantwoordelijkheid neemt.
De S.E.R. is o.m. tot de conclusie gekomen, dat het gewenst is de
activiteiten tot opvoering van de produktiviteit krachtig en op zo breed
mogelijk terrein blijvend voort t^ zetten of alsnog verdere initiatieven
daartoe te nemen. De raad is van oordeel, dat het bedrijfsleven de
primaire verantwoordelijkheid draagt voor de opvoering van de
produktiviteit. Ook de overheid heeft echter, als uitvloeisel van de
zorg voor het algemeen belang, in dit opzicht verantwoordelijkheid. De
verantwoordelijkheid van het bedrijfsleven brengt, naar het inzicht van
de S.E.R., mede dat het in al zijn geledingen zoveel mogelijk activitei
ten op het gebied van produktiviteitsverhoging ontplooit en zelf waar
mogelijk de nodige middelen bijeenbrengt. De raad meent, dat de
bedrijfschappen in het bijzonder geroepen zijn om de bevordering van
de produktiviteit in de bedrijfstak ter hand te nemen.
Leden van de Oostduitse volks-
politie bij rollen prikkeldraad aan
de sectorgrens, waar gisteren
nieuwe versperringen aangelegd
werden.
Voorts is de raad van oordeel dat in
het kader van brede activiteit tot ver
hoging van produktiviteit behoefte blijft
bestaan aan een beleidsorgaan op na
tionaal niveau dat in het bedrijfsle
ven propagerend, stimulerend en coör
dinerend wêrkzaam kan zijn. De raad
dient dit centrale produktiviteitsbeleid
onder zijn verantwoordelijkheid te ne
men. de uitoefening daarvan op te dra
gen aan een commissie van de raad
en de kosten verbonden aan dit centrale
beleid voor zijn rekening te nemen.
De verantwoordelijkheid van de over
heid brengt, naar het inzicht van de
raad, mede dat in de gevallen waar geen
middelen voor nuttige produktiviteits ac
tiviteiten bijeen komen omdat onzeker
heid omtrent resultaten bestaat, van
overheidswege gelden beschikbaar wor
den gesteld.
Naar de mening van de SER dient
voorhands telkenjare een bedrag van
tenminste een miljoen gulden door de
overheid ter beschikking te worden ge
steld.
In de lijn van de aanvaarding van
de verantwoordelijkheid voor de verbe
tering van de produktiviteit door het
bedrijfsleven ligt de erkenning dat de
SER in deze aangelegenheid een taak
heeft Het bestaan van dit toporgaan
van het bedrijfsleven biedt de moge-
De verdediger van Adolf Eichmann is
vandaag zijn slotpleidooi begonnen. Dr.
Servatius zei. dat het openbaar ministe
rie zijn aanklacht „op zand had ge
bouwd". Na het slotpleidooi zal de zitting
irschijnlijk verscheidene weken wor
den verdaagd alvorens er uitspraak
wordt gedaan.
Dr. Servatius zei, dat het openbaar
ministerie het ten onrechte voorgesteld
heelt alsof uitsluitend Eichmann ver
antwoordelijk was voor de maatregelen
tegen de joden. Zijns inziens is het open
baar ministerie er niet in geslaagd aan
nemelijk te maken dat de SS, de SD
en dt Gestapo misdadige organisaties
waren, zodat alleen het lidmaatschap
ervan al een misdaad was.
„Dit is precies wat Hitler deed:
iemand tot misdadiger verklaren zonder
enig bewijs", aldus de verdediger.
Wat de misdaden buiten het eigenlijke
Duitsland betreft waarvan Eichmann
wordt beschuldigd, zei Servatius, dat de
Israëlische wet inzake bestraffing van
oorlogsmisdadigers alleen het volk van
Israël als benadeelde partij noemt. Het
betrof hier echter „buitenlanders, zoals
Polen, Slowenen, zigeuners en de kinde
ren van Lidice".
lijkheid aan het bedrijfsleven zelf de
kosten te dragen van een centraal or
gaan dat het produktiviteitsstreven in
verscheidene richtingen stimuleert. De
raad kan de nodige gelden bijeenbren
gen door verhoging van het aantal op
centen dat hij heft op de bijdragen
van het handelsregister.
Jonge echtgenote bij
antobotsing gedood
Zaterdagavond is op de Helderseweg
langs het Noordhollands Kanaal in de
gemeente Bergen een verkeersongeluk
gebeurd, waardoor de 21-jarige mevrouw
SchramaVan den Berg uit HiJlegom
om het leven is gekomen en vijf per
sonen zijn gewond.
De heer Schrama reed met een snel
heid van ongeveer 100 km. in de rich
ting Den HeldeT en moest plotseling
remmen voor een tegenligger, bestuurd
door een fotograaf uit Alkmaar, die een
voov hem rijdende auto wilde inhalen.
De heer Schrama remde krachtig. Zijn
auto kwam dwars op de rijweg te staan
en werd aangereden door een auto be
stuurd door een automobilist uit Zaan
dijk.
De heer Schrama en zijn echtgenote
werden uit de auto geslingerd. Mevrouw
Schrama werd zwaar gewond naar het
Centraal Ziekenhuis te Alkmaar ver
voerd. waar zij aan de gevolgen is
overleden. Het echtpaar was drie maan
den getrouwd.
De heer Schrama is met enkele ge
broken ribben in het St.-Elizabeth Zie
kenhuis in Alkmaar opgenomen. Twee
inzittenden van de andere auto. beiden
uit Zaandijk, werden met een hersen
schudding naar een ziekenhuis te Alk
maar vervoerd.. De andere twee inzit
tenden. een dame en haar 4-jarig
zoontje zijn in een ziekenhuis verbon
den en konden naar huis terugkeren.
Uit het Leidsch Dagblad van i
16 Aug. 1961:
Op de Tentoonstelling van t
Landbouw te Leeds waren 560
honden, verdeeld in 43 klassen. 1
Bij iederen hond was naam,
ouderdom en prijs, benevens den
naam van den inzender vermeld. 1
De duurste hond behoorde tot 1
de 3e klasse, die der Terriers, is 1
5Yz jaar oud en kost 5000.