Spoleto: belangrijkste
festival van Italië
Van randbrand en filmsla
Het schikken van bloemen
ONS WEKELIJKS FOTO-praatje
ZATERDAG 29 JULI
WEKELIJKS BIJVOEGSEL
PAGINA 2
Succesvolle wereldpremière
van Robbins' ballet „Events"
ONS MENU
VAN DE WEEK
beauty
products
(Van onze Romeinse correspondent)
Een dag na het Holland-festival eindigde te Spoleto het „festival
der twee werelden". Het succes is zo mogelijk nog groter geweest
dan in de drie voorafgaande jaren en „Spoleto" is nu ongetwijfeld
het belangrijkste festival van Italië en misschien wel van Europa.
Voor wie het niet heeft meegemaakt, is het moeilijk zich voor te stellen
hoe een stadje, dat zeker niet meer dan 50.000 inwoners heeft, eruit ziet wan
neer, zoalu op de laatste dag het geval was, er 30.000 gasten aanwezig zyn.
Natuurlijk ziet slechts een deel daarvan iets van het festival. Op die laatste
dag was er om twaalf uur een buitengewoon goed en zeer gevarieerd concert
van kamermuziek in het theater Caio Melisso, datdriehonderd zitplaatsen
heeft, ook al perst men er bij zulke gelegenheden 500 muziekliefhebbers in, van
wie velen moeten staan.
's Middags was er in de grote
schouwburg (1200 zitplaatsen, die door
bijgezette stoelen en staanplaatsen
worden vermeerderd tot 1500) de laat
ste voorstelling van de balletten van
Jerome Robbins en 's avonds de laat
ste van „Salomé".
In de kleine schouwburg gingen te
gelijkertijd twee slotvoorstellingen van
de „Albumbladen", een gemengd pro
gramma van „sketches", spirituals,
„Lieder", kleine balletten en kamer
muziek.
Alles was natuurlijk meer dan uit
verkocht, maar stellig hebben vele dui
zenden festivalgasten zich tevreden
moeten stellen met een bezoek aan de
kerken, musea en verdere monumen
ten van het stadje, dat rijk is aan
tempels en theaters uit de Romeinse
keizertijd en waar men de oudste, nog
gaaf bewaarde christelijke kerken van
Italië, kerken uit de vierde eeuw, kan
vinden.
Zulk een laatste dag, met al te veel
bezoekers uit Rome en Florence, is na
tuurlijk niet ideaal. Spoleto is aan
trekkelijker wanneer er juist genoeg
gasten zijn om de beide theaters te
vullen en ze waren gevuld bij alle 126
manifestaties van dit unieke festival.
Wie na het dagelijkse „cocktailcon
cert" en twee theatervoorstellingen, om
twaalf uur 's nachts vond dat hij nog
niet genoeg cultuur „tot zich had ge
nomen", kon altijd nog terecht in de
„experimentele bioscoop", waar iedere
dag een ander programma ging van
niet-commerciële Amerikaanse films,
films dus van het soort als „Shadows",
„Weddings and babies", „Pull my dai
sy".
Juist in dat programma van de ex
perimentele cinematografie lezen wij
een zin, die op sommige, maar natuur
lijk lang niet alle, manifestaties van
dit festival slaat: „Het „gebeuren" is
niet anders dan een stuk roestig ijzer-
draad waaraan de bloemen van een
feestelijke guirlande kunnen worden
opgehangen
Dit is wel een typische Spoleto-uit-
spraak, want Spoleto is voor een groot
deel een festival van „jongeren", van
frisse, nieuwe talenten. Zeker, Samuel
Barber, wiens opera „Vanessa" het
festival opende, kan men moeilijk Jong
noemen en Strauss' „Salomé" is ook
niet gisteren geschreven. Maar in zul
ke gevallen zijn dan toch de uitvoe
renden doorgaans jong.
De Herodes in „Salomé" was een
Amerikaanse neger, George Shirley,
misschien 25 Jaar oud, maar toch, en
terecht, reeds bekend ook buiten zijn
vaderland; en de dirigent, Thomas
Schippers, die tot de allergrootsten
moet worden gerekend (hij is zowel
aan het New York Philharmonic als
aan de Metropolitan Opera verbonden
en heeft in de Milanese Scala zo goed
als in het Bolshoi te Moskou lauweren
geoogst) is nog geen dertig.
Natuurlijk kunnen wjj niet ingaan
op alles wat het overrjjke programma
tc bieden had. Maar een uitzondering
moeten wij maken voor het ballet. In
1958, toen Menotti voor het eerst zijn
festival organiseerde, vormde de vice-
dlrecteur van het „New York City
Ballet", Jerome Robbins, een eigen
groep, de „Ballets U.S.A." met het doel
op te treden in Spoleto.
Behalve balletten, die tot het reper
toire van het „New York City Ballet",
behoren kwam hij met een wereldpre
mière voor Spoleto: „New York Ex
port: Opus Jazz". Het werd een ovel-
weldigend succes.
In 1959 verraste hij ons met een
groot ballet in vijf episoden, „Moves"
zonder een noot muziek of begeleiding,
van welke aard ook. In 1960 liet Rob
bins verstek gaan, om de eenvoudige
reden, dat hij langzaam werkt en
hoogstens een ballet per jaar maakt.
Maar dit jaar was Robbins weer pre
sent en Spoleto kreeg een derde we
reldpremière van hem: „Events". Dit
is een heel bijzonder ballet. Het pro
gramma, dat zeven keer werd her
haald (en natuurlijk steeds voor een
meer dan uitverkocht huis) gaf een
uitstekend overzicht van Robbins' ont
wikkelingsgang. We kregen „In
terplay" uil 1945, „The cage" uit 1951,
„Moves" uit 1959 en tenslotte „Events".
En het is een stijgende lijn.
Het programma geeft bij wijze van
toelichting op „Events" deze korte op
merking: „Een ballet dat handelt over
gebeurtenissen, pogingen en herne
mingen".
Verder wordt alleen vermeld, dat de
muziek werd gecomponeerd door Ro
bert Prince, die ook „Opus Jazz" op
zijn naam heeft staan (en ook dit
maal gaat het om jazzmuziek) en dat
Ben Shahn, een der belangrijkste fi
guratieve schilders van Amerika, de
decors heeft ontworpen.
„Events" Is een ballet van onze tijd,
van de jeugd van onze tijd, een jeugd
die uitbundig het leven liefheeft, naar
leeft onder de gestage bedreiging van
oorlog en vernietiging. Een verhalend
ballet is het niet, eer een aanduidend.
I)e grote vraagstukken van onze tijd
komen er in naar voren.
Eerst zien we een aantal jonge men
sen, die hun jeugd vieren, tegen een
achtergrond van wolkenkrabbers en
ver van de natuur toch wel gelukkig
Een scène uit „Events" van
Jerome Robbins: de rassenhaat.
zijn in hun wereldje van „blue Jeans",
„jukeboxes" en „rock 'n roll".
Maar in het tweede tafreel voelen
wij een dreiging. De onbezorgde we
reld van het begin is door een wazig
floers verduisterd en de bewegingen
der dansers hebben iets zoekends en
weifelends gekregen.
Nu komt een jonge neger, John Jo
nes, op het toneel en uit de hoogte da
len twee heel grote koppen neer, een
blanke en een zwarte. En we zien de
rassenhaat: de blanke jongens en
meisjes die de neger uitjouwen en wil
len weren uit hun kring, tot zij hem
tenslotte aanvaarden als een soort nar,
een kerel die met zijn vreemde dans
passen en zijn soepel bewegen de an
deren verstrooiing mag geven, maar
die gevaar loopt te worden gelyncht als
hij belangstelling toont voor blanke
vrouwen.
Geleidelijk raakt de blanke wereld
onder zijn bekoring en neemt het rit
me en de onsymmetrische bewegingen
van de zwarte over. Maar plotseling
ontlaadt zich de woede van de te lang
getergde neger, die allen bedreigt,
stoelen over het toneel smijt en een
oerkracht ontwikkelt waarvoor allen
terugschrikken. Maar weldra komen
de blanken terug en nu wordt de neger
gepaaid en gevleid. Als sportkampioen
wordt hij op schouders in triomf ge
dragen en tenslotte lijkt het of hij
opgaat in de gemeenschap der blan
ken.
Een nieuw probleem wordt gesteld.
De muziek krijgt een ernstig, religieus
karakter. Een gestyliseerd kerkraam
dient als verdere aanduiding.
Door wiegende, deinende bewegingen
wordt het gebed aangeduid en weldra
bereikt men een climax, waarbij de
mensenmenigte als 't ware een toren
vormt, de hemel afzoekt, vragend en
smekend. Grauwe figuren, steunend op
stokken herinneren aan de mismaak-
ten en blinden in de schilderijen van
Breughel. Zij willen een wonder af-
Het is helemaal niet nodig dat melk
In de warme zomermaanden gauw
zuur wordt, het gaat er alleen maar
om ze direct na ontvangst met de no
dige aandacht te behandelen. Dit wil
zeggen dat losse melk meteen opge
kookt moet worden, snel gekoeld (de
melkkoker in een teiltje met stromend
koud water zetten) en daarna op een
koele donkere plaats bewaard moet
worden. Melk gekookt in een dubbel
wandige melkkoker (dus au bain ma
rie) moet men na het koken over
doen in een ander vaatwerk, daar de
melk anders veel te lang warm blijft.
Melkzuurbacteriën kunnen zich in zo'n
lauwwarme omgeving snel vermenig
vuldigen wat het zuur worden van de
melk tot gevolg heeft. Flessemelk en
ook melkprodukten moeten daarom
ook op een koude en donkere plaats
worden neergezet. Een koelkast is na
tuurlijk ideaal, heeft men die niet,
dan kan men de flensen naast elkaar
in een emmer met koud water zetten
en er een schone theedoek over han
gen. De punten van de doek moeten
in het water hangen, want een voch
tige doek houdt de melk goed koel.
ZONDAG:
gevulde tomatenmandjes, kalfsfri
candeau, prinse6sebonen, aard
appelen, Bulgaarse yoghurt met
vruchten.
MAANDAG:
koud vlees, gebakken aardappelen,
sla, rijstebry.
DINSDAG:
ryst met paprika, uien en kaas,
bloemkoolsla, kersen.
WOENSDAG:
gebakken lever, aardappelen, andij
vie, open vruchtentaartjes.
DONDERDAG:
speklappen, snybonen op Oosten-
rykse wyze, aardappelcroquetten,
hangop met verse abrikozen.
VRIJDAG:
vissla of huzarensla, flensjes met
pruimencompóte
Onwetendheid, een tikje nonchalance, een dosis zorgeloosheid, het zijn alle
factoren, die de toch al voor kleinigheden zo gevoelige 8 mm film minder ge
slaagd maken dan hü zou kunnen zijn. Stofjes, krasjes en vingerafdrukken zijn
veel sneller op het materiaal aanwezig dan men ze kan verwijderen. De
fabrikanten van het lichtgevoelige 8 mm-bandje nemen alle mogelijke voorzorg
maatregelen om de film volkomen gaaf af te leveren, verpakt in hermetisch
afgesloten metalen doosjes. Geen spiertje licht is er bijgekomen, noch kan erbij.
Op het moment dat de smalfilm zijn doosje met nieuwe film ontvangt, moet
hij de zorg van de fabriek overnemen.
Al te dikwyis echter gebeurt het, dat
zo'n doosje opengemaakt wordt in de
felle zon en men zonder enige be
scherming tegen het felle licht te zoe
ken de film in het toestel zet. Soms
verloopt dat niet zo heel vlot en de
beginstrook zoekt direct al enige ex
pansie. De film gaat wat losser om de
volle spoel zitten en de eerste vyf tot
acht windingen krijgen een lichttoe
voer, die alle scènes in het begin voor
ziet van een vlammende rand. By
zwart-witfilm vormt deze grillige
lichtplekken, waarby het opgenomen
beeld is verbleekt. By kleurenfilms
schieten oranje-kleurige flitsen over
het doek en is het alsof een middel
zware brand tegelykertyd mee op de
film is opgenomen. Een goede voorzorg
tegen zulke onaangenaamheden is in
de eerste plaats oih de film in te zet
ten op een beschaduwde plaats. Zeg
nooit: „er was geen plekje schaduw te
bekennen, „want al bent u nog zo
slank, toch geeft uzelf ook schaduw!"
In de tweede plaats is er één uit
zondering op de regel, dat u een film
nooit met de handen mag aanraken.
Want bij het inzetten van een smal
film is het verstandiger om inplaats
van het spoeltje by de metalen flen
zen vast te houden duim en wys-
vinger op de filmstrook te leggen, zo
dat deze niet „uit de band" kan sprin-
dwingen van de hemel en plotseling
zakt alles ineen: de hemel is leeg ge
bleken en in plaats van vertroosting
daalt de atoomverschrikking neer. Als
door DDT geraakte insecten sterft
stuiptrekkend een ganse generatie en
de wereld biyft als een puinhoop ach
ter.
Maar er zyn enkele overlevenden,
die nieuwe pogingen doen, een nieuwe
wereld willen bouwen. En zy slagen.
Opnieuw zien wy wolkenkrabbers en
zorgeloos vertier, tot de danspassen
overgaan in marcheren en opnieuw
twee groepen vyandlg tegenover el
kaar staan. En nu daalt uit de lucht
als een immense moker een vuist, ge
wapend met nog afgryseiyker moord-
middelen en opnieuw wordt alle leven
vernietigd. Slechts vier personen, drie
jongen en een Chinees meisje over
leven de tweede ramp en zy staan
daar wezenloos en staren elkaar en het
publiek aan, verbaasd en verbysterd
over wat zy hebben beleefd. Een
yzingwekkend ballet, waarvan wy al
leen maar mogen hopen, dat de profe
tie niet zal worden bewaarheid. De
schepping van een coreografisch genie.
Speleto bood de gelegenheid twee der
belangrykste scheppende kunstenaars
in de dans, Robbins en Maurice Bé-
jart, met elkaar te vergehjken.
Van Béjart heeft ons vooral „Sacre
du printemps" getroffen. Béjart heeft
het folkloristisch voor-christelyk Rus
sisch gebeuren, waar Strawinsky zich
door liet inspireren, terzyde geschoven
en ziet de „Sacre" als een geweldige
vruchtbaarheidsritus, het zaad dat
wordt toevertrouwd aan de schoot der
Deze „Sacre", die stellig niet onder- Parfumerie Suringar
doet voor het meesterwerk van Mas- lns
sine, was danstechnisch misschien nog BRLESTRAAT 108 - LEIDEN
belangryker dan „Events". TELEFOON 23401
ZATERDAG:
volledige tomatensoep met kaas-
croütons, fruit.
GEVULDE TOMATENMANDJES
150 gr. belegen kaas, 1 grote appel,
1 augurk, 100 gr. ham of vleesresten
en wat bieslook in kleine stukjes sny-
den, met mayonaise aanmaken en met
zout, paprikapoeder en mosterd op
smaak afmaken.
Vrij grote tomaten in de vorm van
hengselmandjes uitsnijden, ze voor
zichtig uithollen en licht zouten en
dan de mandjes met de kaassla vullen.
SNIJBONEN OP OOSTENRIJKSE
WIJZE.
1 kg. snijbonen schoonmaken, snip
peren en gaarkoken, 1 fyn gesnipper
de ui in 20 gr. boter goudbruin frui
ten, 20 gr. bloem toevoegen en er
langzaam, onder goed roeren, 2 dl.
bouillon by doen. De saus afmaken
met 1 lepel azyn, dl. koffieroom,
wat zou en peper en fyn gehakte pe
terselie en dille en de snybonen nog
even in deze saus nawarmen.
Advertentie
Verkrijgbaar bij:
Voor het schikken van bloe
men bestaat tegenwoordig veel
belangstelling. Vrywel iedere
huisvrouw heeft er plezier in en
er zyn vele mogelijkheden om
het te leren. Er worden tegen
woordig in de stad ook de
onze! zowel als op het plat
teland lessen gegeven in het
schikken en verzorgen van bloe
men: de bloemwinkellers kun
nen U er meer van vertellen. Het
schikken van bloemen moet men
als een gave beschouwen, doch
het is wel aan te leren. Men zal
U er vooral op wyzen hoe bloe
men verzorgd moeten worden en
welke hulpmiddelen men b(j het
schikken gebruiken kan. De
wyde vazen en schaaltjes, die
men in feite nooit gebruikte, om
dat de bloemen toch altyd al
omvielen, kan men nu gerust te
voorschyn halen. Het is heus
niet nodig er een bos ligustrum-
groen in te stoppen om de bloe
men overeind te houden; U kunt
er ook prikkers in zetten. Met
een zulgertje kunnen ze op de
bodem van de schaal vast gezet
kunnen door het gaas gestoken
worden en zullen netjes in de
door U gewenste stand biyven
staan.
Bloemen moeten zo maar niet
op „kaal" water gezet worden.
worden en dan kan men de bloe
men in elke gewenste stand
schikken. Bovendien kan men in
een wyde vaas een prop grof-
mazlg kippegaas doen; dat gaat
ook prima. De bloemstengels
Ook nadat ze afgesneden zyn,
hebben ze voedsel nodig en men
dient dus chrysal in het water
op te lossen. De zaadhandelaar
en de bloemwinkelier kunnen U
er wel aan helpen, per liter wa
ter dient men één pakje op tf
lossen. De levensduur van uw
bloemen wordt er aanmerkeiyk
door verlengd. Het water zal
daardoor ook niet onaangenaam
gaan geuren en de zuivere bloem-
kleur blyft veel beter behouden;
allemaal voordelen die U zich
niet moet laten ontgaan. By het
schikken van bloemen zal men
U ook wyzen op de kleuren;
welke by voorkeur wèl en welke
liever niet met elkaar verwerki
mogen worden. Men zal U ook
leren hoe bloemen zonder stelen
gebruikt kunnen worden. Als U
rozen zonder stengels heeft, kun
nen die in een drijfschaal gelegd
worden. Afgevallen bloemen van
knolbegonia's kunt U ook op die
manier toepassen. U zult eens
zien hoe aardig dat staat.
G. KROMDIJK
gen. Rol een lengte van ongeveer der
tig centimeter voorzichtig van de spoel
af. Dat is de aanloopstrook, die u ge
bruikt om tussen filmvenster en aan-
drukplaat te zetten en daarna in te
voeren in de lege opwikkelspoel.
Pas wanneer de film in de camera
ligt en zoals by vele camera's ge
beurt de filmteller-pal tegen de
film aandrukt, kunt u de spoel met de
„verse" film loslaten.
Misschien vraagt u zich wel af
zonder sarcastisch te willen worden
waar u die derde hand vandaan moet
halen om het hele karweitje vlot en
veilig te laten verlopen. Maar daar is
maar één antwoord op: U moet uw
apparaat door enige oefening zo kun
nen hanteren, dat twee handen ruim
voldoende zyn!
Een volgende tip by het inzetten:
steek het losse eind van de film niet
zó maar in de lege spoel, maar maak
eerst een „muizentrapje". D.w.z. vcuw
twee of driemaal achtereen een klein
st-ukje scherp om. Door deze vouwen
blijft de film gemakkelyk in de smalle
spleet van de spoelkern haken. Vergeet
u dit, dan moet u niet verbaasd zyn
eens op een keer tot de ontdekking te
komen, dat uw smalfilmcamera on
danks drukken op de ontspanknop
geen stukje film meer transporteert.
Maakt u het toestel open, dan merkt
u tot uw schrik dat het hele huis van
het apparaat gevuld is« met slingers
van film, langs en doorelkaar gestren
geld in de wildste kronkelingen. Dat
zyn dan beslist geen feestslingers,
want de film is verknoeid! Zo'n wir
war van film noemen we filmsla. En
die filmsla ontstaat alleen, wanneer
het einde te los in de opwikkelspoel is
gestoken, waardoor de band van cellu
loid zich niet op de spoel kan wikke
len, maar een aartelgang door de ge
hele camera aanvangt. Dit houdt pas
op, wanneer de ruimte zo vol geperst
zit met filmdraaisels, dat er niets meer
by kan en het transportmechanisme
geblokkeerd wordt. Het toestel heeft er
niet van te ïyden, maar de film zoveel
te meer.
Denk dus aan het „muizentrapje".
De nonchalance van een smalfilmer
komt vaak tot uiting by het opnieuw
inzetten van een film zonder dat hy
daarbij ook maar enige contróle op
filmvenster en filmbaan uitoefent. Nu
moet u niet verbaasd kyken en u af
vragen, wat er dan toch wel met dat
filmvenster en die filmbaan moet ge
beuren. Denk dan maar even aan de
vijand van alles wat klein is en ver
groot moet worden: stof!
Stof dringt overal door, ook in uw
camera. Al vormt dit nu direct geen
storende vlekken of grote beschadigin
gen, by een smalfilmcamera, waarby
de film toch nog met vrij grote snel
heid door het toestel loopt (16 beeldjes
per seconde!) betekent zo'n nietig,
maar voof de tere emulsie van de film
zeer hard stofje, een krasje. Veel
stofjesveel krasjes. Voordat de
film ontwikkeld is, lopen er dus fyne
kabeltjes over de oppervlakte, die later
bij de projectie zeer storend zyn.
Uitstoffen die camera!
Filmbaan er even uitnemen en na-
kyken!
Dat is heus geen heksentoer, veeleer
een kwestie van er even aan denken
Tenslotte nog iets over de onwetend
heid (of misschien ook verkeerde zui
nigheid) van een smalfilmer.
Elke smalfilm die u koopt is een
stuk langer dan op het doosje staat
aangegeven. Die extra lengte is ervoor
om te zorgen, dat geen delen van de
film verloren gaan tydens het noodza-
keiyke omdraaien van de film. Immers
een 8-mm film moet tweemaal door
het toestel gaan. Om nu het reeds
opgenomen deel te beschermen tegen
invallend licht, wordt er zowel aan het
begin als aan het einde een extra
stuk film toegevoegd. Misschien wekt
dit, als we het zo schrijven, even de
indruk alsof er een speciale aanloop-
strook vervaardigd wordt, die later aan
de „officiële" film wordt geplakt. Zo is
het niet. De film wordt doodeenvoudig
byna twee meter langer gemaakt. By
het begin en einde heeft de smalfilmer
dus een „wikkel" van byna een meter
lengte om scènes die niet verloren mo
gen gaan „in te pakken". Dat men nu
eens een centimeter of dertig smokkelt
om er wat extra opnamen op te gaan
maken is begrypehjk. Er zyn echter
smalfilmers, die van de eerste centi
meter af tot de laatste toe beelden
opnemen en zich daarna beklagen, dat
verschillende scènes door de ontwikkel
centrale zyn bedorven of afgesneden.
Dat komt misschien voort uit onwe
tendheid. Die eerste aanloopstrook is
echt niet bedoeld om er onvervangba
re beelden op vast te leggen. Wie dat
toch doet, loopt kans ze verminkt terug
te krijgen. De redenering: maar ik
heb er voor betaald en de ontwikkel
centrale heeft er maar voor te zorgen
datenz., gaat niet op, omdat
zeer duideiyk op ieder doosje de lengte
van de geleverde film wordt aangege
ven. En die lengte krijgt iedereen stel
lig helemaal terug. Zelfs meer dan
dat. Nee, geen gemopper over ten on
rechte afgesneden stukken, maar de
film gebruiken zoals het hoort. De film
minstens acht seconden laten doorlo
pen voordat u gaat filmen. En wan
neer dan de meterteller van uw came
ra vertelt, dat u 25 voet film (is 7V4
meter) volgeschoten hebt, dan opnieuw
de camera laten lopen zonder iets op
te nemen. Want dan kunnen de kost
bare momenten goed ingekapseld wor
den. Geen verkeerde zuinigheid be
trachten I
De filmische moraal van dit praatje?
Wat meer lezen over uw smalfilm-
hobby, wat minder nonchalance en
een iets zorgvuldiger behandeling van
materiaal en camera maken de voor
deze kleinigheden zo gevoelige 8-mm
film tot een dankbaar materiaal, dat
meer presteert dat u ervan denkt te
kunnen verwachten.
