LEIDEN IN LAST DOOR VUIL Ontslag voor de 16.000 arbeiders van Borgward De Duitse douane minder streng tegen de „kleine" smokkelaars OPRUIMING WIJZIGINGEN IN FRANSE REGERING OP KOMST BULTHUIS Botermarkt 23 VRIJDAG 28 JULI 1961 Hopen huisvuil in de Leidse wateren Oliefilm besmeurt mooie zeiljachten Oude stad heeft riool-problemen Wanneer een kikvorsman in het Rapenburg zou duiken, dan zou hij uiteraard geen vergane galjoe nen en haaien zien. Die romantische vondsten zijn alleen op de zeebodem mogelijk. Het is zelfs waar schijnlijk, dat hij helemaal niets zou zien van de onderwaterwereld in het hartje van de Sleutelstad. Zulks door een dikke laag vuil, die de bodem van veel Leidse stadswateren bedekt en die zich bij warm weer door het water verspreidt. Behalve die dikke vuillaag op de bodem kennen de Leidse grachten nog een ander soort vervuiling: die van de oppervlakte. Vele Leidenaars zijn gedupeerd door de olie-achtige film, die de waterspiegel bedekt. „Kom maar mee", zegt de heer H. GeUsman, eigenaar van een jachtwerf aan de Maredfjk. HU gaat ons voor door de ruime werkhal, waar sierlijke zeiljachten, langgerechte kano's en kloeke motorboten liggen te wachten op hun eerste ken nismaking met het natte element. WU volgen hem en weldra staan wfj aan het water. „Kfjk, dat is het", zegt de heer GeUsman. HU wfjst op de blauwachtige laag, die het water bedekt. „Daar heb Ik ieder jaar meer last van." Nogmaals horen wfj: „Kom maar mee". WU volgen en staan even later stil bfj een blank gelakte motorboot. „Die heb ik vanmorgen te water gelaten en nu moet U eens zien". Inderdaad, een dikke laag teerachtige substantie kleeft over een strook van welhaast een halve meter breedte aan het fraaie jacht. „Dat kan ik er niet afkregen zonder de lak te beschadigen." Een poging met onze duim nagel mislukt jammerlijk: Een vuile nagel is het enige resultaat. Toestand onhoudbaar ,olle - lk fnk, M,n e'n g"agebedr«f - in het water te lozen. Even later zitten wij in het kantoortje van de jachtwerfeigenaar en horen, dat de toestand onhoudbaar is geworden. Steeds meer klanten geven de voorkeur aan een jachtwerf aan schoon water en de heer Geijsman raakt jaarlijks een paar klanten kwijt. Wij horen, dat de heer Geijsman contact heeft opge nomen met het Hoogheemraadschap van Rijnland. Ir. D. Mus scheikundige van het Hoogheemraadschap kwam reeds geruime tijd geleden een onderzoek instellen. Eén en ander had tot gevolg, dat de rioollozing van een naburige grote fa briek werd afgestopt. Het zou echter onrechtvaardig zijn om deze fabriek alle schuld in de schoenen te schuiven. Vele anderen dragen schuld in deze letter lijk vieze zaak. Grote fabrieken, kleine fabrieken, garagebedrijven, maar ook huismoeders, die als de vuilnis bak vol is niets zo gemakkelijk vin- de nals de eenvoudige oplossing: „Kie per maar in de gracht". Tenslotte heeft de heer Geijsman een map gekocht; een map om handteke ningen in te verzamelen van mensen, die gedupeerd zijn door de verregaande vervuiling van de stadswateren. Hij is van plan om een verzoekschrift vergezeld te laten gaan van die hand tekeningen. Of hij daarmee het grote probleem dichter bij een oplossing heeft gebracht? Om daar iets over te vernemen maak ten wij een afspraak met ir. D. Mus van Rijnland. ,JJe weet niet of wij hier méér commentaar op leveren, dan dat wij dit probleem reeds lang kennen en dat het ons hoog zit", aldus ir. Mus bij onze aankomst. „Klik", zo sprak onze zegsman, Rijn land is inderdaad de instantie, die zich bemoeit met de watervervuiling. Dat doen we al een paar honderd jaar. U zult weten, dat het niet is geoorloofd om vuil zonder meer in de grachten te lozen. Het behoort volgens de voor schriften eerst naar een zuiveringsin stallatie te worden gevoerd. In Leiden is dat de zuiveringsinstal latie Leiden-Noord. Daar moet alle rioolvuil naar toe gevoerd worden, maar en dat moet ik U eerlijk zeggen die installatie is overbelast. Daarmee zitten wij in de problemen. Het vuil, dat die zuiveringsinstallatie niet kan verwerken moet ergens blijven en U raadt natuurlijk waar. Gisting Het vuil ls het zogenaamde organi sche vuil. Dat ligt meestal op de bodem, maar bij warm weer, als het water war mer wordt kan gisting optreden. Het vuil komt dan naar boven en verspreidt daardoor het „verrukkelijk" aroma, dat Leiden ruikbaar tot een grachtenstad maakt. Een ander soort vuil, waar zoveel Leidse burgers last van hebben, is het drijvende vuil dat veroorzaakt wordt door olielozingen. U moest eens weten hoe groot het water-oppervlak is, dat door één liter olie met zo'n blauwe film kan worden bedekt. Inderdaad zijn hier diverse bedrijven In onze stad debet aan. Niets ls gemak kelijker en goedkoper, dan afgewerkte LONDEN EN BONN SOLIDAIR MET KENNEDY (Van onze Londense correspondent) De verklaring van het Britse departe ment van Buitenlandse Zaken, dat het Britse kabinet speciale voorzorgsmaat regelen zal nemen om het hoofd te bie den aan een eventuele kritieke situatie om Berlijn, betekent dat Engeland be reid Is om zonodig bepaalde categorieën reservisten oo te roenen, Indien Chroestjsjow zijn druk mocht vergroten. Zo ver ls het nog niet. De verklaring ia dan ook voornamelijk een uitdrukking van solidariteit met de door president Kennedy genomen stappen. Op het ogenblik zal Londen nog niet tot dramatische maatregelen overgaan. Alles hangt af van de van 5 tot 7 augus tus in Parfls te houden bileenkomst van de ministers van Buitenlandse Zaken der Westelijke Grote Drie, die de internatio nale toestand verder zullen peilen. Pas nadat het advies van deze conferentie zal ziln ingewonnen, zal de Britse rege ring nagaan of er voorzichtigheidshalve bepaalde militaire stappen zullen worden genomen of niet. Er kunnen in Engeland" 45.000 man van de speciale reserve, voornamelijk van het beroepsleger, zonder koninklilke proclamatie worden opgeroepen. Parle mentaire toestemming zal echter nodig zijn voor de oproeping van de 200.000 man van het territoriale leger, dit is de algemene reserve. De Bondsrepubliek is bereid in het kader van de Noordatlantische Verdrags- oreanisatie haar aandeel in de nodige militaire maatregelen op zich te nemen, aldus heeft perschef Von Eckardt ver klaard. Op de vraag of de Westduitse bildrage aan de Westelijke inspannin gen ook kon betekenen, dat de statio- neringskosten van Britse troepen in West-Duitsland door Bonn zullen wor den gedragen, zei de woordvoerder, dat er ook nog andere wegen zijn om de moeilijke Britse devlezenpositie op te klaren. Onze technische dienst Inspecteert voortdurend en af en toe wordt wel eens iemand betrapt. Veel moeilijkheden worden veroorzaakt door lozingen, die van oudsher bestaan, doch thans in strijd met de wet zijn. Wij doen wat wij kunnen, maar de toestand is van dus danig ernstige aard, dat zij echt niet in één handomdraai te verbeteren is", al dus ir. Mus. Uit de Leidse grachten Ir. Mus gaf ons het advies om over deze zaak ook eens contact op te nemen met de Gem. Reinigings- en Ontsmet- tingsdienst aan de Noorderstraat. Eén telefoontje volstond om te vernemen, dat men zeer zeker bereid was inlichtingen te verstrekken. Zo kwamen wij in ge sprek met de heer J. M. van Engelen burg, en de heer A.' de Koning. Wij hoorden hier dat deze dienst nauw samenwerkt met Rijnland om aan deze vervuiling paal en perk te stellen. Laten wij om te beginnen niet te veel praten. Komt u eerst eens kijken. We begaven ons naar buiten. Zwijgend we zen onze beide zegslieden op een hoop van de meest uiteenlopende voorwer pen: planken, blikjes, maar ook ver roeste kinderwagens, oude schoenen en stukken prikkeldraad. Men verzekerde ons, dat soms uiterst merkwaardige voorwerpen schuil gaan onder de bagger, olie en smeer. Waar komt die hoop vandaan? Rechtstreeks uit de Leidse grachten. Onvoorstelbaar ls, wat men meestal onder de be schutting der duisternis In het water werpt. Een functionaris van de Reinigings dienst is van 's morgens vroeg tot 's avonds laat in de weer met een schuit, die ls uitgerust met een geweldig schep net. Daarmee verzamelt hij dagelijks vele scheepsladingen vuil. De burgers van de Sleutelstad schijnen steeds meer aan hun grachtenwater toe te vertrou wen. Weldra zal een tweede functionaris in dienst treden, die met een tweede reinigingsschip heus niet over werk te klagen zal hebben. Het vuil, dat uit die grachten komt moet worden overgela den op vrachtauto's en naar Noordwijk gebracht. Duur grapje Bedenkt u eens, wat dat kost. Be denkt u ook eens, waar dat van moet worden betaald. Wanneer men het kon opbrengen om zijn huisvuil niet meer in het water te werpen (vuilnisbakken zijn tegen vergoeding van de reinlgingskos- ten in onbeperkt aantal verkrijgbaar) dan zouden de belastinggelden heel wat beter kunnen worden gebruikt. Van de heren Van Engelenburg en De Koning hoorden wij niet alleen over het huisvuil-probleem, zij lieten zich ook één en ander ontvallen over de ongeoorloofde lozing van afval stoffen door een aantal Leidse bedrijven en bedrijfjes. Tenslotte hadden wij met wethouder mr. J. Drijber een gesprek. „Er ligt dagelijks driemaal meer huisvuil in de grachten dan drie jaar geleden", aldus de wethouder. „Dat betekent, dat er per dag door de ge meentereiniging tien kubieke meter vuil wordt opgevist. Dat zijn twee a drie vrachtauto's vol. Het eigenaardige is, dat de vervuiling van de grachten in de binnenstad toe neemt .terwijl het inwonertal van de oudste stadsgedeelten vermindert. Ook de vervuiling van de straten neemt hand over hand toe. Door een tekort aan reinigingspersoneel kunnen wij deze toestand moeilijk het hoofd bieden". Voorlichting Voorlichting zou volgens de wethou der waarschijnlijk veel kunnen doen in het voordeel van de reinheid van Lei den. Mr. Drijber wil niet aannemen, dat hier onwil in het spel is. HU gelooft veeleer, dat de bewoners van de Sleutel stad „zich het probleem niet realiseren". Mr. Drijber verwachtte dan ook één en ander van de actie „Opgeruimd staat netjes", welke in Leiden gedurende de maand september zal worden ingezet. Dit alles wat betreft het huisvuil. Wethouder Drijber zei, dat wU een goed onderscheid dienden te maken tus sen drie soorten van vervuiling der grachten, te weten: De oliefilm op het water. Deze is te wijten aan de lozingen Nieuwe tvet op invoerrechten Geen vervolging voor de kleine delicten (Van onze Enschedese correspondent) Reizigers naar Duitsland, die tot voor kort in angst en beven zaten, wanneer zü vergaten iets aan te geven, kunnen zich thans meer op hun gemak voelen. Ontdekt de Duitse douanier namelUk, dat er iets wordt gesmokkeld, dan hoeft men niet meer te vrezen dat het in be slag genomen wordt en dat men zich voor een Duitse rechtbank zal moeten verantwoorden, waarna de straf tot overmaat van ramp nog op het straf blad komt. Duitsland heeft namelUk een nieuwe wet op de invoerrechten. Deze wet treedt weliswaar op 1 Janua ri 1962 in werking, maar de regering heeft besloten één artikel reeds op de datum van afkondiging, 22 juni 1961, van kracht te laten worden. Dit artikel betreft de activiteit, die d e Duitsers „Klein-Schmuggel" noemen. Werd tot 22 Juni de geringste smokkelactiviteit zwaar beboet, thans is dit anders ge worden. Verstoppen verboden Het betreffende artikel, dat onder het hoofd „Nichtverfolgung fur kleiner Zoll- vergehen im Reiseverkehr" in de wet is opgenomen noemt evenwel enige voor waarden: 1. De waarde van het artikel, dat ge smokkeld en dus ontdekt wordt, mag de 200 Duitse Marken niet te boven gaan; 2. Het betreffende artikel mag niet bestemd zyn voor industriële of han delsdoeleinden; 3. De smokkelaar moet niet voor de tweede maal in zes maanden tUds be trapt worden; 4. Het artikel mag niet op een moei- lijk toegankelyke of een speciaal inge richte plaats verstopt zUn. Ontdekt de Duitse grensbeambte nu, dat een reiziger bijvoorbeeld een kos tuum van f 100.wil invoeren zonder dit aan te geven, dat moet de eigenaar tweemaal de verschuldigde invoerbelas- ting betalen, dat wil zeggen 15 procent van de waarde van het artikel. De man is dus f30.— armer, maar vroeger zou hU het pak moeten afstaan, hij zou zUn 15 procent invoerrechten moeten beta len en daarenboven zou hU voor de rechter moeten komen, met alle nare ge volgen van dien. Vlottere controle Een prettig gevolg van deze nieuwe regeling is, dat de grenscontrole vlotter verloopt. Om alle papieren in te vullen, die bij een grensdelict van kleine crm- vang noodzakelijk zijn, had de ambte naar vroeger geruime tijd nodig. Nu is de hele affaire in een ogenblik gebeurd: de toerist krUgt een waarschuwing, be taalt het verschuldigde bedrag en kan doorrijden, terwijl de douanier meer aandacht kan besteden aan beroeps smokkelaars. Dit laatste is namelUk een van de be- langrUkste doelstellingen van de nieuwe wet. Met de huidige gang van zaken kan men het smokkelen effectiever be- strUden dan voorheen, omdat de straf, tweemaal 15 procent invoerrechten, di rect wordt toegediend en daardoor zo hoopt men heilzamer werkt. Vet, vies, vuil. Een „oliefilm" be smeurt vele mooie motor- en zeil jachten, welke veelal pas zijn opge- lakt. (Foto L.D./Holvast) Prinses Beatrix bij begin oesterseizoen Prinses Beatrix zal op vrijdag 8 sep tember met Prinses Margriet, een ge deelte van de feestelijkheden ter gele genheid van de opening van het oester- en mosselseizoen te Ierseke bU wonen Voorts is Prinses Beatrix van plan op donderdag 14 september de nieuwge bouwde „Buitenschool" van de vereni- gng „Parkherstellingsoord" te Leeuwar den officieel te openen en maandag 18 september de officiële opening te ver richten van het Dijkzigt Ziekenhuis te Rotterdam en die dag tevens een bezoek te brengen aan „De Ark", het tehuis voor poliomyelitis-patiëntjes met adem halingsverlamming. Tenslotte ligt het in het voornemen van de Prinses op dinsdag .6 september het streekverpleeghuis „De Plantage" te Brielle officieel te openen. van diverse bedrijven in onze stad. De bron van dit kwaad schuilt, volgens wethouder Drijber, in de noord-oosthoek van Leiden. Een onderzoek van gemeen tewege is gaande om de hoeveelheid van deze teerachtige substantie die de jachten van de heer Geijsman bezoedelt tot een minimum te gaan beperken. Overbelast Daar is in de tweede plaats het huis vuil. dat instede van in de vuilnisbak te verdwijnen, in het water terecht komt. Door voorlichting van het publiek hoopt men hier op korte termUn verbetering in aan te brengen. Dan is er in de derde plaats het feit, dat de zuiveringsinstallatie van het rioolvuil In Leiden-Noord overbelast is. Bovendien monden diverse riolen reeds sedert eeuwen in de stadswateren uit. Dit probleem een probleem, waar mee iedere stad, die kan bogen op hoge ouderdom, heeft te kampen hoopt men door uitbreiding van de zuiverings installatie Noord alsmede door de bouw van een dergelijke inrichting in de zuid- De oogst van een halve dag. Uit de Leidse grachten wordt per dag circa tien kubieke meter vuil opge vist. Dit zijn twee a drie vracht auto's vol. (Foto L.D./Holvast) west-hoek van Lelden uit de wereld te helpen. Nieuw gemaal Overigens is de kwalijke lucht van onze grachten in de zomermaanden al zeer gereduceerd doordat .Rijnland" in Katwijk een nieuw gemaal heeft gekre gen. Dat maakt het mogelijk om wat vaker schoon water door te voeren. Al met al is de vervuiling van onze grachten dus een probleem met diverse facetten. De gemeente en het Hoog heemraadschap Rynland doen, wat er mogelUkerwuze aan de stedenvervulllng te doen valt, doch het wachten is nog op de medewerking van de Leidenaars en. diverse Leidse bedrUven. (Van onze correspondent in Bonn) Het wordt niets meer met de Borgward-automobielfabrieken. De deelstaat Bremen kan geen geld meer fourneren en buitenlandse kopers voor het bedrijf zijn niet komen opdagen. Dat betekent, dat nog maar één weg openstaat: ontslag voor alle bijna 16.000 arbeiders, die nu massaal met vakantie zijn. Beslissingen in deze zin zijn gisteren door de Borgward-directie bekend gemaakt. Slechts een klein aantal werknemers zal in dienst blUven om te werken aan de produktie van vervangingsonder delen. Het is de Borgward-fabrleken niet meegelopen. In het begin van dit Jaar was de financiële toestand van het be drijf al zo slecht, dat de deelstaat Bremen in moest grUpen en de zaken voorlopig overnam van de eigenaar, dr. Karl Borgward. Zestig miljoen mark uit de zak van de belastingbetaler vloeiden daarop ln de fabriek, zonder evenwel te bereiken, dat weer met winst werd geproduceerd. Eike dag werkte men met verlies, het geen ertoe geleid heeft, dat er nu in totaal 38,5 mark verloren ls gegaan. Dat deze toestand onhoudbaar was, zagen natuurlUk velen allang in. Maar mén bleef hopen, omdat geregeld belang stellende kopers uit het buitenland kwa men opdagen. Zo interesseerde de Bri tish Motor Corporation zich geruime tijd voor de Borgward-fabrieken en nog deze week waren er onderhandelingen gaan de met een Amerikaanse industriële groep. Maar dat leidde allemaal tot niets. Niemand bleek zin te hebben eerst een 50 miljoen mark op tafel te leggen om het bedrijf te saneren en dan eens te zien of er werkelijk winst gemaakt kon worden. Het enige wat men nu in Bre men nog hoopt, is dat kopers zullen op dagen voor de machines en de fabrieks- Er zUn nog honderden koopjes. Speciale aanbieding zuiver wollen KARPETTEN Voor iets goeds in Uw woning Het smokkelen blijft uiteraard verbo den, maar maakt men het niet te bont, dan is de Duitse douane alleszins schap pelijk vergeleken met vroeger, toen in vele gevallen ook de auto of de brom fiets, waarmee de smokkelwaar, ook al was deze gering, werd vervoerd, in be slag werd genomen. (Van onze ParUse correspondent) Al sedert het begin van dit Jaar gaan er geruchten over wUzigingen in de Franse regering. Thans beweert men, dat premier Debré een lüst heeft opgesteld van ministers, die hU zou willen vervangen. HU zou die lUst hebben voorgelegd aan generaal De Gaulle, die er in september over zou beslissen. De tegenwoordige minister van Financiën, Baumgartner, zou minister van Staat worden en worden vervangen door Pompidou, gewezen directeur van het Kabinet van generaal De Gaulle. Als mogelUke opvolger van Baumgartner wordt ook genoemd Jeanneney, minister van Industrie. Ook voor Landbouw en Justitie zouden nieuwe ministers worden gezocht. Voor de gerepatrieerden uit Noord-Afrika en voor de Sahara zouden staatssecretariaten worden gevormd. AQUA HORTUS Morgen 10.000ste bezoeker De in de Hortus door „De Natuur vriend" ingerichte aquarium- en terra riumtentoonstelling „Aqua Hortus" mag zich in zeer grote belangstelling verheu gen. Morgen, slechts één week na de opening, wordt reeds de tienduizendste bezoeker verwacht. Nu het vakantletUd is maken ook vele buitenlanders gebruik om deze fraai ingerichte expositie te be zichtigen. CASINO VERLIEST 3,5 MILJOEN NF (Van onze ParUse correspondent) In de afgelopen tien dagen heeft het Casino van Monte Carlo 3.5 miljoen nieuwe francs verloren, hoofdzakelijk aan Industriëlen uit Italië, Zuid-Ame- rlka, de Verenigde Staten en het Mid den-Oosten. De directie heeft verklaard, dat zU zich. ondanks deze tegenslag, niet overmatig ongerust maakt. „WU kennen de psychologie van de spelers. gen verliezen". In 1958 verloor het casi no op twee avonden 500 miloen oude (5 miljoen nieuwe) francs. hallen. Dat zou betekenen, dat ook de duizenden arbeiders, die nu op straat staan, weer in hun oude omgeving aan de slag kunnen. Op een dergeRjke gang van zaken wordt ook een toespeling gemaakt in de verklaring, die de Bremense Senaat over de kwestie heeft uitgegeven. Nieuw werk voor de ontslagenen noemt de Senaat het belangrilkste aspect in de huidige crisis. Optimistisch wordt echter gesteld dat de verkoop van de Borgward-instal- laties wellicht bedrUven naar Bremen zal trekken, waardoor de gehele econo mische structuur van de staat ten gunste zal worden beïnvloed. Kwettie-Zuid-Tirol Rome verzoekt Wenen maatregelen te nemen De Italiaanse regering heeft de Oos tenrijkse ambassadeur in Rome een no ta overhandigd waarin de regering in Wenen wordt verzocht degenen van de daders van de aanslagen In de provin cie Bolzano, die in OostenrUk zUn, op te sporen en te straffen. Italië wenst voorts inlichtingen die nuttig kunnen zUn voor recherchewerk op Italiaans ge bied. In de nota wordt OostenrUk ook ver zocht doelmatige maatregelen te nemen tegen het binnensmokkelen van mate riaal voor sprinstofaanslagen en pro paganda in Italië uit OostenrUk en te verhinderen dat verdachte personen naar Italië gaan. OostenrUk eist voor de provincie meer zelfbestuur. Noordwijkse kwekers exposeren gladiolen BU de keuring van de gladiolen ln het Krelagehuls te Haarlem waren de Noordwijkse kwekers weer met een uit gelezen collectie present. Prachtige, for se bloemen met vele bloeiende kelken toonde de fa. H. Salman en Zonen, een van de oudste kwekers van noviteiten op dit gebied en vorig Jaar winnaar van de Cup van de Nederlandse Gladiolus Vereniging. Deze trotse trofee wordt JaarlUks toegekend aan „de gladiool van het Jaar. Heel mooi was de rode Metro pole, de fraaie zalmkleurige Robusta, Trance in een gestreepte tint, de haar naam eer aandoende Rosita en de werkelUk schit terende zalm-oranje Marina, die duide- UJk haar Plcardy-afkomst "errled. KonUnenburg en Mark bracht naast grootbloernige variëteiten een groot aan tal nieuwigheden in het charmante butterfly-type, met de vaak sterk spre kende merken ln de kelk. Schitterend materiaal I Aldebaran, geel met diep-rood merk, was er een van, verder de roze. róód- gevlekte Cru und Zimmerman, de op vallende Groene Specht en de intens rode Gospelsong. Iets bUzonders ln het grootbloemlge genre was Caprlclno: vaalgrUs met geel en purper. Blue Love en Blue Fox waren prima vertegenwoor digers van de blauw getinte gladiolen. De fa P. van der Meer verscheen onder andere met de mooie witte Tequendana, terwUl G Beukers de elite van zUn pri- mullnus-gladlolen presenteerde. De spannende strUd om de wissel- beker vindt volgende week plaats.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 5