je ziet de
vooruitgang
Tunesië heeft z'n positie
„in de marge" verlaten
Amerika over Kennedy's rede:
TAAL DIE MOSKOU VERSTAAT
Westen zeer tevreden
over Kennedy's plannen
„Bizerta" betekent voor straatarme
land ook een economische ramp
Meer dan kracht met woorden
Als de VS een oorlog wensen
kunnen ze dit krijgenzegt Rus
je proeft de ontwikkeling
14 ct.
SENORITAS
Tussen liet puin
Opgericht 1 maart 1860
Donderdag 27 juli 1961
Derde blad no. 304UV
Stimulans tot
groter geestkracht
(Van een medewerker in Washington)
De rede die president Kennedy tot
het Amerikaanse volk hield, had ken
nelijk een drievoudig doel. Ten eerste
om het Kremlin ervan te overtuigen,
dat het de Verenigde Staten heilige
ernst is met haar voornemen om daad
werkelijk vast te houden aan haar
rechten en verplichtingen in Berlijn.
Kennedy wil de kans op een fatale mis
rekening van Chroesjtsjow hierdoor tot
een minimum reduceren. Ten tweede
beoogde hij het Amerikaanse volk be
wust te maken van de ingrijpende en
wereldomvattende betekenis van het
conflict rond Berlijn, en erop te wijzen,
dat de vrede en de vrijheid van het
eigen Amerikaanse volk op het spel
staan en offers onvermijdelijk zijn. Ten
derde: het wereldgeweten wakker te
roepen en duidelijk te stellen, dat een
eventuele gewapende strijd over Berlijn
alleen door het Kremlin geprovoceerd
kan worden.
De stemming in de Amerikaanse
hoofdstad wijst erop, dat de toespraak
van de president een diepe indruk heeft
gemaakt. Men juicht het toe, dat de
noodtoestand niet is uitgeroepen en dat
er geen paniekstemming is gekweekt
waardoor een valse voorstelling over het
onmiddellijke oorlogsgevaar had kunnen
worden gekweekt.
Men acht in het algemeen de voor
stellen verstandig uitgebalanceerd, om
dat ze een geleidelijke en doelbewuste
uitbouw van de militaire paraatheid van
de Verenigde Staten en het Westen
beogen. Inmiddels wordt het zoeken
naar vreedzame oplossingen ook voor de
tegenstander toch aannemelijk gemaakt.
De daardoor gekozen politiek is dan ook
niet uitsluitend gericht op de dreigin
gen rond Berlijn, maar eveneens op een
versteviging van de Westelijke positie
ook elders in de wereld.
Andere taal
Voor het eerst is, aldus sommige
commentaren, nu een taal gespro
ken die het Kremlin verstaat,
namelijk niet alleen een vastbera
denheid met woorden, maar een
vergroting van de militaire macht
en paraatheid, en de uitgesproken
wil tot het gebruiken van geweld
als de rechten en de vitale belan
gen van de Verenigde Staten niet
door minnelijk overleg beschermd
kunnen worden. De leiders van de
beide grote partijen hebben hun
instemming met het ferme stand
punt van de president uitgespro
ken. Uit verklaringen van de ver
schillende leiders in het congres is
al gebleken, dat de presidentiële
Stevenson pleit voor
versterking van
de Euromarkt
Adlai Stevenson, de Amerikaanse per
manente vertegenwoordger bij de Ver
enigde Naties die op het ogenblik een
bezoek aan Italië brengt, heeft gisteren
in Rome gepleit voor versterking van de
(Europese Economische Gemeenschap.
Hij zag dit als een belang voor de een
heid van de Atlantische wereld en zin
speelde op de mogelijkheid van een
Amerikaans samengaan met de Euro-
markt, op den duur. Wat hem voor ogen
stond was een „nieuwe gemeenschap,
open voor handel, investeringen en mo
gelijkheden" en zich uitstrekkend van
Hawaii tot de grenzen van het Sowjet-
russische blok.
Stevenson verklaarde dit in een rede
voor het Italiaanse genootschap voor in
ternationale organisatie. „Net als het
welslagen en de dynamiek van de ge
meenschappelijke markt de voornaamste
aansporing voor Engeland is gebleken
om de kwestie van toetreding (tot de
EEG) te overwegen, zal de groeiende
aantrekkelijkheid van een welvarende
markt van 200 miljoen mensen in Euro
pa een overweldigende aantrekkings
kracht uitoefenen op de Noordameri-
kaanse markt", zo verklaarde hij. Vol
gens hem zouden „zowel Engeland als
Amerika kunnen profiteren van de le
vendigheid der concurrentie die door
fantasierijke leiding en van staatsmans
inzicht getuigend vakbondsleven vanuit
West-Europa aan Amerika zal worden
geboden".
„En het samenbinden van ons ge
meenschappelijk leven op economisch
niveau zal het ontwerpen van nieuwe,
gemeenschappelijke politieke instituties
die een associatie tussen de werelddelen
nu eist. bespoedigen", zo voegde hij hier
aan toe.
Maandag beslissing
toeslagen bij N.S.
Gistermiddag heeft de Stichting van
de Arbeid haar geheime advies uitge
bracht aan het College van Rijksbemid
delaars over de door de vakbonden en
de N.S.-directie overeengekomen toe
slagen voor het spoorwegpersoneel.
Het is vrijwel zeker, dat het college
maandag een beslissing zal nemen, om
dat het op die dag zijn laatste verga
dering houdt voor de vakantie, die de
gehele maand augustus duurt.
Na de langdurige onderhandelingen
tussen de partijen bij de N.S. en de ver
daging van de vergadering van de stich
ting van 19 naar 26 juli zou het niet
verantwoord zijn het personeel van de
spoorwegen langer in spanning te laten,
mede in verband met de onrust, die de
verkorting van de arbeidstijd en de
loonkwesties reeds onder het personeel
hebben verwekt.
Voordat de Stichting van de Arbeid
haar advies opstelde, heeft zy een sa
menspraak gehad met de N.S.-directie
en de vakbondsbestuurders, waarin deze
*iun voorstellen moesten motiveren.
Hierbij waren ook vertegenwoordigers
van het Ministerie van Verkeer en Wa
terstaat aanwezig.
voorstellen op een brede steun
kunnen rekenen en niet, zoals bij
andere gelegenheden, te lijden
zullen hebben van partijpolitieke
overwegingen.
Twee opvattingen
Overigens vallen de opvattingen over
de financiering van de extra militaire
uitgaven uiteen tussen de conservatie
ven en de liberalen in beide partijen. De
conservatieven menen, als traditionele
bezuinigers, dat de kosten bestreden
moeten worden door bezuiniging op de
niet-essentiële uitgaven. Daarmee rich
ten zij hun pijlen vooral op de rege
ringsvoorstellen inzake de sociale wet
geving en het onderwijs. Ze willen de
kans op een belastingverhoging indien
enigszins mogelijk vermijden. De presi
dent is daarentegen van oordeel, dat het
verbeterde onderwijs, de gezondheids
zorg en de bestrijding van de werkloos
heid onmisbare elementen zijn in de
verhoogde weerbaarheid van de Ver
enigde Staten in de langdurige concur
rentie met de Sowjet-Unie.
Pijnlijk gebrek aan
bewustzijn
De komende weken en maanden zul
len moeten aantonen hoe het Ameri
kaanse volk op de nieuwe toestand
reageert. Tot dusverre heeft dit blijk
gegeven van een pijnlijk gebrek aan
bewustzijn van de betekenis en de
draagwijdte der wereldtoestand. Er was
geen bereidheid te offeren, omdat in die
wereldtoestand geen ware bedreiging
van de eigen veiligheid en van de
levensstandaard werd gezien. De massa
wilde in het algemeen het eigen ge
zapige leventje van welvaart en luxe
voortzetten en het liefst de ogen sluiten
voor de buitenwereld. Er is nu enige
hoop, dat de president erin zal slagen
een andere geestesgesteldheid te kweken.
Men hoopt eveneens, dat er nu snel een
grotere eensgezindheid en samenwerking
in Navo-verband zal groeien.
Want dat laatste is naar veler mening
hier nog steeds een ernstige leemte in
de Westelijke positie.
President Kennedy's militaire
plannen om aan 'n eventuele crisis
om Berlijn het hoofd te kunnen
bieden, hebben in het Westen
alom grote tevredenheid gewekt.
«Een hooggeplaatste Russische
regeringsfunctionaris zei gisteren
echter op een diplomatieke recep
tie in het Kremlin tegen Westerse
verslaggevers, dat de Amerikaanse
plannen om de strijdkrachten te
versterken „een bedreiging met
oorlog" inhielden. „Indien Ken
nedy oorlog wenst, dan kan hij
die krijgen", aldus deze zegsman.
Ook een commentator van het Rus
sische persbureau Tass noemde de rede
van het Amerikaanse staatshoofd wa
pengekletter".
In het grootste deel van de Westelijke
wereld begroette men Kennedy's aan
kondigingen van een versterking der
strijdkrachten en een algemene houding
van waakzaamheid als het bewijs van
de bereidheid van het Westen om niet
te wijken voor de Russische bedreigin
gen met betrekking tot Berlijn.
„President Kennedy heeft op rustige
en overtuigende wijze de noodzaak
van de versterking van de Westerse de
fensie duidelijk gemaakt", aldus heeft
een woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken in Den Haag
verklaard. „Zijn rede is van belang om
dat nog eens de vastberadenheid van
het Westen in de kwestie-Berlijn wordt
vertolkt, zodat een bijdrage wordt ge
leverd tot het voorkomen van misreke
ningen", aldus deze verklaring.
Bondskanselier Adenauer toonde zich
bijzonder ingenomen met Kennedy's re
de. „Ik verheug mij over de bereidheid
van de Verenigde Staten om de leiding
van de Westelijke alliantie te nemen",
zo verklaarde hij.
De burgemeester van West-Berlijn,
Willi Brandt, betuigde gisteren zijn vol
doening over de rede van president
Kennedy in een verklaring tegenover
een correspondent van Radio Neder
land Wereldomroep. „Ik dank de presi
dent", aldus Willi Brandt, „voor de be
slistheid waarmee hij stelling heeft ge
nomen voor de rechten van de gealli
eerden en van de bevolking in West-
Berlijn". Burgemeester Brandt toonde
zich bijzonder tevreden over de openirg
van de offensieve diplomatie in de kwes
tie-Berlijn, zoals die door de Ameri
kaanse president in het vooruitzicht was
gesteld.
„Reuter" meldt uit Parijs dat Ken
nedy's rede in Frankrijk als een „re
delijke gevechtstoespraak" wordt be
schouwd. Men meent dat zij ten doel
heeft de Russen duidelijk te maken dat
het .Westen niet zal aarzelen ten strij
de te trekken, indien het Kremlin ern
stig zou pogen afbreuk te doen aan de
vrijheid van West-Berlijn. De opmer
king van de president, dat niet Berlijn
maar Moskou de oorzaak is van de inter
nationale spanning, komt overeen met
de Franse beschouwing van de inter
nationale toestand.
De Russische onderminister van Bui
tenlandse Zaken Koeznetsow, heeft
gisteravond in Moskou meegedeeld dat
de Russische regering bezig is aan het
opstallen van het antwoord op de drie
Westelijke Berlijn-nota's van 17 juli.
Koeznetsow wilde niet zeggen wan
neer de regering ermee klaar zou zijn.
Hij wuifde deze vraag van de hand met
de opmerking: „De Westelijke mogend
heden namen twee maanden om onze
nota te beantwoorden".
De Amerikaanse, Britse en Franse
nota's waren een antwoord op Chroesjt-
sjow's memorandum, aan Amerika over
handigd op het einde van het overleg
tussen Kennedy en Chroesjtsjow op
3 en 4 juni in Wenen.
BRITS RIjNLEGER
ZONODIG OP
OUDE STERKTE
Engeland heeft de Verenigde Staten
verzekerd in staat te zijn het Britse
Rijnleger op de oude sterkte te brengen
wanneer de toestand rond Berlijn slech
ter wordt, zo is uit betrouwbare bron in
Londen vernomen. Maar de Engelse mi
nister van defensie, Harold Watkinson,
zou aan McNamara gezegd hebben dat
het nu de tijd daarvoor niet is. Het Wes
ten zou eerst een politieke oplossing voor
de kwesties Berlijn en Duitsland moeten
zoeken.
In geval van een crisis zou het Rijn-
leger op 55.000 man gebracht worden.
Met de Westduitse regering zou overeen
gekomen worden dat de vluchtelingen
en Duitsers die nu voor de Britse strijd
krachten werken als soldaten onder
Brits commando geplaatst zouden wor
den.
Diplomaten en militaire deskundigen
uit Frankrijk, West-Duitsland, de Ver
enigde Staten en Engeland komen mor
gen in Parijs bijeen ter voorbereiding
van de conferentie van ministers van
Buitenlandse Zaken der Westelijke lan
den, die begin augustus in Parijs zal
worden gehouden.
Het ministerie van Buitenlandse Za
ken in Washington heeft meegedeeld,
dat de Amerikaanse delegatie zal worden
geleid door Foy Kohier, onder-minister
voor Europese Zaken Men achtte het in
Washington niet uitgesloten dat de
voorbereidende besprekingen zullen du
ren tot de ministersconferentie op 5
augustus begint.
Mercedes-Benz 220
Vooruitgang op autogebied heet afgekort .p k.
Ontwikkeling op rookgebied heet voluit .Gulden Eeuw*
Proef hoe een Senoritas van deze tijd kan
en moet smaken. Geniet van een Senoritas,
gemaakt op de smaak van een moderne man.
Vraag daarom Senator Gulden Eeuw!
Het rooksignaal van de 20ste eeuwl
ook in blikjes van 20 st.
Dit is de laatste advertentie (no. 7) die geldtvoor't opsturen van 4 verschillende advertenties uit deze serie. Inzenden tot 5 aug. 1961
(Van onze reisredacteur,
Tunis „Nooit, althans nooit als collectiviteit,
zullen Europeanen en Amerikanen begrijpen, wat
het „ras der onderontwikkelden" voelt. Nooit
zullen zij ons als mensen of volken als zijzelf
beschouwen. Er kan tussen de Atlantische
gemeenschap en ons (onderontwikkelde landen)
geen natuurlijke solidariteit bestaan, alleen maar
min of' meer subtiele varianten van het paterna
lisme plus de pomp die meedogenloos onze
rijkdommen wegzuigt om ze bij hun te verspreiden.
W. L. Brugsma)
De kolonialisten van Frankrijk en elders moeten
weten, dat zij kunnen schieten tot aan hun laatste
patroon, maar dat er altijd mensen over zullen
zijn om hun toe te schreeuwen: „vertrek!". Dat
zijn de woorden van Bechir Ben Yahmed, directeur
van „Afrique Action", een Franstalig weekblad,
het gematigste en meest pro-Westelijke blad
van Afrika. Althans pro-Westelijk tot een week
geleden.
Het weekblad werd een jaar geleden
in Tunis opgericht met het doel Europa
en Frans sprekend Afrika tot een beter
begrip en een nauwere samenwerking
te brengen in de moeilijke na-koloniale
periode. Dat doel ligt vandaag tussen
het puin van Bizerta. Het ligt er niet
alleen. Het ligt er met de scherven van
het Tunesië dat zes jaar lang bemiddel
de tussen het Westen en de jonge naties.
Dat van Bourguiba, die de Frans-Alge
rijnse onderhandelingen op gang bracht.
Dat van de VN-vertegenwoordiger
Mongi Slim, die Kongo uit handen van
de communisten hielp houden. Het Tu
nesië van de matiging en het redelijk
compromis.
Men kan zich nog illusies maken over
andere pro-Westelijke leiders in Afrika,
zoals Houphouet Boigny van Ivoorkust.
Maar ook hun armslag is door de kwes-
tie-Bizerta beknot. Met Tunesië is een
Westelijke sleutelpositie in Afrika verlo
ren gegaan geofferd op het altaar van
de Berlijnse crisis. Als de crisis om Ber
lijn de Sowjet-Unie niets meer zou op
leveren dan het einde van Tunesië's
vriendschap voor het Westen, dan heeft
die Berlijnse crisis zijn nut voor Mos
kou al gehad.
Zich bezighouden met de vraag van
het „gelijk" in het conflict om Bizerta.
is tijdverlies. Zeker heeft Bourguiba
ernstige fouten gemaakt. Maar zelfs
wanneer hy alle schuld zou dragen die
Parys hem op de schouders wil schui
ven. dan nog was de prys te catastro
faal om dat geiyk te némen. En er was
een weg. de weg die. de Franse zaak
gelastigde in Tunis, Raoul Duval, en de
Amerikaanse ambassadeur hun regerin
gen gesmeekt hebben te nemen: biedt I
Bourguiba nieuwe onderhandelingen
aan over een kalender voor de ontrui
ming van Bizerta. waarmee Frankrijk
al in principe ingestemd had. Twee. drie,
vyf jaar misschien zou acceptabel ge
weest zyn voor de man die de geduldig-1
ste prater en onderhandelaar van het
hele Middellandse Zee-gebied is.
Tot twee uur voor de crisis is de Tu
nesische regering gereed gebleven om de
demonstraties af te gelasten, overtuigd
als zy was van een Frans aanbod in de
laatste minuut. Het kwam niet. De
Franse regering, die onder dwang heeft
onderhandeld met haar eigen officieren,
haar eigen boeren, met Franse muiters
in Algerye en de FLN wenste niet nnder
dwang te onderhandelen met de Tune-
siërs. Er zyn tenslotte maar drieëneen
half miljoen Tunesiërs
In de pas
De laatdunkende Franse onderschat
ting van de man die meer blafte dan
beet, heeft het bloed doen vloeien waar
in Bechir Ben Yahmed zijn pen heeft
gedoopt. Tunesië heeft zyn positie in
de marge tussen het Westen en de neu
tralen verlaten, het gaat in de pas lopen
bij Nasser, Tito en Soekarno.
Dat de val In de maalstroom der emo
ties een ramp voor het land zelf kan
worden, Is zeker. De Tunesische export
ging voor 80 procent naar Frankryk.
Het in feite straatarme land werd onder
de oksels getild door Amerikaanse,
Franse en Westduitse hulp. Ondanks dat
was de economische situatie uitgespro
ken zorgwekkend. Men kan hopen dat
die economische afhankeiykheid Tune
sië op den duur weer in de schoot van
het Westen terug zal voeren. Maar
dat de gedachte, dat men Jonge staten
met liefdadigheid alléén kan binden, een
misvatting is. werd al te vaak bewezen
Zie Bechir Ben Yahmed. Tunesië gaat
dus verarmen en het gaat er in beteke
nis op achteruit. In zyn exclusieve be
middelingspositie had het een invloed
die ver uitging boven de werkelijke j
macht van een woestynland met drieën
eenhalf miljoen inwoners. Het „bourgui-
bisme" was niet alleen geïnspireerd door
padvindersmotieven van „iedere dag een
goede daad".
Piepgeluid
Naast India, Indonesië en Egypte zal
de Tunesische stem nu maar een piep
geluid zyn in het neutrale blok. Een
piepgeluid dat zich bovendien steeds zal
moeten verontschuldigen tegenover de
bulderbassen die uitroepen: „We hebben
het jullie altyd wel gezegd", De Tune
siërs weten dit. Toch vertolkt Bechir
Ben Yahmed, zelf geen extremistisch
heethoofd, maar integendeel een jong
en succesvol zakenman, de stem van
Tunesië wanneer hy de onvoorwaarde-
ïyke entree in het neutrale blok aanbe
veelt. Het is zyn „mea culpa" en dat
van zyn land, dat zes Jaar lang de
neutralen aangespoord heeft tot samen
werking met het Westen en dat nu met
een tableau van 600 doden en 1100 ge
wonden geen argumenten meer kan vin
den om het te biyven doen.
Is er een kans dat Tunesië op de oude
koers zal keren Ja, maar het ls een by-
kans onmogeiyke. Het Westen zou open-
ïyk dwang op Frankryk moeten uitoefe
nen om met Tunesië over de evacuatie
van Bizerta te onderhandelen, voordat
het Afro-Aziatische en het Sowjetrus-
sische blok dat doen, aldus bewyzend
wie de werkeiyke vrienden van Tunesië
zyn. Als Beriyn er niet was Maar
Beriyn ls er wel. We zullen dus het ver
helderend experiment niet beleven, dat
Frankryk voor de keuze zou stellen, wat
het belangryker vindt, de verdediging
van de vrye wereld, ook al wordt zijn
trots gekwetst, of die trots zelf. mis
schien het humeur van zyn regeerders.
Nieuwe Soekarno
Gebeurt het niet, dan hebben wy de
vrijwel volledige zekerheid dat uit Bour
guiba een nieuwe Soekarno is gefabri- l
ceerd. Voor degene, die Bourguiba kent.
leek dat byna onmogeiyk. Bourguiba is
nooit een groot denker, een mysticus of
een revolutionair geweest. Als men hem
ergens mee kon vergeiyken was dat met
een '.oopman die niet voor een commer
cieel zysprongetje terugschrok, maar in
de grond van de zaak aan eeriyk en re-
Parlement bijeen in
Leopoklstad
Vandaag zyn de parlementariërs,
bijeen in de universiteit van Lovanium
bij Leopoldstad om te pogen orde te
stellen op de zaken van de republiek
Kongo.
Naar verluidt zouden de aanhangers
van wyien premier Patrice Loemoemba
als een sterke meerderheid te voorschyn
zyn gekomen.
In diplomatieke kringen in Leopold
stad was men echter van mening, dat
de komende zittingen toch een goede
kans zouden kunnen opleveren op een
regering op brede basis.
Antoine Gizenga, de leider van de
Kongolese Oostprovincie, die beweert
opvolger te zyn van wyien Loemoemba.
is nog niet ln de Kongolese hoofdstad
aangekomen. Toch wordt algemeen ver
wacht, dat hy binnenkort zal komen.
Terwyi de parlementariërs intussen
vooruitgang schenen te maken, werd
elders uit Kongo gemeld, dat er moei-
ïykheden waren ontstaan in de provin
cie Kivoe tussen de provinciale regering
en de V.N.-eenheden. De VN.-troepen
in dit gebied betrachten de grootste
waakzaamheid.
Naar uit Elisabethstad werd gemeld
zou de regering van Tsjombe een
akkoord hebben verworpen, dat was
aangegaan door Tsjombe en generaal
Moboetoe over de samensmelting van
het Katangese leger met de strydkrach-
ten van de centrale regering.
Elf officieren van Moboetoe hebben
gisteravond Katanga verlaten. Zy waren
naar Elisabethstad gereisd om het bevel
over het leger van Tsjombe op zich te
nemen.
Taxidief speelde
voor taxichauffeur
Vierentwintig dagen lang heeft in
Hamburg een onbekende het vol we
ten te houden om met een gestolen
taxi de 1500 echte taxichauffeurs in
de stad klanten te ontfutselen. De
indringer sloot zich eenvoudig bij de
taxi-files aan en incasseerde van
zijn vrachtjes het officiële meterta
rief. De dief, die zich thans uit de
voeten heeft gemaakt, bleek zelfs een
correcte boekhouding te hebben ge
voerd met inbegrip van de fooien. En
h\j heeft het zelfs bestaan tot twee
maal toe bij de pomp van een taxi
bedrijf zijn tank te laten vullen zon
der te betalen.
deiyk zaken doen geloofde Een Levan-
tyn voor wie het woord het supreme
wapen was Zeker een ydel man. maar
tegeiyicertyd een burgeriyk idealist.
Geen fanatiek dictator, maar een pater
nalist.
Deze man die al zUn daden capiton
neerde met woorden en onderhandelin
gen. heeft voor het eerst van zyn leven
een geweldige onvoorzichtigheid begaan.
HU heeft daarbij geen enkele redelijk
heid ontmoet voor de eindeloze redelijk
heid waarmee hij het Westen al
tijd tegemoet is getreden. Men hoeft
geen psycholoog te zijn om te beseffen,
dat een bulten alle perken gaande af
straffing van een blaffende, vriendelijke
hond een valse bijter kan maken.
