Nw-Guiiiea zette voorzichtig eerste
stappen op moelijke politieke pad
PA2PV ROEPT LOODSEN
LUYCKS
<21
Welkom blijven
Personeelsbeleid hier essentieel
frites
Zig-zag-spoor Leiden-Haarlem
Opgericht 1 maart 1860
Donderdag 27 juli 1961
Tweede blad no. 30410
Toekomst niet onzeker, maar donker
De eerste zitting van de niet zo
lang geleden onder grote belang
stelling ingestelde Nieuw-Guinea-
raad is gesloten. De balans kan
worden opgemaakt van een korte,
maar bijzonder leerzame periode.
De parlementariërs van het meest
achtergebleven gebied van de
wereld hebben zich met enthou
siasme gestort in het politieke
strijdperk en zelfs met overtuiging
enige politieke oorvijgen getracht
te distribueren.
Maar zij hebben ook ongezegd aspec
ten aan het licht gebracht, die wijzen
op een moeilijke toekomst voor ieder
een in het land, hetzij Papoea, hetzij
Nederlander, hetzij Indische Nederlan
der, Chinees, Indonesiër of wie dan
ook. Die moeilijkheden zullen zich
voorrdoen zo bleek uit redevoeringen,
moties, vragen en commentaren zo
wel in de politieke ontwikkeling van het
land, als in de sociale ontwikkeling van
de volken in dat land.
Een van de belangrijkste evenementen
van de jongste tijd was voor de mensen
in Nieuw-Guinea, de rede van de heer
H. F. W. Gosewisch, vertegenwoordiger
van het district Manokwari, maar eigen
lijk woordvoerder voor alle „lokale Ne
derlanders". Iedereen wist het van te
voren, de rede van Gosewisch zou een
lange reeks van aanmerkingen bevatten
tegen het personeelsbeleid van de rege
ring. Het was speciaal zo geleid, dat die
rede in de avonduren gehouden zou wor
den. De publieke tribune zat dan ook
volgepakt.
Het personeelsbeleid van een regering
is normaal eigenlijk maar een onbete
kenend by aspect in de politiek. Maar
Nieuw-Guinea is in feite een ambtena-
renstaatje. Het grootste deel van de be
volking is in overheidsdienst. (Voor zo
ver men zich beperkt tot de „georga
niseerde maatschappij"). Om die reden
is het personeelsbeleid in Nieuw-Guinea
het hoofdaspect in de politiek. De ont
wikkeling van het land staat en valt
met de kwaliteit van het ambtenaren
korps en het gehalte van de korps wordt
bepaald door het personeelsbeleid.
Jeremiade
De heer Gosewisch introduceerde een
nieuw woord. Hij zei dat Nederland
naast zijn groep van spijtoptanten er
nog een groep „spijt-verdwijners" bij
kreeg. Een groep dus van mensen, die
door sociale achteruitstelling gedwongen
was te „vluchten".
De man van Manokwari sprak over de
lokale ambtenaren van Nederlandse af
komst, „Indische" Nederlanders dus, of
„gewone" Nederlanders, die plaatselijk
v/aren aangetrokken. Deze mensen heb
ben geen recht op Europees verlof. Dat
recht hebben zij wel gevraagd, maar een
beslissing daarover wordt steeds uitge
steld. aldus de heer Gosewisch.
Hij merkte op, dat men namens de re
gering steeds weer zegt, dat die beslis
sing moet wachten op de behandeling
van de wet op het bijstandskorps. Maar
de behandeling van die wet laat op zich
wachten.
De heer Gosewisch herinnerde er aan
dat vorig jaar een paar Nederlandse
ambtenaren extra-buitenlands verlof
hadden gekregen, maar dat „lokale" Ne
derlanders, al elf jaar wachten op een
verlofregeling.
Hij zei, dat dit wantrouwen wekte
onder de bevolking. Hij zei ook, dat
thans veel lokale ambtenaren, in hun
wil om eens naar Nederland te gaan,
ontslag moeten nemen om dan op eigen
kosten de reis te aanvaarden. Als er een
regeling was geweest, zouden velen ten
minste weten, dat zij (later) naar Ne
derland zouden kunnen gaan en geen
ontslag behoeven te nemen. Nu vielen
er overal plaatsen open in het bestuurs
apparaat, die niet konden worden opge
vuld, noch met nieuw opgeleide Papoea's
(de eersten worden pas in 1970 ver
wacht) en niet met uitgezonden krach
ten, die veel „duurder" zijn.
Discriminerend
Deze klachten van de afgevaardigde
van Manokwari. betekenden volgens
waarnemers, niet alleen, dat er een
einde moest komen aan de discrimine
rende houding tegenover de „lokale
krachten". Men zei, dat het duidelijk is,
dat aangezien er reeds in geen twee jaar
belangrijke regelingen zijn getroffen, het
't nadrukkelijk beleid is van de regering
om nadat tal van grote beloften wer
den gedaan in de afgelopen jaren te
kunnen zeggen: „Ziet U, wij willen wel
maar wij kunnen niet". En onder dat
motto zou Nederland dan „op een fat
soenlijke manier van Nieuw-Guinea af
kunnen komen", bijvoorbeeld door het te
„internationaliseren".
En om deze vrees in Nieuw guinese
kringen, aan de regering duidelijk te ma
ken praatte de heer Gosewisch „langs
een omweg", door aan de hand van ze
ven van dergelijke incidenten af te schil
deren, dat welbewust een „vacuumpoli-
tiek" wordt gevoerd van enerzijds niet
voldoende (kunnen) doen aan een snelle
opleiding van Papoea's en niet vol
doende ambtenaren en specialisten uit
Nederland te zenden en anderzijds een
beleid te voeren in Nieuw-Guinea, dat
de „lokale Nederlanders" noopt zich te
wijden aan wat bekend staat als het ver
laten van een zinkend schip.
Toen de rede gehouden was verdron
gen zich tientallen van overal uit de zaal
Iom de heer Gosewisch om hem geluk te
wensen. Tijdens de toespraak was een
man al opgesprongen om te applaudi-
seren.
De Papoea's
De Papoea's hebben weinig kritiek ge
leverd op de rede. Eigenlijk een vreemd
verschijnsel, maar doordat iedereen be
greep wat er eigenlijk bedoeld werd,
toonden ook de Papoea's hun instem
ming. Pas later kwam éen afgevaardigde
Tanggahma. nogal scherp naar voren
met „jullie Indische Nederlanders moe
ten geduld hebben". Tangahma zei, dat
die dure verlofregeling ten koste zou
gaan van de ontwikkeling van het land
en dus in het nadeel zou zijn van de
Papoea's, een zeer logische redenering,
die echter alleen betrekking had op de
„oppervlakte-betekenis" van de rede van
Gosewisch.
Maar wat hij zei had ook een diepere
betekenis, zo kon men algemeen de po
litieke beschouwers horen Tanggahma
sprak in wezen vanuit het diepe wan
trouwen dat bestaat tussen Papoea's en
1 Indische Nederlanders. Vele Indischen
«en ook Nederlanders' kwamen destijds
i als kolonisten naar Nieuw-Guinea om
I daar een nieuw vaderland te stichten,
j Dat werd niets. De regering liet het plan
weer varen, omdat eerst de Papoea op
weg geholpen moest worden Maar de
erfenis van dit doodgeboren plan is dat
er nu een groep bestaat, die sociaal
„meer gevorderd" is dan de Papoea en
die dus de maatschappelijke bovenlaag
zou gaan vormen in een onafhankelijk
Nieuw-Guinea. De Papoea heeft beslist
geen zin om voor „koelie van de kolonis
ten" te spelen. (Koelie arbeider). Hij
wil zelfstandig zijn.
Nieuw-Guinea's toekomst zo kan
men in Hollandia vernemen is niet
onzeker, maar donker. Met bange be
langstelling volgt men daarom de reis
van de directeur van de Dienst Finan
ciën, mr. baron Van der Feltz, naar Ne
derland. waar hjj met de Haagse be
windhebbers zal spreken over de behan
deling van de wet op het bijstandskorps
en wat daarmee samenhangt. De Nieuw-
Guinearaad heeft reeds de indikatie ge
geven over de ernst van de problemen.
OVER DE GOEDE TOON EN GLADSTONE
Lagerhuisdebat over
noodmaatregelen
(Van onze Londense correspondent)
Selwyn Lloyd, de Britse minister van
Financiën, heeft bij de opening van het
debat over de economische noodmaat
regelen uiteengezet, dat zijn vijfjaren
plan een gemeenschappelijke studie door
industrie en regering van de economi
sche ontwikkeling omvat. Hij wil, dat
industriëlen en vakbonden samen met de
regering de verhouding tussen produk-
tieplannen en beschikbare economische
hulpbronnen zullen nagaan.
Selwyn Lloyd zei, dat na de snelle stij
ging van de levensstandaard en de ver
betering van de sociale verzorging in de
laatste negen jaar van het conservatieve
bewind, de regering het recht heeft op
alle steun en medewerking van het ge
hele land. Het nieuw op te bouwen ap
paraat voaor de coördinatie van econo
mische planning zal ook moeten omvat
ten het verbruik, de regeringsuitgaven
en beleggingen, de beschikbare arbeid en
kapitaal, de situatie van de betalings
balans, de ontwikkelin van de in- en uit
voer en de groei van de inkomens.
Wilson, de Labour „schaduw"-kanse-
lier veroordeelde Lloyds maatregelen,
omdat deze geen enkel verband houden
met het werkelijke probleem en „mon
sterachtig" onrechtvaardig zijn. De kan
selier komt met een vijfjarenplan, aldus
Wilson, maar zijn begroting hield het
geen drie maanden uit. een opmerking
welke het Lagerhuis, met inbegrip van
Selwyn Lloyd. in schaterlachen deed uit
barsten.
Ook het Britse verbond van vakver
enigingen heeft Lloyds plan fel aange
vallen, omdat het sleohts een tijdelijke
oplossing biedt, welke bovendien ten
koste gaat van de werkenden. De onder
wijzers en de leraren zijn ook in opstand
tegen het feit. dat zelfs bescheiden sa
larisverhoging. welke hen was aangebo
den en die zij als onvoldoende hadden
verworpen, niet kon worden gehand
haafd. In drie scholen werd door het
onderwijzend personeel woensdag reeds
een proteststaking gehouden. Andere
onderwijzers en leraren ging naar het
Lagerhuis om bij hun afgevaardigden te
protesteren.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Bianca Monique Lucia, dr van J. Tau-
6ent en M. v. d. Zeeuw; Leonarda Hen-
rlka Maria, dr van A. J. Baars en G. A.
M. v. d. Haagen; Clara Olga Elfrleda. dr
van P. v. d. Heuvel en M. K. Montagne;
Klaas, zn van W Verloop en T. E. Hof;
Cornelia, dr van G. A. Janssen en C. Ver
meer; Jozepha Catharina Maria, dr van
H. v. d. Westen en A M. van Schagen;
Anneke Catharina Wilhelmina, dr van P.
Sierat en A. van Clttert; Rochus Willem,
zn van W. Bierens en A. L. Folkerts;
Franclna Wilhelmina, dr van G. W. J.
Webber en C. Post; Elmert Jan Henri, zn
van J. Hoogendoorn en M. Kremer.
GETROUWD
A. J. van der Eb en T. A. J. Brongersma.
OVERLEDEN
R. J. J. L. M. van der Leeuw, 6 Jaar,
zoon; J. Aanen, 78 Jaar, man.
Het geheim van welkom blijven,
is dat men nooit te lang moet
blijven. Heeft men zijn vertrek
eenmaal aangekondigd, laat
het dan ook gebeuren; zelfs al
zegt de gastvrouwWat jammer,
gaan jullie nü al weg?" Soms
zegt ze dit alleen terwllle
van de goede toon (behoudens
dan in Uw geval) en dan verlangt
de goede toon wederkerig, dat
men zich node van zijn zetel
losrukt. Eén uitzondering is
toegestaanals er op de
valreep nog een Gladstone wordt
gepresenteerd - met of zonder
filter - de sigaret die
iedereen voldoening schenkt.
king size
VOORNAAM EN AANGENAAM
NIEUWE UITGAVEN
Het geschenk voor
de Führer
Het beest uit de nazi-afgrond, Adolf
Hitler, zou op zijn 52-ste verjaardag
(20 april 1941) verblijd worden met een
kostelijk geschenk: de deportatie van het
Nederlandse volk naar PolenMaar
het was al bekend en men heeft het
nog eens in het Bijvoegsel van ons blad
van zaterdag j.l. kunnen lezen de
lijfarts van de Eeichsführer SS Himm-
ler, dr. Felix Kersten, slaagde erin ons
volk de onschatbare dienst te bewijzen
zijn patiënt ertoe te bewegen deze de
portatie uit te stellen tot na de over
winning
Dr. Kersten had een zeer speciale me
thode van masseren, die hij van Duitse
professoren en van een Tibetaanse pries
ter had geleerd. Voor de Tweede W£-
Binnert Boeke zoek radio-contact
met een post ergens in het uitge
strekte waterkamp te Nieuwkoop.
(Foto Leldsch Dagblad)
Taboe, hier wordt gewerkt (dag en nacht). Als
je niets te doen hebt, doe het dan niet bij ons. Dit
zijn de opschriften op de deur van een lokaal in
een school te Nieuwkoop. Binnen hoge fluittonen,
aetherisch geknetter en af en toe een Mexicaanse
hond. PA2PV roep loodsen Wij zijn in de
radio- en telefooncentrale van de Van der Werff-
stam. Deze landrotten uit Leiden onderhouden de
verbinding tussen verschillende kampdiensten in
het waterkamp van de waterpadvinders (sters) in
Nieuwkoop. Het bespaart een enorme hoeveelheid
lopen, want is er iets nodig dan wordt er contact
gezocht.
„Wij zijn klein begonnen. Met kristalontvanger-
tjes en zo." vertelt groepsleider W. J. Buytendorp.
Toch blijven we een normale padvindersgroep. en
worden geen radioclub. Het gebeurt soms. dat er
een maand voorbij gaat zonder dat de instrumen
ten worden aangeraakt." Met een trots gebaar
wijst hij naar 'n grote zend- en ontvangstinstallatie
Links in een hoek zit een jongen van een jaar of
zeventien. Met een routine gebaar verwisselt hij
stekkers en draait aan een wieltje. Hij heeft het
erg druk, want op het ogenblik is hij de man, die
de telefoonverbindingen tot stand brengt.
„Natuurlijk waren er moeilijkheden", vervolgt
oubaas Buytendorp." Bij het aanleggen van de ka
bels leverden de sloten vooral een grote hindernis
op. Het was namelijk niet mogelijk de kabels in
het water te laten zakken, want de sloten worden
hier vrij druk door melkschuiten bevaren. De kans
dat dan nou ja we hebben de kabels er over
heen gespannen. Op een gegeven ogenblik was het
echter niet mogelijk een verbinding tot stand te
brengen, maar dan zenden we draadloos. We heb
ben dan ook een zendvergunning." zegt hij achte
loos. Achter in de tuin van de school zwiept een
grote radiomast in de wind als bewijs. „Theore
tisch ie het mogelijk dat men ons op de 80 meter-
band kan ontvangen. Wij houden ook geregeld
contact met zenders in een padvinderskamp bij
Austerlitz en Zeist. Ons werk is echter zuiver een
hulpmiddel bij de padvinderij. Het is een speci
fieke padvindersactiviteit. In Engeland hebben de
padvinders zelfs een permanente band tot hun be
schikking," verzucht hij.
In totaal is er 5000 meter draad uitgelegd. Iede
re morgen voor het uitzenden begint, controleert
een van de voortrekkers de kabels. Overal in het
uitgestrekte kamp (bij elkaar zijn er ongeveer 1500
personen) ziet men voortrekkers gebukt gaan on
der de vrijwillige last van een walkie-talkie. Als
er eens iets aan de radio kapot mocht gaan. dan
kan in de meeste gevallen de padvinder het zelf
repareren maar daar is het dan ook een pad
vinder voor.
Auto in het water
Gisteravond omstreeks 12.15 uur is een
auto, met vermoedelijk twee inzittenden,
ter hoogte van de Jan Lievenstraat
tegen een lantaarnpaal opgereden en
tengevolge van deze aanrijding in de
Haarlemmertrekvaart terecht gekomen.
Bij aankomst van de politie was van de
inzittenden geen spoor meer te beken
nen. Hedenochtend heeft de eigenaar
een bewoner van het woonwagenkamp,
zich bij de politie gemeld. Zijn mede-
inzittende was eveneens afkomstig uit
dit kamp.
De brandweer heeft de auto in de loop
van de nacht uit het water getakeld.
Advertentie
Ook hebben zij radio-telefonisch
contact met elkaar.
(Foto Leldsch Dagblad)
Advertentie
Zoekt U een
GOUDEN RING
voor een dame of heer,
d. WATER. Haarlemmerstr 20".
heeft het
Ook in brillant ringen.
Ruime keuze in alle prijzen.
'•l'iimwi;
reldoorlog had hij een grote en zeer se
lecte praktijk in Den Haag. waar deze
Fin een uitstekende reputatie genoot,
zó goed. dat hfj begin 1939 bi) Himmler
ontboden en gedwongen werd diens lijf
arts te worden. Het mag dan waar zijn,
dat hfj Himmlers pijnen wegnam en dit
monster op die manier in staat stelde
zijn afschuwelijke arbeid beter te ver
richten. maar voor een Juiste beoorde
ling dient men daar twee dingen tegen
over te plaatsen. Als Kersten geweigerd
had Himmler te helpen, zou deze moge
lijk een andere geneesheer hebben weten
te vinden. Zo niet. dan zou Hitier zon
der twijfel een geschikte plaatsvervanger
voor de Reichsführer SS hebben be
noemd, die niet aan ondraaglijke pijnen
leed. En in beide gevallen zou Kersten
niet in staat zijn geweest zijn zegenrijke
invloed ten gunste van zovelen uit te
oefenen. Mij vergete daarbij niet, dat
onomstotelijk is komen vast te staan,
dat dr. Kersten inderdaad in ontelbare
gevallen reddend tussenbeide is kunnen
komen. Ook zijn mededelingen over de
deportatie van het Nederlandse volk
bleken op waarheid te berusten.
Het wordt dan ook de hoogste tUd.
dat deze merkwaardige man, die, tegen
zijn wil, op zulk een belangrijke post ge
plaatst werd, al is het dan na zijn
dood (In 1960). eindelijk eens de dank
van het Nederlandse volk mag oogsten.
Na de oorlog zijn Kerstens mededelin
gen herhaaldelijk door zure krltikasters
met weinig anders dan wantrouwen be
groet. Aan die achterdocht worde nu
eens voorgoed een einde gemaakt: Het
Nederlandse volk richte een standbeeld
op voor de man. die zoveel voor ons heeft
gedaan. Het boek van Joseph Kevsel „Het
geschenk voor de Führer". is intussen
in het Nederlands vertaald en kortge
leden bij Nhgh en Van Dltmar. Den
Haag-Rotterdam, verschenen. De ver
taling Is van Henrlëtte Heldring. Men
leze zelf het zeer boeiende relaas van dit
wonderlijke leven. Niemand minder dan
I prof. Trevor-Roper. hoogleraar In de
nieuwe geschiedenis in Oxford, schreef
een woord vooraf, waarin t»U de betrouw
baarheid van dit boek nog eens onder
streept.
Het veenelland, door L. Krombrink.
Ultg.: De Torenlaan, Assen.
Gods grote verrassing, door ds J. Over-
I duin. Ultg.: J. H. Kok. Kampen.
Gevecht In de rimboe en Speurtocht
naar vermisten, door J. Hlddlng Jongens
boeken. verschenen ln de Edward-Smlt
serie, deel 1 en 2.
j Jan en Toos: Aan de zolder naar het
meer en Naar "t Verkeerspark, door J.
Hlddlng Geïll. Leesboekjes voor de lagere
1 school. Ultg J. H. Kok, Kampen.
Het zig-zagspoor
waarmede de ingenieurs
van de dienst van Weg
en Werken der Ned
Spoorwegen ook in het
buitenland de aandacht
I getrokken hebben, blijkt
j op de trajecten waar
I het de laatste jaren
aanvankelijk bij wijze
van proef is aange
legd, uitnemend te vol
doen. Bij dit systeem
worden de betonblok
ken waarop de spoorstaven zijn bevestigd verbonden door „zigzag"
lopende trekstangen, die met zeer stijve lijm in de betonblokken
worden ..geplakt". De goede resultaten hebben ertoe geleid, dat
verscheidene trajecten die aan periodieke vernieuwing toe waren van
zigzagspoor worden voorzien. Het grote voordeel is. dat de weerstand
tegen „spatten" (zijdelings uitbuigen aoor zware druk) groter is dan
bij enig ander spoor. Op het ogenblik worden de baanvakken tussen
Leiden en Haarlem van zigzagspoor voorzien. In september komen
die tussen Gouda en Den Haag aan de beurt.
