AMERIKA ZAL VRIJHEID VAN
WESTBERLIJNERS BESCHERMEN
Loonsverhoging metaal
kan doorgang vinden
Tsjombe (weer vrij!):
bouwen aan één natie
WEERBERICHT
„grote
Redevoeringen in Moskon
teleurstelling voor hendie de
zaak des vredes willen dienen
Eisen tegen Den
Besten - Hoving
Over huur geen overeenstemming
Moboetoe ook opperbevelhebber
van Katangese strijdkraebteii
.TRESLONG'-HILLEGOM
ietfivs<
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 23 JUNI 1961
No. 30387
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 750 per kwartaal; f255 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
VERKLARING VAN MINISTER RUSK
„De Westerse strijdkrachten bevinden zich in Berlijn overeenkom
stig rechten, die het Westen bij verdrag heeft gekregen. Zij zullen daar
blijven om de vrijheid van de Westberlijners te beschermen", aldus
verklaarde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Dean
Rusk, gisteren op een persconferentie in Washington. „De VS erken
nen de geldigheid van geen enkele eis, die erop berust hun positie in
Berlijn door eenzijdige handelen teniet te doen". Rusk noemde ,,dp
strijdlustige toon" van de redevoeringen, welke woensdag j.l. in Mos
kou door Chroesjtsjow en andere leiders zijn gehouden, „een ernstige
teleurstelling voor hen, die de zaak van de vrede willen dienen. De uit
werking ervan kan slechts een verhoging van de internationale span
ning zijn". Minister Rusk verklaarde, dat de Westerse verplichtingen
duidelijk zijn. De heer Chroesjtsjow moet elke gelegenheid hebben
en die zal hem worden gegeven om een misrekening in deze te ver
mijden. De Verenigde Staten nemen een duidelijk standpunt in: zij zul
len krachtig vasthouden aan hun verplichtingen tegenover henzelf en
de Westberlijners".
stand van het Berlijnse vraagstuk vond.
Rusk antwoordde: „Ik wil dergelijke
grote woorden niet gebruiken. Maar de
toestand is ernstig en ernstig genoeg om
de aandacht te vergen van allen, die
de zaak van de vrede ter harte gaat".
Onze Amerikaanse correspondent
meldt:
De verklaring van Dean Rusk, ziet
men hier als een bewijs hoe hoogst-
ernstig de Amerikaanse regering de si
tuatie rondom Berlijn ziet. In Ameri
kaanse hoofdstedelijke politieke krin
gen vreest men, dat de provocerende
houding van het Kremlin o.m. geïnspi
reerd wordt door de geruchtmakende
suggestie van de Democratische Se
naatsleider Mike Mansfield in de rich
ting van een nieuwe oplossing voor Ber
lijn door de vestiging van een vrije
stad onder auspiciën van de Verenigde
Naties. Men ziet het gevaar van een
misrekening van Chroesjtsjow inzake de
werkelijke vastberadenheid van de V.S.,
omdat hij in het voorstel van de par
lementaire leider van de Democraten
meer zou kunnen zien dan een per
soonlijk denkbeeld van de Senator. Van
daar dat minister Rusk nogmaals on
derstreepte dat er geen enkel vooraf-
gaand overleg tussen Mansfield en de
regering heeft plaats gehad.
Vervolg op pag. 2
HUISBRANDOLIE IN PRIJS
OMLAAG
(Van onze Haagse correspondent)
De grote oliemaatschappijen in ons I
land gaan met ingang van morgen de
prijzen van een aantal olieprodukten i
verlagen. Zo zal de prijs van de z.g.j
„huisbrandolie nr. 1" f 1.10 per 100 liter j
omlaag gaan, terwijl „huisbrandolie nr. j
11 f 1.05 per 100 liter daalt. De gewone j
petroleum gaat f 0.25 per 100 liter omlaag j
cn de tractnrolie met f 0.80 per 100 liter
De maatschappijen hebben tot deze
prijsverlaging besloten na overleg met de
regering.
,Geen grote woorden'
Over de kernwapenproeven zei Rusk
dat Amerika voortzetting venvacht van
de besprekingen tussen Oost en West
in Genève. De Ver. Staten zullen elke
gelegenheid aangrijpen tot verbod van
dergelijke proeven, mits dit gepaard
gaat met afdoende inspectie en controle.
Nadat Rusk zijn verklaring had af
gelegd, was er gelegenheid vragen te
stellen. Journalisten vroegen Rusk of
hij de verklaring van Chroesjtsjow, dat
de Sowjet-Unie aan het einde van dit
jaar een vredesverdrag met Oost-Duits-
land zal sluiten, als een „ultimatum"
beschouwde. „Dat is te simplistisch ge
zegd", was Rusks antwoord.
Toen werd de minister gevraagd of
hij de omschrijving „de ernstige crisis,
waarmede het Westen na de tweede
wereldoorlog te kampen heeft gehad"
een juiste kenschetsing van de huidige
Resp. 2 en 2V2 jaar
met aftrek
Gisteravond om half acht heeft
de Amsterdamse rechtbank, die
met een kleine onderbreking van
's morgens half tien af met de
voortgezette behandeling van het
Socrates-proces bezig was, het
verzoek van de raadslieden afge
wezen om de beide verdachten, de
50-jarige Nicolaas Den Besten en
de 48-jarige oud-directeur van de
Amsterdamsche Bank T. Hoving,
onmiddellijk in vrijheid te stellen.
Tevoren had de officier van Justi
tie, mr. J. F. Hartsuiker, in een
vernietigend requisitoir, dat bijna
twee uur duurde, tegen Hoving
7Y2 jaar gevangenisstraf en tegen
Nicolaas den Besten 2 jaar gevan
genisstraf geëist met aftrek van de
tijd, die zij in voorarrest hebben
doorgebracht, resp. zes en zeven
maanden.
Hij achtte de tenlasteleggingen
op alle punten bewezen: Den Bes
ten bedrieglijke bankbreuk, Ho
ving twee gevallen van verduiste
ring in dienstbetrekking tot een
bedrag van ruim 2 miljoen gulden
en Den Besten en Hoving samen
oplichting tot een bedrag van een
half miljoen gulden. Uitspraak 5
juli a.s.
(Men zie ook elders)
WISSELEND BEWOLKT
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Wisselende bewolking en
bijna overal droog. Ongeveer dezelfde
temperaturen als vandaag. Matige tot
vrij krachtige westelijke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
24 JUNI
Zon op: 4.20 uur: onder: 21.04 uur.
Maan op: 16.08; onder: 1.59 uur.
Hoogwater te Katwijk te 11.50 uur; laag-
water te 7.12 en 19.52 uur.
STRAND VER WACHTING
VOOR MORGEN.
(Van een weerkundige medewerker)
Nog te sterke westenwind, maar ove
rigens vrij _roed strandweer. Droog met
morgenmiddag weer brede opklaringen
Overdag temperaturen van .7 tot 18
graden Temperatuur zeewater 15 gra
den Vooi uitzichtenWeekeinde droog
en vrij zonnig, maar nog te frisse zee
wind.
Dit blad bestaat uit 22 pagina's.
Ongelukkige gelijkenis
De New York Herald Tribune
schrijft, dat premier Chroesjtsjoio,
die tijdens zijn toespraak woensdag
in Moskou de uniform van generaal
van het Rode Leger, droeg, daarin
een ongelukkige gelijkenis" met
Hermann Goering vertoonde.
In een artikel onder de kop „gene
raal Chroesjtsjow neemt het over"
zegt het blad: „Niet tevreden met
alleen maar partijleider en premier
te zijn, mat Nikita Chroesjtsjow zich
de uniform en stijl van een generaal
van het Rode leger aan, met genoeg
medailles om een ongelukkige gelij
kenis te vertonen met wijlen Her
mann Goering".
De rede van de Sowjetrussische
premier miste evenveel het karakter
van een compromis als een artillerie
salvo. Het ontbreekt Chroesjtsjoio
aan de verbeeldingskracht en de wil
om elke andere oplossing dan zijn
eigen te zoeken, aldus de New York
Herald Tribune.
Overleg regering-Stichting v. d. Arbeid
(Van onze Haagse correspondent)
„Als het College van Rijksbemiddelaars ertoe overgaat de voorge
stelde loonsverhoging voor de metaalindustrie goed te keuren, zal de
regering het College niets in de weg leggen". Dat antwoordde de
staatssecretaris voor Sociale Zaken, de heer B. Roolvink, op een door
ons gestelde vraag na afloop van de vergadering op het Ministerie
van Sociale Zaken. Zoals bekend, is in de nieuwe CAO voor de me
taalindustrie door de Vakraad Metaal volledige overeenstemming be
reikt. De vergadering werd gehouden op verzoek van de Stichting van
de Arbeid, die vorige week vrijdag de brief van de staatssecretaris be
handelde over de in het voornemen der regering liggende huurverho
ging waarin het advies van de Stichting werd gevraagd over een com
pensatie (in de vorm van loonsverhoging).
De Stichting wilde namelijk verder worden ingelicht over de omvang
van de huurverhoging, de datum van ingang en alle andere bijzonder
heden, die met de huurverhoging verband zouden houden, vooraleer
zij tot een advies komt.
Inmiddels had de Stichting er echter
in het verzoek om een nadere bespreking
geen twijfel over laten bestaan, dat h.i.
de behandeling van aanhangige of nog
in te dienen loonvoorstellen geen vertra
ging mag ondervinden, indien deze voor
stellen op zichzelf voldoen aan de gel
dende spelregels.
De vergadering, die om half acht be
gon en eerst om kwart over elf eindigde
was zeer druk bezocht. Voor de regering
namen aan de bespreking deel de minis
ter van Sociale Zaken, mr. dr. Ch. J. M.
A. van Rooy, van Economische Zaken,
drs. J. W. de Pous, van Volkshuisvesting
en Bouwnijverheid, mr. J. van Aartsen,
alsmede de Staatssecretaris van Sociale
Zaken, de heer B. Roolvink. Het College
van Rijksbemiddelaars was eveneens
aanwezig.
Over de procedure voor de behande
ling van aanhangige of nog in te dienen
loonvoorstellen, werd algehele overeen
stemming bereikt. Indien goedkeuring
wordt verleend aan eventuele loonsver
hogingen, zo werd overeengekomen, zal
er rekening mee gehouden worden, dat
er ruimte wordt gereserveerd in de ver
wachte produktiviteitsverhoging voor
compensatie van een eventuele huurver
hoging. Tot 1 november a.s. zal men bij
de toetsing van loonvoorstellen deze
ruimte reserveren.
(De datum van 1 november houdt ver
band met de vermoedelijke datum, waar
op de regeringsvoorstellen voor huurver
hoging zullen zijn behandeld in de volks
vertegenwoordiging).
Mocht op deze datum nog geen zeker
heid zijn verkregen omtrent de komende
huurmaatregelen, dan zal opnieuw met
de regering overleg worden gepleegd over
de alsdan te volgen procedure.
Drs. Roemers, de voorzitter van het
NVV, deelde ons nog mede. dat het prin
cipe van huurverhoging niet als zodanig
I aan de orde is gesteld. Trouwens, over
huurverhoging dat Is ons gisteravond
wel duidelijk geworden bestaat zeker
geen overstemming.
De Stichting van de Arbeid zal, na de
toelichtingen die de regering thans op
haar plannen heeft gegeven, spoedig be
ginnen met het opstellen ^an een advies
over een huurcompensatie.
In Lcopoldstad is men (weer) vol optimisme over de nationale een
heid van Kongo, nu president Tsjombe van Katanga weer op vrije
voeten is en gistermiddag onmiddellijk na zijn invrijheidstelling, op een
persconferentie, verklaarde, dat hij „gereed stond om met zijn Kongo
lese broeders van de voormalige Belgische kolonie te bouwen aan één
grote natie".
Tsjombe die de pers te woord stond in
de ambtswoning van premier Ileo, ver
klaarde als gevolg van „buitenlandse in
vloeden" te zijn gearresteerd. Hij sprak
woorden van lof voor generaal Moboetoe,
die volgens hem „boven alles verheven"
was.
Het meest opzienbarend was de aan
kondiging van Tsjombe, dat Moboetoe
ook de opperbevelhebber zal worden van
bet Katangese leger. Ter voorbereiding
van de reorganisatie zal kolonel Djokoe,
commandant van het garnizoen in Loe-
loeaburg, naar Elisabethstad reizen en,
geassisteerd door vier stafofficieren uit
Leopoldstad, de zaken gaan waarnemen.
Tsjombes verklaring wyst er op, dat de
Katangese president niet lanser denkt
in termen van een onafhankelijke staat
Katanga. Hy heeft reeds bevestigd, dat
Katangeese parlementariërs zullen deel
nemen aan de komende Kongolese parle
mentaire conferentie. Hij was echter van
mening, dat het moeilijk zou zijn deze
conferentie reeds op 25 juni te houden.
Beste vriend
Tegen het einde van de persconferentie
ging Tsjombe staan. Hij omarmde de
minister van Buitenlandse Zaken, Bom-
boko, zeggend: „Hij was mijn grootste
vijand, maar nu is hij mijn beste vriend"
In Leopoldstad zijn intussen opmer
kingen gehoord, dat de kans groot is. dat
Gizenga, de loemoembistische machtheb
ber in Stanleystad, geen zin heeft om
samen te werken met Leopoldstad, nu
Tsjombe van zulke warme vriendschap
met de centrale regering heeft laten
blijken Elisabethstad en Stanleystad
hebben elkaar voortdurend beschreven
als werktuigen van het communisme en
het kapitalisme. Daarbij komt. dat Gi
zenga Tsjombe nog steeds verantwoorde
lijk stelt voor de dood van Loemoemba.
Op het vliegveld Ypenburg arri
veerde gistermorgen de Belgische
premier Le Fevre (links), die een
kort bezoek aan ons land brengt.
Zijn Nederlandse ambtgenoot
minister-president prof. J. de Quay
was ter begroeting op de lucht
haven aanwezig.
Geen scheiding van
Bolzano en Trento
De Italiaanse minister van Binnen
landse Zaken, Mario Scelba, heeft zich
gisteren in de Kamer van Afgevaardig
den te Rome gekant tegen elke poging
om de provincie Bolzano te scheiden
van de provincie Trento. Italië, zo zei
hij. is van plan om het plaatselijke be
stuur in Bolzano grotere bevoegdheden
te geven binnen het raam van de hui
dige grondwet. In de provincie Bolzano
wordt hoofdzakelijk Duits gesproken, in
de provincie Trento Italiaans.
De Italiaanse minister van Buiten
landse Zaken, Antonio Segni is vandaag
naar Zürich vertrokken om daar met
zijn Oostenrijkse collega Bruno Kreisky
weer te praten over de kwestie Zuld-
Tirol.
Vluchtelingen
mt
In Zurich hebben de drie politie
ke leiders van Laos. Prins Soevan-
nah Phoema. zijn halfbroer Prins
Soevanoe Vong en Prins Boen
Oem. in een communiqué meege
deeld. dat zij voor Laos een rege
ring van nationale eenheid zullen
vormen. Deze foto is gemaakt aan
het slot van de ..Prinsen"-conferen
tie. Links aan de tafel Prins Boen
Oem, in het midden Prins Soevan-
nah Phoema. die het communiqué
ondertekent en rechts Prins Soeva-
noevong, die gedeeltelijk schuilgaat
achter een cameraman.
i Voorstel Gohlherg:
zeeliedenstaking
60 dagen opschorten
De Amerikaanse minister van Arbeid.
Goldberg, heeft gisteravond voorgesteld
dat de zeeliedenstaking voor de tyd
van zestig dagen worden opgeschort.
In die tijd zou dan een commissie van
drie door president Kennedy aangewezen
personen moeten proberen een oplossing
I te zoeken.
Goldberg drong er bij reders en vak
bonden op aan dit plan te aanvaarden
in hun eigen belang en dat van het
land. Hij zei op een persconferentie dat
het voortduren van de staking ertisMg
zal bijdragen tot verslechting van de
handels- en de dollarbalans van het
land.
De minister wil morgen antwoord van
de partijen ontvangen.
Angola
naar
Kongo
Het hoofd van de baptltische zending,
Cecil King, heeft gisteren vanuit een
telefooncel in Leopoldstad aan het Britse
blad „The Guardian" meegedeeld, dat
woensdagavond 80.000 vluchtelingen uit
Angola Kongo zijn binnengekomen.
Sommigen hadden brandwonden. Er be
stond grote behoefte aan voedsel.
De Portugezen hadden vele dorpen
in het noorden van Angola platgebrand
bij het zoeken naar nationalistische op
standelingen. Het gehele noorden Is door
de bevolking verlaten.
Advertentie
(tel. 0 2520—5347) - Rest k la carte.
Dag. Diner-Dansant Onbeperkt kip-eten
f1 Quirk-Lunch (5 min. plate,
service) o.a. gebakken paling f5.—.
's Maandags gesloten.
ÉW ?)ltt
Uit het Leidsch Dagblad van
25 Junij 1861:
Men berigt ons, dat diakenen
der Nederl .Hen. Gemeente al-
hier besloten hebben, de aanne- i
ming van het bouwen van 50
nieuwe arbeiderswoningen in de
Verwerstraat tot de som van I
80.200 niet te gunnen, maar
een nieuw plan op geringer I
schaal te laten ontwerpen.
