CHROESJTSJOW WIL NOG DIT
JAAR VERDRAG MET DUITSLAND
Zeeliedeiistaking in VS
legt koopvaardij lam
WEERBERICHT
Ook de T.W.A. beklaagt
zich over de K.L.M.
Senator Mansfield en journalist
Lippman verkondigen afwijkende
meningen over kwestie-Berlijn
ROOM EN EIEREN OP
BRETONSE WEGEN
Relletjes in Bolivië
bij bezoek Stevenson
JRESLONG' - HILLEGOM
(Sue/ 9lu
lettws
Opgericht 1 maart I860
VRIJDAG 16 JUNI 1961
No. 30381
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Premier Chroesjtsjow heeft gisteravond via radio en t.v. het Russische
volk verslag uitgebracht over zijn besprekingen met president Kennedy
in Wenen. Hij zei, dat er nog dit jaar een vredesregeling in Europa tot
stand moet komen, er aan toevoegende, dat elk uitstel van het onder
tekenen van een versdrag met Duitsland een ernstig gevaar voor de
wereldvrede" zou kunnen betekenen. Volgens deskundige waarnemers
in Moskou heeft de rede van Chroesjtsjow, geen verandering gebracht
in de Russische politiek van de laatste jaren. De Sowjet-Ünie en
Amerika staan nog steeds mijlenver van elkaar, al leek Chroesjtsjow
minder pessimistisch dan Kennedy. Wel gaf de Russische leider het
Westen er de schuld van, dat bij het ontwapeningsoverleg geen
vorderingen zijn gemaakt. Als het Westen instemt met algemene en
volledige ontwapening, zou de Sowjet-Unie akkoord gaan met elk
controlestelsen. Doch, wijs geworden door de ervaringen in Kongo, zal
Moskou niet aanvaarden, dat één man de leiding van een internationale
controle-organisatie krijgt. Nieuws bevatte Chroesjtsjows rede niet: de
Sowjet-Unie is bereid alles te doen zolang het Westen de Russische
voorwaarden aanvaardt, in het bijzonder waar het „algehele ontwape
ning" betreft.
Wat Lippman wil
Zaterdag in Berlijn
massa - demonstratie
De Westberlijnst overheid heeft
de bevolking opgeroepen tot een,massa
bijeenkomst voor het gemeentehuis op
zaterdagavond „teneinde te antwoorden
op de eisen van Chroesjtsjow". „Wij
zeggen neen op zijn plan", aldus het
stadsbestuur. Burgemeester Brandt en
Ernst Lemmer, de Westduitse minister
voor zaken geheel Duitsland betreffende,
zullen een toespraak houden. Het Oost-
duitse nieuwsbureau heeft de bijeen
komst „een nieuwe gevaarlijke provoca
tie" genoemd.
Naar de opvatting van Westelijke
kringen in Londen heeft Chroesjtsjow
op scherpere wijze herhaald wat hij in
de memoranda aan Kennedy over Duits
land en de ontwapening reeds gezegd
heeft. Zij menen voorts, dat er geen
nieuwe elementen in het verslag zitten,
behalve misschien Chroesjtsjows ver
klaring, dat er dit jaar een regeling
moet komen van het Duitse vraagstuk.
Andere geluiden uit
Amerika's hoofdstad
Onze Amerikaanse correspondent meldt:
Twee belangrijke Amerikanen, Senator
Mike Mansfield en kroniekschrijver
Walter Lippman, hebben dezer dagen
hun mening uitgesproken over het Ber-
lijnse vraagstuk, een mening, die sterk
afwijkt van de gangbare opvatting in de
Verenigde Staten. Die gangbare opvat
ting is, dat alle veranderingen inzake
Berlijn uit den boze is, terwijl Mansfield
en Lippman juist veranderingen beplei
ten, die huns inziens verbeteringen
kunen zijn. De opmerkingen van ge
noemde twee figuren wijzen vooralsnog
niet op een koerswijziging van Amerika.
Beiden spraken als onafhankelijk indi
vidu. Niettemin zullen vooral de West
duitsers zich er ongerust over maken,
dat uit Washington meer dan één geluid
wordt vernomen.
Mansfield, die leider is van de Demo
craten in de Senaat, hield woensdag in
het Congres een rede, waar slechts tien
mede-Senatoren naar luisterden. Hij
herhaalde wat hij reeds geruime tijd
geleden had gezegd: dat men zijns
inziens van geheel Berlijn een vrije stad
moest maken, dus inclusief het gedeelte
dat thans communistisch is. Zijn sug
gestie kan voor de Russen moeilijk aan
trekkelijk zijn. Indien men werkelijk
deze stunt met geheel Berlijn kon uit
halen, dan kon men daar wel eens een
precedent van maken om op die manier
geheel Duitsland te bevrijden. Maar
Mansfield wenst een nieuwe benadering
te beproeven van het Berlijnse probleem,
en dat alleen reeds gaat velen te ver,
die alleen maar heil kunnen zien in het
stationair houden van de moeilijke
situatie.
MEER WIND
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond
Op de meeste plaatsen droog weer met
in het zuidoosten van het land zonnige
perioden, elders half tot zwaar bewolkt.
Ongeveer dezelfde temperaturen als
vandaag. Matige tot krachtige zuidwes
telijke wind. (Opgemaakt te 11.15 uur).
17 JUNI
Zon op: 4.19 uur; onder: 1.02 uur.
Maan op: 8.29 uur; onder: 23.36 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.44 en 18.06
uur; laagwater te 1.29 en 13.43 uur.
STRANDVERWACHTING VOOR
MORGEN
(Van een weerkundig medewerker)
Matig tot goed strandweer met afwis
selend opklaringen en wat hoge bewol
king. Zwakke wind tussen zuid en zuid
west. Overdag 18 tot 20 graden. Zeewater
bijna 15 graden. Vooruitzichten: zwakke
Oceaanfronten houden het weer afwis
selend. Er komen dan perioden van
redelijk strandweer voor.
(Dit nummer bestaat uit 20 pagina's)
Lippman, die kortgeleden lang met
Chroesjtsjow gesproken heeft, weid gis
teravond voor de Amerikaanse televisie
geïnterviewd. Dit vraaggesprek leverde
een der beste t.v.-programma's op, die
men de laatste tijd in Amerika kon
zien. Lippman is ervoor om met
Chroesjtsjow over Berlijn te onderhan
delen. Hij wenst een gedetailleerde
overeenkomst te bereiken, die perfecter
is dan de regeling, die door de militairen
aan het einde van de oorlog snel in
elkaar getimmerd werd.
Zo heel veel zou er, volgens Lippman,
niet moeten veranderen. Hij zou voor
lopig de troepen van de vier grote
mogendheden in de stad willen houden,
doch zou hun aantal nog kleiner willen
maken. Tenslotte hebben die troepen
slechts een symbolische betekenis. Ver
der zou Lippman een gedetailleerder
regeling wensen voor de toegang tot de
stad, het gebruik van de vliegvelden
enzovoort. Zijns inziens zouden de vier
grote mogendheden plus Oost- en West-
Duitsland een akkoord moeten tekenen.
Die zou aan Oost-Duitsland de feitelijke
erkenning verlenen, die de Westduitsers
en de Amerikaanse regering niet wensen.
Waarom heeft Chroesjtsjow toch zo'n
haast om tot een gedetailleerde regeling
te komen, zo werd aan Lippman ge
vraagd. Chroesjtsjow had aan de Ame
rikaanse journalist de indruk gegeven,
dat hij de grenzen van Duitsland defini
tief afgebakend wil zien voordat ..Hitiers
generaals" over kernbommen beschik
ken. Chroesjtsjow is ervan overtuigd,
dat zij over vijf jaar kernwapenen zul
len bezitten. Hoe dat ook zij, Lippman
was van oordeel, dat de toestand thans
niet goed is daar hij voortdurend aan
leiding geeft tot crisis. Hij wenst daar
om met Chroesjtsjow te onderhandelen
over een legale basis en betere garanties
voor Berlijn. Lippmans neiging tot
onderhandelen betekent zeker niet, dat
bij de bevolking van Berlijn aan haar
lot wil overlaten, integendeel.
Adenauer wenst echter niet te onder
handelen en wenst niets te veranderen.
Telkens verzoekt Bonn aan Washington
openlijk te getuigen het volledig met
Adenauer eens te zijn. Daaruit blijkt wel
dat men ongerust is over de afwijkende
klanken, die nu en dan in Amerika
worden gehoord.
Geen proefballon
Het feit, dat Senator Mansfield, de
leider van de meerderheidspartij in de
Senaat, een afwijkende mening liet
horen, heeft in het buitenland meer
indruk gemaakt dan zij verdient. De
partijdiscipline in Amerika is beslist niet
sterk en zelfs Mansfield kan zich ver
oorloven een standpunt te verdedigen,
dat afwijkt van het officiële. Een proef
ballon behoeft men in zulk een rede niet
te zien. Mede door Chroesjtsjows t.v.-
rede, die in Washington nauwkeurig
wordt bestudeerd, is Berlijn wel het
politieke onderwerp bij uitnemendheid
geworden in deze periode. De twee
grootste kranten in Washington hebben
sympathie getoond voor Mansfields
zienswijze.
Tot zover onze correspondent in
Washington.
Slot pag. 2
Prachtige vondsten
Tanganjika
in
In Olduvai Gorge, op de vlakte van
Serengeti in Tanganjika, is een vrijwel
volledig skelet van een voorhistorische
reuzenolifant gevonden. Het skelet is
ongeveer een half miljoen jaren oud.
Voorts werden overblijfselen gevonden
van een ruim drieënhalf meter hoge
struisvogel. Kortgeleden werd in het
zelfde gebied het gedeeltelijke geraamte
ontdekt van een ongeveer twaalfjarige
jongen, dat ongeveer 600.000 jaar oud
zou zijn.
Frankrijk verlengt
wapenstilstand
Nu voor geheel Algerije
(Van onze Parijse correspondent)
Ondanks tijdelijke onderbreking van
de conferentie in Evian, heeft de Franse
regering besloten de wapenstilstand te
verlengen en thans voor geheel Alge
rije. Men zal rich herinneren dat de
wapenstilstand op 20 mei eenzijdig door
Frankrijk werd afgekondigd. De duur
ervan was bepaald op écn maand, in
de hoop dat de voorlopige Algerijnse
regering een soortgelijk besluit zou ne
men.
Toen dit niet. gebeurde en Evian dreig
de te mislukken, was er in Parijs spra
ke van dat generaal De Gaulle de be
dreiging in zijn laatste radioredevoering
waar zou gaan maken. Het staatshoofd
had bij die gelegenheid namelijk gezegd,
dat als er met de Algerijnse delega
tie niet viel te praten en geen over
eenkomst mogelijk was. Frankrijk de
Algerijnen ter plaatse zou opleiden tot
eigen regeringsverantwoordelijkheid,
maar in dat geval volkomen buiten me
dewerking van de FLN.
Zo ver is het gelukkig niet gekomen.
Frankrijk zou :n dat geval vele mo
hammedanen bereid hebben moeten vin
den regerings- of bestuursverantwoor-
delijkheid te aanvaarden Verondersteld
dat zulke figuren waren te vinden, dan
zouden zij onmiddellijk het mikpunt zijn
geworden van het terrorisme vari de
FLN.
De Franse regering blijft derhalve ho
pen op een vreedzame regeling en op
voortgezette onderhandelingen met de
FLN. Voor het einde van deze maand
zal er echter niets bijzonders gebeurgn.
De FLN wacht op een gebaar van Pa
rijs, maar Parijs zegt van zijn kant
dat de voorlopige Algerijnse regering het
eerst over de brug moet komen.
De wapenstilstand die op 20 mei
slechts voor enkele gepacificeerde depar
tementen was afgekondigd, geldt nu
voor geheel Algerije. Nergens meer zul
len de Franse soldaten het offensief ne
men. Tenzij langs de elektrische prikkel
draadversperringen bij de grenzen van
Tunesië en Marokko. Alleen als de Fran
se# soldaten worden aangevallen zullen
zij zich verdedigen. Ook met het vrij
laten van politieke gevangenen zal
voortgang worden gemaakt, terwijl uit
de concentratiekampen iedereen die wil
naar zijn dorp terug mag. Tenminste:
als dat dorp niet door de oorlogshan
delingen met de grond is gelijkgemaakt.
Prins Bernhard had gisteren een
zeer drukke dag, zodat hij zijn toe
vlucht tot een helikopter moest
nemen om van de ene bijeenkomst
naar de andere te reizen. In Sche-
veningen had hij een lunchbijeen-
komst van de Anglo Dutch Trade
Councel. en daarna vond in Arnhem
de viering plaats van het vijftig
jarig bestaan van de Aku. De Prins
met zijn secretaris, dr. F. A. de
Graaff, minister De Pous en vlieger
majoor Lukkien in de helikopter op
het boetveld te Scheveningen, waar
hij startte.
Minister Zijlstra is gisteren voor
de vijfde maal vader geworden. De
lukkige ouders met hun jongste telg.
Sjoerd Evert.
Conflict over nieuwe arbeidscontracten
De Trans World Airlines (TWA), hebben gisteren bij de Ameri
kaanse raad voor de burgerluchtvaart een klacht ingediend volgens
welke de KLM internationale overeenkomsten heeft geschonden.
De TWA zegt, dat de KLM de rechten overschrijdt op grond van
de vergunning voor buitenlands luchtvervoer en de Amerikaans-
Nederlandse luchtvervoersovereenkomst.
De Pan American World Airways hebben gelijk gemeld kort
geleden een dergelijke klacht tegen de Nederlandse Luchtvaartmaat
schappij ingediend.
De TWA heeft bij haar klacht advertenties van de KLM in
Amerikaanse bladen gevoegd. Op een hiervan worden steden in
Europa en het middenoosten genoemd die door de KLM vanuit de V.S.
zouden worden bediend.
De hoofdvertegenwoordiger van de
KLM in de V.S., D. J. Koeleman, heeft
dc beschuldiging van de TWA tegenge
sproken. „De klacht, dat wij de Ameri
kaans-Nederlandse overeenkomst met
betrekking tot het derde-landenverkeer
schenden, is geheel ongegrond. De KLM
heeft altijd elke bepaling van de twee
zijdige overeenkomst stipt nageleefd",
aldus de heer Koeleman.
Vandaag is in de Verenigde
Staten een zeeliedenstaking uitge
broken, waardoor ongeveer dui
zend Amerikaanse vracht-, passa
giers- en tankschepen worden
getroffen. Er zou aan worden
deelgenomen door 82.000 zee
varenden, aangesloten bij vijf
vakverenigingen. De staking is het
gevolg van een conflict tussen de
vakbonden en de rederijen over
nieuwe arbeidscontracten.
De vakbonden hadden gisteren ge
dreigd. dat de staking te middernacht
lou ingaan, als zij met de rederijen geen
overeenstemming zouden bereiken over
een nieuwe collectieve arbeidsovereen
komst, die tevens van toepassing zou
moeten zijn op het personeel van Ame
rikaanse. onder goedkope vlag varende
schepen.
De minister van Arbeid. Goldberg, die
gisteren op verzoek van de reders en
de federale bemiddelaars uit Wash
ington naar New York was gekomen om
(Van onze Parijse correspondent)
De agitatie van de Bretonse boeren
duurt voort. Gisteren hebben zij op
verschillende hoofdwegen melk, room
en eieren gegooid om het verkeer te
belemmeren. De telefoonverbindingen
in het zuiden van het departemënt
Cótes-du-Nord waren vrijwel volledig
verbroken. En.... er werd weer een
stad „bezet". Gisteren was Lannion, in
het noorden van Bretagne, aan de
beurt.
In Lannion was het marktdag. Tot
negen uur kon iedereen de stad vrij
binnen, maar op 'n afgesproken teken
kwamen uit verre omtrek alle boeren
op wagens en tractoren naar de stad
en barricadeerden alle toegangswegen.
De 150 gendarmes behoefden niet op te
treden, want tegen het middaguur
verdwenen de boeren even rustig als
zij gekomen waren, met hun tractoren.
Een luidruchtige menigte luisterde
naar enkele sprekers, die zeiden, dat
de „boerenrevolutie" in Frankrijk was
begonnen en zou voortduren.
Vijf Bretonse parlementsleden zijn gis
teren in de loop van de dag door de
minister van Landbouw in Parijs
ontvangen.
Een comité van vertegenwoordigers van
landbouworganisaties in 18 depar
tementen in midden-Frankrijk hebben
te Clermond-i errand meegedeeld, dat
het een oproep zal doen uitgaan voor
een dag van eensgezindheid met de
Bretonse boeren op 27 juni. In alle
achttien departementen zullen dan
wegen van 's morgens acht tot 's mid
dags vijf uur worden afgezet met ver
sperringen.
ah bemiddelaar tussen de werkgevers en
werknemers op te treden, heeft tot diep
in de nacht tweemaal met vertegen
woordigers van beide partijen vergaderd
in een poging om een staking te voor
komen.
De vakverenigingen verwijten de re
ders, dat zij niet serieus willen onder
handelen over nieuwe arbeidscontracten.
De reders staan ook nogal afwijzend
tegen de eis van de bonden, de contract,
bepalingen toe te passen op het perso
neel van Amerikaanse schepen die onder
goedkope vlag varen.
Men vreest, dat de staking het over
grote deel van Amerikaanse koop
vaardij voor geruime tijd zal stilleggen.
De scheepvaartmaatschappijen verklaar
den gisteren reeds voor een „langdurige
en rampzalige staking" beducht te zijn.
I Tjjdens een gesprek van de Boliviaan-
I se president, Paz Estenssoro, met de
I speciale afgezant van president Kenne
dy, Stevenson, hebben zich in La Paz
ongeregeldheden voorgedaan waarbij
vier personen het leven hebben verloren.
Studenten en vakbondsleden betoog
den voor vrijlating van vakbondsleiders
die waren gearresteerd na ontdekking
van een communistische samenzwering.
Het kwam tot ongeregeldheden toen de
betogers wilden optrekken naar de Ame
rikaanse ambassade. Bij deze botsingen
vielen de vier doden en werden veertien
mensen gewond.
De studenten hebben het gebouw van
het regeringsblad „La Nacion" geplun
derd en moesten met de sterke nrm
worden verwijderd uit een gebouw van
de universiteit waar zij zich hadden ver
schanst.
Het gesprek van Paz Estenssoro en
Stevenson in de woning van de presi
dent heeft twee uur geduurd.
Kongolese dank
De Kongolese regering heeft het In
ternationale Rode Kruis bedankt voor
zijn hulp, „waardoor de gehele bevol
king van hongersnood, epidemieën en
ernstige ondervoeding is gered". Dit
meldt het Kongolese persbureau uit Leo-
poldstad De boodschap was ondertekend
cioor Justin Bomboko. de Kongolese mi
nister van Buitenlandse Zaken, en ge
richt aan de vertegenwoordiger van het
Rode Kruis in Leopoldstad.
President gaat vooruit
Van de zijde van het Witte Huis te
Washington is gisteren een officiële ver
klaring van de presidentiële lijfarts uit
gegeven. waarin wordt medegedeeld.dat
de „toestand van de president nog steeds
vooruitgaat".
Het Amerikaanse staatshoofd begint
steeds minder hinder te ondervinden
van de rugaandoening welke hij vier we-
ken geleden bij het planten van een
boom opliep. De assistent-perschef Hat
cher zei: „De vooruitzichten zijn dezelf
de als woensdag: wij verwachten al
geheel herstel, binnen een redelijke
tijd."
Prins beschermheer
Anglo-Dutch-Trade-Council
Prins Bernhard heeft zich bereid ver
klaard het beschermheerschap van de
Anglo-Dutch Trade Council te Den Haag
op zich te nemen. Dit is gisteren mee
gedeeld door de voorzitter van de Coun
cil, dr. Paul Rijkers, op de derde jaar
lijkse lunch die in Scheveningen werd
gehouden.
advertentie
(tel. 0 2520—5347) - Rest. la carte.
Dag. Diner-Dansant. Onbeperkt kip-eten
f6— Quick-Lunch (5 min. - plate-
service): o.a. gebakken paling f5.
's Maandags gesloten.
FEESTELIJKE OPENING
HOLLAND FESTIVAL
Nadat de stadsbeiaardier van N(j-
kerk en Hilversum, Peter Bakker, op
het carillon van de Grote of Sint-Ja-
cobskerk in Den Haag een concert had
gegeven, is gisteravond in de feestelijk
met bloemen versierde Scheveningse
Kurzaal het Holland Festival 1961 offi
cieel geopend.
Deze opening geschiedde in het bijzijn
van vele autoriteiten met een gala-con
cert van het Residentie Orkest onder
directie van Willem van Otterloo. Na
dat het Wilhelmus ten gehore was ge
bracht. vertolkte het Residentie Orkest
de 95ste Symphonie van Haydn, waar
na de solist van de avond. Hans Hen-
kenmans, het piano-concert in F Gr. t.
van Mozart voordroeg en vervolgens
de door hem gecomponeerde „passacag-
lia en Gigue" Hij mocht een hartelijke
hulde van de stampvolle zaal in ont
vangst nemen. Tot slot werd „taras Bul-
ba" van Janacék uitgevoerd.
Na afloop van het concert begaven
de aanwezigen zich naar het Kurhaus-
terras om te genieten van een vuurwerk.
Hierna recipieerde het gemeentebe
stuur van 's-Gravenhage in hotel Kur-
haus, waar men in geanimeerde stem
ming tot laat na het middemachtelijk-
uur bijeenbleef.
Vitale 100-jarige in IJlst
Op woensdag 21 Juni wordt de we
duwe R. Pruiksma-Bakker in IJlst 100
jaar. Mevrouw Pruiksma, die geboren
is in Woudsend (Fr.), is nog zeer vitaal.
Uit het Leidsch Dagblad van i
18 Junij 1861: J
Sedert geruimen tijd, maar
tot nog toe zonder gevolg, drin
gen godsdienstige vereenigingen
te Londen aan op een verbod
tot het des Zondags inbrengen
van vleesch, visch, groenten nn
andere levensmiddelen aan de
huizen der ingezetenen, opdat
de huisgenoten des te meer on
gestoord hunne godsdienstoefe
ningen zouden kunnen bijwo
nen.. Koningin Victoria heeft in
dien wensch gedeeld en streng
verboden, om des Zondags 1
koopwaren aan het paleis te be
zorgen. i
Het is zeer gepast en nodig,
dat loij de zwem- en badinrig-
ting Rhijnzigt aanbevelen. De
ondernemer zorgt voor alle ge
riefelijkheden, beijvert zich om
in alles de kieschheid en wel-
voegelijkheid te betrachten en
wil ook de gelegenheid geven, 9
om zich in het zwemmen en ba- 9
den te oefenen, zonder dat men 9
de kinderen aan gevaar bloot
stelt. De heer Rutgers verdient
de ondersteuning en begunsti
ging die hij voor zijn inrigting
vraagt.
