Hij voelde zich opgelaten! GENIET VAN'N Proces Eichmann betekent vooral voor de Asjkenazische joden veel Franse film te Arnhem bekroond met gouden prijs Raad van Europa Jeugd in Israël begrijpt niets van lijdzaamheid slachtoffers Kustvaarder midscheeps geramd in Noordzeekanaal bij Hembrug NATO-taptoe te Arnhem wordt tot een geheel nieuwe belevenis Opgericht 1 maart 1860 Dinsdag 6 juni 1961 Derde blad no. 30372 Internationale Filmweek geopend De filmprijs van de Raad van Europa voor 1961 is gisteren ter gelegenheid van de Filmweek te Arnhem toegekend aan de Franse film „La parole est au fleuve" van Marianne Oswald en André Vetusto, geproduceerd dior de Societé Nouvelle Pathé Cinema. De internationale jury, waarvan dr. J. Hulsker, hoofd van de afdeling kunsten van het ministerie van O., K. en W. voorzitter was, heeft deze prijs verleend wegens de wijze waarop in deze film het thema van de Rijn als symbool van het onderlinge begrip tus sen de volkeren is uitgewerkt, In vol maakte harmonie van beeld, commen taar en muziek. De Nederlandse film „De lage lan den" van George Sluizer, geproduceerd door Shell Nederland NV, en de Duitse speelfilm „Am Galgen hangt die Liebe" van Edwin Zbonek, geproduceerd door Rex Film, kregen een bijzondere ver melding. „De lage landen" wegens de wijze, waarop dit werk de levenswijze illustreert van het Nederlandse volk in zijn strijd tegen de zee, het Duitse werk wegens zijn artistieke en menselijke waarden. Tevens is bij deze gelegenheid de filmjournaalprijs van de Raad van Europa toegekend en wel aan de Britse film „State Opening of Parliament", ge produceerd door World Widepictures. Deze film is bekroond wegens de voor treffelijke wijze waarop in een journaal onderwerp een beeld gegeven wordt van een eeuwenhoude traditie. De prijzen zyn door de jury eenstem mig toegekend. Er waren voor de Euro pese prijs 19 films ingezonden door 8 Europese landen. De filmprijzen be staan uit een gouden medaille, die is ont worpen door prof. L. O. Wenckebach, en voorts uit een oorkonde. Voor eervolle vermeldingen zijn twee bronzen medail les beschikbaar. Mr. H. J. Reinink, di recteur-generaal van kunsten en bui tenlandse culturele betrekkingen van het ministerie van O., K. en W. heeft deze prijzen gisteren bij de opening van de Internationale Filmweek in Arnhem uitgereikt! Moeilijkheden De opening werd verricht door mr. Y. Scholten, staatssecretaris van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, in het Rembrandt Theater. Hij meende, dat deze filmweek met name voor de Neder landse filmkunst van niet te overschat ten betekenis is. Ook de Nederlandse film bevindt zich in een moeilijk sta dium, zo zei hij, en kan het licht van de schijnwerpers best gebruiken. De moeilijkheden van de Nederlandse filmindustrie waren, volgens mr. Schol ten, niet een gevolg van het feit, dat het werk der Nederlandse filmers niet goed genoeg zou zijn. Integendeel: onze documentaire filmers hebben interna tionaal grote successen geboekt en ver schillende van hen hebben reeds de stap naar de speelfilm gedaan. Maar men heeft haarfijn uitgerekend, dat een Nederlandse film alleen by een „waanzinnig succes" rendabel kan zijn, omdat het Nederlandse taalgebied zo klein is. Een enkele criticus heeft als eenvou dige oplossing aan de hand gedaan om de Nederlandse film vry te stellen van alle belasting, aldus mr. Scholten. Maar voor zo'n radicale oplossing zou een dic tator nodig zijn. Belgisch koningspaar morgen naar Rome Koningin Fabiola van België zal Koning Boudewijn vergezellen bij het officiële bezoek, dat van woens dag tot zaterdag aan Rome zal wor den gebracht. In een officiële be kendmaking is gisteren in Brussel gezegd, dat „de gezondheid van de koningin haar in staat zal stellen naar Rome te gaan". De Belgische koningin heeft tijdens het officiële bezoek van de vorige maand aan Parijs de laatste twee dagen haar kamer moeten houden. Volgens de of ficiële mededeling was een keelaandoe ning hiervan de oorzaak. Sinds haar te rugkeer uit Parijs die door deze onge steldheid met een dag werd vertraagd, is zij niet meer in het openbaar ver schenen. Alle geruchten over een aan staande blijde gebeurtenis aan het Bel gische Hof zijn echter van officiële zijde bevestigd noch ontkend. Swalmen verkoopt bezit in Duitsland Voor ruim een miljoen (Van onze correspondent) Met 10 stemmen voor en 2 tegen heeft de gemeenteraad van de Limburgse ge meente Swalmen gisteravond (maan dag) een voorstel van B. enn W. aan genomen tot verkoop van de gemeente lijke eigendommen in Duitsland. Hier mee is een einde gekomen aan een unieke situatie. Swalmen was tot nu toe de enige Nederlandse overheidsinstantie welke nog grootgrondbezitter in Duits land was. Een gebied van 175 ha. bos en heidegrond is voor de respectabele som van f 1.094.000,overgegaan in handen van de Duitse provincie Noord- rijn-Westfalen. Het eerste bod van de minister van financiën van deze West- duitse deelstaat bedroeg f 935.000,-. Dit kon later nog aanmerkelijk worden ver hoogd toen door de Bondsregering be sloten werd vrijstelling van de z.g. „Körperschafststeuer" te verlenen. Er waren nog twee andere gegadig den, namelijk de Duitse grensgemeen te Bracht en de Duitse industrieel Emile Underberg. De gronden, die in het be zit van de gemeente Swalmen kwamen tijdens de w boss try d in het begin van de vorige eeuw, bevatten onder de zand laag een kostbare kleilaag. Hier zijn in de loop van de tijd al honderdduizenden kubieke meters klei afgegraven ten be hoeve van de dakpannenindustire. De gemeente Swalmen was echter van me ning dat de eigendommen niet meer winstgevend te exploiteren waren en ook de vele administratieve moeilijkheden hebben geleid tot het voorstel de grond te verkopen. Burgemeester Strens van Swalmen toonde zich verheugd nu de gronden voor een veelvoud van de ge- Bchatte waarde van de hand zijn ge- Ernstig probleem Vaststaat wel dat het probleem ern stig is, want het zou voor het Neder landse publiek en de Nederlandse film kunst bijzonder jammer zijn als weer teloor moest gaan wat in enkele jaren is opgebouwd en wat een goede toekomst tegemoet scheen te gaan. „Ik kan het probleem niet in een handomdraai oplossen", aldus mr. Schol ten, „maar ik kan U zeggen, dat ik de gevaren zie en niet onderschat, en dat ik een open oog heb voor het belang van een bloeiende Nederlandse filmkunst, en een gezonde regelmatige produktie van Nederlandse speelfilms". Advertentie Ongepoetste schoenen, afkeurende blikken, slechte indruk weg zelfvertrouwenU kunt zich geen ongepoetste schoenen veroor loven. Daarom Erdal: in 1 minuut een mooiere glans, die langer blijft. De beroemde Erdal-pelikaan geeft goede raad Portugees protest Portugal heeft bij de Veiligheidsraad geprotesteerd tegen het verzoek van een aantal Afrikaans-Aziatische <A.A.) lan den om behandeling van de kwestie An gola. Portugal zegt dat de indieners van het verzoek feiten hebben verdraaid en met „beslist ongegronde beschuldigin gen" komen. De Portugese regering zegt verder in haar protest, dat de Veilig heidsraad niet bevoegd is, aangezien het cm een binnenlandse aangelegenheid gaat. Intussen zijn de A.A.-landen het eens geworden over een ontwerp-resolutie, waarin Portugal wordt verzocht zich te onthouden van onderdrukking in Ango la. Voorgesteld zal worden dat de V.N. een commissie van onderzoek naar dit Portugese gebiedsdeel zendt. De Veilig heidsraad zou vandaag de kwestie-Ango- la behandelen. gaan. Hij zei met het geld „heel wat van plan. te zyn". Maar hoe het besteed zal worden wilde hij nog niet vertellen. Enkele raadslieden maanden op dit ge bied tot grote voorzichtigheid. Het mag niet zo zijn dat de gemeente er uitein delijk toch nog armer van zou wor den. BEGIN ER NU MEE (Van onze correspondent in Jeruzalem) Het proces-Eichmann grijpt diep in Israels nationale leven in. Bete kent dat ook, dat het in gelijke mate invloed uitoefent op het leven van iedere individuele Israëli? Om die vraag te beantwoorden behoeft men geen Gallup-onderzoek op touw te zetten. Het antwoord kan ook zonder enquête bepaald wor den. Het luidt ontkennend. Israëls joodse bevolking van ongeveer twee miljoen zielen kan men ruwweg in twee grote groepen verdelen: de Asjkenaziem en de Sefaradiem. De Kasj- kenaziem zijn diegenen, wier wieg stond in Oost-, Midden- en West-Europa. Sefaradiem noemt men hen, die af komstig zijn uit Zuid-Europa, Noord- Afrika en het Nabije Oosten. Deze beide groepen mogen dan dezelfde religie be lijden al verschillen hun gebruiken ook tamelijk sterk zij onderscheiden zich van elkander in sociaal, cultureel en historisch opzicht. En dit laatste vooral bepaalt de mate, waarin het ge beurde in de rechtszaal te Jeruzalem invloed op hun dagelijks leven en hun dagelijkse gedachtengang uitoefent. Uit de zojuist gegeven definitie, die verre van nauwkeurig is en alleen maar een indruk geeft, laat zich direct aflei den, dat de Sefaradiem weinig of niet van het Hitler-regime hebben geleden. Zeker, bepaalde groepen van hen, de Griekse joden b.v.zijn de gruwelen van deportatie en concentratiekamp niet be spaard gebleven. Het is weer eens uitdrukkelijk geble ken uit getuigenverklaringen van de laatste weken. Maar Hitier strekte zijn worgende hand noch tot het Nabije Oosten, noch tot Noord-Afrika uit, al thans niet in antisemitische zin. Dat ook voor het Noordafrikaanse joden dom vervolgingen in petto waren, staat vast, maar Rommels nederlaag sloeg het plan de bodem in. Volkomen anders was het gesteld met de joden van Oost-, Midden- en West- Europa. Getuigenverklaringen en docu menten, die de laatste weken het karak ter van het proces in Jeruzalem heb ben bepaald, hebben duidelijker dan ooit tevoren het geval was, een beeld gegeven van de weerzinwekkende gruwelen, het middeleeuwse sadisme en de blinde haat, waarvan in het bijzonder de Asjkenazi sche joden het slachtoffer zijn gewor den. Weerslag Is het dus wonder, dat het proces te gen Adolf Eichmann de vroegere SS- Obersturmbannführer, die zich de uit roeiing van het jodendom tot levenstaak had gesteld, zijn weerslag in hoofdzaak in Asjkenazische kringen vindt? Het is moeilijk te zeggen, hoeveel Joden, die in de dertien jaren van Israëls bestaan zich in het land der vaderen hebben gevestigd, de consequenties van de Neu- renberger wetten aan den lijve hebben ondervonden. Honderdduizenden lopen hier rond met het nationaal-socialisti- sche stigma, het getatoueerde nummer van de „Haftling" op de arm. En er is geen Asjkenazische familie in Israël, waarvan geen leden om de gebruike lijke nazi-term te bezigen „door de schoorsteen zijn gegaan". Voor deze mensen betekent dan ook de man, die zich nu voor de joodse rech ters moet verantwoorden, onnoemelijk veel meer dan voor hen, in wier leven hij nog niet kon ingrijpen. Niet voor niets is de publieke tribune tijdens iede re zitting van het tribunaal voor negen- ti gproceent door Asjkenazische joden ingenomen. En niet voor niets zijn het voor deovergrot emeerderheid Asjkena zische joden, die dag in dag uit over het behandelde op de zittingen spre ken, de krantenverslagen spellen, op merkingen en commentaar in ingezon den stukken tot uiting brengen en met gretigheid luisteren naar het dagelijkse radio-overzicht. Derde groep lug; ang Amsterdamse haven dreigde te worden gestremd (Van onze Amsterdamse correspondent) Een sleepboot van de rederij „Goed koop" heeft de afgelopen nacht een lek gevaren kustvaarder op het talud van het Noord zee kanaal even ten oosten van de Hembrug in bedwang gehou den om te voorkomen, dat het vaartuig zou afglijden naar de vaargeul waar het onherroepelijk zou zinken en de toegang tot de Amsterdamse haven zou afsluiten. De coaster, de „Daniel M." uit Londen was tegen zeven uur gisteravond aan gevaren door het binnenlopende Finse kustvaartuig „Marsund". Gisteravond Iaat is men begonnen de lading van de „Daniel M.", die uit 600 ton mais be staat, over te laden in lichters in de hoop het door de aanvaring ontstane gat zo ver boven de waterlijn te krijgen, dat het schip kan worden verhaald. De Daniel M." had gisteren mais voor de Franse haven Saint Malo ingenomen by het graanoverslagbedryf in de Vlot- haven en stoomde tegen zeven uur op in de richting van IJmuiden in de veron derstelling de geopende Hembrug, die met het oog op de treinenloop Amster damZaanstreek om precies 18.58 uur zou sluiten, nog op het nippertje te kunnen passeren. De brug wacnters verklaren tijdig de groene kmpperiicnten, cue zich op 5UU meter afstand van ae brug bevinaen te neoben ingeschakeld ten teken, aat de brug spoecüg zou sluiten en de 500- meter-zone niet meer mag worden ge passeerd. Om 18.58 werd het lichtsein op rood omgezet. Op dat ogenblik passeerde de in de richting Amsterdam varende Marsund de brug, die onmiddellijk daar na werd gesloten. De brugwachters zagen de „Daniel M." op dat ogenblik circa 700 meter van de brug verwijderd, uun instructies veroieuen ue brug langer open te nouuen. Om 19.03 werd een trein verwacht. Aan boord van de "Daniel M" werd by het aanflitsen van het rode lichtsein aan de machinekamer het commando „volle kracht achteruit" gegeven om te voor komen dat 't schip binnen de 500 meter zone zou komen. Door deze manoeuvre liep het kleine en diepstekende vaartuig eenter uit het roer en zwenkte naar bak boord af. Voor de roerganger van de „Marsund" bleek het niet mogelijk om net dwars over het kanaal dryvende schip heen te sturen. Een ogenblik latei- ramde de boeg van zyn vaartuig de Britse coaster midscheeps en sloeg een gat tot ver beneden de waterlyn. Hoewel aan dek van de „Daniel M" een aan paniek grenzende bedrijvigheid ontstond, waarby de bemanning ijlings de zwemvesten omgespte, had men op de brug de tegenwoordigheid van geest het schip volle kracht vooruit op het glooiende talud van de zuidelijke kanaaloever te laten lopen. Hierdoor werd voorkomen, dat de kustvaarder, die veel water had gemaakt zou zinken. De rederij „Goedkoop" zond onmid dellijk een sleepboot die de „Daniël M' werd met kabels aan de wal vastge maakt. In de loop van de avond arriveerden twee lichters en een kraan om de ruimen te lossen tot het gevaar voor zinken zal zyn geweken. De schade van de „Marsund" bleef beperkt tot een ingedeukte boeg. Het schip kon op eigen kracht naar Amster dam opstomen. De Rykshavenmeester uit IJmuiden kwam zich gisteravond over de aanvaring oriënteren. De Rijks politie te water stelt een onderzoek in naar de schuldvraag. Maar er ls, behalve Sefaradiem en Asjkenaziem, nog een derde groep, die het algemeen beeld helpt bepalen, een tussengroep. Het is de jeugd van Israël. Voor deze jongens en meisjes, onver schillig of zij van Asjkenazische of Se- faradische afkomst zijn. is het proces tegen Eichmann eigenlijk niets meer dan een tragisch en raadselachtig be- wys van armoede. Zy nemen kennis van de gruwelen, die tijdens de rechtszittingen tot in de finesses worden uitgeplozen, en verba zen zich. Zij zijn niet in staat te vat ten, waarom zes miljoen joden zich als vee hebben laten wegvoeren, waarom zes miljoen joden zich gedwee hebben laten afslachten, waarom zij hun leven althans niet duur hebben verkocht, waarom zij tegen hun verdrukkers, te gen hun moordenaars, niet in opstand zijn gekomen. Waar was, zo vragen zij, hun eerge voel? Waar was de ieder mens aangebo ren neiging tot zelfverdediging? Waar om lieten zes miljoen mannen, vrouwen en kinderen zich vernederen, zich ver trappen. zich mishandelen, abattoirs voor mensen binnenleiden? Waarom groeven zij hun eigen graf en waarom sprongen zij zelf in de vlammen zonder ook maar te trachten zich te verweren? Het beeld van lijdzaamheid en over gave, van terugdeinzen en weerloosheid valt volkomen buiten het voorstellings vermogen van een generatie, die zichzelf heeft opgevoed tot nationale fierheid, zelfverzekerheid, zelfvertrouwen en Het oude volk heeft zich ln Israël vernieuwd. En deze vernieuwing mani- weerstandsvermogen. Dit geslacht staat mijlen ver af van dat van het getto, festeert zich niet alleen in materiële zin. Oneindig veel sterker komt de jood se wedergeboorte tot uiting in de psyche van de jonge Israëli, die met de jood van het Oosteuropese getto met baard en kaftan en lokken langs de slapen, met de eeuwige dromers, gebogen over vergeeld talmoed-folianten en met de kleine getto-mensjes met hun bekrom pen opvattingen en hun gebrek aan uit zicht op de wyde wereld niets meer gemeen heeft. De generatie, die Israël zijn frisheid en dynamiek geeft, de generatie van zyn jonge staatsburgers, kan nauwe lijks waardering en hoogstens medelij den opbrengen voor de zes miljoen, wier schimmen zweven rondom de glazen kooi met het gebrilde burgermannetje tussen twee roerloze agenten. Voor liet eerst Janitcharen uit Turkije (Van onze correspondent) De vierde internationale Nato-taptoe, die van 10 t.m. 15 juli in Arnhem zal worden gehouden en waarvoor, zowel in Binnen- als buitenland, grote belangstelling bestaat, belooft de drie voorgaande Nato-taptoes in belangrijke mate te zullen overtreffen, mede door het feit. dat deze Nato-taptoe dit jaar in het teken staat van het tienjarig bestaan van de Shape, het geallieerde hoofdkwartier in Europa. In totaal zullen ongeveer 12 korpsen uit verschillende Nato-landen aan dit traditionele evenement deelnemen, teza men een kleine 600 man. Nieuwe ele menten in de komende taptoe zijn er vele. Het meest spectaculaire zal het op treden van de Janitcharen uit Turkije zijn, met misschien wel de merkwaar digste militaire geschiedenis. De leger groep ontstond namelijk tijdens het be leid van Sultan Urchan in de 14e eeuw en het waren oorspronkelijk jonge chris tenen, die tot de islam werden bekeerd. Voorts arriveren uit Napels de leden van een soldatenkorps van de derde Amerikaanse legergroep in Zuid-Europa, dat in Napels is gestationeerd. Uit Ca nada komt de Royal Canadian Dragon band met hun prachtige helmen met pluimen en schitterende tunieken. De Duitsers hebben medewerking toegezegd met het stadsmuziekkorps van de Bun- deswehr, een circa 100 man tellende band. Van Nederlandse zijde zullen deel nemen. de kapel met drumband van de Kon. Luchtmacht, het trompetterkorps van de artillerie, het jachthoornkorps van het garderegiment jagers en de den Amerikaanse firma heeft een nieuwe methode ontwikkeld voor het vervoer van benzine door moei lijk begaanbaar terrein. In plaats van tankwagens maakt men daarbij gebruik van enorme wielen, die twee aan twee op een korte as met tegen de oever^ bleef duwen." Heï "softjp [dkaar verbonden zijn en gevuld worden met benzine. Deze wielstel- len kunnen tot een trein worden samengevoegd en door een trekker over vrijwel elk denkbaar terrein vervoerd worden. De combinatie op deze foto kan 20.000 liter ver voeren. drumband van de Kon. Marechaussee. Het dienstplichtig exercitiepeloton van de Kon. Luchtmacht zal symbolisch het verband weergeven tussen Nafco, waar 15 landen bij aangesloten zyn, en Shape. 40.000 bezoekers In 1958 boekte de eerste taptoe 18.000 bezoekers, het vorig jaar waren het 34.00 bezoekers en dit jaar denkt men het aantal van 40.000 te halen. De VWi ln Nederland hebben reeds haar volle dige medewerking toegezegd, evenals het ministerie van Defensie. De Ned. Spoor wegen. bus- en autocarondernemingen verlenen hun diensten door speciale ta rieven vast te stellen. Door een prettige regeling met de Ned. Spoorwegen zullen degenen, die voor de thuisreis op de trein zijn aangewezen, deze nog kunnen halen in verschillende richtingen. De taptoe van dit Jaar zal voor de be zoeker een andere belevenis zijn, dan enige andere sinds 1958 Ook Arnhem zelf is anders geworden. De stad heeft zich vernieuwd op de plaats, waar de bezoeker gewend was. zyn tribuneplaats op te zoeken. Tegenover de huizen op de Grote Markt staat het Paleis van Jus titie nu in zyn bijna voltooide luister en tegenover het nog jonge hjjis van pro vincie met bezijden de unieke oude sa belpoort, staat de grote Eusebius kerk, die thans bijna geheel gerestaureerd is. Gala-avond op 1juli Binnen deze Jécors en de tribunes, waarop 8 J)0ö nezoekers per voorstelling zitplaats kunnen vinden, speelt de taptoe zich af, elke avond van 9 tot half elf. Op de gala-avond van dinsdag 11 juli zullen talrijke hoge buitenlandse en binnen landse autoriteiten aanwezig zijn. De Nato-taptoe is naast een lichtshow een stopwatch-show. Op gang gebracht, in vaart gehouden en stilgezet op het "nauwgezette tijdschema van een sta tionschef. Behalve een zeer kleurrijke vlaggen - parade, kan de bezoeker genieten van de hoge kolbakken, de beremutsen. de blauwe en rode tunieken, de kostbare gala-uniformen en de sabels, terwijl naast de militaire muziek marsen te be luisteren zyn van Sousa, Bach. Beetho ven. Glenn Miller en Saint Saens. waar door „elck wat wils" geboden wordt. De muzikale voorbereidingen zijn weer toevertrouwd aan de directeur van de kapel der Kon Luchtmacht, kapitein H. F. M. van Diepenbeek. Conferentie in Cairo van neutrale landen In Cairo zijn afgevaardigden van 22 niet bij enig blok aangesloten landen bijeengekomen om voorbereidingen te treffen voor een conferentie van rege ringshoofden van deze landen, die waar schijnlijk gehouden zal worden vóór de september-byeenkomst van de V.N.-as semblee. Het Initiatief tot de conferentie is ge nomen door Nasser en Tito. Zy heeft een vermindering van de spanning tussen Oost en West ten doel. Aan de conferentie wordt deelgenomen door de VAR, Joego-Slavië, Afghanistan, Brazilië, Birma, Cambodja, Ceylon, Cuba Ethiopië. Ghana, Guinea, India, Indo nesië, Irak, Mali, Mexico, Marokko, Ne pal, Saoedlsch-Arabië, Somalia, Soedan en Jemen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 5