Prof. Mnller aanvaardde Leidse
leerstoel voor microgolftechniek
Radio-astronomie nog tien jaar
in stormachtige ontwikkeling
Drink
r ^fcw*
FILMS
VAN DEZE WEEK Jeugdhulp vraagt steun
Eeuwfeest van Tweiitsche Bank
in bijna 100 plaatsen gevierd
AQUARIUMTENTOONSTELLING
IN EXOTISCHE OMGEVING
Ingmar Bergmans HET GEZICHT
Gero-cassetfe
Opgericht 1 maart 1860
Zaterdag 3 juni 1961
Tweede blad no. 30370
Gistermiddag heeft prof. ir. C. A. Muller het ambt van buitengewoon
hoogleraar in de microgolftechniek en haar toepassingen in sterren
kunde. natuurkunde en scheikunde aan de Leidse Universiteit officieel
aanvaard met een oratie over de microgolftechniek in de sterrenkunde.
Prof. Muller, die in augustus 1959 tot Leids hoogleraar werd benoemd,
is sinds de in gebruikstelling in 1955 beheerder van de radiosterren
wacht te Dwingeloo in Drente. Voordien was hij technisch leider van
het voorlopige waarnemingsstation voor radioastronomie in Kootwijk.
Grote vorderingen
Prof. Muller behandelde in zijn ora
tie enkele aspecten van de technische
ontwikkeling der radiosterrenkunde in
de laatste vijftien jaar, waarin zeer
veel bereikt werd op het gebied van
vergroting van het scheidend vermogen
en van verdringing van de ontvanger-
ruis.
Wat de ontvanger-gevoeligheid be
treft is deze ontwikkeling een verdere
uitbouw en verfijning van bekende tech
nieken geweest naast een eerste ver
kenning van de nieuwe mogelijkheden,
welke het principe van de lage-ruisver-
sterking met behulp van nieuw ver
sterkertypen zoals masers en parametri-
sohe versterkers bieden. In de komende
tien jaar zal deze verkenning waar
schijnlijk leiden tot de situatie, dat de
storende, in de ontvanger zelf opgewek
te ontvanger-ruis niet meer de over
heersende plaats als beperkende factor
in het radioastronomisch onderzoek zal
innemen, die ze tot dusver vooral in het
gebied van de kortere golflengtes had.
De voornaamste beperking zal dan de
omstandigheid worden, dat de telescoop
op het warme aardoppervlak is geplaatst
en in een atmosfeer, die niét volledig
transparant is en daardoor zelf ook
enige straling geeft.
Wat de radiotelescopen betreft is de
exploratie van de nieuwe mogelijkhe
den zoals de kruisantenne met succes
voltooid.
Praktische grens
Er Is een enorme vooruitgang ge
weest in de detailrijkdom van het ra
diobeeld van de sterrenhemel en het
is te verwachten, dat de komende tien
jaar weer een grote stap voorwaarts te
zien zullen geven door de bouw van
een aantal instrumenten met een groot
scheidend vermogen van de grootte-
orde van één boogminuut. Daarmee zal
De directeur van'de Leidse Sterre-
wacht prof. dr. J. H. Oort (rechts)
wenst de beheerder van het Dwinge-
loose radiosterrenwacht prof. ir. C.
A. Muller geluk na diens oratie als
Leids hoogleraar.
(Foto L.D./Holvast)
waarschijnlijk ook de grens van het
praktisch verwezenlijkbare wel zijn be
reikt.
Het lijkt dan ook niet onwaarschijn
lijk, dat over tien jaren de eerste storm
achtige ontwikkeling, die de toepassing
van de microgolftechniek in de ster
renkunde tot dusver heeft gekenmerkt,
zal zijn afgesloten. Grote en kostbare
instrumenten zoals b.v. de Benelux-
kruisantenne, zullen dan klaar staan
om een groot en nieuw gebied van de
sterrenkunde verder te ontginnen.
Prof. Muller besloot zijn oratie met
de gebruikelijke toespraken, waarna een
receptie plaats vond in de ontvangzaal
van de Academie.
Hotelhouder opgelicht
Een Leidse aannemer heeft zloh voor
de Haagse rechtbank te verantwoorden
gehad wegens oplichting van een hotel
houder te Oudenbos. Toen de aannemer
daar een werk uitvoerde, had hij met
een aantal van zijn arbeiders in het
hotel gelogeerd, doch er was geen beta
ling gevolgd.
De Officier had 4 maanden gevange
nisstraf tegen verdachte geëist.
De rechtbank heeft hem veroordeeld
tot 2 maanden gevangenisstraf.
Het aanleggen van de elektrische
installatie in de in aanbouw zijnde
h.b.9. voor meisjes in het Leidse Hout
kwartier is gegund aan de N.V. Iemco
alhier (f64.919).
W,
Sedert 1912
Circa vijfhonderd personen boden in Leiden
gelukwensen aan
Het eeuwfeest van de N.V. Twentsche
Bank is gisteren in bijna honderd plaat
sen van ons land, w.o. ook Leiden, fees
telijk herdacht. De directies van alle
bijkantoren recipieerden en hadden vele
gelukwensen in ontvangst te nemen. In
Leiden was dit de heer H. Tjeenk Wil
link. Onder de virca 500 personen, die
in het bankgebouw aan de Breestraat
gelukwensen aanboden, waren o.m. de
wethouders A. J. Jongeleen en S. Men
ken namens het gemeentebestuur, de
heren J. G. J. Verhey van Wijk en mr.
P. de Clercq namens het departement
Leiden van de Ned. Maatschappij voor
Nijverheid en Handel, de laatste tevens
in zijn kwaliteit van bestuurslid van de
Vereniging „De Ambachtsschool, de
heren ir. J. J. G. van Hoek, C. F. Meer-
poel, G. J. van Heeten en mr. H. A. C.
Branderhorst, resp. voorzitter, onder
voorzitters en secretaris van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken voor
Van 21 juli tot en wet 5 augustus
Aqua-Hortus '61
druk voorbereid
Aqua-Hortus '61 is op het ogenblik
in staat van wording. Wie de gele
genheid heeft eens een kijkje te
nemen in de oranjerie van de Hortus
Botanicus treft er vast en zeker en
kele hardwerkende mensen aan, die
bezig zijn met passen en meten, met
timmeren en :childeren, met sjouwen
en klauteren. Wanneer alles volgens
plan verloopt en men maakt zich
daarover bepaald niet ongerust
dan zal deze ruimte van 21 juli tot
en met 5 augustus in een sprookjes
achtig oord zijn herschapen.
„Leidse school"
De ongeveer 150 leden tellende Leidse
afdeling van de Ned. Bond van Aquari
umverenigingen, „De Natuurvriend",
houdt nl. in deze periode een tentoon
stelling. welke een even gevarieerd als
duidelijk beeld geeft van de liefhebberij.
Daar er op aquariumgebied een „Leidse
school" bestaat, welke zelfs in het bui
tenland bekend is, valt het niet te ver
wonderen, dat aan de opbouw van deze
expositie de grootst mogelijke zorg wordt
besteed.
Zestig bakken
In totaal zullen er ongeveer zestig
aquria te bewonderen zijn, zowel grote
als kleine. Behalve leden van de ver
eniging hebben ook enkele bedrijven uit
de stad zich bereid verklaard hun gla
zen bakken in te zenden. Er zal voorts
een plaatsje worden ingeruimd voor het
aquarium van burgemeester jhr. mr.
F. H. van Kinschot alsmede voor die van
het oude liedenhuis in de Kaarsenmakers
straat.
Tropische sfeer
Rijnland, de heren H. de Wilde en M.
B. de Jong namens K. en O., mr. D. J.
Gorter, voorzitter van de Raad van
Arbeid, de heer H. E. van der Heide
namens het bestuur van de 3 October-
vereeniging, drs. J. W. J. Wiertz, secre
taris van de Stichting R.-K. Scholen en
het St.-Agnes Lyceum, mr. C. C. W.
Uffelie namens het Zendingsbureau te
Oegstgeest, een deputatie van het Diaco-
nessenhuis en voorts vele zakenrelaties
en vertegenwoordigers uit de bank- en
effectenwereld.
Vandaag is deze eeuwfeestviering
voortgezet met tal van personeelsfeesten,
welke rayonsgewijs zijn georganiseerd.
Het totaal aantal feestvierende perso
neelsleden, met dames, wordt geschat op
ruim zevenduizend personen.
Het Leidse personeel, dat gezamenlijk
feest viert met de employé's van o.a. de
bijkantoren te Hillegorn, Katwijk aan
Zee, Lisse, Noordwyk, Noordwijkerhout,
Oegstgeest, Rijnsburg. Sassenheim, krijgt
e endiner aangeboden in Treslong,, ter
wijl hedenavond in Amsterdam een
voorstelling van „My fair lady" wordt
bijgewoond.
In de glazen zaal van het nieuwe
RAI-gebouw te Amsterdam hebben de
hoofddirectie en het bestuur van het
kantoor Amsterdam gerecipieerd. Ook
hier hebben vele honderden gelukwen
sen aangeboden. Namens het gezamen
lijke personeel werd een antiek staand
horloge aangeboden en namens de ge
pensioneerden een antieke schouw.
„De wereld wil bedrogen worden"
Men behoeft er geen seconde aan te twijfelen: van de eerste meter
staat de typische Ingmar Bergman weer voor U, ditmaal in een menge
ling van mysterie- en probleemfilm.
Het suggestieve, tegelijkertijd obsederende zwart-wit beheerst elke
scène, het is huiveringwekkend, mysterieus en het houdt de aandacht
gespannen.
Ingmar Bergman, regisseur van .Wilde Aardbeien", ,.Het zevende
zegel" en zoveel meer indrukwekkende films, weet ook ditmaal door
zijn originele visie, welke schilderij na schilderij op het doek tovert,
zeer persoonlijke wegen in te slaan, waardoor ook deze film, stellig
een bijzondere noot vormt in de talloze der huidige produkties.
De inzet is reeds onheilspellend: dr.
Vogler trekt 's nachts in zijn koets door
het mistige land, in gezelschap van
vreemde figuren. Hij geeft voorstellingen
waarbij het „dierlijk magnetisme"
goocheltrucs en kostbare instrumenten
de hoofdschotels vormen. Medepassagiers
zijn dr. Voglers vrouw, vermomd als
man, een hekserige grootmoeder en de
sluwe impresario Tubal.
Zij ontmoeten sceptisisme en cynisme
bij de leden van een onderzoek-commis-
sie, waarbij vooral een arts, met zijn
scherp analyserend verstand vernede
rend tewerk gaat. Doch dr. Vogler blijft
onder alles waardig.
Tijdens een voorstelling, waarin beslist
moet worden, of dr. Voglers „trucs" op
wonderen dan wel op goocheltoeren be
rusten, doen zich de meest bevreemden
de dingen voor. Maar zelfs dr. Voglers
„herrijzenis uit de dood" blijkt te berus
ten op het feit, dat hij de mensen voor
de gek gehouden heeft.
Bergman bespaart de toeschouwer de
griezeligheden niet, maar zelfs dan be
toont hij zich de kunstzinnige mens, al
kunnen wij niet verhelen, dat naar ons
gevoel de „sensatie óm de sensatie" dit
maal in de uitwerking een duchtig woord
heeft meegesproken.
Ondanks het feit, dat overtuigend
blijkt, hoe bedrog in de prestaties van de
magnetiseur-hypnotiseur de boventoon
voeren, wordt dr. Vogler tenslotte aan
het hof van de Koning van Zweden voor
een voorstelling ontboden.
Een zegevierend teken voor hem, dat
de mensheid ondanks alles toch al
tijd graag bedrogen wil worden.
Aan de rand van de armoede en de
schande gekomen, ziet dr. Vogler toch
plotseling weer een lichtende toekomst
voor zich.
Naast de biologerende beelden geven
ook de acteurs en actrices een sterke
kant aan dit geheel.
Wij noemen Max von S.vdow (de Rid
der uit „Het zevende zegel") als dr.
Vogler, Ingrid Tullin (de schoondochter
in „Wilde aardbeien") als dr. Voglers
Uit het zojuist verschenen jaarverslag
over 1960 van de Ver. Chr. Jeugdhulp
blijkt, dat ook dit jaar het Tehuis voor
Moeders en Kinderen aan de Zoeter-
woudse Singel 9899 weer velen verzor
ging vonden: er worden ongeveer 14 000
verpleegdagen vermeld! Er is hier plaats
voor 14 moeders en 30 kinderen: ieder
een kan begrijpen, dat er met name voor
de dagelijkse verzorging van babys en
kleuters veel komt kijken. Dit -rraagt
veel werk, het vraagt ook veel gffld. In
deze oude panden aan de Zoeteraroudse
Singel is bovendien ieder jaar veGl op te
knappen: het vorige jaar was er een
schoorsteenbrand die veel onkosben gaf,
dit jaar moest de keuken nodiig een
vernieuwing ondergaan en thans kijkt
het personeel vol verlangen uit naar de
verbetering van de kleuterzaal, die door
zijn sombere betimmering voor' de peu
ters èn leidsters licht en fleur buiten
sluiten. Al ligt het wezenlijke van het
werk, waarvoor deze vereniiging zich
inzet, niet in de eerste plaats op het
materiële vlak zij wil de vaak jonge
moeders in een zeer moeilijke tijd van
haar leven steunen en helpen en aan
haar en de kinderen een tijdelijk thuis
geven toch is het materiële een wer
kelijkheid die niet is te onderschatten.
Daarom zal er de komende week een
huis-aan-huis collecte worden gehouden
voor „Jeugdhulp". Collectanten, die deze
actie wensen te steunen, kunnen terecht
aan bovenstaand adres.
Advertentie
INGMAR BERGMAN
vrouw en Naima Wifstraed (de moeder
van de professor in „Wilde aardbeien")
als de grootmoeder.
Een film, die Ingmar Bergmans naam
hoog houdt, al bereikt zij naar ons ge
voel het niveau van zijn voorgaande films
toch niet.
Het offer der maagden
Gruwelijk spektakel
Trianon Men krijgt deze week in het
theater aan de Breestraat het spektakel
in felle kleuren wel heel breed uitgeme
ten. Gillende jonge maagden, die geof
ferd worden aan een gruwelijk bloed
dorstig monster in een griezelig doolhof;
leeuwen in een kuil, die brullen om men
selijk voedsel; gruwzame handelingen in
een martelkamer; keiharde gevechten
tussen sterke kerels; een meedogenloze
overval op de onschuldige bewoners van
een vreedzaam dorpje, een massale veld
slag, waarbij de regisseur talloze bloe
dige details scherp in het beeld neemt en
nog veel meer van dergelijke onprettige
beelden. Voor dat alles hebben de film
makers geput uit de mythologie. Zij na-
i men de oude Kretenzer legende bij de
kop van de monitaurus, het op Kreta
als godheid aanbeden monster, half
I beest, half mens, dat door de stoere
Theseus in aanwezigheid van zijn ge
liefde Ariadne wordt verslagen. Door een
Wethouder S. Menken (rechts)
biedt de heer H. Tjeenk Willink
gelukwensen aan.
(Foto L.D./Holvast)
De 50.000 bezoekers het is uiteraard
een voorzichtige schatting zullen zich
mede dank zij de aanwezigheid van een
fraaie collectie tropische planten en vo
gels in een exotische omgeving wanen,
zo verzekerden de organisatoren van
dit zomer-evenement ons. De vogels,
waaronder enkele kostbare flamingo's,
zijn afkomstig uit het Dierenpark Was
senaar.
Unieke expositie
Hoezeer de aquariumhouders zich van
hun verantwoordelijkheden bewust zijn
blijkt wel uit het feit, dat de voorbe
reidingen al een jaar aan de gang zijn.
Voorzitter C. Borghart twijfelt er niet
aan of ook deze achtste tentoonstelling
de vierde na de tweede wereldoorlog, zal
een groot succes worden. Op folders van
de V.V.V. en op affiches en spandoeken
in de stad wordt deze unieke expositie
straks een ieder aanbevolen. Radio en
televisie zullen eveneens aandacht schen
ken aan dit Leidse evenement, dat sa
menvalt met de Rijnsburgse Flora-ma
nifestatie. Zij tot slot nog vermeld, dat
het bestuurslid J. Visser bij de opbouw
van de tentoonstelling als artistiek me
dewerker optreedt.
Zoekt U een
van f 40.of f 400.
v. d. WATER, Haarlemmerstr. 207
heeft het. De Gero-specialist.
handigheidje van haar kunnen zij ook de
uitweg uit het labyrint vinden. Maar eer
het zover is krijgen we eerst een uitge
breide bloemlezing van het verraad, de
intrige, de wreedheid en orgiën, die deel
uitmaakten van het hofleven op Kreta
tijdens het bewind van koning Minos.
Of misschien beter gezegd, tijdens de
tirannie van zijn wrede dochter Phaedra,
die tot haar schrik ontdekt, dat zij er
een van een tweeling is. Haar moeder
heeft haar zusje Ariadne laten verdwij
nen uit angst, dat zij geofferd zou wor
den aan de minotaurus. Alles stelt de
eerzuchtige Phaedra in het werk om
Ariadne te doden, maar deze schoonheid
wordt beschermd door Theseus, die ech
ter zelfs de hulp van een godin van de
zee nodig heeft om zijn geliefde te kun
nen redden en het volk van Kreta te
kunnen bevrijden van onderdrukking.
Het is echt van dit hout zaagt men
planken, al de gruweldaden worden breed
uitgesponnen, regisseur Silvio Amadio
maakte dit spektakel om het spektakel.
Het is een kleurrijk avonturenboek ge
worden, dat we om zijn gruwelijke plaat
jes echter niet graag aan onze kinderen
zouden voorleggen. Tussen de bloedbaden
door stappen de eens befaamde Ameri
kaanse atleet, tienkamper Bob Mathias
als de onkwetsbare Theseus en de zeer
welgeschapen Italiaanse roodharige Ro-
sanna Schiaffino, die in een dubbelrol
haar verleidelijkheden in vele poses mag
pousseren.
Susanne
Geprolongeerd
LUXOR De waarschuwende film
„Susanne", indringend en onthutsend-
realistisch blijft op het repertoire ge
handhaafd. Alleen zij, die over sterke
zenuwen beschikken, moeten deze film
gaan zien. want er wordt niets wegge
laten. Moge de jeugd er zich aan spie
gelen. Dan alleen heeft zij haar waar
de.
Nachtleven in een wereldstad
Amusement in de steden
van drie continenten
LIDO Deze „supershow" in
uitstekende kleuren en op het brede
doek is een boeiende reportage langs
wereldvermaarde amusementscentra van
drie werelddelen. Het spreekt vanzelf,
dat net niveau lang niet gelijk is: .een
nogal vervelende strip-tease (maar er
is ook een zeer verrassende uit Ham
burg) volgt op een serie meestelijke
acrobatieknummers en een uitvoerig
nummer catch as catch can (na
tuurlijk in Parijs) doet bijna de herin
nering vervagen aan de vijver met ge
trainde walvissen en dolfijnen op Ha
waii: een fantastisch gezicht! Nu eens
zijn het de beroemde Blue Bell girls
in Parijs, dan weer de wereldvermaarde
Tiller-girls in haar volmaakte gelijkheid
van beweging, die de toeschouwer in
de sfeer van het nachtleven der grote
steden brengen. Boeiend is bijv. ook
het Newyorkse negertheater, waar het
publiek op hartstochtelijke wijze mee
leeft met de obsederende zang, zodat
een verpleegster bij de hand moet zijn
om slachtoffers van hysterische aan
vallen tot bedaren te brengen. In
Hongkong laat een meisje zien. dat een
fiets van nauwelijks afwijkende vormen
een fantastisch-beheerst instrument kan
worden en in Tokio blijkt er een groot
verschil te bestaan tussen de geisja van
de oude stempel, die echt-Japanse me
lodieën zingt bij het eentonig geluid van
de „samisen" (een tokkellnstrument) en
de namaak-geisja's, die niet veel ver
schillen van niet al te kieskeurige Juf
frouwen uit de westelijke wereld. Zo
wervelt de camera van de ene plaats
van vermaak naar de andere: in het
bovenstaande zijn maar enkele shows uit
de vele genoemd. Aan variatie geen ge
brek. Deze film biedt in de letterlijke
zin des woorde „elck wat wils".
Inspecteur Callaghan
slaat weer toe
Parodie op zichzelf
REX De detective verhalen van
Peter Cheney hebben al vaak stof voor
een film opgeleverd. De Lemmy Cau-
tion-films waren een succes. Wanneer
men de verfilming van het andere gees
teskind van Cheney, inspecteur Callag
han gaat zien, is men geneigd te ge
loven, dat de Franse filmindustrie op
een te gemakkelijke manier kassucces
sen wil maken en de artistieke kant
van de zaak verwaarloost. Om het ka
rakter van de „film" Callaghan goed te
laten uit komen, laat de scenarioschrij
ver hem een aantoel „stoere" grappen
zeggen, waar Cheney zelf om zou hui
len. De film lijkt een parodie op zich
zelf te %ijn.
Inspecteur Callaghan teen bijzonder
zwakke rol van Tony Wright), raakt
betrokken bij een oplichtingstruc in
de catch wereld". De truc bestaat hier
uit. dat vooraf bepaald wordt welke
catcher gaat winnen, zodat er bij de
weddenschappen geknoeid kan worden.
Inspecteur Callaghan weet echter een
van de catchers uit te schakelen en
diens plaats in de ring in te nemen.
Na afloop van het gevecht, dat hij
natuurlijk wint., kan hij de oplichters
ontmaskeren. Nu raakt de inspecteur
echter verward in een diamantenaffaire.
Het spoor leidt napr een Jacht op de
Middellandse Zee. Carola. zijn mooie
secretaresse, begeleidt hem op die tocht.
Dank zy zijn brute kracht, zijn onge
kende charme en zijn scherpe verstand
weet hij, zij het op het. nippertje, de
bende op te rollen. Dan kan hij met
zijn secretaresse in het huwelijksautootje
stappen en van een rustige vakantie
genieten.
Kolonel Hyde contra
Scotland Yard
„Militaire" bankroof
Casino Bijna ledereen droomt er
van snel rijk te worden; de meeste dro
mers zoeken hun geluk in grote prijs
vragen of ln de voetbaltoto, maar het
kan ook anders, hoewel het risico dan
groter is. Wie het niettemin wil proberen
moet niet verzuimen de Engelse film „Ko
lonel Hyde contra Scotland Yard" een
reprise voor Leiden te gaan zien.
Daaruit valt heel wat te leren. Kolonel
Hyde berooft een bank. niet door zo-
I maar met een maskertje voor een kas
sier te bedreigen, nee. geheel volgens
militair systeem. Hij kiest kundige me
dewerkers, allemaal ex-militairen, voor
de technische karweitjes, weet op fraaie
wijze aan wapens te komen en organi
seert de veldtocht tot in de puntjes. Het
ligt dan ook niet aan hem, dat de ro
vers niet van hun geld kunnen genieten.
De film is niet zo kostelijk als „The
Ladykillers", maar is .ondanks het zwak
ke slo* toch een vermakelijk schouw
spel. waarmee men zich heel goed kan
l amuseren.
