j ZE ZIJN WEER PRESENT!
Pierre Salinger moet aan de wereld
tonen wie president Kennedy is
Regisseur Lamy en dirigent Prêtre
brengen Berlioz9 Benvenuto Cellini
B'
De
De naOigaticperiscoop
ZATERDAG 3 JUNI WEKELIJKS BIJVOEGSEL PAGINA 4
Franse bijdrage aan Holland Festival
Miskende opera is begrijpelijk
gemaakt; muziek veranderde niet
Romantische spelregels loyaal gevolgd
Zijn werk eist een ijzeren gestel en stalen zenuwen
HOE WERKT IIET?
vertikoal
Directeur Marcel Lamy (midden) geeft zijn regie
aanwijzingen
(Van onze Parijse correspondent)
Of ik direct dan maar even langs wilde komen. Monsieur le
directeur", aldus zijn secretaresse, .stond wel juist op het punt
in zijn buitenhuis wat rust te gaan zoeken, maar een kwartiertje lan
ger of korter in Parijs doet er niet zoveel toe.
En volgende week vertrok Marcel Lamy, directeur van de Parijse
Opera-Comique, al naar Amsterdam voor de repetities van Berlioz'
„Benvenuto Cellini", zodatnog geen half uur na het telefoon
gesprek betreed ik via donkere trappen en gangen het directorial
bureau, nadat de heer Lamy in de wachtkamer een heel rijtje sollici
tanten of leden van zijn troep met amicale schouderklopjes, omhel
zingen, coco's en chéries, zo voor 't oog, heeft verzoend met het voor
uitzicht dat ze komende week nog maar 's terug moeten komen.
Kiezen of delen
Monsieur Marcel Lamy Is een rijpe
vijftiger met een goedmoedig
gezicht en een been in het gips,
dat hij tien dagen geleden met een
ongelukkige val gebroken had. Maar
daar kon hij zolang niet bij blijven
stil staan, en nog minder liggen. HU
kon 'twerk zo al niet meer af. Je
moet kiezen of delen. En hij had voor
de aanstaande weken Holland geko
zen waar hij nog nooit eerder was ge
weest boven Buenos Aires waar de
directeur van het beroemde Colon-
theater hem niettemin had verzocht
Carmen te komen regisseren. „Ik stel
me veel voor van uw land", luidt een
volgende verklaring. Peter Diamant en
Evert Cornelis, de leiders van het
Holland-Festival, zijn mensen die de
zaken niet kinderachtig aanpakken.
Ze zijn me in alles tegemoet geko
men. Niet geknibbeld op repetitietüd.
En ik mocht mijn voornaamste me
dewerkers uit Parijs meenemen. Cho
reograaf Etcheverry, Frangois Ganeau
voor de kostuums en de decors en
Georges Prêtre voor de muzikale di
rectie. Ook Prêtre gaat nu voor 't eerst
naar Holland. U kent hem natuur
lijk. Ja, Poulenc die hem de leiding
van zijn beide opera's toevertrouwde,
heeft hem in de internationale mu
ziekwereld gelanceerd. Hij is zeker een
van de beste operadirigenten die we
momenteel in FrankrUk bezitten".
Om de heer Lamy die kennelijk lie
ver over zijn „kameraden" dan over
zichzelf spreekt de delicate operatie
van het lichten van het eigen doop
ceel te besparen, vraag ik of hij me
niet zo'n handig lijstje kan geven met
biografische bijzonderheden en data
en saillante titels van roem en florie.
Maar aan de redactie van zo'n do
cument is hij tot dusver nooit toe ge
komen. „Vraagt U me 't hemd maar
gerust van het lijf".
Het levensverhaal dat ik vervolgens
de heer Lamy uit de eigen mond
moet trekken, onthult dan dat de man
aan wiens handen Frankrijks tweede
nationale operatheater nu is toever
trouwd van huisuit geen musicus is
doch acteur.
Aan het Parijse conservatorium
haalde ik eerste prijzen voor tragedie
en blijspel, maar mUn levensweg vol
trok zich al gauw in de richting van
het lyrische toneel. Nadat ik lange
tijd in de provincie had gewerkt, re
gisseerde en tournees organiseerde,
kwam ik, via Nancy waar ik veer
tien jaar directeur was van de Opera,
in 1959 naar Parüs. MUn aanstelling
hier maakte deel uit van het reorgani
satieplan dat minister André Malraux
voor het ParUse kunstleven had ont
worpen. Maar ik heb mijn activiteit
in het buitenland voor een deel toch
kunnen voortzetten, en zo vlieg ik nog
regelmatig voor gastvoorstellingen
naar Tunis, Luxemburg, Italië, Portu
gal of België".
Nee. de keuze van „Benvenuto
Cellini" werd niet door mU
maar door Peter Diamant gedaan",
vertelt hU verder als ik dat punt heb
aangeraakt. Een gedurfde keuze? Om
dat deze opera tot de gereputeerde
wan-successen van het repertoire be
hoort? Ik geef u toe dat Berlioz niet
zo erg gelukkig is geweest, dat Een-
venuto Cellini in 1838 in Parijs bij de
première als een baksteen viel. In
1852 heeft Liszt, vurig bewonderaar
en genereus vriend als hU van Ber
lioz was, nog's een poging gewaagd in
Weimar, en hij oogstte niet meer dan
een vriendelijk succes d'estime. In
1912 is in het Theatre des Champs
Elysees de derde en laatste maal ge
tracht ter gelegenheid van een gala
avond, Benvenuto Cellini als opera te
verkopen. Dat die verschillende po
gingen geen blijvend succes hebben
geboekt, mag, lijkt me, geen reden
zijn de oorzaak van die mislukkin
gen niet ernstig na te speuren.
De geniale partituur loont in elk
geval die moeite. Voor mU schuit die
oorzaak in het feit, dat men tot dus
ver de romantiek van Berlioz te wei
nig in de noten heeft gezocht, waaruit
de visuele aspecten van het drama
dienen te worden afgeleid" „En welke
praktische richtlUnen ontleende u aan
die overtuiging?" „Eerstens dat ik de
romantische spelregels loyaal wil vol
gen. Passie, bloed, duels, vulcanische
gevoelsontladingen, je moet die niet
uit de weg gaan, niet proberen te ci
viliseren, te styliseren, te temmen. Ber
lioz is nu eenmaal geen koude dien
der. Maar binnen het raam van die
stUl heeft 't me mogelijk geschenen
het verband van het libretto over de
zestiende-eeuwse Italiaanse schrijver,
edelsmid en libertUn Benvenuto Cal-
lini wat scherper en straffer te trek
ken.
In het tweede bedrijf heb ik zo de
volgorde van aria's en duetten gewij
zigd, waardoor 't verhaal veel begrij
pelijker is geworden en op andere
plaatsen laste ik als scène een duel
met dodelijke afloop in waarvan in
de tekst ook sprake is, zodat het pu
bliek de handeling nu beter kan vol
gen. Maar begrijp me goed: de muziek
zélf heb ik nergens met één vinger
aangeraakt. Geen noot verwijderd, toe
gevoegd of verplaatst.
Mijn interventie bepaalde zich uit
sluitend tot het dramatische verloop,
maar ik geloof dat ook dat daar nu
juist de reden van Berlioz' falen als
operacomponist te zoeken was. In ieder
geval ben ik het Holland-Festival
dankbaar voor deze kans de proef op
de som van mUn inzichten te mogen
leveren".
En met die slotzin was 't kwartier
tje dat me in beginsel voor het on
derhoud was toegezegd, al lang tot een
uurtje aangegroeid, zodat we maar af
scheid hebben genomen.
Frank Onnen
O Of 't nu koud is of de war
me zon schijnt: de ware
watersportliefhebbers zijn
alweer op de meren present!
Die meren vormen het heer
lijkst denkbare recreatie-oord
voor vrije dagen en weekends!
Ze zijn de laatste jaren welis
waar voller en voller geworden,
maar er is altijd nog genoeg
plaats om met volle teugen van
de „ruimte" te genieten.
Nu de massa's overal als ha
ringen in een ton rondkrioelen
de Scheveningse Pier vormt
daarvan een typisch voorbeeld
zijn er maar weinig uitwyk-
mogelijkheden meer.
Op de meren vindt men ze ge
lukkig nog, al blijft 't „uitkij
ken" geboden.
S Morgens hèèl vroeg begint
de pret al met het optui
gen van de boot.
Dan is de bedrijvigheid in de
jachthavens het grootst. Ieder
een wil er als de kippen bij zijn
om de zeilen te hijsen. De dag
vliegt immers op het water als
een zucht voorbij'. Vóór ge 't
weet. is het ogenblik gekomen
waarop het „terugkeren" gebla
zen is. De zon wijst het uur aan
en vóór die zon is onder gegaan,
moet alles keurig opgeborgen
zijn, zoals dat de rechtgeaarde
zeiler betaamt.
Daartussen liggen de uren,
die U weer of geen weer
de ontspannenheid en energie
bezorgen, waarom het vóór U
liggende werk vraagt.
Bemand met zeilers en zeil
sters, die weten dat er geen
beter geneesmiddel is voor alles
wat de mens bedrukken kan,
dan een hele dag op het water
onder een felle zon en in een
straffe wind!
Wie dat gezonde watersport
leven kent is blij, dat steeds
meer liefhebbers opdagen om
ervan te genieten!
Totdat er ook op de meren
geen mens meer bij kan!
Dan zal er ook daar geen
aardigheid meer aan zijn en
kunnen ze de boerdery „De
Eenzaamheid" grootse naam
uit een „stil" verleden en een
der sieraden van de Kaag
wel helemaal gaan afbreken.
Want dan zal 't er nog minder
„eenzaam" zijn, dan het nu al
is!
FANTASIO
j ruinverbrand gaan de zei
lers naar huis.
Ze hebben zóveel krachten
weggegeven, dat ze er doodmoe
van zijn.
Een gezonde moeheid!
Wie zo'n hele dag met z'n
bootje in touw is geweest
't vergt méér inspanning dan
ge denkt! ként dat gevoel.
Het is veeleisend dat bootje, het
is wispelturig en het
is breekbaar.
Het heeft U de ganse dag niet
los gelaten tot 't veilig in de loods
lag.
Het heeft de harde wind man
moedig getrotseerd en het mag
nu weer voor een week op z'n
lauweren gaan rusten.
Het heeft U vederlicht in pyl-
snelle vaart over het water ge
dragen en ge begrijpt niet dat 't
aan de wallekant plotseling zó
•log en zó zwaar kan zijn
e Kaag, het Vennemeer, de
Brasem en de Westeinder:
het zal er ook deze zomer
van bootjes wemelen.
(Van onze Amerikaanse correspondent)
Pierre Salinger, Kennedy's
perschef, heeft de vuurproef nog
niet doorstaan. Men moet nog
afwachten hoe hij zich zal houden
in een werkelijk ernstige crisis.
Maar de eerste vier maanden van
Kennedy's regime zijn toch be
wogen genoeg geweest om het
vermoeden te wettigen, dat Ame-
rika's nieuwe president in Salin
ger een assistent heeft, die taai is,
niet gauw van zijn stuk wordt
gebracht en in vele opzichten
behulpzaam en nuttig is voor de
pers.
VOOR DE BEMANDE SAL
ELUET.
De periscoop bestaat uit drie gedeelten, j
de hermetisch gesloten onderkop die in
verbinding staat met dë buitenlucht en
los daarvan de bovenkop en de beeldhouder I
Ten dienste van de waarnemer in de bemande
(Mercury) satelliet is in de wand van de capsule
een periscoop geplaatst waarmee hij zijn hoog
te kan bepalen en zijn plaats boven de aarde,
tevens ziet hij de richting waarin de satelliet be
weegt en de stand die hij in de ruimte inneemt.
bovenkop
objectief
onderkop
Het objectief is een groothoeklens waar
mee een hoek van 180° waargenomen kan
worden. Wanneer het beeld is ingesteld en
de aarde als een schijf zichtbaar is, worden
met de hoogteknop de meetdraden ver
schoven tot ze het beeld van de aartle aan
vier zijden raken. De hoogte is dan af te
lezen van een cijferschaaltje.
VOIJK
drift.1-
draad
kruis
driftschaal
horizon
knop voor
driftinnen
driftlijnen
Een afwijking ten opzichte van
de bewegingsrichting in de baan
(drifthoek) wordt bepaald door
het glas met de evenwijdigedrift-
lijnen zolang te draaien tot het
beeld zich in de richting van de
lijnen verplaatst.
Voor het aflezen van de hoogte is het nodig
dat de periscoop nauwkeurig vertikaal op de
aarde wordt gericht. De satelliet heeft dan
een kleine helling. Het dnoadkruis in het mid
den geeft de plaats op aarde aan waarboven
de satelliet zich bevindt. Een afwijking van het
horizontale vlak isaf te lezen aan de plaats
van de horizon langs de middenlijn (in hori
zontale stand iets naar beneden geschoven).
ECH
stroalbuis
\V -
pc-ribo:» :.p
hoogte
satelliet zuiver
horizontaal
210
periscoop
satdlietbaan
drift hoek
De waarnemer kan de stand van
de satelliet corrigeren door wat
samengeperst gas uit kleine, aan
de buitenwand bevestigde strooi
huizen te blazen.
AARDOPPERVLAK
X'l middelpunt wn
J de aarde
Toen Kennedy zyn medewerkers be
gon te kiezen legde hy er de nadruk
op, dat zij „tough" moesten zUn. Men
zou kunnen zeggen, zij moesten taai
zijn en niet half-zacht. Dat kan men
van Salinger ongetwyfeld zeggen.
Deze man van nog geen 36 jaar
heeft een enorm vermoeiende en ver
antwoordelijke baan. Maar hy groeit
tegen de klippen op. Onlangs zat ik
naast hem aan een kleine lunch en
toen vertelde hiji me, dat zowel de pre
sident als hijzelf heel wat ponden
zwaarder geworden was tijdens de af
mattende verkiezings-campagne. In
zo'n tijd komen de hoofdrolspelers
voortdurend slaap te kort en om het
vol te houden moeten ze herhaaldelijk
snel iets eten. Het gevolg is zowel Ken
nedy als Salinger aan te zien.
De drukte is voor hen beiden overi
gens allerminst voorby.
Wat is Salingers taak? Hijzelf ziet
het aldus: aan Amerika en aan de we
reld een beeld geven van wat de presi
dent is. Salinger vat dat heel zake
lijk op. Allereerst moet de wereld via
pers. radio en televisie ingelicht wor
den over de harde feiten uit het leven
van de president. Wat hy doet, wie
hy ontvangt, waar hy heengaat moet
correct en snel wereldkundig worden
gemaakt.
Tweemaal per dag, 's ochtends
om elf uur en 's middags om half
vijf, laat Salinger een hele drom
journalisten binnen in zijn kan
toor. Hij staat dan achter zijn les
senaar, vrijwel altijd in zijn over
hemd en zeker altijd met een dik
ke sigaar in zijn hand.
Altyd heeft het Witte Huis wel me
dedelingen te doen een wet is ge
tekend, een boodschap aan het Con
gres verzonden, nieuwe benoemingen
gedaan, enz. Altyd zijn er ook wel
vragen: Geeft de president deze week
een persconferentie? Wat doet hy in
het weekeind» Is het waar dat Ken
nedy Ben Goerion zal ontmoeten?
Maar diep gaat dat vraag-en-ant-
woord-spel zelden of nooit. Salinger
is weinig geneigd tot filosoferen of in
terpreteren. Maar wie meer wil weten
zal hij graag introduceren by Schle-
singer, Rostow, MacGeorge Bundy en
andere leden van Kennedy's staf in
het Witte Huis. In dit opzicht verschilt
Salinger van zijn voorganger Hagerty.
Hagerty die organisatorisch zeker
zo goed was als Salinger gaf by
voorkeur zelf antwoord op alle vra
gen. Hij liet journalisten zelden verder
doordringen in het Witte Huis en hij
achtte net kennelijk zijn taak om alles
wat zijn president Eisenhower deed in
een zo gunstig mogelyk licht te stel
len.
Salingers verleden wijst erop,
dat ook hij getraind is om reclame
te maken voor diegenen wier pers
agent hij is. In 1952 was hij de
publiciteits-verzorger voor Steven
son in Californië en in 1954 deed
hij hetzelfde toen Richard Graves
daar gouverneur wilde worden.
Maar Salinger legt in het Witte
Huis veel accent op zijn organisa
torische taak en die is niet gering.
Van huis uit is Salinger journalist.
Tot 1955 werkte hy aan de San Fran
cisco Chronicle. In 1953 kreeg hij een
journalistieke prys voor een serie ar-
tiekelen over de plattelands-gevange
nissen in Californië. Om daar goed
over te kunnen schryven, had hy zich
twee weken lang laten opsluiten.
In 1956, toen hy voor het tydschrift
Colliers een serie artikelen schreef
over de vakverenigings-profiteur Ja
mes Hoffa, kwam hy in contact met
Robert Kennedy, toen jurist van de
Senaatscommissie inzake kwalijke
praktijken in de vakbeweging.
PIERRE SALINGER
de nauwelijks 36-jarige perschef van president Kennedy
met onafscheidelijke sigaar. Een stevige man, die zich niet
spoedig van zijn stuk laat brengen
Onlangs is hij naar Parijs geweest
om het bezoek van Kennedy daar voor
te bereiden. Transport voor de pers
mensen moet geregeld worden, accre
ditatie moet worden verzorgd, hotels
moeten worden besproken, enz. Het
zal hem te pas zijn gekomen, dat hij
vloeiend Frans spreekt; zyn moeder
was namelijk Frangaise.
Toen hy nog maar kort terug was
uit Parijs moest hii opneiuw een der
gelijke taak gaan vervullen: nu in
Wenen, waar hy de ontmoeting met
Chroesjtsjow moest voorbereiden. Al
tijd in hoofdzaak wat de publiciteit
betreft, maar daar zit heel wat aan
vast.
Later ging Salinger zelf voor die
commissie werken als speurder.
Zijn capaciteiten maakten op Ro
bert Kennedy stellig indruk en
dank zij die relatie zal Pierre Sa-
linger in september 1959 wel be
noemd zijn tot pers-agent van Se
nator John F. Kennedy, die thans
Amerika's nieuwe Democratische
president is. De verkiezingscampag
ne verliep zo goed, dat Kennedy
Salinger heeft meegenomen naar
het Witte Huis. En daar staat hij
nu iedere dag de pers te woord,
een stevig man, die zich niet spoe
dig van zijn stuk laat brengen.
