TE LAND, TER ZEE of liever de lucht in
HOTELSCHOOL „MAAKT"
BEDRIJFSLEIDERS
BAAN IN HET BUITENLAND?-
GA VOORAL NIET 'ZOMAAR'
GEVARIEERD
BEROEP, VOORAL
DOOR MOGELIJKHEDEN IN BUITENLAND
M.A.I. weet de veiligste adressen
Horec-af-vakschool Den Haag: cursusduur drie jaar,
uitsluitend voor interne leerlingendie f2000 per jaar
moeten betalen. In het eerste leerjaar wordt een grond
slag gelegd gedurende acht maanden theoretische en
praktische lessen in de school, gevolgd door drie maanden
stage. In het tweede jaar, dat eveneens wordt afge
sloten door een stage, wordt de kennis verdiept. Hel
derde jaar vooral gericht op de toekomstige leidende
functies van de leerlingen. Voost de school in Den
Haag is er in Maastricht een katholieke hotel-school.
„Het Horeca-bedrijf stek zich ia dienst van de vermoeide, de
hongerige en de dorstige reiziger, aan wie het onderdak, voeding
en lafenis biedt. Maar daarnaast biedt het de louter verpozing
en verstrooiingzoekende zijn diensten aan." Met deze regels -
de eerste uit de prospectus van de Horecaf-vakschool aan de
Assendelftstraat in Den Haag begint de kennismaking van een
groot aantal toekomstige leidinggevenden in hotels en restaurants
met het beroep van hun keuze.
Een groot aantal, want steehts 25
procent van de ingeschreven leer
lingen „weten waaraan zij begin
nen" doordat zij óf uit het milieu
van hotelhouders of restaurateurs
komen óf door hun eigen werk al
kennis hebben gemaakt met dit be
drijf. De andere 75 procent komt
af op de gevarieerde mogelijkheden,
die het hotelbedrijf biedt.
En die zijn niet gering: bedrijfs
leider, chef de réception in een ho
tel, maitre d'hótel, hofmeester
aan boord van schepen of vliegtui
gen, of hoofd van de huishoudelijke
dienst in ziekenhuizen. Maar wat
vooral een grote rol speelt: het ho
telbedrijf is internationaal. Daardoor
ligt de toekomst van de gediplo
meerden van de hotelvakschool
vaak in hefe buitenland, waar Ne
derlandse bedrötsleiders zeer ge
zien zijn. Bij velen is van een de
finitieve emigratie echter geen spra
ke. Zij worden slechts gedurende
kprtere of langere tijd gevormd in
befaamde buitenlandse hotels.
Tussen het lezen van het prospec
tus en het ogenblik waarop de haast
wetenschappelijk gevormde gast
heer de school verlaat liggen drie
jaren van harde studie, moeilijke
stages en strenge tucht.
Harde studie: ruim twintig verschil
lende vakken met een totaal van
ruim dertig lesuren per week.
Bovendien verplichte avondstudie,
afgewisseld met lezingen.
Moeilijke stages: de theoretisch ge
vormde, maar praktisch nog maar
weinig bedreven stagéaire, komt
onder de hoede van de chef-kok-
met-30-jaar-ervaring, van de ge
routineerde chef de réception of
van de maitre d'hote! met een
internationale vorming. Wat rij
eisen is uiteraard niet gering.
Strenge tucht: school en internaat
zijn nauwelijks gescheiden, waar
door de leerlingen vrijwel ieder
ogenblik van de dag onder de ijze
ren huisregels vallen. Slechts de
ene vrije avond per week en het
(niet altijd vrije) weekeinde ma
ken hierop een uitzondering.
„Dit alles is echter nodig voor de
vorming van de upper ten in het
horeca-bedrijf" meent de directeur
van de school, de heer J. M. Bay-
ens. „Aan mijn leerlingen worden
bijzonder hoge eisen gesteld. Welnu,
laten we daar dan meteen op school
mee beginnen".
Hij meent dat in de gelederen
van de leidinggevende functionaris
sen slechts plaats is voor hen, die
zich kunnen aanpassen bij het
dienstverlenende karakter van het
Horeca-bedrijf. Zij moeten letterlijk
en figuurlijk willen „dienen". Daar
om worden er zulke hoge eisen van
karakterologische aard gesteld aan
de leerlingen van de school, die
uiteraard ook moeten beantwoorden
aan de eisen van gedegen vakken
nis, van praktische ervaring, van
koopmanschap, van leidersgaven en
van organisatietalent.
Dank zij de grote belangstelling
voor de hotelschool, die een middel
bare nijverheidsschool is in de zin
van de wet op het nijverheidson
derwijs, kan er een vrij strenge se
lectie worden toegepast bij het toe
laten van de leerlingen. Zij worden
door de directeur, die in internatio
nale organisaties zijn sporen heeft
verdiend, aan een persoonlijkheids
test onderworpen. „Waarom heb je
dit vak gekozen" vraagt hij iedere
leerling, die ten minste achttien
jaar moet zijn en hoogstens 22 mag
zijn. Een jong meisje, dat uiterlijk
alle tekenen van sollicitatiekoorts
vertoont, zegt vaag: „Het lijkt me
zo afwisselend". Dan vraagt de di
recteur: „Hoe weet je dat je je
zult thuisvoelen in dit beroep. Een
nieuwe jurk ga je toch ook eerst
passen?".
Ondanks het feit dat drie kwart
van de leerlingen merendeels
mannelijk: ieder jaar worden
slechts zes meisjes toegelaten
„de nieuwe jurk niet heeft gepast"
is de heer Bayens tevreden over de
resultaten.
„In de vier jaar dat ik aan de
school ben verbonden" zegt hij,
^heeft maar één jongen voortijdig
de school verlaten. Desondank»
kreeg hij een mooie baan in een
Amerikaans hotel".
Hard gewerkt wordt er op het
ogenblik om de studieduur van
de tegenwoordige twee jaar te ver-
lengen tot drie jaar. In Maastricht,
waar een katholieke hotelschool is
gevestigd, duurt de opleiding even
eens drie jaar.
De verlengde opleiding geeft
nog al wat problemen, vooral om
dat het ruimtegebrek in het voor
malige hotel Aurora aan de Assen
delftstraat zo groot is. Maar dft
jaar kan de bouw starten van een
geheel nieuw pand, dat volledig zal
zijn aangepast aan de eisen van de
tijd en het toekomstige aantal leer
lingen van 120, een voorlopig maxi
mum.
Om latet het werk vpn koks te kunnen beoordelen moeten de leerlingen
ton de Horeca-takschool zelf enigszins thuis zijn aan het hotel-fornuis. Oud
chefkok Mooihuizen, dit. zijn koperen jubileum als leraar aan de school reeds
heeft gevierd, brengt de toekcn.istige bedrijfsleiders de nodige handvaardig
heid en méér nog de theorie van de veelomvattende Franse keuken bit.
drie letters, een begrip
voor middelbare (meisjes) scho
lieren, die na het eindexamen de
vaderlandse routine voor een
werkkring m het buitenland wil-
len ruilen. Parijs, Londen, Duits
land, Italië soms. Aantrekkelijke
advertenties met veelbelovende
aanbiedingen. De romantiek van
het verblijf in een wereldstad.
Studeren aan een buitenlandse
onderwijsinrichting. De moder
ne talen de finishing touch geven.
Directrice mej. Kranenburg van
het Maatschappelijk Advies en
Inlichtingen Bureau Van Spijck-
straat zegt er dit van: Zoveel
meisjes gaan zomaar. Een adver
tentie hier, een tip daar van „een
goede kennisdie ergens in
Parijs nog wel een leuke job weet.
Maar dat is onverantwoordelijk.
Vandaar de service van het
M.A.I.-bureau. Moeders die met
haar dochter eens komen informe
ren. Of examenkandidaten, die na
het grote straks van het eindexa
men, onmiddellijk de grens over
willen, maar bij alle romantiek van
een werkkring over de grens, niet
de noodzakelijke omzichtigheid uit
het oog verliezen.
De Nederlandse Vereniging tot
behartiging van de belangen van
jongeren, die op allerlei gebied jon
ge mensen een helpende hand toe
steekt, bemiddelt hier. Wij hebben
hier onze adressen, zegt de direc
trice van het Haagse M.A.I.-bureau
en dan bedoelt ze: adressen die
safe zijn.
Geen „handel in blanke slavin
nen" natuurlijk, wacht de meisjes,
die zo maar, ongecontroleerd, er
gens in het buitenland gaan wer
ken, wel vaak andere bittere erva
ringen. Slechte behuizing, ongunsti
ge salarisregelingen, weinig vrij,
werk dat heel wat minder aantrek
kelijk is dan voorgespiegeld werd
in de advertenties met superlatie
ven.
Om al die narigheden te voorko
men onderwerpt het M.A.I.-bureau
zijn adressen aan een grondig on
derzoek. In de loop der jaren kreeg
men de beschikking over een groot
aantal bonafide aanbiedingen. Na
de oorlog is de afdeling buitenland
se arbeidsbemiddeling van M.A.I.
dan ook enorm gegroeid. Steeds
meer Hollandse meisjes kloppen bij
het bureau aan, en nog steeds
komt men kandidaten te kort.
Maar, zegt mej. Kranenburg, wat
veel meisjes vergeten, is, jdat een
grondige voorbereiding noodzakelijk
is. Het aanvaarden van een werk
kring over de grens vergt meer dan
het bezit van een geldig Neder
lands paspoort. Engeland, dat be
tekent voor meisjes die hier gaan
werken meer dan het nodige flair
om zich bij nuchtere Britten gezien
te maken. Het houdt, heel proza-
isch in viermaal per dag maaltij
den en dat stelt zware eisen aan
het meisje, dat in een Engelse huis
houding gaat werken.
Zwitserland, hard werken,
Duitsland: gezinsleven nummer
één, Italië: meer dan romantiek.
Boven aan de lijst staat Enge
land: daarheen gingen in 1960 via
het M.A.I.-bureau 112 meisjes; dan
komt Frankrijk met 91, dertig meis
jes gingen naar Zwitserland en 19
naar Duitsland. De verre droom
van een verblijf in de States ging
in vervulling voor vier meisjes.
Werken in een buitenlands gezin,
natuurlijk gaat het in de meeste
gevallen daarom, voor andere func
ties worden maar sporadisch ar
beidsvergunningen afgegeven, het
zijn met name meisjes met een
middelbare schoolopleiding die zich
daarvoor aanmelden. Logisch, want
het gaat hier niet om normaal
dienstboden-werk en het is dan van
zelfsprekend een vereiste dat men
de taal beheerst
Londen heeft in het bekende Ne
therlands House een centrum waar
uit Nederland afkomstige meisjes
in een het vaderland niet vreepide
sfeer elkaar kunnen treffen. En
waar ervaringen uitgewisseld kun
nen worden met lotgenoten, die al
langer in de Britse hoofdstad of
daarbuiten werkzaam zijn.
Ik wil een leuke baan, infor-
matrice of zo of aan de balie in
een groot hotel!
Daarmee komt menig HBS- of
MMS-meisje aan bij de directrice
van het M.A.J.-bureau en hèèr
wacht dan de wat onaangename
taak een domper te zetten op dit
enthousiasme. Want voor een der
gelijke functie komt meer kijken
dan een acht voor Duits, Engels of
Frans op de puntenlijst van bet
eindexamen.
Het wordt dus meestal „de huis
houding" met faciliteiten voor stu
die in de taal van het nieuwe va
derland. En wie zo een tijdje heeft
meegelopen kan wel eens de over
stap naar een beter betaalde en in
teressanter werkkring maken. Kèn.
Scandinavië begint er een beetje
in te komen. De meisjes die naar
Italië vragen zoeken meestal de ro
mantiek, maar vergeten dat het
ook in het Italiaanse gezin primair
om het dagelijks werk gaat en dat
het hier geen gesubsidieerde va
kantie betreft.
Deze en soortgelijke waarheden
vertellen de directrice van M.A.I.-
Den Haag en haar collega's van
deze instellingen elders in het land
elke week talrijke malen.
Aanvraag?
Aanvraag genoeg, zegt ze en dan
komt de dikke map met 556 aan
vragen voor Nederlandse werk
krachten voor het buitenland op ta
fel. Zo groot is het aanbod bij lan
ge na niet„
Ik zou gouvernante wi'Ien wor
den, hoort de directrice van he
M.A.I.-bureau ook wel eens. Dal
komt dan uit de mond van een
charmante tiener, die wellicht juisi
haar damesweekblad dichtklapte en
Regelmatig kloppen bij M. A. Z-~
bureaus jonge vrouwen aan^ die ooqr
de grens een werkkring zoeken en
daarbij ook goed beslagen ten ijs
willen komen.
nu droomt van „een zalige •baan'*'
in Parijs. Maar de laatste dage»
van de gouvernantes zijn geteld.
Meisjes tussen de 18 en 24 zij»
welkom, zegt men op het M.A.I.-
bureau, minderjarigen uiteraard
met toestemming van thuis. Voor
ouderen liggen de salarissen wei
nig gunstig. Bij beroepskeuzevoor
lichting wordt telkens weer gewe
zen op de mogelijkheid in het bui
tenland te gaan werken, maar veel
meisjes blijken vaak pas op het
laatste moment (eerst afwachten erf
ik het wel haal, dit jaar...) een
beslissing te nemen.
Goed, zegt de Haagse M.A.I.-(fi-s
rectrice beslist, valt de beslissing!
zo uit, wordt het „Het bniten-i
1 a n d", laat men dan vooral!
grondig informeren naar de ar
beidsomstandigheden. Schakel een
geestelijke in, kom bij ons langs,
vraag vertrouwde kennissen in de
plaats van bestemming om inlich
tingen, maar in ieder geval: ga
nooit zo. Dat loopt doorgaans op
een mislukking uit. En dat hoeft
niet. Want er zijn in het buitenland
honderden bonafide werkgeefsters,
die heel graag een Nederlands
meisje willen aanstellen en die
daarbij rekening willen houden met
het feit, dat het naast het werk
ook om de studie en het amuse
ment gaat.
De M.A.I.-bureaus in ons land
ontvangen ieder jaar talrijke meis
fesToch is het nog maar een
klein aantal van het totaal, dat
over de grens gaat werken. Alleen
al in Londen passeerden na de
oorlog dertigduizend Nederland
se meisjes het Nederl. consulaat
Voor jonge kerels, en in beperkter mate tegenwoordig ook voor
meisjes, die de kantoorstoel schuwen en de frisse buitenlucht als
aanlokkelijk beschouwen, kan een loopbaan als beroepsmilitair bij
één van de onderdelen van de Nederlandse strijdkrachten zijn
weggelegd.
Ter zee, te land en in de lucht kan het vaderland goede krachten ge
bruiken en de voorwaarden zün tegenwoordig lang niet slecht. Wie in
beroepsdienst gaat is verzekerd van een gestadig groeiend inkomen tot
aan de pensionering, en van een pensioen daarna.
Gediplomeerden van HBS-A en
B, Gymnasium, Lyceum, HTS of
enige daarmee minstens gelijk te
stellen opleiding kunnen terecht als
officier bij zee-, land- of lucht
macht. De beroepsofficieren voor
de marine worden in Den Helder
opgeleid, die voor land- en lucht
macht op de Kon. Militaire Acade
mie in Breda. Om te kunnen wor
den toegelaten moet men Nederlan
der en ongehuwd zijn, niet jonger
dan 17 en niet ouder dan 21 jaar
en geneeskundig zowel als psycho
logisch geschikt worden bevonden.
De opleiding te Breda duurt vier
jaar, in Den Helder drie jaar.
De toekomstige officieren worden
gedurende hun opleiding van rijks
wege gehuisvest, gevoed en gekleed
en genieten vrije geneeskundige ver
zorging. Leermiddelen worden gra
tis verstrekt. Als tegemoetkoming
in de opleidingskosten moet per
jaar 500 worden betaald, maar
daar staan de wekelijkse zakgelden,
variërend van 7 tot 70 bij de
Marine en van 14 tot 21 bij de
KMA tegenover. Gedurende het
vierde jaar ontvangt de KMA-cadet
de aan de rang van vaandrig ver
bonden wedde, de adelborst wordt
na drie jaar luitenant ter zee der
de klasse.
Er zijn vele plaatsingsmogelijk
heden; elke kandidaat kan het
dienstvak kiezen waarnaar krach
tens aard en aanleg zijn voorkeur
uitgaat. Bij de marine is plaats in
de zeedienst, de technische en de
elektrotechnische dienst, de Marine
Luchtvaartdienst, het Korps Mari
niers of in de administratieve sec
tor. De landmacht kan officieren
gebruiken bij de infanterie, de ka-
valerie, de intendance, de aan- en
afvoertroepen, de militaire admini
stratie, de artillerie, de genie, de
verbindings- en de technische
dienst. Dat de Kon. Luchtmacht
niet alleen officieren in de vlieg-
dienst, maar zeker ook in de elek
tronische, de technische en de logis
tieke diensten nodig heeft, zal zo
langzamerhand wel ieder bekend
zijn. Zonder een goede grondorga-
nisatie komt er geen vliegtuig de
lucht in.
Het onderwijs aan de KMA is
juist dit jaar grondig herzien en ge
moderniseerd. Van een school is het
een militaire universiteit geworden,
de schoolse lessen maken plaats
voor colleges, de cadetten genieten
meer vrijheid in gebondenheid. Een
opvallend uiterlijk teken van deze
klimaatsverandering is het feit, dat
de vierdejaars cadetten voortaan
buiten het gebouw van de acade
mie, het bekende Kasteel, gehuis
vest zullen worden.
Uiteraard zijn er bij alle onder
delen van de strijdmacht, ook la
ger gegradueerden nodig. Het on
derofficierskorps geldt nog altijd
als de ruggegraat van het militai
re lichaam. Moderne opleidingsin
stituten, bij voorbeeld voor de Kon.
Landmacht in Weert en voor de
Kon. Luchtmacht in Schaarsbergen.
staan open voor jongelui, die recht
van lijf en leden zijn en een be
paalde basisopleiding achter de rug
hebben.
Voor alle belangstellenden, offi
cier, onderofficier of soldaat in spé,
geldt hetzelfde advies: de afdelin
gen werving en personeelspublici-
teit van de departementen van ma
rine en defensie staan klaar om
alle gewenste inlichtingen te ver
schaffen.
Leger, luchtmacht en marine wach
ten niet zonder ongeduld op jonge
mannen en vrouwen die bij de
staplktachten hun carrière willen
beginnen.
