Een miljoen mensen voor
tienduizend vrachtauto's
OM&mtNSim-Ttp t
In Tweede Kamer debat over uitstel
van de belastingverlaging begonnen
Uw krant mee de
Joel Brand getuige in proces - Eichmann
8
K
0
Kreymborg
Impopulairkabinet kon tot nu
toe een overbesteding voorkomen
MET
VAKANTIE
Help
ons in Uw eigen belang door:
GAAT U MET VAKANTIE?
Opgericht 1 maart 1860
Dinsdag 30 mei 1961
Derde blad no. 30366
Joel Brand, de man die moest
zorgen dat de Duitsers de beschik
king kregen over 10.000 vracht
wagens voor het Russische front
om te voorkomen dat een miljoen
joden naar de gaskamers zou gaan,
is gistermiddag als getuige opge
treden in het proces-Eichmann.
Brand, een lid van de Joodse Raad in
Boedapest, verklaarde dat in 1941 tien
duizenden zogenaamd statenloze joden
uit Hongarije naar Polen werden ge
deporteerd.
De Zionistische beweging richtte in
Boedapest een hulpcomité op, waarvan
Joel Brand deel uitmaakte. Hij had
tot taak het reddingswerk te leiden,
en joden uit geheel Oost-Europa naar
het toentertijd nog betrekkelijk veilige
Hongarije te brengen. Tussen 1941 en
maart 1944 toen de Duitsers Honga
rije binnentrokken liet het comité
tussen 22.000 en 25.000 joden naar Hon
garije komen.
Kort na de komst van de Duitse le
gers hadden leden van het comité, o.w.
Joel Brand, een ontmoeting met Eich-
manns assistent, de SS-majoor Dieter
Wisliczeny. YVisliczeny had, in ruil voor
een bepaald bedrag, enkele Slowaakse
joden voor deportage gevrijwaard. Hü
was eveneens betrokken bij het zgn.
„Europa-plan" dat beoogde duizend jo
den voor een bedrag van 2 miljoen dol
lar te betalen in tien maandelijkse
termijnen vrij te laten.
Tijdens de ontmoeting beloofde Wis
liczeny dat in Hongarije geen getto's
zouden worden gevormd, dat de SS „jo
den zou beschermen" bij pogroms en
dat geen deportaties zouden plaats heb
ben wanneer spoedig overeenstemming
werd bereikt over de betaling van het
geld.
De Duitsers ontvingen de eerste ter
mijn van 200.000 dollar.
Eerste ontmoeting
Op 25 april had Brand een eerste
ontmoeting met Eichmann. Gevraagd
of hij Eichmann herkende antwoordde
Brand: „Zonder enige twijfel. Wanneer
hy in een café jecht tegenover mij
had gezeten, zou ik hem binnen vijf
minuten hebben herkend en uit elkaar
zijn gevlogen". Eichmann in zyn glazen
cel glimlachte.
De ontmoeting had plaats in het Ma-
Jestic-hotel in Boedapest. Eichmann
droeg een op maat gesneden uniform
en was in gezelschap van iemand in
burgerkleding.
Eichmann zei: „Weet u wie ik ben?
Ik was belast met de acties in Tsje-
cho-Slowakije en Polen, en nu is Hon
garije aan de beurt".
„Ik wist op welke acties hü doelde",
aldus Brand. „Hü vertelde dat hy mü
had laten komen om mü een miljoen
joden aan te bieden en zei bloed voor
geld, goederen voor bloed. Neemt u wat
u wilt: vrouwen die kinderen kunnen
baren, mannen die voor een nageslacht
kunnen zorgen".
Brand sprak de woorden „bloed voor
goederen" uit op de harde staccato
manier van Eichmann.
„Ik bracht uit dat ik geen goederen
had de goederen die ik had bezeten
waren door de nazi's in beslag geno
men of konden in beslag genomen wor
den. Maar ik kon hem geld geven, veel
geld, of veel buitenlandse valuta".
„Hy zei dat hy niet was geinteres-
seerd in geld, maar in goederen in
vreemde goederen, en dat ik naar het
buitenland zou moeten gaan en daar
contact opnemen met myn volk".
Eichmann voegde hier aan toe: „U
heeft hier een vrouw, kinderen en een
moeder, die blüven natuurlük hier als
gyzelaars".
By de tweede ontmoeting schoof
Eichmann Brand een groot pakket toe.
„Hier zyn ongeveer 53.000 dollar en
72.000 Zwitserse franken", voor de acti-
teit van uw kinderen". Het geld was af
komstig van Saly Meier, de joodse ver
tegenwoordiger in Zwitserland.
„Niet duur"
Eichmann vertelde hem daarop vol
ledige bevoegdheid te hebben om de on
derhandelingen voort te zetten. „U wilt
een miljoen joden. U kunt hen allemaal
krügen voor tienduizend vrachtwagens
honderd joden voor een vrachtwagen,
dat is niet duur".
Maar de vrachtwagens moeten
nieuw zü'n, met accessoires en opleg
gers, en geschikt voor gebruik in een
koud klimaat". Hü voegde hier aan toe
dat hü zich dankbaar zou tonen wan
neer zü waren geladen „met enkele ton
nen koffie, chocolade, thee en zeep".
„Ik was verrast, tegelyk wanhopig en
gelukkig. Wie zou mij tienduizend
vrachtwagens willen geven, dacht ik".
Met een wrang lachje verklaarde
Brand: „Ik kan niet zeggen hoe ik my
voelde het was een fantastisch aan
bod".
Eichmann zei dat zü allen hem als
een zwendelaar beschouwden, maar,
„een Duitse officier houdt zyn woord".
Brand imiteerde de Pruisische spreek-
wüze van Eichmann opnieuw, en Eich
mann glimlachte.
Gaskamers opblazen
„Hü zei dat hij zou bewüzen nieer
vertrouwen in mü te hebben dan ik in
hem. Wanneer ik uit Turküe zou te
rugkomen zou hü bereid zün de gas
kamers in Auschwitz op te blazen en
tien procent van het miljoen joden
naar een door ons opgegeven plaats te
zenden. Slechts dan zou hü de eerste 10
procent van de goederen willen heb
ben duizend vrachtwagens".
„Het schoot mü door het hoofd dat
misschien een reële mogelükheid be
stond tienduizend joden vrü te krügen,
en dat zü de gaskamers zouden op
blazen. Ik was toen zo naief" om te
geloven dat het drie of vier maanden
zou vergen om de gaskamers weer op
gang te krügen, en dat de oorlog dan
zou zün afgelopen.
Brood.
„Bü de derde ontmoeting vertelde ik
Eichmann verschrikkelük nieuws uit de
getto's te hebben gehoord. Eichmann
antwoordde slechts het gehele land te
hebben afgereisd en „vrachtwagens vol
brood" voor de joden te hebben gezien".
Eichmann drong er op aan dat Brand
onmiddellük zou vertrekken, omdat nog
dezelfde dag zou worden begonnen met
de deportatie van 12.000 joden dagelijks.
Hü verklaarde zich bereid veertien da
gen te wachten, en de mensen niet di
rect naar Auschwitz, maar naar Slo
wakije of naar Oostenrük te zenden.
Jonge en sterke joden mochten in Hon-
garüe achterblüven, maar de kinderen
en ouden van dagen zouden op trans
port worden gesteld.
Brand vertrok 18 mei per vliegtuig
naar Turküe. „De SS-officier Hermann
Krumey begeleidde mij door de barrière,
en zei dat ik de mensen in het buiten
land moest zeggen dat in de SS niet
alleen officieren als Eichmann waren,
maar ook fatsoenlüke als Wislicseny en
v
Alleen geldig woensdag 31 mei
Katoenen pakje
in diverse vrolijke dessins.
Sanfor. Opgestikte zakken,
ook op het broekje.
2 jaar nü
kl. st. p. m.
ti/axinócyi^
HAARLEMMERSTRAAT 143 - LEIDEN
VONNISSEN WEGENS MOORD
OP LITOUWSE JODEN
In Aurich in Neder-Saksen zün gis
teren vüf Duitsers veroordeeld, die be
trokken waren bü het doodschieten van
220 Litouwse joden in de Litouwse grens
plaats Neustadt in juli 1944.
De arts en voormalige SS-officier
Werner Scheu uit Borkum kreeg wegens
medeplichtigheid aan moord zes jaar en
de oud-SS-officier Karl Struve uit Bad
Homburg vijfeneenhalf jaar. De drie
overige beklaagden kregen straffen va
riërend van viereneenhalf tot drie jaar.
Volgens de rechtbank hadden alle be
klaagden willens en wetens meegewerkt
aan de massa-executies, zonder dat zü
zich op grond van een bevel in een
noodtoestand bevonden.
Russen boycotten
Gisteren is in het proces-Eichmann
een van de belangrijkste getuigen
opgetredennamelijk Joel Brand
die een rol gespeeld heeft in de
onderhandelingen over de ruil tus
sen Hongaarse joden en vracht
wagens. Brand tijdens zijn verkla
ringen.
hijzelf, en dat zü alles zouden doen
om het- plan uit te voeren en de joden
te redden". Hierop werd de getuigen
verklaring van Brand verdaagd.
congres
111
Berlijn
De Russische afgevaardigden naar
het internationaal congres over water
voorziening, dat gisteren in West-Ber-
lün is begonnen, hebben de openings
zitting niet bügewoond. De Russen had
den zaterdag geëist dat de Westduitse
president dr. Lübke niet als bescherm
heer van het congres zou optreden,
omdat West-Berlijn niet tot de Bonds
republiek behoort.
De heer C. Biemond, oud-voorzitter
van de Internationale Vereniging voor
de Watervoorziening, verklaarde dat de
samenwerking met Rusland tüdehjk on
derbroken is.
De Poolse afgevaardigden hebben zich
bü het standpunt van de Russen aan
gesloten.
Het rapport over automatie in de
watervoorziening van de Russische af
gevaardigde Gorin, hoofdingenieur van
de Moskouse waterleiding en riolering,
dat donderdag aan de orde komt, zal
door de Nederlander Biemond worden
voorgelezen.
Hoe de rijksinkomsten te besteden?
(Van onze parlementaire redacteur)
In de Tweede Kamer is vanmiddag het debat begonnen over het
uitstel van de verlaging van inkomsten- en loonbelasting. De basis voor
de discussie ligt in de nota, waarin minister Zijlstra meedeelt dat hij het
thans niet verantwoord acht op 1 juli a.s. tot belastingverlaging over te
gaan. Dit, omdat hij van een versterking van de koopkracht met bijna
500 miljoen gulden per jaar, prijsstijging en daardoor economische
overspanning vreest. De minister van Financiën heeft echter zoals
bekend toegezegd in ieder geval in het najaar een wetsontwerp te
zullen indienen met een vaste en definitieve datum (waarschijnlijk
1 januari 1962) voor de belastingverlaging.
rijksuitgaven verlagen door de uitvoe
ring van grote werken nog even uit
te stellen of te vertragen. Als de bur
gers meer besteden, maar het Rijk min
der, dan houdt men toch een zeker
evenwicht in de bestedingen.
Uitstellen, vertragen. Loonsverhoging,
arbeidstijdverkorting, belastingverlaging
spreiden in de tüd. In zün voortdurende
strüd, direct van mei 1959 af, te
gen de dreigende kringloop van
overbesteding-prijsstijging-bestedingsbe-
perking-werkloosheid, staat het kabinet
aanhoudend voor de noodzaak allerlei
gewenste maatregelen af te remmen en
niet direct, maar geleidelijk iets toe te
geven om niet onder de druk van de
welvaartsroes te bezwijken. Het kabinet
viert de teugels, maar het laat de teu
gels niet los.
Waarom straks wel
een vaste datum?
Onder -de huidige omstandigheden,
met het nijpend gebrek aan arbeids
krachten en de lawine-achtige werk-
tüdverkorting, is eigenlijk niemand in
de Tweede Kamer verwonderd over het
uitstel van de belastingverlaging. Wan
neer door het tekort aan arbeidskrach
ten de produktie niet kan worden uit
gebreid en door verkorting van de ar-
beidstüd misschien zelfs vermindert,
dan begrüpt iedereen, dat er iets mis
moet gaan als door een vergroting van
de koopkracht de vraag naar produkten
toeneemt.
Wat de Kame rechter niet begrüpt is
hoe de minister van Financiën dan toch
kan toezeggen in het najaar wél een
een vaste en definitieve datum voor de
belastingverlaging te kunnen noemen.
Weet de minister, dat er dan geen te
kort aan arbeidskrachten zal zyn? Hü
acht het volgens zijn nota niet uitgeslo
ten, dat de conjunctuur thans haar
hoogtepunt heeft bereikt en dat op iets
langere termen, mede door de invloed
van de revaluatie, enige ontspanning
ook niet uitgesloten is. Maar heeft hü
daaromtrent zekerheid? Toch zegt hü
in het najaar een vaste datum toe.
Spreiden in tijd
Een half jaar uitstel is natuurlük
voor de produktiecapaciteit van beteke
nis, als men denkt aan de belangrüke
investeringen in de afgelopen twee jaar
in nieuwe fabrieken en nieuwe machi
nes, die meer produceren met minder
werkkrachten. In het komende half
jaar en de maanden daarna worden
nog heel wat van die nieuwe fabrieken
en machines in gebruik genomen, die
aan de te verwachten grotere vraag
tegemoetkomen.
Bovendien kan minister Zülstra bü
het opstellen van de rüksbegroting voor
1962 rekening houden met de belasting
verlaging en daartegenover ten dele de
Doorbraak tegenhouden
Dat beleid maakt psychologisch een
slechte indruk, vooral omdat het niet
wordt gesteund door een behoorlijke
toelichting, maar het kabinet schijnt
het psychologisch juist wel goed te vin
den als er enige deining omtstaat over
kwesties als arbeidstüdverkorting en
uitstel van belastingverlaging, opdat
men daardoor zich ervan bewust wordt,
dat in weerwil van de welvaart niet
alles kan en niet ineens kan, maar dat
geleidelijkheid geboden is.
De populaire kabinelten-Drees, met
voortreffelijke minister, en psycholo
gisch kundig geleid, hebben een over
besteding met alle nare gevolgen daar
van niet kunnen verhinderen. Het niet-
populaire kabinet-De Quay, met gebrek
aan psychologisch inzicht en verschei
dene zwak genoemde ministers, heeft
totnutoe echter overbesteding weten te
voorkomen. De moeilijkheden, die het
kabinet ondervindt in kwesties, welke
enige deining veroorzaken, ontstaan dan
echter niet door zwakheid, maar omdat
het kabinet zich krachtig verzet tegen
de vloedgolf van de welvaart en slechts
telkens iets terugtrekt om een door
braak te voorkomen.
Geleidelijk toegeven
Daarom zal minister Zülstra, na uit
stel, tenslotte ook de belastingverlaging
moeten laten doorgaan, omdat anders
de druk onhoudbaar wordt. Want de
schatkist kan het lijden! De defensie
zal wel vele tientallen miljoenen meer
vergen door het wegvallen van de Ame
rikaanse hulp, maar er kunnen toch
geen overwegende financiële bezwaren
worden aangevoerd tegen belastingver
laging. zoals vanmiddag ook in de Twee
de Kamer is betoogd. Als de belasting
niet in een tüd van welvaart omlaag
kan, wanneer dan wel? De opbrengst
van de belastingen overtreft nog steeds
de ramingen en als het geld niet wordt
besteed voor belastingverlaging zou de
druk uit het parlement steeds sterker
worden om de miljoenen voor de be
lastingverlaging te besteden voor nieuwe
uitgaven, waarvoor een op zichzelf ver
antwoorde lüst gemakkelük is op te
stellen. Dat is een belangrük geschil
punt met de oppositie. De P. v. d. A.
voelt niet veel voor belastingverlaging.
Zü ziet voor het Rük nog vele, enorme
taken waarvoor geld nodig is. Zü acht
voor het algemeen belang de besteding
van belastinggelden veelal nuttiger dan
de besteding van particuliere gelden.
Minister Zülstra staat echter op het
standpunt dat tegenover nieuwe uitga
ven voor belangrijke werken, ook steeds
de noodzaak van belastingverlaging moet
worden afgewogen. Hij is van mening,
zoals hü op 10 mei jl. in de Eerste
Kamer verklaarde, dat de inkomsten
en loonbelasting zich ook nog op een
„noodpeil" zal bevinden, wanneer op
korte of langere termijn de verlaging
van de belasting doorgang zal hebben
gevonden.
Kern politieke strijd
De voorgestelde verlaging van de in
komsten- en loonbelasting bedraagt bü-
na 500 miljoen gulden per jaar. Dat is
ongeveer het bedrag waarmee jaarlüks
onder gunstige omstandigheden de in
komsten van het Rük toenemen. Door
de groei van de bevolking, door de
eisen die de moderne tüd stelt, nemen
echter ook de uitgaven toe.
In de kern wordt de politieke strüd
gevoerd over de vraag, waarvoor in de
periode van vier jaar (de normale zit
tingsduur van een kabinet) de aanwas
van de rüksinkomsten moet worden be
steed. Regering en oppositie verschil
len daarover van mening, terwül de par
tijen in de Kamer, die geneigd zün
het kabinet te steunen, met het oog
op hun kiezers met de regering thans
van mening verschillen over het tüdstip
van de besteding.
Het kabinet wil afremmen om een
doorbraak van de bestedingen onder de
druk van de welvaartsroes te voorko
men. Het is geen prettige positie en
een half jaar later zal blüken dat het
kabinet toch weer toegeeft met zün,
evenals door een leger, psychologisch
moeilüke tactiek van geleidelijk retire
ren om een sterke stelling te behouden.
HAAGS DRINKWATER
VOOR TIEN GEMEENTEN
(Van onze Haagse correspondent)
De heer A. C. A. Deerenberg, lid van
Ged. Staten van Zuid-Holland heeft
gisteren de officiële overschakeling ver
richt van het waterleidingnet van de
Stichting drinkwaterleiding „De Tien
Gemeenten" te Pijnacker op het net van
de Haagse duinwaterleiding.
Via een reusachtige 4300 meter lange
transportleiding waarin verscheidene
kostbare kunstwerken moesten worden
aangebracht, zoals de kruising met de
Vliet en Ryksweg 4a. worden de negen
gemeenten tussen Den Haag en Gouda
nu van drinkwater voorzien, dat eerst
in omgekeerde richting van de Lek naar
de duinen is gepompt.
Wanneer men eind 1962 gereed zal zün
met de nieuwe hoofdleidingen naar di
verse gemeenten, verwacht de uit 1928
stammende stichting door dit miljoe
nen-project definitief uit de dreigende
en soms al daadwerkelüke drinkwater-
moeilükheden te zün.
Indonesische olietechnici
naar Rusland
Het Indonesische ministerie van ba
sis-industrieën en münen heeft bekend
gemaakt dat een aantal Indonesische
olietechnici in Rusland een opleiding
zullen volgen.
BOUW VAN HOTEL IN
SCHEVENINGSE BOSJES
Na een langdurig debat heeft de ge
meenteraad van Den Haag zich ver
enigd met het voorstel van B. en W.
tot herziening van het wederopbouw-
plan Scheveningse Bosjes.
Met deze herziening wordt beoogd de
bouw van een hotel, waarvoor plannen
in voorbereiding zün, mogelük te ma
ken.
Ook voorziet het herzieningsplan in
de mogelükheid om ter plaatse voldoen
de parkeergelegenheid te verkrügen.
Tegen de voorgestelde herziening van
het wederopbouwplan waren niet min
der dan 325 bezwaarschriften ingediend.
In heel Nederland zenden wij gratis na, naar het buitenland tegen
vergoeding van extra portokosten.
a. Onderstaand vakantie-formulier duidelijk en volledig ingevuld
uiterlijk 1 week voor de eerste opzendingsdag aan onze afdeling
abonnementen in te zenden. (Frankeren als brief).
b. Geen vakantieadressen telefonisch door te geven, geen agenten
of bezorgers hiermede te belasten. Bezorgers hebben geen admini
stratieve verantwoording, zij hebben het reeds moeilijk met het
bijhouden van hun eigen wijklijsten tijdens de vakantie. Intussen
gaan zij zelf ook met vakantie.
c. Ons administratief hulppersoneel, dat wij tijdens de vakantie
gebruiken heeft geen langdurige ervaring. Deze mensen kunnen
uiteraard alleen van duidelijke en volledige opdrachten foutloos
werken. Onvolledige en onduidelijke opgaven worden terzijde
gelegd of geretourneerd. Telefonische opgaven worden op vrijdag
en zaterdag geweigerd.
d. Vakantie-opzendingen van week-abonnees, ,,tot nader bericht",
kunnen niet worden uitgevoerd. Uitzonderingen op deze regel
alleen na overleg met de administratie.
e. Weekabonnees moeten geen abonnementsgeld betalen aan de
bezorger over die weken, waarin zij 's maandags met vakantie
zijn. Ook als zij na maandag thuiskomen, moeten zij het abon
nementsgeld over die week niet aan de bezorger betalen. Na hun
thuiskomst wordt per kwitantie over dit weekabonnementsgeld
gedisponeerd.
KAMPEERCENTRA TE KATWIJK, NOORDWIJK EN
NOORDWIJKERHOUT.
Voor avondbezorging bij de beheerders van deze terreinen zijn rege
lingen getroffen. Niet tijdig afgehaalde kranten worden de volgende
morgen geretourneerd. Onze abonnees moeten zich dus direct bij de
beheerders op de hoogte stellen van de geldende regel.
Wij besteden de uiterste zorg aan de verzending,
doch kunnen aankomst en ontvangst niet garan
deren.
<5S>
Als brief te verzenden:
Het LEIDSCH DAGBLAD gaat met U mee
deze bon duidelijk ingevuld aan ons toezendt.
wanneer U
HUIS ADRES:
Naam:
Straat:
Woonplaats:
No.
Bezorging
gewoon onder
adresstrook
Betaling
Kwartaal abonnee
Maand abonnee
Week abonnee
Doorhalen wat niet van toepassing is
VAKANTIEADRES
p. a.
Straat:
.No.
Te:
Eerste dag van toezending:
Laatste dag van toezending:
ALLE gegevens invullen.
