EN TUIN
IN KAMER
GÏÏS,
BRYAN FORBES
Film-bargoens
SATERDAG 2 7 MEI
WEKELIJKS BIJVOEGSEL
PAGINA 2
en thans filmregisseur
VOORKOM BLADAFVAL
auteur, acteur, producent
0na amalh'dmhoekje
Rustig en vriendelijk vertelt regisseur Bryan Forbes welke gevoe
lens hij door zijn jonge hoofdrolvertolkster Hayley Mills tot uitdruk
king gebracht wil hebben. De baard? Die liet Bryan staan tijdens de
opnamen. Om twee redenen: ,,'t Is warmer en ik kan een kwartier
langer in bed blijven liggen".
Twintig jaar lief en leed in de
showbusiness. Als acteur, als
auteur, als producent en nu als
regisseur. En nog steeds vol
laaiende geestdrift. Het leed
kwam natuurlijk eerst. „Ik weet
echt niet meer hoeveel keer ik
alles behalve mijn schrijfmachine
heb verkocht", zegt de thans 35-
jarige Bryan Forbes.
Maar die magere jaren liggen
nu definitief achter hem. Hij is
een zeer hoog, zo niet de best
betaalde auteur in de Britse film
wereld.
Altijd verdiend? Hij vindt zelf
van niet. Zijn openhartigheid is
ontwapenend. „Maar wat wilt U
dan? Dat ik zal zeggen: het aan
bod is te hoog, dat kan ik niet
accepteren. En dan een lagere
honorering voorstellen?".
Geen zinnig mens zal het van
Bryan Forbes verlangen.
Trouwens, Forbes' verdiensten voor
de Britse filmindustrie zijn onweerleg
baar. Hij hielp mee nieuw leven te
blazen in iets, dat stervende leek. Hy
was een van de leidende figuren in de
stille revolutie, welke men de Engelse
parallel zou kunnen noemen van de
stroming, die in Frankrijk met „nou
velle vague" wordt aangeduid.
Deze frisse nieuwe wind wakkerde
het bijna uitgedoofde Britse film-
vuurtje weer aan tot een volwassen,
vlam. Plotseling durfde de film zich
bezig te houden met de problemen van
onze tyd. Er kwamen onderhoudende
films, die ondanks hun karakter een
spiegel waren van het hedendaagse le
ven en daardoor het pubiek tot na
denken stemden.
BEGIN
Het begon met „The angry silence".
Het verhaal van een industriële ar
beider, die door zijn collega's wordt
geboycot omdat hij zich niet met een
staking kan verenigen. Een fascine
rend onderwerp, dat tevoren echter
door vele filmmakers als té gedurfd
werd uitgekreten. Bryan Forbes en
zijn vriend Richard Attenborough
moesten er zelfs een eigen maatschap
pij voor oprichten: Beaver Films Ltd.
Wat daarna gebeurde is nu reeds
filmgeschiedenis. De critici waren
enthousiast. Het publiek ook en eiste
meer.
Weer was bewezen, dat ook een goe
de film een kassucces kan zijn. Dat
inspireerde andere filmers. Zij kozen
hetzelfde pad met „Saturday night
and Sunday morning", „No love for
Johnny" en vele anderen. Dat was in
het recente verleden. Maar wat nu?
REGIE
Bryan Forbes was een acteur
„Maar niet lang genoeg om de meest
begeerde rollen te krijgen", beweert hij
zelf hij heeft filmscenario's geschre
ven en films geproduceerd. De volgen
de stap lag voor de hand: met het re
gisseren van een film is hij een nieuwe
fase van zijn veelzijdige carrière bin
nen gestapt.
Hij zit op de regiestoel bij de tweede
produktie van Beaver Films Ltd
„Whistle down the wind". Engelands
beroemste filmfamilie die van ac
teur John Mills heeft er een groot
aandeel in. Het verhaal is ontleend aan
een novelle van Mills echtgenote
Mary Hayley Bell en de hoofdrol wordt
vertolkt door Mills' reeds met een Gou
den Beer bekroonde dochtertje Hayley.
Heel in het kort gezegd, draait de
historie om een ontsnapte misdadiger,
die volkomen uitgeput wordt ontdekt
door drie jonge kinderen. Deze drie
jongeren, die ergens wonen op een
ver afgelegen boerderij, geloven, dat
hy Jezus Christus is, die op aarde is
teruggekeerd.
Een totaal verschillend gegeven dus
dan in Beavers eerste produktie. maar
volgens Forbes zeker even opwindend.
„Ik denk, dat het heel veel mensen
zal schokken", voegt hy er aan toe.
„Bovendien zitten er genoeg humo
ristische kanten aan dit voor alles
goede verhaal. En daar draait het toch
maar om. Ook byi het publiek. De na
men van de sterren en vele andere
dingen verzinken in het niet, zolang
het verhaal maar goed is!"
PROBLEMEN
Zyn eerste film als regisseur. Welke
problemen kwam hy daarby tegen.
„Vreemd genoeg was ik helemaal niet
angstig voor de zaken, waarvan ik te
voren dacht, dat ze zouden benauwen.
Ik heb er gewoon geen tyd voor gehad.
Als Je door de zoeker kykt en zo'n
tachtig technici wachten op jouw be
slissing. dan zou dat op je zenuwen
kunnen werken. Maar met een middel
matig budget als my ter beschikking
stond, kon ik my eenvoudig niet ver
oorloven tyd te verkwisten. Ik moest
doorgaan, een beslissing nemen en dan
maar hopen op een gelukkig gesternte.
Achteraf was het nog het moeilykste
de talryke adviezen, die ik van
iedereen kreeg, te sorteren. Om de goe
de tussen de vele slechte te vinden".
Natuurlyk had Forbes het grote
voordeel, dat hy als acteur vaak de
camera van de andere zyde had be
keken. Hy kende de moeilykheden aan
die kant. „Misschien heeft dit myn ge
brek aan technische kennis kunnen
compenseren".
„Zelf acteur sta ik vanzelfsprekend
sympathiek tegenover hun problemen.
Vele regisseurs kennen die niet eens,
HET MERK
Mengmeststof voor kamerplanten 65°/o - 100 grs - 65 ets. Volop bloei en groei
Advertenitle
Houdt de bladeren
gezond en glanzend
te bezeten door de technische zyde
van het filmmaken. Ik heb diverse
acteurs gefcien het gebeurde my
trouwens ook wel eens die al hun
hoop op een goede vertolking in rook
zagen opgaan door gebrek aan con
tact met de regisseur".
UITZONDERLIJK
Zelfs hij, die niet smalfilmt, kent meestal wel de uitdrukking „close up", omdat
deze term vaak voorkomt in nieuws over de „grote broer" van de amateur-film:
de bioscoop-film. En ook in de t.v. wordt gesproken over deze bijzondere vorm
van opnemen, zodat langzamerhand een ieder wel weet, dat met een close-up
bedoeld wordt: een beeld van dichtbij. Zoals by meerdere technieken, wordt
echter vaak een vakterm in een vreemde taal als eerste ontstaan niet
vertaald. Bij smalfilmen treft men daarom ook via de taal van 35 mm-beroeps-
film, tal van Engelse technische termen aan.
Nu is het niet noodzakelyk, dat een
„close-up" steeds van zeer naby ge
maakt is. Wie over een sterke tele-lens
beschikt d.i. een lens, die als een
soort verrekyker werkt en de motieven
dichter bij haalt weet dat hy,
staande op meters afstand, een deel
van het geheel zeer groot in het beeld
kan krygen. Een close-up is dus eigen-
lyk die opname, die een beeld als van
vlakby bekeken weer geeft en daardoor
ook allerlei details laat zien, welke in
een opname op groter afstand niet
zouden worden opgemerkt. In speel
films zien we regelmatig de lens van de
camera het gelaat van de hoofdrol
speler als het ware aftasten om de
verschillende emoties van vlakby en
dus indringerder te laten zien.
Komen we dus nu zoals beloofd
terug op ons babbeltje van de vorige
week, waarin we de eigen oude stad
Leiden als dankbaar onderwerp za
gen van een filmpje over: „De plaats
waarin ik woon", dan zullen we van
tal van close-ups stellig gebruik kun
nen maken. Want gevelsteentjes,
beeldhouwwerk, ornamenten en tal van
andere architectonische details vormen
een byzonder geëigend middel om het
„recht-toe-recht-aan" filmen af te
wisselen. Wanneer u weet, dat soms
meer dan een vyfde deel van een
speelfilm wordt gebruikt voor close-
ups, dan kunt u nagaan welke belang-
ryke betekenis gehecht wordt aan de
opname-dichtbyi. Alleen moeten we
weer oppassen voor overdryving en
dus niet een reeks van detail-opnamen
achter elkaar in beeld brengen. We
Een valkuil voor vele minder erva
ren regisseurs is ook de drang om ult-
zonderlyke camera-instellingen te ge
bruiken. „Artistiek" noemen ze dat.
„Het is inderdaad een grote verleiding",
geeft Bryan Forbes toe. „Het lykt zo
aardig en soms kan het ook wel een
effectief werken. Ik heb my ertoe moe
ten dwingen om het niet te doen. Want
volgens my behoort de camera de ge
schiedenis zo onopvallend mogelijk te
vertellen".
Bryan Forbes werkte met beperkte
middelen. Een probleem op zichzelf.
„Het zal wel veel gemakkeiyker zyn
een meesterwerk te creëren als men
niet op geld behoeft te kijken. Daaren
tegen zyn lang niet alle films, waar
veel geld aan gespendeerd is, meester
werken geworden. Maar als de finan
ciën beperkt zyn, heb je met vele ex
tra dingen rekening te houden".
„Het kan b.v. gebeuren, dat je zeven
opnamen hebt van een bepaalde scène.
Geen van allen volmaakt. Misschien
ging er net een auto langs, een vlieg
tuig vloog over, de beweging van de
acteur kon beter, hy sprak zyn tekst
niet feilloos of welke andere kleinig
heid dan ook. Voor het overige is alles
in orde. Op dat moment staat de regis
seur helemaal alleen. Er is geen tyd
en geen geld om het opnieuw te doen.
Hy moet een keus maken. Gebrek
aan tijd en geld betekent, dat iedere
opname vry snel een punt bereikt, dat
er geen terugkeer meer mogeiyk is.
Natuurlyk zou ik het heerlyk vinden
de absolute volmaaktheid te kunnen
nastreven, maar je hebt nu genoegen
te nemen met iets, dat zo goed is als
tyd en middelen het toelaten".
„Whistle down the wind" is nu ge
reed. Is Bryan Forbes tevreden? „On
gelukkig genoeg, we kunnen de publie
ke smaak nooit geheel peilen. Als ik
dat kon zou ik snel binnen zyn. Daar
om laten we maar afwachten en zien,
hoe het publiek reageert. Ik zal mjjn
oordeel voorlopig maar uitstellen tot de
toeschouwers het hebben gegeven".
Acteur-auteur-regisseur Bryan Forbes in zijn weelderig ingerichte
woning met zijn vrouw, de actrice Nanette Newman en hun dochtertje
Sarah Kate.
dienen om by een reeds eerder ge
bruikte vergelyking te biyven ons
filmgerecht te garneren met deze sterk
indringende beelden. Let wel: indrin
gende, maar nooit: opdringerige!
Behalve de close-up zyn er nog meer
camera-instellingen en wanneer we de
ry eens helemaal volledig noemen, zult
u merken, dat er meer mogeiykhe-
den zyn dan u misschien gedacht hebt.
Het uiterste verschil in twee instellin
gen vormen wel de close-up en het
vergezicht. Alleen is de benaming
in de filmtaal anders en spreken
we van een „distant shot". Het
woord „shot" is u stellig bekend
uit de fotografie in verband met het
bekende snapshot (momentopname).
Behalve het distant shot, waarby het
gehele terrein van handeling omvat
wordt, kennen we in de filmtaal nog
het „very long shot" en het „long shot
In voorbeelden: Een overzicht van het
pittoreske pleit met oude geveltjes
vormt het distant shot, een rytje van
deze geveltjes is het very long shot en
één van de gevels in z'n geheel, even
tueel geflankeerd door delen van de
aangrenzende panden, noemen we een
long shot. We noemen de opnamen van
zo'n enkele compleet geveltje ook een
„totaal". Nemen we het bovendeel met
de trapjes van het huis of het bordes
met de deur, dan spreken we van een
„medium shot" of „half-totaal". Om
het geheel nu te completeren vermel
den we ook nog dat de „close-up" kan
bestaan uit een „medium-close-up",
„close-up" en „big close-up", waarby
we respectievelyk het smeedyzeren
hek, het bloemmotief in dat hek en
één van de gestyleerde bloemen uit
dat gedeelte als voorbeeld noemen.
Misschien schrikt u wel van al die
mogelykheden, maar als smalfilmer
kunt u het beste voornamelyk van
drie of vier van deze instellingen ge
bruik maken.
In vereenvoudigde vorm zouden we
als belangrijk willen vermelden het
totaal, het half-totaal, de close-ups en
zo u de mogelijkheid daartoe hebt: de
big-close-up. In een prettige afwisse
ling, nu eens van een laag standpunt,
dan weer van boven af, worden deze
instellingen gebruikt. Denk er wel om,
dat het helemaal niet belangryk Is,
zo niet onmogelyk, om alles precies
in de volgorde te filmen, waarin u
later de film zult vertonen.
Want een van de beste apparaten,
die er by. het filmen bestaan is de
sny- en plakpers. Omdat dit een
hoofdstuk op zichzelf is, wyden we er
hier niet ver over uit. Voldoende is te
weten, dat u met een gerust hart be
paalde, niet samenhangende delen vlak
achter elkaar kunt filmen, als u maar
weet, waar u later deze extra opgeno
men stukjes in het filmverhaal kunt
inlassen. Juist omdat een hoog stand
punt niet altijd even gemakkelijk te
bereiken is. moet u gebruik maken van
de gelegenheid en eenmaal hoog-staan-
de, verschillende shots in vogelperspec
tief maken, die by het monteren van
de film afgewisseld worden met de
daarna in kikvors-perspectief (laag)
opgenomen scènes.
Ziet u wel, daar valt alweer zo'n
filmtaal-woord: monteren. Mogen we
over dat monteren: d.w.z. het uitelkaar
halen en weer opnieuw en anders
maar ook beter samenvoegen
van de verschillende scènes de vol
gende keer eens praten? Want jammer
genoeg wordt het grootste deel van de
opgenomen films nog steeds zo afge
draaid als ze opgenomen zyn en dat
is in honderdenéén gevallen van de
honderd niet juist.
Mesembrianthem um crlniflo-
rum tegenwoordig worden ze
ook al weer anders genoemd;
de zaadhandel biedt ze echter
nog onder deze naam aan
behoort tot een van de mooiste
zomerbloempjes. Middagbloe-
men pleegt men ze ook te noe
men; de mooie straalbloemen
openen zich pas tegen de mid
dag. Men zal voor hen een zeer
zonnig plekje moeten zoeken;
in de schaduw komen de bloem
knopjes beslist niet open.
Er komen allerlei mooie pas
teltinten in voor. Als ze lange
bloemstengels zouden hebben,
zouden ze u zeker doen denken
aan de ook zo fraaie Gerbera's.
Deze mlddagbloemen kan men
prima van zaad opkweken en
men zou het zelfs nu nog kun
nen doen. In een broeibakje of
in potten binnenshuis kan men
nu nog wel zaaien; ze laten
zich heel gemakkei yk verplan
ten en zodra ze hanteerbaar
zyn, kan men ze dan ook wel in
de volle grond van de tuin po
ten.
Het autopad is dikwijls een
probleem wat de beplanting be
treft. Men zaait meestal gras;
dat staat ook wel aardig, doch
als u eens iets fleurigs wilt heb
ben zet het dan eens vol met
deze middagbloemen. Ik kan er
u hier helaas geen kleurfoto van
laten zien, maar ik verzeker u.
dat elke voorbyganger zal blij
ven staan. Dat moet u dus echt
eens doen. Het wordt wel een
beetje laat om te zaaien, doch
de bloemist zal noz wel jonge
plantjes in voorraad hebben en
die kunnen dan direct op de
voor hen bestemde plaats ge
poot worden. Ze zullen dus al
heel vroeg kunnen bloeien; alle
maal voordelen die u zich niet
moet laten ontgaan. De plant
jes moeten op een zeer zonnig
plekje gepoot worden; ze krui
pen over de grond heen en de
auto kan ze dus geen kwaad
doen. U moet er alleen op let
ten: na de bloei vormen ze di
rect dikke zaadvruchten en die
moet men regelmatig verwijde
ren. Als men die laat zitten,
zullen ze de bloei binnen enkele
weken staken en dat zou jam
mer zyn.
O. KROMDIJK.
Middagbloemen
