BOSCH
koelkasten
Politieke overwegingen
kunnen KLM nog helpen
VERLOVINGSRINGEN
MATTH. BRINKS
Het Ned. Ballet danste
voor president Scharf
Cubaanse affaire nog
steeds in het nieuws
Gala-avond in Kon. Schouwburg
Hét meït ue/ikockte tn&ik Ui £uJwp&
Nederland bereid mee te werken
aan „een praktische oplossing"
Tijdens receptie sprak dr. Schiirf
met socialistische voormannen
Opgericht 1 maart 1860
Donderdag 18 mei 1961
Vierde blad no. 30357
(Van onze Haagse correspondent)
Met de barometer is ook de belangstelling voor het bezoek van de
Oostenrijkse president dr. Scharf gestegen. Voor de Kon. Schouwburg
in Den Haag hadden zich gisteravond enige honderden opgesteld om
te zien hoe de hoge gasten na het intiem diner, dat had plaats gevon
den in de witte eetzaal in het Huis ten Bosch, zich naar de schouwburg
begaven, om een galavoorstelling bij te wonen, waar het Ned. Ballet,
begeleid door het Residentie-Orkest, zou optreden. Kwart over negen
moesten de genodigden reeds op de plaatsen in de Kon. Schouwburg
gezeten zijn.
De dames in groot toilet, de heren in rok met sterren en ordelinten
of gala-uniformen.
Nieuwe getuigen gehoord in
zaok-Stalmann
Maandagmicdag. in de nacht van
maandag op tinsdag en dinsdagmiddag
zUn in Den Haag weer nieuwe getuigen
gehoord ten behoeve van het Duitse
onderzoek natr de zaak-Stalmann. Na
mens de Duitee justitie werden de ver
horen afgencmen door de heren Zug
en Hentrioh ten dele ook door Ober-
staatsanwalf Drügh. De heren Zug en
Hentrich zijr gisteren uit Den Haag ver
trokken, de ïeer Drügh al eerder.
Uit Bonn .s gisteren gemeld, dat het
onderzoek zal worden uitgebreid tot het
totaal der activiteiten van dr. Stalmann
als hoofd da- handelsafdeling van het
Westduitse ninisterie van Voedselvoor
ziening, en net name tot zijn bemoeie
nis met de totstandkoming van han-
delsverdrager. niet alleen met Neder
land maar ok met de Scandinavische
landen. De laagse officier van Justi
tie, mr. dr. J. C. Maris, deelde naar
aanleiding liervan mee de indruk te
hebben gehal dat het van meet af aan
de opvattiig der Duitse justitie is ge
weest dat <en dergelijk veelomvattend
onderzoek noest worden verricht.
Alleenvert. N.V.Willem van Rijn,
Amsterdam-W. Postbus 8005
De hall van de schouwburg was ver
sierd met vazen en aardewerk schalen
vol donkerrode rododendrons, witte
'kabtestaarten, roze azalea mollis en la
thyrus. rijk gegarneerd met groen. Men
zag in deze combinatie de rood-witte
Oostenrijkse kleuren.
Op het trottoir, voor de linker ingang
van de schouwburg stonden om half
tien reeds burgemeester Kolfschoten en
wethouder Van den Oever te wachten
om de president en het vorstelijk paar
te begroeten.
Aanbieding van bloemen
Al eerder waren de Oostenrijkse mi
nister Kreisky en sta.atssecret.aris Stei-
ner in de schouwburg aangekomen.
Zij hadden gedineerd met minister Luns.
Ook mevrouw Kyrie, de dochter van
de president was reeds aangekomen. Zij
werden in de vestibule van de Schouw
burg begroet door mevrouw Kolfscho
ten.
In tie hall stonden de wethouders en
de gemeentesecretaris, iets verder in het
midden de raadsleden geduldig te wach
ten op de komst van de hoge gasten,
die vijf over half tien werden binnen
geleid door de burgemeester, die het col
lege en de Raad aan hen voorstelde.
Ook de directeur van de Kon. Schouw
burg, de heer G. J. van Leersum, deelde
deze eer.
Naast hem stonden de 19-jarige mej
C. A. Nuy en de 20-jarige mej. C. van
der Weide, dochters van gemeenteraads
leden. die bloemen mochten aanbieden.
Het was tien over half tien toen de
gasten de zaal betraden en plaats na
men op het frontbalkon op zetels ge
stoffeerd met gobelin. Alle gasten wa
ren van hun zetels verheven en konden
van links naar rechts zien: de burge
meester, de dochter van de president.
Prins Bernhard. de Oostenrijkse presi
dent, H.M. de Koningin, minister Kreis
ky, mevrouw Kolfschoten, staatssecreta
ris Steiner.
Een hartelijk applaus begroette het
vorstelijk paar en hun gasten. H.M. de
Koningin was gekleed in een avond
toilet van gebloemd zilverbrocaat. Haar
handtas van dezelfde stof. Zij droeg
een diadeem en een dubbel briljanten
halssnoer. Zij was getooid met het ere
teken van het Erekruis van Verdienste
in goud van de Oostenrijkse Republiek.
Prins Bernhard en de president waren
in rok gekleed. De president droeg het
Grootkruis van de orde van de Neder
landse Leeuw. Prins Bernhard droeg
eveneens het erekruis.
De schouwburgzaal was versierd met
gouden korfjes met roze en donkere la
thyrus en azalea's, gemengd met groen.
Hartelijk applaus
Langdurig klaterde het applaus.
Na afloop van de voorstelling, niet
alleen voor de uitvoerenden, ook voor
het Koninklijk Paar en zyn gasten. De
burgemeester leidde hen, vergezeld door
wethouder Van den Oever, weer naar
de hall.
Hier werd de leidster van het ballet,
mevrouw Sonja Gaskell en de dirigent
van het Residentie-Orkest, Willem van
Otterloo, aan de hoge bezoekers voor
gesteld.
J. C. van Marken, voorzitter
Vereeniging Effectenhandel
Het bestuur van de Vereeniging voor
den Effectenhandel deelt mee, dat in
verband met het aftreden van de heren
mr. P. F. J. de Kok en L. Proos Hoogen-
dyk wijziging is gekomen in de samen
stelling van het dagelijks bestuur.
Krachtens een gehouden verkiezing be
staat het dagelijks bestuur thans uit de
heren J. C. van Marken, voorzitter; C.
J baron Schimmelpenninck van der
Ojje, eerste plv. voorzitter; A. P. Zwager,
tweede plv. voorzitter.
Voorts zijn tot plaatsvervangende le
den van het dagelijks bestuur benoemd
de heren A. Kloppenburg, J. van de
Grampel en S. Crena de Iongfo.
Uit het ballet mochten mede de dames
Marianne Hilarides en Andrea Jungen
en de heren Peter Appel en Coenraad
van de Weetering de eer smaken aan de
bezoekers te worden voorgesteld. Deze
uitten hun waardering over het genote
ne.
Voor de gasten vertrokken tekenden
zij, als blijvende herinnering aan hun
bezoek, het gouden boek van de gemeen
te 's-Gravenhage, waarin de laatste ja
ren vele handtekeningen van vorstelijke
bezoekers en prominenten werden ge
plaatst.
Het was reeds over elven, toen het be
zoek de Kon. Schouwburg verliet, nadat
burgemeester Kolfschoten afscheid ha<
genomen.
Langs het met lichtjes en verlicht
vlaggen versierde Voorhout ging Iv
naar Huis ten Bosch om de verdien*
nachtrust te genieten voor de komene
zware dag.
De vele genodigden van deze gai-
avond bleven nog lang in de hall *n
de schouwburg bijeen waar de gemeh-
te verversingen aanbood.
Spectaculair schouwpel
Een strakke, bijna geperfectlorerde
afzetting, was er gevormd bij deKon.
Schouwburg, toen daar de stoetarri-
veerde na het diner in het Hu ten
Bosch. Aan de overkant van de sfouw-
burg en voor de Amerikaanse an»assa-
de stonden velen verzameld om hoge
gasten van de residentie een hftelijke
groet te brengen en vooral - om te
kijken naar de flonkeringen vanle vele
bjjzondere toiletten die bij de: gala
voorstelling werden gedragen.
Het Voorhout en het Tou»ooiveld
baadden in de speciale verlicJing die
men alleen op hoogtijdagen anbrengt,
de vlaggen wapperden in de bid.
Er komen voor zulk een spctaeulair
schouwspel altijd veel mensenopdagen,
zo ook gisteravond, ondanks tt verge
vorderde uur. En zelfs toen e gasten
de schouwburg verlieten ware nog tal
lozen op de been om het J*Üd weer
terugkerende, maar altijd we» feeërieke
schouwspel gade te slaan.
Luchtvaart gesprek in Washington
(Van onze correspondent te Washington) andere buitenlandse maatschappijen
deze reeds geruime tjjd geleden heb-
De luchtvaartbesprekingen te
Washington zijn thans in een
stadium gekomen, waarin men zich
gaat afvragen of politieke over
wegingen eventueel nog kunnen
prevaleren boven de belangen van
de Amerikaanse luchtvaartmaat-
maatschappijen.
Reden tot optimisme is niet aan
wezig, doch alle hoop mag men
nog niet opgeven. Als het zou af
hangen van de Amerikaanse lucht
vaartmaatschappijen. dan zou de
KLM zeker geen landingsrechten
krijgen in Los Angeles, ook al is
Nederland in praktische zin tot
enige tegemoetkoming bereid.
De pressie van de Amerikaanse maat
schappijeen is bijzonder sterk. Daarom
is er zeker geen reden al te optimis
tisch te zijn. Zou men te elfder ure
toch nog tot een bevredigende regeling
komen dan zou dit te danken zijn aan
overwegingen niet van commerciële,
doch van politieke aard. Sommigen in
de Amerikaanse regering zouden het
stellig betreuren indien zelfs na vier on
derhandelingsperioden de luchtvaart
moeilijkheden tussen Amerika en Ne
derland nog niet uit de weg werden
geruimd.
Samenvatting
rt de 1 reveszaal in Den Haaq
f In de vergadering van de beide lucht-
wrd gisteren een noenmaal ge- vaartdelegaties heeft staatssecretaris
gven ter ere van president Scharf Stijkel gistermiddag de totale Neder-
vn Oostenriik De nresident in oe- landse Positie nogmaals samengevat. Ne-
i.n KJosienrijK. ue president in ge derland meent aanspraak te hebben op
zlschap van het Koninklijk Faar. landingsrechten in Los Angeles, daar
ben verworven. Nederland ziet geen
aanleiding concessies te doen, maar is
wel bereid naar een praktische oplos
sing te streven. Er bestaat overigens
verschil van mening over de interpre
tatie van de bestaande luchtvaartover
eenkomst. Nederland is van mening dat
zij het bestaande akkoord is nageko
men. Amerika daarentegen is van oor
deel, dat de afspraken door de K.LM.
zijn geschonden. De onenigheid komt
voort uit een verschillende uitleg van
de zogenaamde Bermuda-overeenkomst.
Nederland meent, dat de interpretatie
van dit internationale verdragstype niet
behoort te worden vastgesteld in de hui
dige onderhandelingen tussen twee lan
den. doch eventueel in een conferentie
tussen meer landen.
Geen concessies
Over de beginselen kan men thans
dus geen akkoord bereiken, doch Neder
land is wel bereid in de praktijk naar
een oplossing te zoeken. De suggestie
daartoe werd gistermiddag officieel ge
daan en Amerika verklaarde zich be
reid de Nederlandse suggestie te over
wegen. De Amerikaanse reactie hierop
kan eerst in de volgende delegatiever
gadering worden verwacht. Er is nog
geen datum voor deze vergadering be
paald.
Uitdrukkelijk werd van Nederlandse
zijde verzekerd, dat Nederland zich niet
verplicht acht concessies te doen. Wat
kan dan, zo zal men zich afvragen,
de praktische oplossing zijn die door
Nederland werd gesuggereerd?
Bij het zoeken naar het antwoord op
die vraag begeeft men zich op specula
tief terrein. Amerika verwijt de K.L.M.,
dat zij het evenwicht verstoort in het
transatlantische vervoer. Zou Nederland
zonder concessies te doen, Amerika in
de praktijk tegemoet willen komen, dan
zou men van Nederlandse kant wellicht
suggereren zichzelf te beperken tot een
bepaald aandeel van het totale lucht
verkeer op Amerika. Maar dit zijn spe
culaties, die op dit moment nog niet
op hun betrouwbaarheid kunnen wor
den getoetst. Zou Amerika» de overwe
gingen van politieke aard tenslotte toch
nog doen prevaleren boven de commer
ciële belangen van de Amerikaanse
luchtvaartmaatschappijen, dan zou het
sein hiertoe van hogerhand moeten ko
men.
Niet aanwezig
Op dit moment zijn echter veie top
figuren uit de Amerikaanse regering niet
in Washington aanwezig.
Martin, de leider van de Amerikaanse
delegatie, staat onmiddellijk onder Ball,
die onderminister voor economische aan
gelegenheden op het State Department
is. Ball is echter deze weken in Europa
voor textielbesprekingen. Dean Rusk,
Amerika's minister van Buitenlandse
Zaken, bevindt zich zoals men weet in
Genève. Vice-president Lyndon Johnson
is in het Verre Oosten, en president
Kennedy tenslotte is in Canada. Chester
Bowles, de onderminister van Buiten
landse Zaken is wel in de hoofdstad
aanwezig, doch hij bemoeit zich weinig
met luchtvaartzaken.
Thans zal moeten blyken of Martin
en zyn delegatieleden Nederland op
eigen gezag van repliek zullen dienen,
of dat zij nog overleg zullen plegen
met regeringsfiguren, die wellicht wat
meer waarde hechten aan de politieke
aspecten van deze zaak.
Intiem beraad in een rustige zaal
(Van onze Haagse correspondent)
Een uur en drie kwartier heeft gisteren de ontvangst geduurd, waarop de
Oostenrijkse kolonie in Nederland Bondspresident dr. Scharf kon ontmoeten.
Maar heel lang hebben zij hem niet gezien, daar in de witte sociëteit. Wel heeft
dr. Scharf met zijn ambassadeur in Nederland, dr. Georg Afuhs, en zijn minister
van Buitenlandse Zaken, dr. Bruno Kreisky, de enkele honderden hier wonende
landgenoten stuk voor stuk de hand gedrukt. En zelfs heeft hy zich nog uitvoerig
laten fotograferen, tezamen met een delegatie van Oostenrijkers, die sinds enige
jaren in de Oranje-Nassau mijn werken. Spoedig daarop echter trok het vermoeide
staatshoofd zich terug op een hogere verdieping en wel in de damesleeszaal.
Hij was daar niet alleen. De 71-jarige
president, de Oostenrijkse Drees, heeft
daar op de bovenste verdieping lange
tijd in kleine kring herinneringen opge
haald met onze socialistische voorman
nen. de heren Drees, Vos en Burger. Een
bediende van de sociëteit zorgde ervoor,
dat niemand van de receptiegangers
kans kreeg deze gedachtenwisseling te
verstoren. „Alleen voor leden, mijnheer",
kregen zij te horen, die een poging deden
naderbij te komen.
Mijnwerkers
Intussen gronsde beneden dé receptie
voort. De delegatie van mijnwerkers
kreeg er misschien nog wel de meeste
aandacht. Zij waren gehuld in hun
lichte werkpakken en getooid met de
helm-met-veiligheidslamp.
De receptie werd ook bijgewoond door
de dochter van de Bondspresident. Haar
echtgenoot, een chirurg, was echter niet
van de partij. Hij verbleef in Leiden om
er een hartoperatie bij te wonen.
Wel waren er twee Oostenrijkers, wier
naam in de Haagse voetbalwereld zekere
bekendheid hebben verworven: de trai
ners Vech en Fuchs.
Glimlach
Even voor vijven, het tijdstip waarop
de receptie eindigde, keerde dr. Scharf
terug van zijn intiem beraad met de
Nederlandse vrienden. Snel liet hy zich
interviewen door een verslaggever van
de „Oesterreichische Rundfunk", waar
bij hij zijn vreugde uitsprak over de Ne
derlandse gastvrijheid en zijn hernieuw
de kennismaking met de kunstschatten
in het Rijksmuseum, de dag tevoren.
Toen verliet hij, steeds met zijn vader
lijke glimlach de receptiezaal naar de
uitgang en de zwarte auto met het num
mer AA 58.
Goedkope koelhuisboter
verdwijn» voorlopig
De minister van Landbouw en Visserij
heeft, op advies van het Produktschap
voor Zuivel, besloten de afgifte van
koelhuisboter uit de voorraden van het
voedsel-voorzienings in- en verkoopbu
reau stop te zetten. Dat betekent dat
over enige tijd geen goedkope koelhuis
boter meer in de winkels te krijgen zal
zijn. De nu bij het VIB aanwezige
voorraad van ongeveer 4500 ton zal daar
blijven tot in het herfstseizoen de bo-
terproduktie weer terugloopt.
Het bestuur van het produktschap zui
vel heeft, na een bespreking met de
minister over deze aangelegenheid, in
een korte vergadering besloten de mi
nister het bovengenoemde advies te ge
ven. De minister heeft dat advies opge
volgd.
De prijs van verse boter ligt op het
ogenblik op het inleveringsniveau, dat
wil zeggen een groothandelsprijs van
f3,65 per kg.
President Sc&f van Oostenrijk
had tijdens zijrbezoek aan Rotter
dam niet allee interesse voor wat
de Maasstadian belangwekkends
te bieden he<t> maar kennelijk ook
bijzondere belangstelling voor het
hoedje van Prinses Irenevan wie
bekend is dat zij een bijzondere
voorliefde voor de hoeden heeft.
Verzet van ambtenaren tegen
verscherping van Britse
veiligheidsmaatregelen
Op de jaarlijkse conferentie van de
Britse Vereniging van Burgerambtena
ren, die 54.000 leden telt. hebben de 300
afgevaardigden met algemene stemmen
een resolutie aangenomen, waarin verzet
wordt aangetekend tegen de plannen
der regering tot verscherping der vei-
Het recht om niet bedrogen te worden
(Van onze Amerikaanse correspondent)
Zeventig professoren en schrijvers uit Kennedy's eigen stad Boston
hebben een open brief gericht tot de president, waarin zij ten sterkste
afraden verdere invasie-pogingen tegen Cuba te steunen.
Kennedy heeft gemeend, dat de pers een vermaning verdiende naar aanleiding
van de publikaties over de Cubaanse affaire, maar belangrijke vertegenwoordigers
uit de Amerikaanse journalistiek hebben van zich afgebeten en de stelling gepo
neerd, dat de voorlichting van de regering had gefaald.
In de New York Times stond dezer
dagen een grote advertentie, die een
open brief was van zeventig profes
soren uit de omgeving van Boston
(41 van hen behoorden tot de staf van
Kennedy's eigen universiteit Har
vard! De ondertekenaars van die
brief stelden vast, dat de CIA - Ame
rika's spionage-organisatie - de re
cente actie tegen Cuba had opgezet
en geleid. Deze CIA zou, volgens de
briefschrijvers zowel het Ameri
kaanse volk als de Cubaanse rebellen
bedrogen hebben.
De actie wordt in deze brief weerge
geven als een enorme blunder. Zou Ame
rika in de toekomst een groter actie van
rebellen steunen of zou Amerika zelf
gaan interveniëren, dan zou dat al
weer volgens de briefschrijvers tot ge
volg hebben, dat geheel Latijns-Amerika
voor tientallen jaren anti-Amerikaans
zou worden. Wat Amerika wèl dient te
doen, volgens deze open brief, dat is:
demonstreren, dat sociale hervormingen
kunnen samengaan met democratische
instellingen.
Kritiek nit erg tel
Kennedy is een man met temperament
en zulk een brief kan hem flink irriteren.
Ook de kritiek in sommige Amerikaanse
kranten heeft hem danig geprikkeld.
Toch was die kritiek in het algemeen
niet bijzonder fel. Maar het feit alleen,
dat in allerlei bladen en tijdschriften
naar voren is gebracht, dat de CIA de
actie tegen Cuba had georganiseerd en
zelfs zo autoritair had geleid, dat de Cu
baanse leiders geen enkele zeggenschap
kregen, heeft Kennedy en sommige me
dewerkers danig geërgerd.
Men kan moeilijk volhouden, dat pu-
blikatie in Amerika de onderneming heb
ben doen mislukken. Verreweg de meeste
onthullingen kwamen pas, nadat de zaak
was mislukt. Wat er tevoren werd gepu
bliceerd was ongetwijfeld ook aan Cas
tro bekend. Toen een van Kennedy's me
dewerkers onlangs in een besloten bij
eenkomst met hoofdredacteuren kritiek
had op voortijdige publikaties, stond
een van de Amerikaanse journalisten op
om te betogen, dat het jammer was, dat
men van tevoren niet openlijker en ge
detailleerder over de plannen had ge
schreven. Dan zou Amerika wellicht
door de publieke verontwaardiging
voor een blunder zijn behoed!
Pers misbruikt
Reeds in een vroegere beschouwing
hebben wij gemeld, dat de New York Ti
mes zo helder en vrijmoedig heeft ge
schreven over diverse aspecten van de
Cubaanse affaire. In de deining, die nog
steeds aanhoudt, blijft de grcte courant
van New York ^rouw aan haar stijl en
haar door en door democratische prin
cipes. Dezelfde editie, die genoemde
„open brief" bevatte, leverde ook een
hoofdartikel op, dat tot titel droeg „Het
recht om niet bedrogen te worden" en
James Reston schreef op dezelfde pagi
na een uitmuntende beschouwing over
„De president en de pers".
Reston geeft toe, dat de pers zelfbe
heersing moet tonen in deze tijd en geen
dingen moet publiceren, die het eigen
land in gevaar kunnen brengen. Maar
hy betreurt het, dat Kennedy met ver
maningen aan de pers voor de dag is
gekomen, vlak nadat de actie tegen Cuba
was mislukt.
Tijdens de Cubaanse affaire had de
regering heel wat meer schuld gehad dan
de pers. De pers was in die tijd mis
bruikt en had zich, onwetend, laten mis
bruiken.
Een voorbeeld? Eerst had men van
hogerhand laten uitlekken, dat 5000 man
aan de invasie meededen. In feite waren
het er ongeveer 1000, maar door publi
katies in pers en radio hoopte men de
bevolking van Cuba tot opstand te ver
leiden. Toen de actie was mislukt, liet
men uitlekken, dat slechts twee- of vier
honderd man geland waren, voorname
lijk om materiaal aan binnenlandse re
bellen te brengen. Dit is geen regerings
voorlichting, maar een manipulatie met
de pers, die helaas ook in andere landen
het doel van vele „voorlichters" is.
ligheidsmaatregelen, na de recente
spionage-processen. De afgevaardigden
acnten de bestaande veiligheidsmaatre
gelen „meer dan voldoende". Het bestuur
is opgedragen zich krachtig te verzetten
tegen elke verdere uitbreiding van de
veiligheidsmaatregelen bij de burgerlijke
diensten en er tegen te waken, dat de
veiligheid als dekmantel wordt gebruikt
voor een onredelijke beperking van de
vrijheid der burgerlijke ambtenaren.
HAARLEMMERSTRAAT lOf*
TEL. 21074 - LEIDEN
SCHOOLSTRAAT 41 - TEL. 1717—2677
VOORSCHOTEN
ZES MAANDEN GEËIST
TEGEN DIEF VAN ETSEN
De officier van Justitie van de recht
bank te Haarlem, heeft tegen een 32-
jarige leerling-verpleger, die in decem
ber twee etsen van Rembrandt uit het
Teylersmuseum in zijn woonplaats heeft
weggenomen en begraven in een tuin
nabij zijn huis, zes maanden gevangenis
straf met aftrek van voorarrest (5
maanden) en opneming in een psychia
trische kliniek geëist.
Mr. G. F. W. van der Valk Bouman
achtte diefstal bewezen. Hy kon de
psychische toestand van verdachte niet
als een verzachtende omstandigheid
zien. gezien het raffinement waarmee de
diefstal was opgezet. Verdachte had op
de ochtend, waarop hij de etsen stal.
reeds het museum bezocht en toen een
valse handtekening in het gastenboek
gezet. Hy gaf tegenover de president toe,
dat hy de etsen had willen verkopen
omdat hy „in penibele omstandigheden"'
zou hebben verkeerd. De man is al
enkele keren eerder voor diefstal veroor
deeld.
De verdedigster, mej. J Moll van
Charante, wees op de moeilyke jeugd
van verdachte en de grote invloed die
deze op zyn gevoel en natuur heeft ge
had.
Zii bepleitte onmiddeliyke opname in
een kliniek. Uitspraak over 14 dagen.
