ITALIË VIERT DEZE ZOMER
ZIJN HONDERD JARIG BESTAAN
«-FORTEST
koelkasten
4x getest èn 4x goedgekeurd
Grinzing herwint oude
aantrekkingskracht
Oostenrijks president dr. Scharf:
scherpzinnig en uiterst belezen
Tientallen landen namen deel aan expositie
in Turijn over „De mens en zijn werk"
Benelux-landen laten verstek
gaan bij de feestelijkheden
Je raakt
de tel kwijt
zó veelzijdig is
Krachtige Kost
voor het Kind!
™jL Ij Ifi
Iedere morgen is hij reeds om
acht uur op zijn bureau present
PRONONCE
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 12 mei 1961
Achtste blad no. 30352
Advertentie
(Van onze Romeinse correspondent)
Het klinkt een beetje vreemd, maar daarom is het niet minder juist:
Italië bestaat honderd jaar. Wij stellen ons Italië onwillekeurig altijd
voor als een heel oud land, naast Griekenland „de bakermat der Wes
terse beschaving". Natuurlijk is ook dat waar. Maar door de eeuwen
heen was „Italië" niet meer dan een aardrijkskundig begrip, een schier
eiland in de Middellandse Zee.
Realiteiten waren de republiek Venetië, het groothertogdom Toskane,
de Kerkelijke Staat, het koninkrijk der beide Siciliën en nog een reeks
andere staatjes, waaronder hertogdommen als Parma of Modena of Lucca, en zo
iets eigenaardigs als de Staat der presidia", een aantal Spaanse forten met drie
vissersdorpen aan de kust van Toskane (Koningin Juliana is sedert kort de ge
lukkige eigenaresse van een zomerverblijf je juist in die „Staat der presidia"). Van
al die staatjes zijn er tegenwoordig nog slechts twee over: het prinsdom Monaco
en de republiek San Marino.
De oorlog van 1859/60 tussen het ko
ninkrijk Sardinië (Piemonte) en Oosten-
rijk-Hongarije, dat zich bij het congres
van Wenen vrijwel geheel noord-Italië
had toegeëigend, leidde tot revoluties in
de meeste dier staatjes en daarna ver
overde Garibaldi met slechts duizend
vrijwilligers in weinige maanden tyds
het grote en militair vrij sterke ko
ninkrijk der beide Siciliën. Hij zou stel
lig ook Rome hebben bezet, indien Ca-
vour en Koning Victor Emanuel II dit
niet hadden belet (er werden zelfs Pie-
montese troepen gezonden om eventueel
Garibaldi en de zijnen uit de Kerkelijke
Staat te weren).
Daarna kreeg Rome een bezetting van
Franse troepen (de zoeaven), die nog
negen jaar lang Rome bewaarden voor
de paus, die meende dat hij zonder de
zogenaamde „wereldlijke macht" zijn
geestelijke ambt niet zou kunnen uit
oefenen.
In maart 1961 werd in het parlement
in Turijn het koninkrijk Italië uitge
roepen en kort daarop, op 27 maart,
stelde Cavour vast, dat de ware hoofd
stad van dat land geen andere kon zijn
dan Rome en hy sprak de (ijdele) hoop
uit, dat men met de paus tot een verge
lijk zou kunnen komen.
Middelpunt
Italië viert dus dit jaar het eeuwfeest
van die grote gebeurtenissen en zoals
vanzelf spreekt, is de stad Turijn, de
oude hoofdstad van Piemonte, het aan
gewezen middelpunt der herdenkingen.
Het feest, dat de gehele zomer duren zal,
is buitengewoon groots opgezet. In Tu
rijn, een der mooiste (en ten onrechte
weinig bezochte) steden van dit aan
stedeschoon zo rijke land, zullen in de
grootste barokpaleizen van het oude
centrum historische tentoonstellingen
worden gehouden, die de geschiedenis
van de wording van Europa's jongste
grote mogendheid toelichten.
Maar Turijn, met zijn miljoen inwo
ners en zijn industrie, die alleen door
de Milanese wordt overtroffen, is ook
een levende stad, met begrip voor het
heden en voor de toekomst. Vandaar
dat er in de fraaie buitenwijken (een
stad, gelegen tegen de zuidelijke hellin
gen van de Alpen, in het zicht van de
Mont Blanc, heeft een bekoorlijke om
geving) nog tal van andere tentoonstel
lingen worden gehouden, ten dele in
reeds bestaande gebouwen, ten dele in
speciaal voor dit doel gebouwde en zeer
monumentale bouwwerken.
De belangrijkste van die tentoonstel
lingen is gewijd aan: „De mens en zijn
werk". Alle met Italië bevriende landen
nemen deel aan deze zeer bijzondere
expositie, die heel wat belangrijker be
looft te worden dan de gebruikelijke
wereldtentoonstellingen en in ieder ge
val in zjjn soort de grootste manifestatie
zijn zal van het jaar 1961.
We zeiden „alle met Italië bevriende
landen", maar helaas ontbreken de drie
landen van de Benelux totaal. De oor
zaak daarvan (is het gebrek aan be
langstelling?) hebben wij trots navra
gen bij allerlei autoriteiten, niet kunnen
vaststellen. Maar spijtig is het zeer
zeker.
Uniek bouwwerk
Voor die belangrijkste der verschillen
de exposities heeft de architect Pier Lui-
gi Nervi, wiens koene en van fantasie
getuigende bouwwerken men zich her
inneren zal van de Olympische Spelen
(het grote en het kleine sportpaleis),
Turijn met een bouwwerk verrijkt, dat
stellig enig is in Europa. Dat het veel
en veel groter is dan de Sint-Pieters
kerk of het Colosseum zou niet veel te
betekenen hebben, indien het niet tevens
een bijzonder mooi en origineel gebouw
was.
Het gaat om een „Paleis", geheel uit
staal en glas, 167 meter lang en even
breed, dus vierkant. Het dak rust op
zestien enorme zuilen uit gewapend be
ton, elk vijfentwintig meter hoog, dus
drie meter hoger dan de vervaarlijke
granietzuilen van de tempel te Karnak
in Egypte. Die zuilen worden gedekt
door een kapiteel, dat openbloeit in
achttien ribben, die als de baleinen van
een enorme paraplu van elk der zuilen
uitstralen. Deze dakconstructie is als het
ware een hedendaagse versie van de go
tische stijl, zoals die zich in Engeland
heeft ontwikkeld, de zogenaamde „per
pendicular style". De kubieke inhoud
van het ongehoord boeiende „Paleis van
de Arbeid" bedraagt 650.000 kubieke me
ter.
Tal van landen behalve
Hoe vreemd het is, dat de Benelux-
landen geheel afwezig zijn, zal duide
lijker blijken wanneer wij aangeven, wat
elk der deelnemende landen, op verzoek
van de Italiaanse gastheren, ten toon
stelt. Denemarkenvolkshuisvesting,
West-Duitsland: beroepskeuze en be
roepsopleiding, Tsjecho-Slowakye: de
coöperatieve beweging in de landbouw,
Japan: scheepsbouw en de arbeid ter
zee, Engeland: wetenschappelijk onder
zoekingswerk, Polen: sociale voorzienin
gen voor de arbeider, Joego-Slavië: we
derzijdse betrekkingen binnen de ar
beidsgemeenschap, Zwitserland: de ar
beider en zijn natuurlijke omgeving,
Roemenië: technische en sociale ont
wikkeling in de petroleumindustrie,
Hongarije: het kunsthandwerk, Sowjet-
Rusland: hygiëne en veiligheid bij de
arbeid, de Verenigde Staten: technolo
gische ontwikkeling in de industrie, enz.
Ook allerlei internationale lichamen
als de OEES, de Unesco, de EEG. de VN,
de FAO, het Internationale Arbeidsbu
reau en dergelijke hebben hun afdelin
gen .Oostenrijk, India, Mexico, Frank
rijk, Spanje en andere landen hebben
nog niet bekend gemaakt welk onder
werp zij hebben gekozen.
In Italië zelf zijn het grote onder
nemingen, zoals Fiat, Olivetti, Pirelli
enz., die elk een bepaald onderdeel van
het gestelde onderwerp: „De mens en
zijin werk" zullen toelichten. Wanneer
begin mei die tentoonstelling geopend
wordt, lijkt het ons voor de diplomatie
ke vertegenwoordigers van België en
Nederland, die daarbij toch wel tegen
woordig moeten zijn, een vrij penibele
zaak. Tenslotte hebben die landen toch
méér banden met Italië dan bijvoorbeeld
Denemarken of Oostenrijk of Honga
rije En wat zouden zij er, wanneer
zij dat wilden, niet keurig voor de dag
kunnen komen.
Bloemen uit Nederland
Nederland is tenminste nog tegen
woordig bij de grote internationale ten
toonstelling van bloemen en planten
(België niet), waaraan verder Frankrijk,
Zwitserland, Engeland, Monaco, Turkije,
Israël, Hawaii, Zuid-Afrika, Japan, de
Maleise Federatie, de Verenigde Staten
en natuurlijk Italië zelf deelnemen.
In een ander groot tentoonstellings
gebouw (geen tweede stad beschikt over
zoveel tentoonstellingsruimte en het
gaat steeds om gebouwen van blijvende
aard) komt de internationale tentoon
stelling der mode, maar ook hierbij is
Nederland afwezig. Turijn is bij uit
nemendheid de stad van de goede smaak
en het voornaamste modecentrum van
Italië.
Muziek en toneel
Er zijn natuurlijk ook allerlei feeste
lijkheden, waaraan ook vele landen
deelnemen, alweer met uitzondering van
de Benelux-landen. Het begint met op
voeringen van de „West Side-story", de
Amerikaanse musical, met balletten van
Bernstein en Jerome Robbins. De Rus
sen komen met het vermaarde mario
nettentheater van Sergej Obrasow.
Frankrijk stuurt het „Théatre Populai
re" van Jean Villar met twee stukken,
een van Marivaux, het andere van
Alain-René Lesage, en verder de Co-
medie Fran^aise met „Tartuffe" van
Molière en een stuk van Feydeau: „Le
Dindon". Verder komt nog het Théatre
de l'Atelier met „Kasteel in Zweden"
van Frangoise Sagan.
Amerika met de drie toneelstukken,
die men dezer dagen ook in ons land
heeft kunnen zien. Engeland stuurt de
„Old Vic" met Shakespeare's „Romea
en Julia". Israël het theater „Habima"
met het vermaarde stuk „Dibbuk" van
An Sky. Alle belangrijke Italiaanse to
neelgezelschappen komen in de loop van
de zomer naar Turijn om er het beste
stuk van hun repertoire op te voeren.
Verder komen er orkesten uit allerlei
landen.
LIGA
Staatsman en cultuurdrager
Advertentie.
1
Er is nu een test. Om koelkasten beter
te kunnen beoordelen: De FORTEST.
Let op deze vierledige test bij de aan
schaf van een koelkast. Uw handelaar
kan U volledig inlichten.
j t
Alleenvertegenwoordiger: Kónig N.V. Warmoesstraat76 Amsterdam Tel. 241552
(Van onze Weense correspondent)
De wijnboeren en de exploitanten van Heurlger-lokalen klagen er niet meer over,
dat hun etablissementen door autorijders worden gemeden. Dit was in het begin
van het jaar wel het geval, toen de nieuwe verkeersvoorschriften werden ingevoerd
met zeer hoge straffen voor autobestuurders, die nog geen halve fles wijn hadden
gedronken. Aanvankelijk zat de schrik er zo diep in, dat de autobezitters liever
thuis bleven om daar een glas wijn te drinken, maar langzamerhand heeft
Grinzing met die geheel eigen atmosfeer zijn oude aantrekkingskracht weer
herwonnen.
Niet alleen staan er 's avonds weer
zoveel auto's, dat men moeilijk zijn
wagen kan parkeren, maar ook ont
moet men er opnieuw de oude „Dienst-
mann", die het portier opent en daar
voor een fooi krijgt. De lokalen zjjn
goed bezocht, zodat de omzet 80 procent
van het vorige jaar uitmaakt en de
exploitanten dus dubbel en dwars te
vreden zjjn.
Het merkwaardigste is echter dat des
ondanks het aantal autoongelukken als
gevolg van dronkenschap radicaal is ge
daald en op dit lage peil blijft staan.
De autobestuurders vertonen inderdaad
meer discipline en vooral minder waag
halzerij tijdens het rijden.
Ook blijken zij meer zelfbeheersing
te bezitten bij het drinken, dat wil
zeggen, ze luisteren naar de dames in
het gezelschap die tot matigheid aan
sporen.
Maar de politie, die men aanvanke
lijk zo vreesde, is ook iets toeschiete
lijker geworden. In Grinzing is zij niet
zo kleingeestig door van iedereen, die
achter het stuur gaat zitten, eerst een
„alcoholtest" te eisen. Dit gebeurt al
leen in de zogenaamde „kennelijke" en
dus gevaarlijke gevallen.
Ook in de wijnstreken ten zuiden van
Wenen en voornamelijk in de Waschau,
waar men drie maanden geleden nog
steen en been klaagde, vertoont de wijn
consumptie een stijgende lijn tot 70
en 75 procent van het vorige Jaar. In
sommige lokalen langs de „wijnweg" bij
Gumpoldskirchen en Baden werd zelfs
80 en 90 procent genoteerd. Men be
weert bovendien dat er in de Waschau
rondom Krems en Durnstein te weinig
lokalen blijken te zijn.
In ieder geval worden de restaurants
en wijngelegenheden vergroot en opge
knapt. Nu zou men verwachten dat de
verkoop van wijn in flessen is terug
gelopen. maar ook dat blijkt niet waar
te zijn. Deze omzet is met 30 tot 35
procent opgelopen, Wat dus wil zeggen,
dat de Oostenrijkers, die nu inderdaad
beter leven dan ze ooit tevoren hebben
gedaan, ook thuis aan tafel graag een
glas wijn drinken. Door de gestegen
conjunctuur en de daarmee gepaard
gaande welvaart kunnen zij zich deze
luxe veroorloven: ook een uitstapje naar
een wijnlokaal buiten de stad, want
Grinzing is niet drooggelegd en de wijn-
liedje» blijven actueel.
(\Tan nn7ü Weonca rnrrecrvinripnf.l
(Van onze Weense correspondent)
Toen wij kort geleden bij de secretaris van de Oostenrijkse president
een pakje moesten afhalen, stond de auto van dr. Scharf met het be
kende Weense nummer W. 1000 reeds in de portiek van de Hofbrug.
Het was nauwelijks halfnegen 's morgens, maar de president was reeds
aan het werk en de portier vertelde ons, dat hij. elke dag precies acht
uur op zijn bureau komt, terwijl de werksters nog de prachtige parket
vloeren aan het boenen zijn. Hij werkt en ontvangt in de zalen, ver
trekken en kamers van Keizerin Maria Theresia, maar deze republikein
wordt niet afgeleid door de portretten van hele generaties Habsburgers,
die hier de muren sieren. Natuurlijk moet ook een modern staatsman
aan een dergelijke pompeuze omgeving met barokke meubels wennen,
maar de atmosfeer is er in alle geval rustig en voornaam.
Een geheel andere, meer burgerlijke,
maar toch smaakvolle indruk maakt de
particuliere woning van de president in
de Skodagasse. Het is een gewoon Weens
huurhuis, waar dr. Scharf ook al woon
de toen hij vice-kanselier was. De stu
deerkamer lijkt op het vertrek van een
geleerde en inderdaad, het Oostenrijkse
staatshoofd is een zeer erudiet en ge
leerd man, want hij heeft ondanks alle
politieke werkzaamheden minstens 18
boeken geschreven, grotendeels van ju
ridische en politieke inhoud, maar
uiterst leesbaar door de duidelijke en
zeer zuivere stijl.
Hier heeft hij gelukkige jaren door
gebracht met zijn vrouw, die in 1956
overleed. Hier ook hebben zijn twee kin
deren gespeeld, zijn enige zoon, die tij
dens de laatste oorlog aan het front is
gevallen, en zijn dochter Martha, die
al weer een paar jaar geleden een Ween
se toneelschool heeft bezocht en die nu
gehuwd is met de chirurg dr. Kyrie.
Daar zijn dochter, die overigens ook in
de medicijnen is gepromoveerd, bij par
ticuliere recepties dikwijls als gast
vrouw optreedt, is het begrijpelijk dat
zij en haar man de president ook in
ons land begeleiden.
Rustig en zwijgzaam
Het Oostenrijkse staatshoofd is een
rustige, zelfs zwijgzame man, die
zich niet op de voorgrond dringt.
Net als toen hij nog vice-kanselier was,
kan het nu nog herhaaldelijk gebeuren,
dat men hem geheel alleen tijdens de
pauze in de foyer van de opera ziet
rondwandelen. Hij maakt een terugge.
Advertentie
voor de linnenkast oun.
ELIAS - FAVORITA
STORK - ZEEPAARDJE
CINDERELLA.
Vragen over mishandeling
in bejaardenhuis
Naar aanleiding van vragen van het
Tweede-Kamerlid mej. dr. J. C. H. de
Vink (KVP) aan de minister van Maat
schappelijk Werk over misstanden in
een particulier rusthuis in Heemstede
heeft het lid van de gemeenteraad van
Heemstede mevrouw H. Cohen-Koster
(PvdA) vragen gesteld aan B. en W.
van Heemstede.
Zij vraagt of het college het eens ls
met een rapport van de psychiatrische
dienst te Haarlem dat er van een on
aanvaardbare behandeling van geeste
lijk gestoorde bejaarden sprake is en
informeert of er maatregelen worden
genomen ter verbetering van de situatie.
Verder bepleit mevr. Cohen een gemeen
telijke verordening op het toezicht van
de verpleeghuizen en met omliggende
gemeenten te zoekën naar een oplos
sing voor de verpleging voor die gees
telijk gestoorde bejaarden, die niet in
een gewoon rusthuis gehandhaafd kun
nen worden.
Het hoofd van de Haarlemse geria
trische dienst de heer K. Kok, die ook
is belast met het toezicht op rusthuizen
in Heemstede, heeft geruime tijd con
trole op het particuliere rusthuis uitge
oefend, naar aanleiding van binnenge
komen klachten. Hij heeft eerder kun
nen constateren, dat een bewoner mis
handeld is. De justitie is toen niet tot
vervolging overgegaan.
Vorige week heeft de heer Kok nog
eens met de recherche van Heemstede
een onderzoek ingesteld. Men trof een
bejaarde vrouw aan, die met riemen
en hangsloten aan haar bed was ge
bonden. Voorts werd geconstateerd
zo verklaarde toen de politie dat de
verpleging onvoldoende was en dat een
patiënt, aan wie een zoutloos dieet was
voorgeschreven, zout werd gegeven.
Dr. Scharf
trokken indruk, maar hjj wordt wel
sprekend, wanneer men de thema's mu
ziek en geschiedenis aansnijdt. Dan
blijkt hjj een uiterst belezen man te
zijn, die vooral diep onder de indruk is
van alles wat de menselijke geest in de
loop van de geschiedenis tot stand heeft
gebracht.
Als zoon van een glasblazer heeft deze
71-jarige politicus beslist geen gemak
kelijke jeugd gehad. Hij kreeg een beurs,
zodat hy het gymnasium kon bezoeken,
waar hij met lof zijn eindexamen deed.
Op de universiteit studeerde hij rechten
en ontwikkelde zich daar tot een scherp
zinnig jurist, maar reeds in die tijd
trad hij actief op in dienst van de so
cialistische partij. Zodoende werd hij op
28-jarige leeftijd secretaris van Karl
Seitz, de eerste president van de eerste
Oostenrijkse republiek. Hij is een vol
bloed politicus en een overtuigd socia
list, wiens activiteit onderbroken werd
door het regime van Dollfusz en vooral
door de inval van Hitier. Daarna open
de hij een advocatenkantoor en werkte
in de ondergrondse beweging. Van zijn
Juridische kennis en scherpzinnigheid
profiteerden zijn partij vrienden, die hij
verdedigde en met zijn adviezen onder
steunde.
Boven de partij
Na 1945 werd hij voorzitter van de
socialistische partij en tevens vice-
kanselier, eerst onder Figl en dan
onder Raab. Twaalf jaar lang werkte
hij op de achtergrond, als „tweede be
zetting", maar hij speelde een actieve
rol bij de voorbereiding van het Oosten
rijkse staatsverdrag en tenslotte was hij
het toch, die in 1957 met een meerder
heid van 100.000 stemmen tot president
werd gekozen. Van dat ogenblik af viel
een verandering waar te nemen. Na
zijn leven lang vooral de belangen van
de socialistische partij te hebben ver
dedigd. wist hij zich als president boven
alle partijbelangen te stellen en richtte
dr. Scharf zijn streven op het algemeen
welzijn. Bij alle mogelijke conflicten
treedt hij bemiddelend op en zorgt voor
de pacificatie en de samenwerking tus
sen de twee grote regeringspartijen.
Bindend element
Onder zijn voorgangers Renner en
Körner werden de grondslagen
gelegd voor het huidige Oosten
rijk, dat zich tot een onafhankelijke en
In verband met het bezoek op
16, 17, 18 en 19 mei van de Oos
tenrijkse president dr. Scharf
plaatsen wij hierbij een ken
schets van een man, van wie
gezegd wordt, dat hij staats
manskunst met hoogstaande
cultuur weet te verbinden.
gezonde staat ontwikkelde, maar onder
zijn bestuur werd aan dit land de Eras
musprijs toegekend, omdat Oostenrijk
niet alleen gezorgd had voor de primaire
levensbehoeften, maar bovendien zijn
hoge culturele zending had vervuld, niet
als een oude erfenis waarop men teert,
maar als een nieuwe taak die verplich
tingen oplegt. Als vertegenwoordiger van
Oostenrijk kon president Scharf in 1958
deze prijs in ontvangst nemen uit han
den van Prins Bernhard, die Oostenrijk
bij deze gelegenheid prees als „een voor
beeld van Europese moed, van Euro
pees élan, van Europese gezindheid
en vertrouwen".
Van dit nieuw herboren Oostenrijk is
de president een typische vertegenwoor
diger, omdat hij staatsmanskunst met
hoogstaande cultuur weet te verbinden.
Zo moge men hem zien, wanneer hij
zjjn staatsiebezoek brengt aan ons land.
Er zijn veel dingen die u
niet nodig hebt - maar
een goed horloge kunt u
niet missen! 'n Goed hor
loge 'n Prisma!
