Beslissend luchtgevecht' om westkust van Amerika etter Tsjombe wordt wegens hoogverraad vervolgd WEERBERICHT Ex-generaal Zeiler in arrest en naar Parijs STIJKEL STRIJDT VOOR KLM IN LAATSTE RONDE Ontvaarmisleidendsmadelijk pamflet van concurrenten in V.S. Dubbelrol van spion Blake ,'Awl Bolletje/* (Duet ?)lie teuws Opgericht 1 maart 1860 MAANDAG 8 MEI 1961 No. 30349 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: E i E. van Dlsüoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 (Van onze correspondent in Washington) De onderhandelingen, waarbij Nederland voor de KLM landings rechten tracht te verkrijgen aan Amerika's westkust, zijn vandaag te Washington hervat. De kans, dat die rechten thans worden verworven is aanwezig, maar de concurrenten van de KLM zullen zich tot het uiterste inspannen, om de Nederlandse maatschappij bot te doen vangen. En als men de Nederlanders dan al landingsrechten aan de westkust zal moeten geven, dan zal men trachten een compensatie te vinden en zal men bijvoorbeeld proberen om het aantal vluchten te beperken of doorreispassagiers van de KLM af te nemen. passagiers, die in Los Angeles by een Amerikaanse maatschappij ineens plaat sen kunnen nemen naar Europa zelden oi nooit zullen bedingen, dat zij in New York willen overstappen op een toestel van de K.L.M. Vandaar dat de KIM. in vrije concurrentie, mee wil profiteren van de mogelijkheden, die een groot bevolkingscentrum in zuid- Californië biedt. Onzekere uitkomst Reeds vele jaren probeert de K.L.M. landingsrechten te verkrijgen aan Ame rika's westkust. Een zeer energieke po ging werd daartoe ondernomen in 1957 toen drs. E. H. van der Beugel, thans president-directeur van de K.L.M.. aan het hoofd stond van de Nederlandse on- derhandelings-delegatie. Dit jaar zal de heer Stijkel. staatssecretaris van Ver keer en Waterstaat, de delegatie leiden. Drs. Van der Beugel verwierf in 1957 al thans nog het landingsrecht op Hous ton ^n de lijn New York-Curasao, maar de heer Stijkel moest ruim een jaar ge leden, bij een nieuwe poging om Los Angeles te „veroveren" onverrichterzake terugkeren. De heer Stijkel stond er echter op, dat men zou spreken van een „onderbreking" der onderhande ling en thans kan men dus terecht zeggen, dat zij „herva t" zijn. Bijna was het, geheel op het einde van Eisenhowers regime, aan Nederland gelukt snel gunstige beslissing in deze zaak te bereiken, maar een enorme pres sie van de Amerikaanse concurrenten deed de Republikeinen het het heetst van de verkiezingscampagne! toch weer voor een beslissing terugdeinzen. Dillon, die thans minister van Finan ciën is (onder Eisenhower was hy de tweede man op het State Department.) was nauw bij deze zaak betrokken en indien dat al nodig is kan hij de President thans uitstekend voorlichten, lennedy beseft het belang van goede betrekkingen met de N.A.V.O.-landen en minister Luns heeft hem kortgeleden nog kunnen zeggen, hoe veel waarde he: Nederlandse publiek eraan hecht, dat de K.LM. billijk wordt bejegend. Niet. dat Nederland om deze zaak on trouw aan de N.A.V.O. zou worden, maar de stemming, die in Europa heerst ten aanzien van de machtigste partner in het bondgenootschap, bepaalde mede de kracht van die alliantie. Schotschrift Wie er nog aan mocht twyfelen of df concurrenten in Amerika alles op alles zetten om de K.L.M. bakzeil te doen halen, leze het schotschrift van tien bladzijden, dat onlangs is uitge geven door de A.T.A., de Air Transport Association, een organisatie, die alle Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen vertegenwoordigt. Het is een sluw betoog voi onwaarheden en insinuaties en zó gesteld, dat het wrevel en haat wekt by het publiek tegen die éne buitenlandse concurrent, die zoveel doortrapter zou zyn dan die andere buitenlandse maat- schappijen: Ce K.L.M. Het pamflet begint met de opmerking, dat de „penetratie" van Amerikaanse markten door buitenlandse maatschap- Kijen een reden is tot ernstige bezorgd- eid. Het publiek krijgt de indruk, dat het normaal is, dat buitenlandse maat schappijen passagiers afleveren aan de ingangspoorten van oe Verenigde Sta ten. maar het woord „penetratie" sug gereert, dat die buitenlandse luchtvaart maatschappijen iets onfatsoenlijks be gaan, wanneer zij hun reizigers verder het land in vervoeren. Zo lang echter een maatschappij als de K.L.M. niet het recht heeft passa giers in een stad als Los Angeles aan boord te nemen, worden de Amerikaan se maatschappijen geweldig bevoordeeld. Nu nog veel meer dan in de tijd toen er nog geen straalvliegtuigen waren. Vroeger was het een hele reis van Los Angeles naar New York. Vele reizigers vonden het toen wel plezierig om een nacht in New York te blijven voor zy verder reisden naar Europa. Eventueel konden zij dan in New York over stappen in een toestel van een andere maatschappij. In één ruk Maar nu er straalvliegtuigen bestaan, reist men in vier uur van Los Ange les naar de oostkust en nu ziet men er niet meer tegen op om de reis in één ruk te maken, zonder een nachtrust in New York. Het spreekt vanzelf, dat NOG VEEL WIND De Bilt verwacht van heden tot mor genavond: Opklaringen maar ook plaatselijk enkele buien. Vrij krachtige tot harde wind tussen west en noordwest. Weinig verandering in temperatuur. (Opgemaakt te 11.15 uur). 9 mei Zon op: 4.57 uur; onder: 20.17 uur. Maan op: 2.58 uur; onder: 13.52 uur. Hoogwater te Katwijk te 10.34 en 23.15 uur. Laagwater te 5.46 en 18.45 uur. Het schotschrift van de A.T.A. zegt, da.' Nederland het bilaterale luchtvaart- verdrag schendt, omdat de K.L.M. veel passagiers zou vervoeren, die niet Am sterdam tot einddoel of punt van ver trek hebben. Koeleman. K.L.M.'s be langrijkste vertegenwoordiger in Ame rika. heeft deze beschuldiging vierkant ontkend. Hy noemde het pamflet van de A.T.A. in zyn geheel „onwaar, mis leidend en smadeiyk" en hy zei, dat geen verantwoordelyk orgaan van de Amerikaanse regering ooit in Nederland ervan heeft beschuldigd het luchtvaart- verdrag te hebben geschonden. Directe dienst Het A.T.A. document deelt mede, dat de K.L.M. thans reeds negentig procent verzorgt van het luchtvervoer tussen Nederland en de Verenigde Staten. Dat is niet verwonderlijk, antwoordde Koe leman, want geen enkele Amerikaanse maatschappij biedt een directe dienst tussen de twee landen. De K.L.M. aldus weer A.T.A. die reeds negentig procent van alle ver voer tussen Amsterdam en New York bezit, gaat nu haar capaciteit in de zomer met 67 pet. verhogen. A.TA. ver onderstelt, dat de passagiers die de KI.M. erbfj hoopt te winnen, reizi gers zyn, die niet Amsterdam tot eind doel of punt van herkomst hebben en vclgens het standaard luchtvaartverdrag, dat men een „Bermuda-overeenkomst" noemt, moet de bezetting „in de eerste plaats" of „voornameiyk" (het Engelse woord is „primarily") bestaan uit rei zigers, die niet verder worden vervoerd of die niet. van verder gelegen plaat sen naar Amsterdam zyn gebracht Een definitie van „voornameiyk" is echter nooit gegeven en controle op de bezet ting der vliegtuigen bestaat niet. ontvangen in Amerika (vrywel alle toe stellen werden in de Verenigde Sta ten gekocht.). Men ziet uit woord en wederwoord: de stryd is fel en al zijn de onder handelingen ook begonnen, de uitkomst is nog onzeker. Maar wat Los Angeles betreft, zou de laatste ronde nu «el eens aangebroken kunnen zyn. Was president Soekarno overwerkt? Nadat aanvankelijk gemeld was. dat president Soekarno zaterdag in La Paz (Bolivia) een hartaanval had gekregen en zijn besprekingen met de president van Bolivia, Paz Estensoro over de tinproduktie moest onderbreken, blijkt, dat hij zich niet goed voelde tengevolge van het feit, dat hij wat overwerkt was. Soekarno is vandaag naar Mon tevideo (Uruguay) vertrokken waar hij drie dagen zal blijven. (Van onze Parijse correspondent) Ex-generaal Zeiler zit sinds zaterdagavond 8 uur in een cel van de Santé-gevangenis te Parijs. Hij meldde zich zaterdagochtend bij de Justitie in Algiers, werd gearresteerd en onmiddellijk per vliegtuig naar Parijs overgebracht. Bij zijn aanmelding probeerde hij zich zo goed mogelijk te houden, maar hij zag er in zijn gekreukelde blauwe pak en vuile overhemd uit als een oud en gebroken man. Hij zal op 29 mei tegelijk met ex-generaal Challe terechtstaan. Zeiler zat ondergedoken bij een zwager op de derde verdieping van een huis niet ver van het zomerpaleis. Het is onbegrijpelijk, dat de politie hem niet heeft weten te vinden. Hij heeft verklaard tijdens zijn onderduikperiode geen enkel contact te hebben gehad met de nog voortvluchtige Salan en Jouhaud. Huiszoekingen in Algiers gaan voort Ook generaal Jacques Faure, die o.m. plaatsvervangend opperbevelhebber der Franse troepen in West-Duitsland is ge weest en die ook in Algerije een com mando heeft bekleed, is zaterdag, te zamen met zes andere officieren en een viertal burgers, in de Paryse Santé- gevangenis opgesloten. Zy worden ver dacht van medeplichtigheid aan de mis lukte militaire opstand in Algerije. Generaal Faure had na de z.g. „barri caden-opstand" in Algiers, in februari 1960, geen militaire functie meer bekleed. De arrestatie van Zeiler heeft in de stad Algiers geen by zonder e reacties opgewekt. De bevolking profiteert van het 's avonds één uur langer op straat blijven, maar wat men als gevolg van deze maatregel vreesde is gebeurd: zater- i -avond na het uitgaansverbod is in een winkel van een mohammedaanse r;ke; ren plastic bom ontploft. De win kel stond in de buurt van een groot huizenblok, waar byna uitsluitend Fran sen wonen. Onmiddeliyk was een grote politiemacht op de been om naar de daders te zoeken. De bewoners van het huizenblok smeerden olie op de trappen in de hoop, dat de gendarmes in het nachtelyk donker de hals zouden breken. Het slaan op flessen is tydens de avond uren wat minder geworden, maar het is best mogelyk dat dit alleen maar een tydelijk wapenstilstand was gedurende het weekeinde. De autoriteiten hebben een beroep tot de bevolking gericht om aan dit nachtelijke concert een einde te maken en niet in de kaart te spelen van de ergste activisten. Geparfumeerde soldaten De huiszoekingen in Algiers gaan door. Hetzelfde geldt voor de enerverende fluistercampagne en het verspreiden van vlugschriften waarvan niemand precies weet waar ze vandaan komen en wie ze hebben geschreven. Een van deze vlug schriften zegt het volgende: „Wy zijn verraden door het gaullistische leger. Wij buigen ons, maar wy laten ons niet breken door de kleine, geparfumeerde soldaten die ons hebben verraden naar het voorbeeld van hun leider De Gaulle. Wij wekken U op de soldaten van het contingent te boycotten. Het moet afge lopen zijn met goede werken en met collectes voor de gewonden. Laat hen allen creperen als honden". Het ant woord op dit manifest is niet uitgebleven. Slot pag. 2 Zaterdagmiddag vertrok van Schip hol de delegatie, die in de V.S. besprekingen voert over de lan dingsrechten. De directeur-generaal van de KLM, de heer 1. A. Aler rechtswenste staatssecretaris Stijkel veel succes in dit belangrijke overleg. s Verras Moeder op 14 Mei met NYLONS in zomerzonnige BELLA ITALIA tinten reeds v.a. f. 2.95 Advertentie Beperking Men ziet echter uit het A.T.A.-docu- ment duidelyk waar de concurrenten van de K.L.M. heen willen: zo moge- ïyi: alleen landingen van buitenlandse maatschappijen in de „toegangspoorten" en als dat niet bereikt kan worden, dan een beperking van het aantal vluchten en een strikte regeling voor de categorie van reizigers, die vervoerd mogen wor denA.T.A. heeft er verder op ge wezen. dat de Amerikaanse betalings balans ongunstig is en die van Neder land gunstig. Maar het is onzin om te wijzen op de balans in het algemeen. Dit is een kwestie tussen Amerika en Nederland en alleen de betalingsbalans tussen Nederland en Amerika is in het geding. Welnu, de handelsbalans tussen Nederland en Amerika is sedert de twee de wereldoorlog steeds zeer in Amerika's voordeel geweest. Meestal in een ver houding van drie tegen één Wat de K.L.M. zelf betreft: gedu rende de laatste vijftien jaar heeft zy 57 miljoen dollar meer uitgegeven dan Centrale regering wil Katanga in haar macht krijgen Het Katangese staatshoofd, Tsjombe, zal door de centrale Kon golese regering worden vervolgd wegens hoogverraad, aldus heeft de minister van Buitenlandse Zaken van de centrale regering, Dit blad bestaat alt 16 pagina's De vrouw van de eerste Ameri kaanse ruimtevaarder, mevrouw Shepard, bekijkt met haar dochter tjes een model van de Redstone- laket met de Mercurycapsule, waar in Alan Shepard de bijzonder ge slaagde ruimtereis maakte Bomboko, gisterochtend in Coquil- hatstad bekendgemaakt. Bomboko gaf voor het eerst openlijk toe, dat Tsjombe op bevel van de regering in Leopoldstad was gearresteerd. Tsjombe is officieel beschuldigd van: moord op Baloeba, het maken van vals geld, rebellie tegen de centrale regering en diefstal van goederen die eigendom zyn van de republiek Kongo. Het vraagstuk van de Baloeba heeft altijd bestaan in Katanga. De stryd tussen de „Baloebakat" en Tsjombes party de „Conakat" heeft echter in de afgelopen maanden veel heftiger vor men aangenomen. Zoals bekend be strijdt Tsjombe de Baloeba ook met blanke huurlingen. Op het maken van vals geld staat dwangarbeid, zo heeft Bomboko gisteren meegedeeld. Wat de vierde beschuldiging betreft, zal men Tsjombe ongetwyfeld verwyten dat hij door zyn onafhankelyke economische en financiële politiek Kongo van het grootstedeel van zijninkomsten beroofd heeft. Vroeger werd 60 procent van het Kongolese budget gedekt door inkoms ten in Katanga verkregen. Minister Bomboko zei voorts nog, dat de regering in Leopoldstad zo nodig ge weld zal gebruiken om Katanga weer in haar macht te krygen. Van welinge lichte zyde in Elisabetbstad is verno men, dat V.N.-troepen te Njoenzoe in noord-Katanga een aantal blanke huur lingen hebben omsingeld na enige dagen geleden bevel te hebben gekregen deze te arresteren. Waarnemers in Elisabeth- stad zien in dit optreden van de V.N. een nieuwe stap om Katanga in de greep van de centrale regering te brengen. Er zijn momentcel 8.000 man troepen van de V.N. in Katanga. De Katangese minister van Binnen landse Zaken, Moenongo, heeft ver klaard, dat de autoriteiten in Leopold stad „de verkeerde man" hebben gear resteerd. „President Tsjombe was een ge matigd man, die een matigende invloed op de andere leden van de Katangese regering uitoefende". Hy deed een be roep op de V.N. om een einde te ma ken aan de „moordpartyen en vergeef se opofferingen". Hy voegde hieraan toe: „De Ka tangezen zullen tot de laat ste man stryden om hun rechten te verdedigen". (Van onze Londense correspondent) Algemeen wordt thans aangeno men, dat George Blake oorspron kelijk een Britse spion was, die later voor de Russen ging werken. Volgens sommige berichten zou hij in de afgelopen negen jaar het ge hele Britse spionagenet in Oost- Europa en het Nabije Oosten heb ben opgerold. Het is uitgesloten, dat Blake gedurende een aantal jaren, al of niet met mede weten van Londen, een dubbele spion is geweest, die voor beide kanten werkte, zyn zware straf heeft tot de slotsom geleid, dat hy op een of andere manier iets te maken heeft gehad met Britse spionage Het is onwaarschynlyk, dat Macmillan morgen in het Lagerhuis de meer diep gaande vragen, welke hem over de affaire zullen worden gesteld, zal be- O. DuitslandNederland Tweede helft op TV (Van onze correspondent in Hilversum) Naar wy van de persdienst van de NTS vernemen, zal de tweede helft van de voetbalwedstrijd Oost-Duitsland Nederland, die volgende week zondag in Leipzig wordt gespeeld, door de televisie worden uitgezonden. Dit zal plaats vin den van ongeveer 16.40 uur tot 17.35 uur. Wie de commentator hierbij zal zyn, is nog niet bekend. Moenongo zei verder dat Katanga, om zyn goede wil te bewyzen, bereid is om onder toezicht van de V.N. een volksstemming in noord-Katanga te houden, waarby de Baloeba zich voor of tegen de Katangese regering kunnen uitspreken De zes Europese adviseurs (vyf Bel gen en een statenloze) van Tsjombe, die met de president in Coquilhatstad werden aangehouden, zijn zaterdag uit Leopoldstad naar Brussel vertrokken. antwoorden. Indien het waar is, dat het Britse overzeest spionagesysteem door het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt georganiseerd, zal de regering dit nooit toegeven. Advertentie N\\v\uiri///// in de zilveren roi 'f/n i n \\\nN Uit het Leidsch Dagblad van 8 Mei 1861: Den 1 Mei l.l. heeft de heer P. P. Burgerman een econo mische bakkerij geopend. De heer Burgerman heeft den prijs van het brood 5 en centen hier lager gesteld dan het elders ver kocht wordt. Men verzekert, dat de hoedanigheid van het brood niets te ivenschen overlaat. Da gelijks beijvert zich een groote menigte om zich reeds vroegtij dig voor den winkel van den heer Burgerman op de Lange- gracht te vereenigen, ten einde zich van dat brood te voorzien, en zoo talrijk is de opkomst van het publiek, dat men dikwijls 'n uur moet wachten alvorens ge holpen te worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 1