Automatiserin;
Weer de zaak Helander: een zwarte
bladzijde in Zwedeiis geschiedenis
nachtmerrie of mooie droom
Australië bouwt huizen
uit zijn koraalriffen
GEBOUW GEMEENTEWERKEN
OEGSTGEEST GEOPEND
Vlotte handel
Bisschop zou brieven vol laster
over zijn tegenkandidaten naar
de kiesmannen hebben gezonden
Schrapmachine haalt materiaal
voor de produktie van duizend
ton cement per dag naar boven
ZATERDAG 6 MEI 1961
De bezetting kan worden verdubbeld
Oegstgeest is een groeiende ge
meente. Dat bleek gistermiddag
weer eens toen het nieuwe bureau
van gemeentewerken werd geopend
Een doelmatig en gerieflijk gebouw
ondanks de sobere opzet. Het ge
bouw is zo groot, dat het plaats kan
bieden aan twee keer de huidige be
zetting.
Een bezetting, die nodig: is als Oegst
geest 20.000 inwoners telt. Iets, dat het
harte hoopt, maar de vroege vaderen
van de Sleutelstad waarschijnlijk niet.
Wethouder J. F. M. Steenmetser van
openbare werken, die het gebouw offi
cieel opende, herinnerde eraan, dat het
de derde opening van deze week was.
Daaruit blijkt volgens hem. dat er leven
in de Oegstgeester brouwerij is. Hij' was
blij, dat men de kans had gegrepen het
huis, dat naast het vroegere gebouw van
gemeentewerken is gelegen aan te ko
pen, zodat de ruimte, waarover gemeen
tewerken thans beschikt zo goed als
verdubbeld is. Hij bracht de directeur
van gemeentewerken, de heer M. J. Gor-
kum hulde. Hij was het namelijk, die het
idee opperde ook het pand Wilhelmina-
park 27 te kopen. Dat het nieuwe ge-
ACADEMISCHE EXAMENS
Aan de Leidse Universiteit is geslaagd
voor het doctoraal examen geneeskunde
mej. M. F. J. v. d. Kaaden (Hillegom)
en de heer A. J. M. v. d. Werf (Nijme
gen); semi-artsexamen de heren J. H.
M Pieck (Oegstgeest) en C. R. Vonk
(Den Haag); artsexamen de heren W. J.
de Jong (Den Haag), B. W. A. Lucas
(Leiden), H. J. van Oort (Voorburg) en
H. J. Spruijt (Leiden).
DIAMANTEN DOCTORAAT
Vandaag is het zestig Jaar geleden, dat
mr. G. J. Sybrandy. geboren te Ulrum
en thans wonende te Almelo, aan de
Leidse Universiteit promoveerde tot doc
tor in de rechtswetenschap.
VOORSCHOTEN
Schoolsportjournooi
Gisteren werd het schoolsporttoernooi,
waarvoor reeds enkele voorwedstrijden
gespeeld waren, beëindigd. Dat wil zeg
gen voor de afdeling voetbal, want bij
de korfbalwedstrijden moet nog een be
slissingswedstrijd gespeeld worden tussen
de Bethaniëschool en de Mariaschool.
De wedstrijden werden ook nu weer in
sportieve sfeer gespeeld maar een grote
tegenslag was voor alle spelers en speel
sters, de enorme wind, die juist over de
lengte van de velden woei. Bij korfbal
eindigden hierdoor alle wedstrijden in
een 00 gelijke stand.
De uitslagen van de gisteren gespeelde
wedstrijden zijn:
Voetbal: ParkschoolJosefschool 13;
Hervormde schoolGeref. school 3—2;
Ds. FortgensschoolGeref. school 20;
VlietschoolBethaniëschool 04; Herv
schoolJosefschool 1—4.
De eindstand luidt: 1. Josefschool 12
punten; 2. Parkschool 9 punten; 3. Ds.
Fortgensschool 7 punten; 4. Bethanië
school 5 punten; 5. Vlietschool 4 pun
ten; 6. Geref. school 3 punten; 7. Her
vormde school 2 punten.
Korfbal: ParkschoolMariaschool 00;
Herv. schoolGeref. school 00; Ds.
FortgensschoolGeref. school 00;
Vlietschool—Bethaniëschool 00; Herv.
schoolMariaschool 00.
De eindstand luidt:
1. Bethaniëschool en Mariaschool 9
pnt.; 3. Vlietschool 8 pnt; 4. Parkschool
6 pnt.; 5. Herv. school 4 pnt.; 6. Geref.
school 3 pnt. en 7. Ds. Fortgensschool 3
pnt.
Tussen de Bethaniëschool en de Ma
riaschool zal een beslissingswedstrijd ge
speeld worden.
Burgemeester De Kool reikte aan de
Josefschool de wisselbeker uit.
's Middags werden wedstrijden voor de
leerlingen van de drie uloscholen gehou
den. De uitslagen daarvan luiden:
Voetbal afdeling I: Openbare ulo-
Christelijk ulo 21; Chr. uloR.-K. ulo
24; R.-K. uloOpenbare ulo 05.
Eindstand: 1. Openbare ulo, 2. R.-K. ulo;
3. Chr. ulo.
Voetbal afdeling II: Openbare ulo—
Chr. ulo 05.
Korfbal afdeling I: Openbare ulo—Chr.
ulo 00; Chr. uloR.-K. ulo 10; R.-K.
uloOpenbare ulo 00.
Eindstand: 1. Chr. ulo; 2. Openbare
ulo; 3. R.-K. ulo.
Korfbal afd. II: Openbare ulo—Chr.
ulo 1—0.
De prijzen voor de uloscholen zijn gis
teravond door de heer Van Schaick, chef
afd. Onderwijs, uitgereikt.
bouw zo dicht bü de secretarie is ge
legen vond de heer Steenmetser een
prettige bijkomstigheid.
De heer Van Gorkom zwaaide de
bouwkundige afdeling hierna lof toe.
Hij was bijzonder te spreken over het
nieuwe gebouw. Burgemeester H. L'. du
Boeuff zei ervan overtuigd te zijn, dat
de plannen om het gebouw van gemeen
tewerken uit te breiden al veel eerder
verwerkelijkt hadden moeten worden. De
huisvesting totnutoe vond hij onvol
doende.
Comité ter bevordering van
lichaamsontwikkeling
Zoals in vele andere plaatsen heeft
zich deze week ook in Voorschoten een
werkcomité van de Vereniging tot Be
vordering van de Harmonische Lichaams
ontwikkeling gevormd. Genoemd comité
zal zich ter plaatse bezig houden met
het organiseren en afnemen van de z.g.
H.L.O.-proeven, die het afleggen van
bepaalde prestaties op atletiekgebied
omvatten. De gegadigden moeten ten
minste de twaalfjarige leeftijd hebben
bereikt en kunnen het officiële H.L.O.-
diploma ontvangen.
Hemelvaartsdag in
teken van de sport
Donderdag 1 mei 1961 (Hemelvaarts
dag) staat Voorschoten in het teken
van de sport. Vanaf 2 uur 's middags
wordt op het Burg. Van der Hoeven
sportpark te Voorschoten een sportdag
georganiseerd door de sportraad.
Na de opening door de voorzitter van
de sportraad zullen ongeveer 200 duiven
worden losgelaten door de duivensport
vereniging „De Zwaluw" uit Voorscho
ten.
Een interessante hockeywedstrijd zal
worden gespeeld tussen het Noordhol
lands Jeugdelftal tegen het Zuidhol-
latids Jeugdelftal. In beide ploegen ko
men ieder 3 spelers uit, die gekozen
zijn voor het Nederlands jeugdelftal.
De wandelsportverenigingen uit Voor
schoten houden een wandelmars door
Voorschoten. Een korfbalwedstrijd zal
worden gespeeld door de plaatselijke
korfbalvereniging Vitesse '59 tegen de
Danaïden uit Leiden. Een handbalwed-
strijd zal worden gespeeld door R.-K.
SVLV tegen een elftal uit Stompwyk.
Een combinatie Jeugd Rouwkoop-SVLV
zal een aantrekkelijke voetbalwedstrijd
spelen tegen een Haarlems Jeugdelftal
van de K.N.V.B.. De gehele middag zijn
cr tenniswedstrijden op het tennispark.
Ambtenaren werken korter
De gemeentesecretarie, de kantoren
van de gemeente-ontvanger en de cen
trale boekhouding zijn op zaterdag 6
mei, op zaterdag 20 mei en vervolgens
om de veertien dagen elke zaterdag de
gehele dag gesloten. Voor het doen van
aangiften van geboorten en overlijden
zal de ambtenaar van de burgerlijke
stand op die dagen zitting houden van
9 tot 9.30 uur 's ochtends.
Dit keer geen rel
Gisteren was de kleine kermis op de
Voorstraat in Voorschoten weer volop
in bedrijf, de schoolkinderen kregen de
finales van de schoolporten. De Voor-
schotense politie, versterkt uit voorzorg,
behoefde dit maal niet op te treden te
gen de groep „nozems", die het dorp
onveilig maakten tijdens de koninginne-
f eesten.
De paden op de lanen in
Zaterdag 27 mei houdt de W.S.V. „De
Zwervers" te Voorschoten onder auspi
ciën van de NWB-ZHWB voor de zeven
de maal de bekende „Duivenvoorde-
tocht" waarvan de baten ten goede ko
men aan de vereniging „Pro Juventute".
De te lopen afstanden bedragen 10,
15 en 25 km. Een groot deel van het
parcours gaat door de Koninklijke
Landgoederen, de z.g. drie Horsten.
De deelnemers, die voor de eerste
maal deze tocht maken, krijgen een spe
ciaal ontworpen herinneringsmedaille.
De overigen ontvangen het zilveren
jaarcijfer.
De start is bij het gebouw v. Chr.
Belangen aan de van Wijngaardenlaan
te Voorschoten tussen 2 uur en kwart
voor 4.
Op dinsdag 9 mei zyn burgemees
ter L. de Kool en wethouder J. J. Dekker
verhinderd spreekuur te houden
LEIDERDORP
Burgerlijke Stand
Geboren: Marianne H.. dr. van B. A.
Hogervorst en T. Rasser; Sylvia J., dr. van
J. Dlseraad en J. Leuerlng; Scarlett
dr. van R. Loth en T. Koolstra.
Overleden: J. C. Klos, 73 Jr. echtgenote
van P. van Leeuwen.
Medische Dienst
Leiderdorp Zondag; dokter M. P.
Hennink, Mauritssingel 166, Leiderdorp,
tel. 33686; Hemelvaartsdag: dokter G. A.
de Bruyne, Hoofdstraat 8, Leiderdorp,
tel. 22208.
Warmond Dokter H. A. G. M. Wa
lenkamp, tel. 01711—220. Zuster Mui
lerman, Herenweg 57, Warmond, tel.
01711—879 (b.g.g. 206).
Voorschoten zaterdag en zondag:
dokter v. d. Kooi. Joh. W. Frisolaan 35,
tel. 2527. Wijkverpleging: Gezondheids
centrum, tel 2177.
Hemelvaartsdag: dokter Van Schaik,
Jul. van Stolberglaan 62, tel. 3344. Wijk'
verpleging: Gezondheidscentrum, tel.
2177.
Oegstgeest Dokter Van Walchren,
tel. 22030. Dokter v. d. Vliet-de Vries,
tel. 22331.
OEGSTGEEST
Derde wijkgenieente
lieet Kerekwerve
Op voorstel van de kerkeraad van de
derde wijkgemeente heeft de Centrale
Kerkeraad van de Ned. Herv. Kerk de
naam voor deze gemeente vastgesteld.
Zü zal wijkgemeente Kerekwerve heten.
Dit is de oude naam, waarmede de
plaats van de Groene- of Willibrord-
kerk eertijds werd aangeduid. Deze his
torische naam blijft derhalve voor onze
gemeente bewaard.
Tot ouderling-kerkvoogd is benoemd
de heer B. J. 't Jong, tot ouderling
mejuffrouw C. Slotenmaker de Bruine
en tot diaken mejuffrouw G. H. Jansen.
De nieuwe predikant ds. Irik heeft een
huis. zodat op zijn komst niet lang be
hoeft te worden gewacht.
KERKDIENSTEN
Herv. Gem. Groene- of Willibrordkerk:
10.30 uur ds. B. C. Visser; Pauluskerk:
10 uur ds. G. F. Callenbach (H.D.), 7 u.
ds. H. K. Jonkman; Geref. Kerk Mau-
ritslaan: 10 en 5 uur ds. Meyer; Geref.
Kerk (Vrijgemaakt) W. de Zwijgerkerk:
8.30 en 3 uur drs. R. Brands.
Aan de Rijksuniversiteit te Utrecht
slaagde voor het doctoraal examen so
ciale geografie de heer J. J. M. Bonnet
te Oegstgeest.
WARMOND
Sobere plechtigheid
Op sobere maar indrukwekkende wijze
zijn in deze gemeente de gevallenen uit
dè tweede wereldoorlog herdacht. De
plechtigheid begon met een stille tocht
naar het monument voor de gevallenen,
waaraan door enkele honderden ingeze
tenen werd deelgenomen. Een koor van
zangeressen en zangers uit de gemeente
vertolkte op ontroerende wijze het
Sanctus van Schubert, gevolgd door het
.Blijf bij mij Heer" door de fanfare. De
heer J. Hoek droeg „Zij" van De Josse-
lin de Jong voor.
Ontroerend was het Beati Mortui van
Mendelssohn, gezongen door de Scholae
Cantorum van het r.-k. seminarie.
(Van onze Scandinavische medewerker)
In een der meest trieste en meest opzienbarende processen, ooit in
Zweden gevoerd, dat van bisschop Helander, is, na dat het jaren
slepende was gebleven, weer beweging gekomen.
De achtergrond vormt de omstandigheid, dat Zweden meer intellec
tuelen voortbrengt dan het onderhouden kan. Het land is geografisch
wel groot, maar de typisch stedelijke topfuncties zijn gering in aantal.
Om het bezetten van een professoraat wordt vaak verbitterd gestreden.
Met andere functies als museumdirecties is dat al evenzeer het geval.
Het misdrijf, waaronder het genoemde proces gaat, is niet een der
zwaarste, maar heeft niettemin een schokkende, huiveringwekkende
werking op de openbare mening uitgeoefend. En wel om de persoon
van de verdachte.
Want hij was een der hoogste geestelijken, de bisschop van Strang-
nas. Door zijn benoeming, op 22 oktober 1952, was Dick Helander een
der eersten in den lande geworden, een topfunctionaris van de staats
kerk. De benoeming geschiedde bij verkiezing door de kiesmannen uit
het bisdom, een beperkte kring kerkelijke waardigheidsbekleders. Er
waren twee tegenkandidaten.
Hield onschuld
gaf niets
en
vol
toe
Als Helander op die fatale dag niet
gekozen zou zijn geworden, was er naar
alle waarschijnlijkheid nooit een proces
Allen zongen daarna 2 coupletten van
het Wilhelmus. Een schat van bloemen
werd aan de voet van het monument
gelegd.
Nieuwe speeltuin
Vanmiddag om 3 uur wordt de speel
tuin ln het plan Oost officieel geopend.
De nieuwe speeltuin is in exploitatie bij
de speeltuinvereniging „Speelvreugd",
onder voorzitterschap van de heer P.
F. Vergeer. Deze speeltuin is bestemd
voor kinderen beneden de leeftijd van
12 jaar.
Van 1 mei t/m 28 oktober zal de ge
meente-secretarie zaterdags gesloten
zijn. Uitsluitend voor het doen van aan
giften voor de burgerlijke stand zal de
gemeente-sècretarie geopend zijn van
~.30 tot 9.30 uur.
van gekomen. Want die verkiezing be
tekende het welslagen van een misda
dige toeleg, door wie dan ook in scène
gezet. Op 6 december 1952 legde ds.
Erik Segelberg aan de politie enkele
anonieme brieven over, ontvangen door
kiesmannen, die lasterlijke aantijgin
gen bevatten over de tegenkandidaten
van Helander. Brieven, die naar Segel
berg mededeelde, de vingerafdrukken
van Helander bevatten.
Vanzelfsprekend was dit materiaal
zeer bezwarend. Een boekjes-detective
zou het misschien zelfs al te mooi om
waar te zijn hebben gevonden. De recht
bank en het hof vonden dit niet. Zij
veroordeelden Helander, waardoor hij
van zijm ambt vervallen verklaard werd,
o.m. omdat er meer tegen hem pleitte.
Helander hield zijn onschuld vol en
heeft nooit iets, hoe weinig ook, toe
gegeven. Zelfs toen een schrijfmachl-
nereparateur kwam verklaren, dat hfj
Helander herkende als de man, die op
een avond, in een zwarte cape gehuld
en met de hoed ln de ogen gedrukt
o, romantisch Zweden! hem onder
valse naam een schrijfmachine had ge
bracht, waarvan de letters met een vfjl
waren verwoest en die van nieuwe let
tertekens moest worden voorzien. De
De nachtmerrie (of mooie droom?) dat de mens in zijn arbeid eens
zal worden verdrongen door de machine, dreigt in de Verenigde Sta
ten snel werkelijkheid te worden.
De naam van die nachtmerrie of mooie droom is automatisering.
Blijkens de jongste statistieken zijn de Verenigde Staten het eerste
land geworden waarin het aantal produktieve arbeiders terug loopt,
terwijl de goederenproduktie toeneemt.
Dit proces veroorzaakt problemen welke door de recessie van nu duidelijk in
het licht worden gesteld. Deskundigen voorspellen dat wanneer een normaal pro-
duktiepeil weer zal zün bereikt, er toch nog minder arbeidsplaatsen beschikbaar
zullen zijn in de produktiesector dan voor de periode van slapte waarin men zich
nu nog bevindt.
Zowel in de fabriek als in de land
bouw is de machine snel bezig de mens
te vervangen en steeds meer machi
nes zijn automaten, die weinig of geen
menselijk toezicht behoeven.
Tussen 1947 en 1960 is het aantal
arbeiders in de landbouw en de goe
derensector teruggelopen van 26,5 tot
25 miljoen. Maar in die zelfde periode
nam de jaarproduktie van goederen
met bijna 60 procent toe en was de be
volkingsaanwas 30 miljoen.
Thans produceert één arbeider in de
Verenigde Staten voldoende voedsel en
goederen om zichzelf en zes andere Ame
rikanen van al het nodige te voorzien.
Bovendien produceert hij grote hoeveel
heden die kunnen worden uitgevoerd.
Toenemende produktiviteit, groten
deels tot stand gebracht door automati
sering, maakt het mogelijk het aantal
produktieve werkkrachten met een mil
joen per Jaar te verminderen, bij be
houd van een gestaag produktiepeil. In
feite is de teruggang van het aantal
produktieve arbeiders kleiner, daar het
absolute produktiepeil stijgt.
Sommige arbeiders die niet langer
nodig zijn in het produktieproces, wor
den opgenomen in de sector der dienst
verlening Deze omvat de besturende
overheid, vervoer, handel, bankwezen,
nutsbedrijven en persoonlijke diensten.
Het aantal mensen werkzaam in de
sector der dienstverlening nam toe van
27 miljoen ln 1947 tot 36 miljoen in
1960.
Doch de dienstverlening kan niet alle
werknemers absorberen die in de goe
derensector overbodig geworden. En zo is
de vaste kern der werklozen gestaag
groter geworden in het afgelopen decen
nium. Dit wordt geillustreerd door de
werkeloosheidscijfers van de jongste pe
riodes van grote economische activi
teit.
De hausse die hand-in-hand ging
met de Koreaanse oorlog, drong in de
zomer van 1953 het werkloosheids-per
centage terug tot 2.7 procent.
Toen kwam de teruggang van 1953-
54. gevolgd door een periode van her
stel. waarin het laagste peil der wer
keloosheid 4.2 procent was.
De volgende recessie was er in 1957-
58, gevolgd door een nieuwe periode
van goede werkgelegenheid. Niettemin
kon toen het werkeloosheidspercentage
niet onder de 5,1 van mei 1960 gera
ken.
Het onvermogen van de zich snel uit
dijende sector der dienstverlening om
meer werkzoekend© „produktie-arbei-
ders" op te nemen, is niet het gevolg
van plaatsgebrek. Integendeel, blijkens
de advertenties onder het hoofd „aan
geboden betrekkingen" is er een voort
durende vraag naar personeel doch
meestal naar vakmensen als verpleeg
sters. monteurs, technici en handwerks
lieden. En dit zijn vacatures die men
sen die zonder werk zijn gekomen in
de mijnbouw, staal- en automobielin
dustrie, niet kunnen vervullen.
De dienstsector verlangt werkkrach
ten die meer algemene ontwikkeling
hebben en zorgvuldiger zijn geoefend
dan de gemiddelde arbeider in de land
bouw en de werkplaats. Momenteel
heerst er gebrek aan zulk personeel, on
danks het groot aantal werkzoekenden.
Deskundigen zün het er over eens dat
verbetering van onderwijs en functie-
beoefening een van de meest doeltref
fende middelen is ter bestrijding van
werkloosheid.
Economen voorspellen dat de tendens
van nu zal voortduren. Dit betekent,
dat machines een voortdurend groter
deel van de produktle van voedingsmid
delen en goederen nodig voor de behoef
tebevrediging van een moderne gemeen
schap voor hun rekening zullen nemen.
Het aantal arbeiders nodig in de land
bouw en Industrie zal blijven dalen. Te-
RI]NSBURG
Overzicht veiling Flora
Ook de afgelopen week kenmerkte zich
door een bijzonder vlotte handel voor
vrijwel alle bloemen werden hoge prijzen
betaald. De aanvoer van tulpen wordt nu
merkbaar kleiner, steeds meer andere
soorten bloemen worden echter aange
voerd. Margrieten en irissen zullen de
eerstkomende weken de veiling beheer
sen. De volgende week verwachten wij
met het oog op moederdag een grote
aanvoer.
Te verwachten is dat ook dan de prij
zen hoog zullen liggen, omdat dan de
vraag naar bloemen zo uitzonderlijk
groot is.
zelfdertijd zal de vraag naar dienstver
lening en naar mensen daarvoor blijven
toenemen.
Vooraanstaande economen, zoals de
professoren Alvin H. Hansen en J.
Kenneth Galbraith van de universi
teit van Harvard, zien dit als een revo
lutionaire ontwikkeling. Zij betogen dat
de hedendaagse mens zich een nieuwe
denkwijze moet eigen maken, daarin
niet langer gekweld door de instinct
matige vrees voor gebrek aan voedsel
en onderdak, kleding en werktuigen.
De mens van nu, geloven zij, moet
zich aanpassen bij een tijdperk waar
in de machine alles in overvloed kan
produceren, en waarin de wezenlijke be
hoefte er een is aan diensten die alleen
de mens kan verlenen.
machine behoorde niet toe aan He
lander, maar aan een bibliotheek, waar
Helander toegang had. Helander ont
kende alle schuld.
Helander gaf evenmin toe, toen ge
tuigen kwamen verklaren, dat zij een
man, in een zwarte cape gehuld, brie
ven hadden zien posten in postrijtui
gen van treinen op verschillende spoor
wegstations. En eveneens toen vinger
afdrukken op de bezwarende brieven in
derdaad de zijnen bleken te zijn en hij
geen verklaring kon geven hoe die er
op konden zijn gekomen.
Zwak punt in aanklacht
De verontwaardiging in den lande was
groot. Men herinnerde zich opeens, dat
er altijd een vloek op deze bisschops
zetel had gerust zowel vóór als na de
Reformatie. Sinds een bisschop zijn ziel
aan de duivel verkocht had, waren er
enkele van zijn opvolgers vermoord, een
was zelfs gerechtelijk opgehangen, ande
ren pleegden zelfmoord of werden sma
delijk uit hun ambt ontzet. Deze dingen,
indien al juist, kunnen natuurlijk niets
tegen Helander bewijzen, eerder het te
gendeel, want een kandidaat voor dit
ambt zal de geschiedenis ervan wel ken
nen en zich niet weinig in acht ne
men.
Ook de schrijfmachine levert geen
doorslaand bewijs: het bewijs, door de
letters te leveren, was immers juist on
mogelijk gemaakt en het was niet bewe
zen, dat Helander dit gedaan had, al
pleitte er veel tegen hem.
Dat een zo ontwikkeld man, zo wei
nig scrupuleus als verondersteld, tege
lijk zo kwistig zou zijn met het uitde
len van zijn vingerafdrukken op bezwa
rende papieren, is nauwelijks te gelo
ven. In elk geval kunnen zij ook vóór
dat het papier voor dit doel werd ge
bruikt er op gekomen zijn.
Vrolijke noot
Helander zoekt nog steeds eerherstel
en wenst zijn zaak voor de Hoge Raad
te brengen. De openbare aanklager heeft
daarom een diepergaand onderzoek ge
last en wel in het bijzonder naar het
taalgebruik (zinsbouw, woordkeus enz.)
in de brieven en in andere geschriften
van Helander. Dat was voor het hof
ook al gedaan en wel door twee hoogle
raren, maar de gegeven analyse, werd
door rijf andere professoren vernieti
gend weerlegd. Eén der laatstgenoem
den gebruikte de door de getuige-des-
kundige toegepaste methode om voor het
hof zonneklaar te „bewijzen", dat de
getuige-deskundlge zelf de anonieme
brieven geschreven moest hebben. Zulks
aan de hand van diens deskundig rap
port!
Dat was een moment van vrolijkheid
in deze macabere geschiedenis. Daarom
werd een nieuw taalkundig onderzoek
gelast, uit te voeren door dezelfde des
kundigen. Dit heeft, tezamen met de
bestudering ervan door de openbare aan
klager, vijf jaar in beslag genomen.
Het dossier omvat nu 11.000 gedrukte
bladzijden.
Het beroep op de Hoge Raad is nu
geweigerd. Heropening van de zaak kan
op grond van dit nieuwe taalkundig©
rapport niet geschieden. Thans is het
de taak van de beklaagde en zijn ad
vocaten om met nieuwe feiten te ko
men. Misschien heeft hij nog iets achter
de hand. De openbare aanklager wijst
hem er zelf op. dat ds. Segelberg
reeds op een zeer vroegtijdig tijdstip,
n.l. 3 november, van deze brieven af
wist (hun aantal kende en de plaats
waar zij' gepost werden), terwijl hU
eerst op 6 december aangifte deed. Ook
wist deze predikant op welke brieven
vingerafdrukken van Helander voorkwa
men en op welke niet, terwijl de eerst
genoemde brieven op ander papier ge
schreven waren dan die zonder vin
gerafdrukken.
In elk geval zou het in de Zweedse
en wellicht ook in de internationale
rechtsgeschiedenis een novum zijn, in
dien de beslissing over de definitieve
bevestiging van een vonnis af zou han
gen van de uitslag van een taalkundig
onderzoek.
Nuttige uitvinding
Met koraalriffen kon men tot nu
toe weinig beginnen. Goed, men
kon er wat koraalvisserij beoefenen
maar voor de rest had men
weinig nut van, wel veel last voor
de scheepvaart in de tropische
wateren. De koraalriffen ontstaan
door de koraaldiertjes, die met hun
kalkskelet de riffen opbouwen. Rif
fen, waar niet zelden een schip op
is vergaan.
Een fabriek in de stad Darra, in
Australië, heeft nu ontdekt, dat er
wel iets met de koralen te beginnen
is. Men kan er n.l. cement van
maken, als men het koraal in de
fabriek bewerkt.
Zo heeft men dan een speciale „ko-
raalschrapmachine" ontworpen, die nu
dagelijks 60 km. uit de kust koraal gaat
„schrappen". Per uur haalt deze drij
vende „schrapmachine" thans ettelijke
tonnen koraal boven water en de fa
briek in Darra produceert dagelijks
1000 ton cement. Cement vervaardigd
uit koraalriffen, en de kwalitiet is zo
goed dat men er huizen mee bouwt!
Dit zijn dan de eerste huizen ter we
reld die gebouwd zijn uit koraalriffen.
Eind van dit jaar hoopt men een pro
duktie te bereiken van ca. 1800 ton
per dag.
Men verkrijgt het koraal, door het
schip letterlijk om zijn as te laten
draaien. Grote schrapers en grijpers,
draaien dan gelijktijdig over de zeebo
dem mee.
Voor het eerst in de geschiedenis is
het koraal door deze uitvinding nuttig
voor de mens geworden.
AUSTRALI^SCHRAAPI*
KORALEN
£«NwGuinra
S3S
