0
K
ONZE WOENSDAG-TIP
Feest in Burgemeesterswijk
0
t
U
S
„Aan koloniale verhoudingen
moet een einde komen!"
FEESTELIJKE KLANKEN IN
HET CENTRUM VAN LEIDEN
Poging broer
te vermoori
den
Groothertogin Charlotte van
Luxemburg treedt nog niet af
DINSDAG 2 MEI 1961
Gistermorgen verzamelden zich om negen uur een fleurige stoet op het plein
CobetstraatDe Laat de Kanterstraat. Om half tien stelde de muziek zich aan
het hoofd van de optocht, die vervolgens kris-kras door de Burgemeesterswijk
trok. Vlaggen en wimpels zwaaiden op de maat van de muziek. Vrolijke kinder
gezichtjes waren getooid met tulbanden en cow-boyhoeden. Een kleine pierrot
met een vloeipapieren pakje reikte de hand aan een modieus gekleed miniatuur
gravinnetje. Tal van praal wagentjes en versierde autopeds vielen te bewonderen.
Zo reed sneeuwwitje in haar glazen kist, compleet met dwergjes, mee. gevolgd
door een groepje Vrolijke „jantjes", die zoals uit de emblemen op hun matrozen-
petjes bleek gemonsterd hadden voor het „M.S. van Kinschot". Het comité
.Koninginnedag Burgemeesterswijk", organisator van de optocht, had prijzen
beschikbaar gesteld voor de fraaist versierde fietsen, steps en zeepkisten. De deel
nemers dongen hier yverig naar. wat bleek uit de dikwijls originele ideeën, die met
veel zorg waren verwezenlijkt. Een der fraaiste wagens was die welke bijgaande
foto toont. Het spinnewiel van dit aardige, kleine meisje heeft gedurende meer
dan een uur gesnord!
Eén der wagens stelde het proces Eichmann voor. Wij zagen een jongetje, dat
vol pret de jonge rechtertjes, die tegenover hem zaten, in de ogen keek.
Gelukkig waren de kinderen zich niet bewust van de tragiek van hetgeen zij
Telegram aan de Koningin
De Vereniging Koninginnedag heeft
gisteren het volgende telegram aan H.M.
Koningin Juliana gezonden:
„Majesteit, bestuur en leden van de
vereniging Koningindag-Leiden. Uw ver
jaardag feestelijk vierende, feliciteren
Uwe Majesteit en Haar gezin eerbiedig.
wy spreken, met diep gevoelde over
tuiging. de wens uit, dat het Uwe
Majesteit gegeven moge zijn nog heel
lang, te midden van ons volk, te kunnen
blijven werken".
Padvindersgroep Waingunga
hield ouderavond
De Waingunga Padvindersgroep hield
zaterdag een ouderavond in het Loge-
gebouw aan het Steenschuur. Als gast
was aanwezig Oubaas van Griethuysen,
lid van het hoofdbestuur. Hij hield een
korte toespraak, waarin hy het ontstaan
van de padvindersbeweging uiteenzette.
De heer Van Griethuysen vertelde, hoe
in 1907 kolonel Baden Powell, na vele
jaren pionierswerk in dienst van het
Engelse leger op verschillende plaatsen
in de wereld te hebben verricht, terug
keerde in Engeland. Hij merkte toen op,
dat veel jongelui rondhingen en hun
vrije tyd verbeuzelden door gebrek aan
initiatief. Hy probeerde een groep jon
geren warm te maken voor een plan om
gedurende enige weken te gaan kam
peren op een eiland. Door ze in kleine
groepjes te verdelen, zelf hun leiders te
laten kiezen en onder vry primitieve
omstandigheden te laten leven bracht hy
hen tot een nieuwe waardering voor de
natuur.
PARALLEL
Oubaas Van Griethuysen trok een
parallel met de Jeugd van tegenwoordig,
die opgroeit in een tyd van welvaart en
gemak overeenkomstig met het Jaar 1907.
Hy verklaarde, dat ook thans zoveel jon
gelui rondhangen en lanterfanten. Boven
dien zei hy, dat er een tekort aan leiders
wordt gevoeld.
Interessant om te vernemen was, dat
verhoudingsgewys het aantal leiders by
de padvindery tameiyk groot is. Spreker
riep de ouders op een positieve bijdrage
te leveren en hun kinderen deel te laten
nemen aan de padvindery en vooral om
hen te laten biyven deelnemen en niet
toe te geven aan de eerste de beste gril
om deze beweging vaarwel te zeggen.
Na de pauze nam men afscheid van
de heer en mevrouw P. Taverne, die naar
elders vertrokken. Namens de ouder
commissie werd hun een fraaie ets aan
geboden als dank voor het gedurende
vele jaren enthousiast verrichte werk
ten behoeve van de groep.
Alleen geldig woensdag 3 mei
Jongensweekender
uni poplin in no-lron.
Diverse frisse kleuren.
Terrorisme in Kameroen
Tydens het afgelopen weekeinde heb
ben in het district Moengo, in het
zuiden van de republiek Kameroen, elf
mensen het leven verloren als gevolg
van aanvallen van terroristen, aldus een
officiële mededeling van de autoriteiten
in Jaoende.
De legereenheden, die zuiveringsac-
uitbeelden. Op zulk een feestelijke dag ais de verjaardag van onze vorstin is een| tlea uitvoerden, doodden een terrorist
dergelijke voorstelling o.i. volkomen misplaatst. en namen diverse wapens in beslag.
HAARLEMMERSTRAAT 143
LEIDEN
Mei-rede Eibert Meester
Eenzijdige ontwapening van het westen
betekent zelfmoord van de vrijheid
„Het ia noodzakeiyk, dat er een einde komt aan de nog overgebleven kolonial
verhoudingen. Een eenzydige ontwapening van het Westen betekent zelfmoord van
de vryheid, vandaar dat de Navo van vitale betekenis is. Onze huidige regering
voert geen krachtig politiek beleid. Men probeert maar wat. Regeren is echt iets
anders dan stukken tekenen en verre reizen maken. Het Nederlandse volk heeft
recht op een krachtige regering, welke weet wat zij in deze dynamische tijd wil.
De P. v. d. A. is bereid aan een dergeiyke regering mede te werken, echter onder
voorbehoud, dat haar doelstellingen in het regeringsprogramma worden opgenomen
en ook uitgevoerd".
Fraaie restauratie
18<le eeuws pand
Maivibnlo chnu/ldie voor deze gelegenheid een program-
muiinuie snow ma y8n Ucht ,e verteren.. weI-icjes had
'samengesteld. Dankzij 't heeriykevoor-
Aan feestelijke klanken heeft het gis
teren in de Leidse binnenstad werkeUjk
niet ontbroken. Gelukkig maar, want
wat zou Koninginnedag zonder muziek
zün?
Het Chr. Tamboer- en Pijperkorps
„Kunst en Genoegen" bijv. gaf des mid
dags met .Jong K. en G." een goed
voorbereide muzikale demonstratie op
de Kaasmarkt. De in hun lichtblauwe
uniformen gestoken muzikanten maak
ten op de duizendkoppige menigte een
voortreffelijke indruk. zy zetten
zowel letterlijk als figuuriyk hun beste
beentje voor.
Het was een strak uitgevoerde show,
waarvoor men terecht veel waardering
had. Een show van ritme en raffine
ment. Er werd tijdens het exerceren
opgewekt getrommeld en geblazen: mu
ziek in marstempo, muziek in drie
kwartsmaat en muziek in de trant van:
„Waarom ben jij nooit op zondig vry?"
Het populaire korps mocht zich o.m.
I verheugen in de belangstelling van bur-
I gemeester jhr. mr. F. H. van Kinschot,
I die het heen en weer gemarcheer een
uur lang gade sloeg.
Licht concert
In het Van der Werfpark klonk ook
muziek. Daar presenteerde zich nl. de
Harmoniekapel „Werkmans Wilskracht",
jaarsweer behoefde dit korps evenmin
over gebrek aan belangstelling te kla
gen. Honderden feestgangers luisterden
naar de muziek en koesterden zich on-
derwyi in het warme zonnetje. De ge
zelligheid vierde in het fraaie park dus
hoogty
Rondgang
Maakte de Harmoniekapel „Trouw en
Durf" in de middaguren een muzikale
tocht van de Hoge Ryndyk naar „Den
Burcht", de plaats waar de deelnemers
aan de Oranje-wandeltocht byeenkwa-
men voor de prijsuitreiking, 's avonds
was er een muzikale rondgang van de
R.-K. Leidse Harmoniekapel, die op de
Kaasmarkt begon.
Openlucht-dansen
Een veel gevraagd programma-onder
deel op de verjaardag van de Koningin
is nog steeds het openlucht-dansen. Het
spreekt byna vanzelf, dat de jeugd zich
ook gisteravond de kans om op het hel
verlichte Stadhuisplein rock 'n roll te
dansen niet liet ontgaan. Grote luid
sprekers stootten deze opzwepende mu
ziek vrywel aan één stuk uit. Overigens
trok al dit rumoer heel wat belangstel
ling: het zag er zwart van de mensen!
Na een ingrijpende restauratie, waar-
bu rekening moest worden gehouden met i
de wensen van Monumentenzorg, is het
pand Oude Singel 58. waarin ruim een
eeuw de kantoren van de in 1959 opge
heven N.V. Fabriek van Wollen Dekens
v/h J. Scheltema Jzn waren onderge
bracht, weer ingebruik genomen. Het
pand. dat een fraaie topgevel heeft, is
aangekocht door de N.V. Gerben de
Jong, textiel. Onder de velen, die gister
middag hun bewondering uitspraken
voor deze restauratie-in-oude-styi, was
ook een vertegenwoordiging van de Ka
mer van Koophandel en Fabrieken voor
Rijnland, van Monumentenzorg, de di
recteur van de Markt- en Havendienst,
de heer M. Weima en vele relaties en
vrienden van de heer de Jong. Het oude
pand, dat dateert uit de achttiende
eeuw. kwam op 12 juni 1817 in handen
van de heer Jacobus Scheltema Jans-
zoon, die er in dat jaar de fabricage van
dekens ter hand nam.
Een 22-jarige Alblasserdammer heeft
zaterdagmiddag getracht met messteken
zyn 26-jarige broer van het leven te
beroven. De dader had reeds geruime
tijd omgang met de 21-jarige vrouw
van zijn broer en samen hadden ze het
plan opgevat haar echtgenoot uit de
weg te ruimen. Zaterdagmiddag is de
22-jarige. na zich moed te hebben in
gedronken, gewapend met een mes naai
de woning van zyn broer gegaan. Hij
bracht hem vier messteken toe, waar
door de man, zodanig gewond werd,
dat hy in een ziekenhuis moest wor
den opgenomen. Zyn toestand is echter
redelyk goed. De dader ls gearresteerd.
Zoals wij gisteren reeds meldden
heeft burgemeester Du Boeuff aan
de voorzitter van de plaatselijke
Oranjevereniging, de heer N. van
Weizen, de ere-medaille van de ge-
meenta Oegstgeest uitgereiktOp
de foto ziet men hoe de burgemees
ter (rechts) de bij de ere-medaille
behorende oorkonde aan de heer
Van Weizen overhandigt. De
plechtigheid vond plaats in de raad
zaal
Tot deze uitspraken kwam onze oud
stadgenoot, de neer Eibert Meester, se
cretaris-penningmeester van de P.v.d.A.,
in zijn gistermiddag ln de goed bezette
Stadsgehoorzaal uitgesproken mei-rede.
De heer W. G. den Dubbelden, voor
zitter van het Leidse 1 Mei-comité, die
deze bijeenkomst, welke ook werd by-
gewoond door de wethouders A. J. Jon-
gelecn en J .C. van Schalk, met ccn
kort inleidend woord opende, zag vele
feesteiyke facetten aan deze 1 Mei-vie
ring. Behalve, dat wy vandaag de dag
van de arbeid en de verjaardag van
onze Koningin vieren, verblyden wij
ons er in. dat wethouder Jongeleen
erd benoemd tot ridder in de Orde
van Oranje Nassau en hebben wij een
jarige, de heer Meester, in ons midden.
De heer Meester, die in zyn toespraak
allereerst herinnerde aan de mei-leuzen
van dit jaar, t.w. de maatschappy her
vormen. de volken en rassen bevrijden
en de vrede dienen, wees er o.m. op.
dat in de wereld sinds de bevrijding
veel is veranderd. Naast de wederop
bouw van Europa, werd een streven
naar samenwerking (Ver. Naties) zicht
baar en tekende zich de dekolonisatie
in de wereld duidelijk af. Bovendien
werden wij geconfronteerd met een
technische vooruitgang op vele gebie
den. Gebleven is echter de honger en
ellende in tal van gebieden, de totali
taire dreiging van het communisme en
het fascisme, dit laatste o.a. in Spanje,
Portugal en Zuid-Afrika. Volgens spre
ker draagt het heden het verleden nog
sterk in zich.
Na gewezen te hebben op de oprich
ting van de P.v.dA. in 1946 mensen
van verschillende politieke levensover
tuiging hebben elkander toen gevonden
waarsohuwde de heer Meester er voor
om zich. ook binnen eigen kring, te hoe
den voor een dogmatische verstarring.
Na vijftien jaar van politieke en heil
zame vernieuwing rust de conservatieve
inslag van de R.-K. en Protestantse
partijen nog als een zware hypotheek
op de ontwikkeling van ons land. Z i.
moeten wij deze hypotheek zo spoedig
mogelijk aflossen.
Uitvoerig schonk de heer Meester
hierna aandacht aan het in de crisis
jaren (19351936) opgestelde plan van
de arbeid, dat de richtlUnen aangaf
voor een gezonde ontwikkeling van ons
volksleven en dat ten dele ook is ver
wezenlijkt. Na 25 jaar staan wij van
daag, aldus spreker, weer voor een be
langrijke. wereldomvattende taak. Wij
leven, het valt niet te ontkennen in een
wereld vol tegenstellingen. Leeft niet
twee-derde van de wereldbevolking in
kommervolle omstandigheden? En is de
verhouding blank-zwart niet een alles
beheersend politiek wereldvraagstuk? Het
is noodzakelijk ook voor ons land
dat er een einde komt aan nog overge
bleven koloniale verhoudingen. Daar
naast zullen wy moeten vechten voor
een rechtvaardige verdeling van de we
reldwelvaart. Hulp zullen wy moeten
bieden aan minder-ontwikkelde gebie
den. Hiervoor dient volgens spreker
l'-"r (f400 miljoen) van ons nationale
inkomen te worden afgestaan.
Hoewel wij in internationaal verband
moeten blijven streven naar een ge
controleerde ontwapening, mogen wij
de Navo onze steun niet onthouden.
Een open oog, aldus spreker, dienen
wy voorts ook te hebben voor de broei
nesten van fascistische aotivitelt in
Europa.
De heer Meester, die tenslotte aan
dacht schonk aan de huidige regerings-
politiek .vergeleek dit beleid met een
pas-op-de-plaats-politiek onder druk
van het conservatisme van de V.V.D. In
deze politiek valt z.i. geen vaste lUn te
bespeuren. Men is er od uit elk over
leg stuk te maken. In dit verband wees
spreker op de controverse, welke er
thans i.v.m. de vijfdaagse werkweek be
staat tussen de regering en de Stich
ting van de Arbeid. Ook het regerings
beleid t.a.v. Nieuw-Guinea achtte hij
een gevaarlijk avontuur.
Indien wij zeggen bereid te zijn om
aan de regering deel te nemen, betekent
dit niet, dat wij „hengelen" naar minis-
terszetels, doch omdat wij ons deelge
noot weten van ons volk en ons als zo
danig ongerust maken over de politieke
koers, welke ons land thans vaart.
Cijfers van de AKU
na eerste kwartaal
wat minder gunstig
(Van onze financiële redacteur)
De Jaarcijfers van de AKU zijn reeds
enige tyd bekend. Zoals gemeld was de
winst van de eigen bedrijven vóór af
trek van belastingen f47,9 miljoen,
tegen f38,8 miljoen in 1959.
Het jaarverslag ademt een optimisti
sche geest en geeft een duidelijk beeld
van de nog steeds aanhoudende groei
van het concern, dat zijn activiteiten de
laatste tyd meer en meer op de synthe
tische produkten richt. In 1950 maakten
deze nog slechts 2% van de totale pro-
duktie uit, in 1960 was dit aandeel tot
48% gestegen en de verwachting bestaat,
dat de rayonproduktie in 1961 door die
van de synthetica zal worden overtrof
fen.
Tegenover het gunstige jaarverslag
slaan de cyfers over de eerste drie
maanden van 1961 een minder mooi fi
guur. De omzet ging van f. 94,7 miljoen
in het vierde kwartaal van 1960 tot
f. 86,4 terug en is slechts weinig groter
geweest dan die van het eerste trimester
van 1960. Per saldo heeft de netto-winst
slechts f5,5 miljoen bedragen, tegen
f. 8,2 miljoen in het vierde en f.8,3 in
het eerste kwartaal van het voorgaande
jaar. Men zou hieruit moeten afleiden,
dat de hogere loonkosten, de grotere uit
keringen aan het personeel (mede in
verband met het jubileum), de omvang
rijke aanloopkosten voor nieuwe activi
teiten en tenslotte de hogere afschrijvin
gen als gevolg van de stijgende vervan-
gingskosten niet door een grotere pro-
duktiviteit konden worden gedekt. Ver-
moedelyk zal dit eerst geleidelyk aan
mogelijk zyn.
Deze mei-bijeenkomst, waaraan in de
ochtenduren een feest voor de jeugd
voorafging, werd afgewisseld met zang
van de Stem des Volks, het optreden
van een Haagse balletgroep en muziek
van Nieuw Leven.
Synode neemt besluiten
De generale synode van de Geref.
Kerken (vrijgemaakt) te Assen heeft
vorige week een groot deel in besloten
zitting vergaderd. Zy heeft in het open
baar enkele zaken afgedaan, waaronder
het rapport van curatoren-deputaten
van de theologische hogeschool te Kam
pen. Zy bracht een wyziging aan in het
reglement en besloot tot verhoging van
de honoraria en kindertoeslagen van
hoogleraren en lectoren en de pen
sioenen der weduwen.
Voorts behandelde de synode het rap
port over de revisie cq. uitbreiding van
de bundel „Enige gezangen".
By de behandeling van deze kwestie
heeft de synode nadrukkeiyk vastgesteld
dat de uitbreiding van deze bundel met
liederen, die geen berymde schriftge
deelten zijn, geen aanbeveling verdient,
waarby zy wees op de mogelijke conse
quenties op grond van de historie der
kerk.
Vervolgens heeft de synode zich
beziggehouden met het rapport van
deputaten voor uitzending van radio
kerkdiensten. Daarby kwamen ook de
televisie-uitzendingen ter sprake. Zowel
de rapporterende commissie als deputa
ten voor deze zaak hebben oog voor de
bezwaren van zondagsarbeid etc., aan
televisie-uitzendingen verbonden, maar
daarom wilde men zich niet keren tegen
uitzending van kerkdiensten per tele
visie op principiële gronden.
De synode zal zich over deze zaak
nog nader uitspreken.
Erfgroothertog Jan zal zijn moeder de
eerste jaren slechts vertegenwoordigen
(Van onze Brusselse correspondent)
De Luxemburgse Kamer zal vandaag bij monde van haar voorzitter
vernemen, dat groothertog Jan van Luxemburg de 41 jarige oudste zoon
van groothertogin Charlotte, voortaan zijn moeder zal vertegenwoor
digen. Deze overdracht van het uitvoerend bewind is geregeld in artikel
42 van de Luxemburgse grondwet. Het vermeldt dat de groothertog
zich kan doen vertegenwoordigen door een prins van koninklijke bloede
die de titel luitenant van de groothertog zal dragen en die binnen het
groothertogdom moet wonen.
Daarmee zal groothertogin Char
lotte nog niet aftreden van haar
troondie zij 42 jaar lang in geluk
kige en moeilijke tijden bezet heeft
gehouden.
Naar verluidt, zyn het ook geen ge
zondheidsredenen. die haar tot haar
jongste besluit hebben gebracht: groot
hertogin Charlotte is met haar 65 jaren
een sportieve en levenslustige vorstin.
Zy is echter van oordeel dat zij er lang
zamerhand wel recht op heeft zich wat
meer aan haar gezin en aan haar
familie (zy is reeds twintig keer groot
moeder) te wyden.
Zwaarder dan die genegenheid heeft
zy echter de overtuiging laten spelen
dat het voor haar land goed is, dat een
jongere vorst het heft in handen zal
nemen. Zy zal echter nog zeker een jaar
of twee groothertogin blijven en men
veronderstelt dat zy in 1963 bij de fees
ten ter gelegenheid van het duizend
jarig bestaan van de Luxemburgse
hoofdstad ten behoeve van kroonhertog
Jan zal aftreden.
De huidige groothertogin is 23 januari
1896 geboren en zy regeert sedert 15
januari 1919. Het groothertogdom
maakte toen als gevolg van de eerste
wereldoorlog een moeiiyke periode door.
By haar eedsaflegging verbond de toen
23-jarige vorstin zich „de belangen van
haar volk te dienen voor alle andere en
alle vreugde en zorgen van het Luxem
burgse volk te zullen delen".
Bovendien beloofde zy, wat de buiten
landse politiek betrof, haar land nauw te
verbinden met de landen van de En
tente. Nog geen volle driekwart jaar
later, 28 september 1919, wees een volks
stemming uit, dat 80 procent van het
Luxemburgse volk zich achter zijn groot
hertogin schaarde. Rondom 1920 begon
voor Luxemburg een gelukkige tijd; eco
nomisch leefde het land op, als gevolg
van de op dat gebied met België aange
gane alliantie, terwyl een liberale finan
ciële politiek de industriële expansie ten
goede kwam. Op sociaal gebied stond en
staat Luxemburg bovenaan tussen de
Europese landen. In mei 1940 trof ook
Luxemburg de Duitse invasie en het ge
zin van de groothertogin week uit naar
de Verenigde Staten. Haar stem kon in
haar land alleen nog maar via de BBC
worden gehoord. Op 1 september 1944
betrad Prins Jan, de toekomstige stad
houder, als luitenant bij een divisie
pantserwagens van het Amerikaanse
leger, opnieuw vaderlandse bodem. In
1953 huwde hij met Prinses Josephine
Charlotte van België.
Hy heeft zich de laatste jaren ernstig
op zijn taak van troonopvolger voorbe
reid. Hy is evenals zijn vader, Prins
Felix, generaal in 't kleine Luxemburgse
leger en lid van de Luxemburgse Raad
van State. Hij vertoont zich veel in het
groothertogdom, bezoekt fabrieken en
scholen en interesseert zich voor de
exacte wetenschappen.
Hy is, zoals gezegd, thans 41 jaar en
groothertogin Charlotte meent dat hy
enig recht heeft zich praktisch te be
kwamen voor haar opvolging. Zy heeft
trouwens een voorkeur voor jonge men
sen. Twee jaar geleden heeft zy by de
vorming van het nieuwe kabinet al haar
invloed aangewend dat nieuwe figuren
zouden worden aangetrokken. De ge
middelde leeftijd van de Luxemburgse
ministers werd met één slag 15 jaar
lager, de huidige premier is 45.
Dode en 4 gewonden
bij auto-ongeluk
In de nacht van zondag op maandag
is op de grens van de gemeenten
Baarle-Nassau en Alphen een auto
ongeluk gebeurd, waarby één persoon is
omgekomen, één ernstig werd gewond
en drie anderen lichtere verwondingen
opliepen.
De bestuurder van een personenauto,
die in de richting Alphen reed. verloor
vermoedelijk door te hoge snelheid
de macht over het stuur. Hij reed aan
de rechterkant van de weg tegen een
kilometerpaal, waarna de wagen aan de
andere kant van de weg tegen een boom
opvloog. De bestuurder, de 22-jarige
textielarbeider M. D. J. M. de Rooy uit
Tilburg was op slag dood. Ernstig ge
wond werd de 19-jarige A. van Gestel.
Drie andere inzittenden: G. A. A. M.
Snijders (21 jaar), P. Stoffelen en A. P.
van Liemde (21 jaar) werden licht ge
wond. zy zijn, evenals de bestuurder,
allen afkomstig uit Tilburg en onge
huwd. Alle slachtoffers werden naar het
St.-Elisabethziekenhuis in Tilburg over
gebracht. De auto was totaal vernield.
