AlVE
Duizenden paardekrachten trokken
deur van liet Veersche Gat dicht
PRONONCE
Ook de plaatsing van het laatste
caisson verliep zonder emoties
Niet spannend,
maar boeiend
SPION FRENZEL VERKLAART
TE ZIJN „GECHANTEERD"
DE AMERIKAANSE ECONOMIE
BLIJFT ZICH HERSTELLEN
Partijcongres
CDU begonnen
Opgericht 1 maart 1860
Dinsdag 25 april 1961
Derde blad no. 30338
In aanwezigheid van de Koningin
Grote vreugde op
historisch moment
(Van onze reportageredacteur)
Het Veersche Gat is dicht.
Gistermiddag om drie minuten
over vier weerklonk het gebruike
lijke fluitconcert van tientallen
schepen en kranei\ onder de hel
dere hoge hemel van Zeeland, ten
teken, dat de zevende en laatste
caisson in de dam tussen Walche
ren en Noord-Beveland keurig op
zijn plaats was gezet. Tegelijkertijd
gingen onder het hoerageroep van
zo'n 25.000 kijkers op het strand
van Vrouwenpolder en op de reeds
voltooide dijkgedeelten de hoeden
omhoog van de drie burgemeesters,
wier gemeenten voortaan hecht met
elkaar verbonden zijn, en die elkaar
op de juist geplaatste caisson de
hand reikten.
Jhr. I. F. den Beer Poortugael van
Veere, de man die zeker de meeste
moeite heeft gehad met de gedachte,
dat de verdamming van zijn domein
de Zeeuwse beslotenheid voorgoed
zal openbreken, toonde zich op dit
historische moment zeker niet min
der geestdriftig dan zijn ambtgeno
ten van Vrouwenpolder en Wisseker-
ke.
Ongeveer 1200 schoolkinderen ter
weerszijden van het getemde water hie
ven op het sein van meester Joziasse ge
lijktijdig het Wilhelmus en daarna het
Zeeuwse volkslied aan. Hun gezang ging
in de wijde ruimte van het thans ge
schapen Veerse meer, waarop een staal
kaart van schepen en scheepjes laveer
de. vrijwel verloren. Ook de fiere
blazers van „Veeres Genoegen" moesten
het afleggen tegen de kakofonie van
tjoekende en stampende scheepsmoto
ren. ratelende machines en ronkende
vliegtuigen.
Voor sluitgat
Voor de Zeeuwen gold dit vreugde
betoon overigens niet uitsluitend de
dichting van de eerste zee-arm als bij
drage tot 'hun toekomstige veiligheid,
doch zeker niet minder het. bezoek van
de Koningin, die op het sloependek van
de hagelwitte „Piet Hein" de verrichtin
gen van de Nederlandse waterbouwkun
digen volgde. Het vorstelijke jacht had
om half drie zijn ligplaats in het front
van het sluitgat ingenomen. Daarop
kwam de hele vloot van dienst- en ple
ziervaartuigen tot stilstand, zelfs een
drietal snellboten, die als vuurpijlen tus
sen de krioelende schepen doorschoten.
Alleen het radarscheepje van de Delta
dienst bleef onafgebroken zijn pirouettes
dansen, terwijl de kittige „Afrika" en de
stoere „Europa" de 5000 ton metende
deur, die aan de zeezijde door de „Chili",
de „Australië" en de „Azië" in bedwang
werd gehouden, heel voorzichtig achter
zich toetrokken.
Glad en gemakkelijk
Dit was dus het historische ogenblik,
waar Nederland jarenlang met toe
nemende belangstelling naar had uitge
zien. Maar hoe moeilijk was het dit te
beseffen. Het ging allemaal zo glad, zo
schijnbaar gemakkelijk en van een leien
dakje. De sonore fluitstoten, waarmee
de slepers op de per mobilifoon gegeven
aanwijzingen van de kapitein op de wal
reageerden, symboliseerden echter een
bijna magisch ritueel, dat uitsluitend
voor ingewijden was te volgen.
De leek kon alleen maar constateren,
dat binnen het halve uur het eerste deel
van de sluitingsceremonie was afgehan
deld. Toen lag de caisson nagenoeg op
zijn plaats. De afwerking kostte wat
meer tijd. De zes meter speling tussen
de reeds aanwezige caissons moest na
tuurlijk netjes tussen beide kanten wor
den verdeeld, daarna moest het beton
nen bakbeest door het inladen van water
op de drempel van 'het sluitgat tot rust
worden gebracht.
Ir. Dibbets had 's morgens al onthuld,
dat men bij de voorafgaande caissons
sommige compartimenten al had gevuld,
waardoor de plaatsing zo fraai en stabiel
mogelijk kon gebeuren. Het duurde even
tot men boven op de 20 meter hoge
caisson de bedieningsmanschappen aan
de afduiter# zag draaien. Langzaam,
aanvankelijk nauwelijks waarneembaar,
begon de caisson te zakken.
Loos alarm
Zou het werkelijk toch nog tot een
toespitsing van de spanning komen? Al
had ir. Dibbits dan al 's morgens ont
huld, dat men bij de voorafgaande
caissons de compartimenten bij wijze
van proef reeds gedeeltelijk had vervuld,
waardoor de plaatsing zeer stabiel en
fraai zou verlopen, toch helde de kolos
voor het lekenoog gevaarlijk over de nie-
„Niet spannend, maar boeiend".
Deze kernachtige uitspraak over
de plaatsing van de laatste cais
son in het Veersche Gat, deed
de Koningin gistermiddag' aan
boord van de „Piet Hein" te
genover de vier topfiguren van
de deltawerken, ir. A. G. Maris,
directeur-generaal van Rijks
waterstaat, prof. ir. Ph. Jansen,
hoofdingenieur-directeur van de
Deltadienst, ir. H. A. M. C. Dib
bets, hoofdingenieur-directeur
van de zuidelijke deltawerken,
en ir. W. C. Bischoff van Heems-
kerek van de waterloopkundige
afdeling van de Deltadienst.
Vanzelfsprekend hadden deze
deskundigen de Vorstin uitge
breid voorgelicht over wat zij
vlak voor zich zag gebeuren.
De Koningin ging later in
Noord-Beveland aan land. Zij
stond erop alle caissons ook
het pas geplaatste af te lo
pen, hoewel deze ten dele nog
moeilijk bereik- en begaanbaar
waren. Zij zag daarbij het ko
ninklijke, van leuningen voor
ziene laddertje over het hoofd
en beklom zonder bedenken een
weinig comfortabele steile werk-
trap.
Na afloop van de „Operatie
Veersche Gat" hebben ir. Maris
en prof. Jansen er nog eens op
gewezen, dat de sluiting van het
gat bepaald geen sinecure was,
al leek het nog zo simpel. „Maar
dat bewijst alleen, dat de voor
bereiding goed is geweest en dat
onze wetenschappelijke mede
werkers de natuurwetten goed
hebben geinterpreteerd", zo zei
de directeur-generaal vctn de
Rijkswaterstaat. Prof. Jansen
vertelde dat een werkgroep de
sluiting van het Veersche Gat
nog eens achteraf zal bestude
ren om de grondslag te leggen
voor de afsluiting van zoveel
grotere zeearmen als het Brou-
wershavensche Gat en de Oos-
terschelde. Het Veersche Gat
dient thans bij wijze van spre
ken als model. Zoals de model
len van het Waterloopkundig
Laboratorium dienstig waren
aan de sluiting van het Veer
sche Gat."
,JDeze schaalverkleining heeft
ons uitstekend geholpen, want
terwijl men wel eens schrikt van
de werkelijke afmetingen, gaat
alles op papier best. We moeten
dus meer gaan tekenen, meer
modellen gaan maken en den
ken, we gaan beslist niet met
verlof of vakantie", zo zei prof.
Jansen.
Omtrent de in de toekomst te
bezigen methode voor de af
sluiting der zearmen staat nog
niets vast. Het is niet uitgeslo
ten, dat de noordzijde van de
Grevelingendam, waar de getij-
verschillen onschuldig zijn,
proefobject wordt voor een ge
leidelijke afsluiting door middel
van steenstorting langs kabel
banen. Deze methode is aan
trekkelijk omdat tientallen
caissons bij de Oosterschelde
zelfs 72 niet in één periode
tussen spring- en doodtij zijn
te plaatsen.
Een luchtfoto van ANP-Foto van
het invaren van de laatste doorlaat-
caisson in het Veersche Gat.
tige .Afrika". Maar een rappe dialoog
der stoomfluiten maakte, dat het ge
vaarte keurig horizontaal neerging. Het
gehele proces van het op de plaats rust
brengen van de caisson had zich in ze
ven minuten afgespeeld. Reeds hapten
de grijpers onvervaard in de bergen
Ons land eet meer vlees
Op de gistermiddag in Arnhem ge
houden algemene vergadering van het
varkensstamboek in Gelderland, heeft
de secretaris, dr. H. C. Hoogland, Rijks-
veeteeltconsulent, gereleveerd, dat 24%%
van de totale veestapel in ons land zich
in Gelderland bevindt. Noord-Brabant
volgt hierop met 23%%. In verschil
lende opzichten, zo zei hij verder, is het
een bedrijvig jaar geweest en voor de
varkenshouderij in ons land in het alge
meen een goed jaar. Het aantal ge
slachte varkens steeg van 3.955.366 in
1959, tot 5.115.721 in 1960. Een stijging
van om en nabij de 11/4 miljoen is nog
niet eerder voorgekomen. In ons land
werd in 1960 in totaal 72.000 ton vlees
geconsumeerd, wat neerkomt op 44 kilo
gram per hoofd der bevolking. Het aan
deel van varkensvlees en spek bedroeg
hierin 23,7%. In acht jaar kteeg het
vleesverbruik in ons land van 23% kilo
gram tot 44 kilogram per hoofd der be
volking, aldus ir. Hoogland, die ook nog
wees op de gestegen export, te weten
van 128.150 ton in 1959 tot 166.960 ton
in 1960.
De algemene voorjaarsvergadering van
de Nederlandse Bond van Plattelandsvrou
wen zal dinsdag 9 mei ln Tivoll in Utrecht
worden gehouden.
voor KINDERPYJAMA'S
(jongens en meisjes).
BABYDOLLS
(dames en meisjes).
steen om de caisson nog vaster op zijn
plaats te verankeren. De aandacht van
de drommen richtte zich al weer pp de
reclame-vliegtuigen boven de beweeg
lijke vlootschouw. Een ogenblik dachten
we tegen de blauwe lucht „Deltadienst
voor al uw waterwerk" te lezen, maar
het bleek bij nader inzien slechts een
aanbeveling voor een aan de deltawer
ken gewijd tijdschrift te zijn, dat het
ijzer niet heter had kunnen smeden.
Overigens krijgt de Deltadienst aan
staande donderdag nog een gelegenheid
voor een climax. Dan immers gaat de rij
roestkleurige schuiven, die nu een som
bere barrière tussen zee en land vormt,
onherroepelijk neer.
Advertentie
SLASAUS
Nü Hero sperzieboontjes op tafel!
Smakelijker: dauwfris geconser
veerd, door u geprefereerd!
Gevarieerder: sortering naar
grootte, normaal en fijn! Meer
keus, meer smaak en altijd
topkwaliteit!
In 1954 pleegde hij meineed toen hij iverd
beschuldigd van contacten met Oostblok
Het voormalige socialistische lid
van de Westduitse Bondsdag
Alfred Frenzel, die op de beschul
diging van spionage voor Tsjecho-
Slowakije voor het hooggerechts
hof in Karlsruhe terechtstaat, ver
klaarde gisteren voor het hof door
de Tsjechen te zijn „gechanteerd".
Een stijging in de verkoop van auto's
wasmachines en tv-toestellen
(Van onze correspondent in Washington)
Het Amerikaanse departement
van Handel heeft bekend gemaakt,
dat zowel in maart als in februari
de verkoop van de duurzame con
sumptiegoederen gestegen is. Het
zelfde ministerie had er tevoren al
op gewezen, dat er vooruitgang op
allerlei gebied geconstateerd kon
worden: meer produktie, meer hui
zenbouw, meer werk en meer ver
diensten.
Hodges, de minister van Handel, zei
in een rede in Portland (Oregon)„Ik
geloof, dat wtf de bodem van de recessie
bereikt hebben en het verheugt me dat
meer en meer economen het met mij
eens zijn".
De minister wees echter met bezorgd
heid op een constante kloof tussen wat
de economie presteert en wat zij zou
kunnen presteren. Daardoor dreigt de
werkloosheid hoog te blijven. De re
gering wil meer doen dan de recessie
wegwerken. Zij wil de gehele economie
op hoger toeren brengen. Prijzen mo
gen niet stijgen, maar techniek, pro
duktie, verkoop en export moeten ver
beterd worden.
Van allerlei kanten komen berichten
dat het dieptepunt van de recessie voor
bij is. Zoals gezegd, is er meer vraag
naar de duurzame consumptiegoederen,
zoals wasmachines, stofzuigers enz.
Bij Chrysler toonde men zich dezer
dagen optimistisch over de verkoop der
auto's en ook de rubberindustrie meldt
verbetering.
Eclatant zyn de symptomen Ger voor
uitgang nog niet, maar het gaat de
goede kant uit.
Het volgende heeft niet precies met
de economie te maken, maar het is
toch wel illustratief voor de levens
standaard in de Verenigde Staten. Bij
na overal in Amerika bestaat er een
maximumsnelheid voor auto's. Overtre
dingen worden vaak geconstateerd met
behulp van radar-instrumenten, die de
politie in staat stellen snelheden te me
ten. De politie stelt zich meestal zo op,
dat de automobilisten de radar-appa
raten moeilijk kunnen zien. Zij zyn
„er bij" voor ze het beseffen.
Maar van nu af aan kan men zich
een verdedigingsmiddel aanschaffen te
gen die radar-aanvallen. Er worden na
melijk anti-radar apparaatjes in de
handel gebracht, die een waarschu
wingssignaal geven, wanneer de poli
tie haar radar op een auto richt. Wan
neer men dan prompt vaart mindert,
kan men een bekeuring voorkomen.
Zijn spionage-activiteit was begonnen,
toen een vroegere kennis uit het Su-
detenland hem opzocht en zei dat hfj in
Wenen een bezoek moest brengen aan
een speciale afgezant der Tsjechische
regering of dat men anders zijn com
munistische politieke verleden zou ont
hullen.
De 61-jarige Frenzel, die tijdens de
zitting verscheidene malen een inzin
king kreeg, beloofde de „volle waarheid"
te zullen vertellen over zijn betrekkin
gen met de Tsjechen, die hem een be
drag van ongeveer 24.000 gulden zouden
hebben betaald.
Frenzel gaf toe zich in 1954 aan mein
eed te hebben schuldig gemaakt. De lei
der van de Vluchtelingenparttf afdeling
Augsburg, Spandel, had kort voor de
verkiezingen in een pamflet dat in een
oplaag van 100.000 exemplaren werd
verspreid geschreven dat Frenzel con
tacten met „het Oosten" onderhield.
Voorts zou Frenzel volgens eigen uit
latingen met de Britse luchtmacht bom-
bardementsvluchten boven Duitsland
hebben gemaakt en in de jaren twintig
functionaris van de Tsjechoslowaakse
communistische partij zyn geweest.
Frenzel zei gisteren dat de deelneming
aan bombardementsvluchten „pochery"
is geweest.
Het kwam tot een proces, waarbij
Spandel mede op verklaringen van
Frenzel tot- drie maanden werd veroor
deeld. Spandel is inmiddels overleden.
Frenzel, die 18 september in Josephs-
tal (Sudentenland) werd geboren, leerde
voor bakker en werd later glasblazer.
In 1916 sloot hij zich aan bij de socia
listische partij, vier jaar later trad hij
toe tot de communistische partij in
Duitsland. In 1933. toen hy vakbonds
functionaris was. ging hij opnieuw over
naar de socialistische party.
In 1938 week hy uit naar Engeland.
Bij het uitbreken van de oorlog trad
hy toe tot het Tsjechoslowaakse legioen,
in mei 1940 vocht hy tegen de opruk
kende Duitsers in Frankrijk. Hetzelfde
jaar nam hij dienst bij de Engelse
luchtmacht.
Met andere leden van het Tsjechoslo
waakse legioen vertrok hy na het einde
van de oorlog naar Sudetenland en
Praag. Enkele dagen later voegde hy
zich by zijn familie in Reichenberg,
waar hy leider werd van het „anti
fascistisch vluchtelingenbureau". In
1946 vestigde hy zich in West-Duitsland.
(Van onze correspondent in Bonn)
Bondskanselier dr. Adenauer heeft
gistermiddag in de jaarbeurshallen van
Keulen het tiende partycongres van de
Christelijke Democratische Unie geo
pend. Het congres is bedoeld ter voor
bereiding van de algemene verkiezin
gen, die in september a.s. in West-Duits
land zullen worden gehouden en waar
in de CDU hoopt opnieuw de absolute
meerderheid in de Bondsdag te verove
ren om de vierde Westduitse regering
van na de oorlog te kunnen formeren.
Aan het congres nemen 545 CDU-ge-
delegeerden uit de gehele Bondsrepu
bliek deel; donderdag zal het congres
worden besloten met een grote massa
bijeenkomst, waar de Bondskanselier de
eerste van zijn vele verkiezingsredevoe
ringen zal houden. Ook zal het rege
ringsprogramma der CDU worden be
kend gemaakt.
De sociaal-democratische oppositie
party, de SPD, die hoopt met haar
43-jarige kanselierskandidaat Willy
Brandt de 85-jarige dr. Adenauer uit
het zadel te kunnen wippen, zal daarop
vrijdag antwoorden met de bekendma
king van haar regeringsprogramma.
De eerste grote politieke redevoering
van de vele, die in de komende dagen
door de jaarbeurshallen in Keulen zul
len klinken, werd vandaag gehouden
door Bondspresident dr. Eugen Gersten-
maier, over het onderwerp: „Wat is het
Duitse vaderland?". Gerstenmaier leg
de een niet mis te verstane bekentenis
af tot het geïntegreerde Europa en re
kende af met de grootdoenerij, die
Duitsland in zijn recente verleden zo
veel ellende heeft gebracht. Dr. Ger
stenmaier zei dat geen enkele Duitser
die nog by zijn volle verstand is, er
nog aan denkt om de gebieden die
voor 1937 tot het toenmalige Reich be
hoorden, terug te halen. Hij zei dat
het een leugen is of die nu uit
Oost-Berlyn, Praag, Warschau of Mos
kou komt wanneer wordt beweerd
dat West-Duitsland de hereniging van
Duitsland op een andere dan vredelie
vende manier tot stand wil brengen.
Dr. Eugen Gerstenmaier zei ook, dat
het proces-Eichmann heeft aangetoond,
dat de Duitsers nimmer vry zullen zyn
van collectieve verantwoordelijkheid
voor wat er is gebeurd, zelfs al zyn zij
niet collectief schuldig. „Wat helpt het
dat de grote meerderheid niet wist wat
mensen als Eichmann deden?", aldus
Gerstenmaier.
Kenjatta vrijlaten,
anders gebeuren er
ernstige dingen.
(Van onze Londense correspondent)
Tom Mboya, de leider van de Nationa
listische partij in Kenia, is vorige week
in Londen aangekomen om tegenover
MacLeod, de Britse minister van Kolo
niën, het dreigement te uiten dat Jomo
Kenjatta, de 71-jarige geïnterneerde na
tionale figuur, vrijgelaten moet worden
„omdat er anders ernstige dingen gaan
gebeuren". Mboya weigerde te zeggen
wat hy daarmee precies bedoelde. Hy
zei dat het geduld van de bevolking
over Kenjatta's afzondering geen zes
maanden meer zou duren.
Mboya's party ls de enige, welke de
nieuwe regering boycot omdat Kenjat
ta niet in vrijheid gesteld is. Dit be
tekent dat Mboya uitgesloten zal zijn
van verdere besprekingen over Kenia's
toekomst. De Britse regering is van
plan alleen met de regering van Kenia
te onderhandelen, waartoe de kleinere
Afrikaanse Democratische Unie besloten
heeft toe te treden. Mboya, die over
het algemeen als gematigd geldt, waar
schuwde dat het overhalen van de De
mocratische Unie om Kenia te helpen
besturen, een gevaarlyke stap is ge
weest, welke tot een ernstige ontwik
keling kan voeren. Mboya verklaarde
later, dat er sprake is van een groot
komplot en hy beschuldigde MacLeod
van een doelbewuste poging om de De
mocratische Unie naar voren te schui
ven en te verhinderen dat Kenjatta de
eerste minister-president van Kenia zou
worden.
„Maar wy zullen niet ons geweten of
de belangen van ons land verkopen voor
het salaris van een minister", voegde
hy eraan toe.
Voor de leider van de minderheids
partij der Democratische Unie, Ngala,
zou de aanvaarding van het minister
schap, volgens Mboya, politiek een zelf
moord betekenen, omdat de Nationa
listische partij, de sterkste van Kenia,
het op den duur toch zal winnen. Mac
Leod had geweigerd zich te binden aan
een datum voor de mogelijke vrijlating
van Kenjatta, aldus Mboya.
Proces in Aurich
tegen twee SS-ers
Gisteren is in Aurich (Nedersaksen)
een proces begonnen tegen twee voor
malige S.S.-lieden en drie anderen we
gens moord op 220 joden in juni 1941 in
Litauen. Het betreft de voormalige S.S.-
hauptsturmführer, de 51-jarige arts dr.
Werner Scheu en de 58-jarige Karl
Struve. Zij zouden zonder speciaal bevel
in het gebied van Naumiestis en Vai-
nutas opdracht gegeven hebben de joden
met een nekschot om te brengen en zelf
ook aan het doodschieten deelgenomen
hebben. De mede-beschuldigden zijn de
51-jarige Obto Bastian, de 47-jarige Wil
helm Schmidt en de 53-jarige Friedrich
Jagst, die zonder opdracht daartoe aan
de executie zouden hebben deelgenomen.
Alle beschuldigden hebben verklaard
„op bevel" gehandeld te hebben. Het
proces zal een week of vier duren.
Voormalige Franse gebieden
werken samen met Parijs
De leiders van de „raad van begrip",
die de Afrikaanse landen Ivoorkust,. Da
homey, Opper-Volta en Niger omvat,
hebben gisteravond overeenkomsten tot
samenwerking met Frankrijk getekend.
De overeenkomsten bestrijken de sa
menwerking op defensiegebied en mili
taire en technische bijstand, economi
sche, monetaire en financiële samen
werking, justitie, hoger onderwijs, cul
turele betrekkingen posterijen en tele
communicatie, burgerluchtvaart en
scheepvaart.
Opper-Volta, dat geen Franse bases
op zyn gebied wil hebben, heeft de on
dertekening van de defensieovereen
komst uitgesteld.
