Hij verloor
i'n gezicht!
Resultaten beleid van de regering
waren succesvol in liet jaar 1960
Politieke gebeurtenissen hadden
weinig invloed op de scheepvaart
Ruimtecabiiie van Gagarin maakte
eerst twee onbemande vluchten
BELGIE HEEFT NU
EEN REGERING
Voorde toekomst onzekerheid
I960 bevredigender dan verwacht
BEIDE PARTIJEN GENOOPT
CONCESSIES TE DOEN
DINSDAG 25 APRIL 1961
President Ned. Bank in jaarverslag
Geen afwijkend oordeel omtrent revaluatie
„Overziet men de resultaten, die in 1960 onder vigeur van het door
de Nederlandse autoriteiten gevoerde beleid werden verkregen, dan
mag worden gesteld, dat dit beleid op zichzelf zeer succesvol is geweest.
Twee van de drie primaire beleidsdoeleinden, de hoge graad van
werkgelegenheid en de stabiliteit van het prijsniveau, werden met
inachtneming van de door het beleid bedoelde uitzondering voor de
huren en de melkprijs ten volle gerealiseerd. Het betalingsbalans-
evenwicht werd daarentegen nog niet benaderd".
Aldus de president van de Ned. Bank
dr. M. W. Holtrop, in het verslag over
1960. „Niettemin", zo vervolgt de heer
Holtrop, „waren er duidelijk krachten
werkzaam die het toekomstige succes
van het beleid onzeker maakten. Aan de
ene zijde was daar de overspanning van
de arbeidsmarkt, die de voortzetting van
het op prijsstabiliteit gerichte loonbeleid
dreigde onmogelijk te maken. Aan de
andere kant was er het voortgezette
betalingsbalansoverschot, dat de drei
ging inhield, langs de weg der liquidi
teitsverruiming het interne evenwicht te
doorbreken.
Dr. Holtrop herinnert eraan, dat het
in deze situatie was dat de regering
zich op 4 maart 1961 plotseling zag
geplaatst voor de revaluatie van de Duit
se mark, de invloed van Duitsland, welke
door onze regering gevoeld moest wor
den.
De president van onze centrale bank
voegt hieraan toe dat de Ned. Bank
die zich de hoedster acht van de ex
terne- als van de binnenlandse waarde
van de gulden „in de gegeven zeer bij
zondere omstandigheden (heeft) ge
meend geen van dat van de regering
afwijkend standpunt te moeten inne
men".
Het was de bank duidelijk dat in dit-
geval of de pariteit, of zij het op iets
langere termijn de binnenlandse
koopkracht van de gulden zou moeten
wijken. Het besluit van de regering be
tekent geen wijziging van de grondsla
gen van haar politiek met betrekking
tot de pariteit. Onveranderd blijft zij
een zelfstandige pariteitswijziging als in
strument der economische politiek afwij
zen.
Voorspoedig jaar
Een betere internationale coördinatie
van de doeleinden en middelen van het
monetaire cn economische beleid, waar
voor dr. Holtrop elders in het verslag
een pleidooi houdt, „zal de waarborg
moeten geven dat niet nogmaals een
Nederlandse regering zich voor een ge
lijksoortig dilemma zal zien geplaatst".
De president van de Ned. Bank me
moreert dat voor de ontwikkeling van
de nationale economie 1960 een „uit
zonderlijk voorspoedig" jaar is geweest.
Mocht bij de aanvang van het jaar
twijfel worden gekoesterd of de, in
overeenstemming met het nieuwe loon
beleid der regering, deels reeds tot stand
gekomen en deels nog te verwachten,
loonsverhogingen inderdaad zonder
evenwichtsverstoring zouden kunnen
worden verwerkt, „de uitkomst was bo
ven verwachting gunstig".
Dit was vooral te danken aan de
toeneming van de nationale Droduktie
met 9%. Een stijging die nog werd over
troffen door die van de industriële pro-
duktie, die met ni£t minder dan 13%
toenam. Aangezien dit resultaat in de
industrie werd bereikt met een uitbrei
ding van het aldaar werkzame perso
neel van slechts 3% was de stijging
van de gemiddelde arbeidsproduktiviteit
„ruim voldoende" om de stijging der
lonen op te vangen.
Over de gehele periode 1958 tot 1960
blijken de landelijke loon- en de lan
delijke produktiviteitsstyging precies sa
men te vallen.
De heer Holtrop signaleert vervolgens
dat als gevolg van de spanning tussen
vraag en aanbod op de arbeidsmarkt
de neiging om door verbetering van
de secundaire arbeidsvoorwaarden werk
nemers tot zich te trekken, hand over
hand toenam. Vooral het verlangen naar
de invoering van de vrije zaterdag, sa
mengaande met een 45-urige arbeids
week en met behoud van weekloon, trad
daarbij op de voorgrond.
Grote reserve
Na te hebben aangestipt dat de na
tionale spaarquote opnieuw een verho
ging onderging en wel tot 23,5%, van
het nationale inkomen („een tevoren
nog nimmer bereikte verhouding"), ver
volgt de heer Holtrop dat de „onver
wacht" grote reserve die in het pro-
duktievermogen van het Nederlandse
bedrijfsleven nog aanwezig bleek, het
mogelijk maakte in ruime mate te voor
zien in de toeneming der binnenlandse
bestedingen, zonder dat dit leidde tot
een excessieve vergroting van de invoer,
en bovendien nog te voldoen aan de
sterk gestegen exportvraag.
In het totale beeld der kapitaalbewe
ging, aldus de president van de Ned.
Bank, treft de paradox dat Nederland
op grote schaal aandelen blijft verkopen,
waarvan de verwerving vooral plaats
vindt door de V.S., die zich uit beta
lingsbalansoogpunt deze aankopen
eigenlijk niet kunnen veroorloven, ter
wijl ons eigen land daardoor een aan
was van de goud- en deviezenvoorraad
ondergaat die het in het geheel niet
begeert.
Politiehond beet
politieman
Dat een ongeluk in een klein hoekje
zit, heeft de Amsterdamse hoofdagent
Kok ondervonden. Toen hij met zijn
politiehond door de Borneostraat te Am
sterdam fietste, werd de altijd trouwe
politieviervoeter door een bouvier aange
vallen. Toen het beest zich voor de
tegenaanval gereed maakte en zich om
draaide, kwam een van zijn poten in
het voorwiel van de fiets terecht. Re
sultaat: hoofdagent Kok sloeg over de
kop en de politiehond jankte en voelde
zich in de steek gelaten door zijn baas.
Toen deze het arme dier trachtte te be
vrijden, beet de hond de politieman
in een been. Hij greep de bek van de
hond, maar voordat hij deze kon dicht
houden liep hij ook nog een fikse beet
in beide handen op. De agent moest in
het Weesperpleinziekenhuis worden be
handeld. Hij is voorlopig niet in staat
dienst te doen.
De heer Holtrop wijst er vervolgens
op dat de overheid onder de in het
licht gestelde omstandigheden haar op
beteugeling van de dreigende conjunc
turele overspanning gerichte deflatoire
beleid voortzette, waarbij men zich niet
beperkt tot het Instrument der lening-
politiek maar ook andere maatregelen
nam, zoals op het terrein van de fiscale
politiek en op dat van de afbetaling,
alsmede het voorkomen van overspan
ning van de bouwmarkt, en voorts de
loon- en prijspolitiek.
Samenspel van maatregelen
Hierna merkt hij op dat dit samen
spel van maatregelen de regering er
inderdaad in deed slagen een acute over
spanning van de conjunctuur t-e voor
komen, doch „te zelfder tijd konden
deze maatregelen niet anders dan bij
dragen tot het handhaven van het be
talingsbalansoverschot op een niveau,
Ruim 19 miljoen
gulden winst
Blijkens de winst- en verliesreke
ning bedroegen de bruto-ontvang-
sten van de Ned. Bank in 1960 f 54.3
miljoen, vergeleken met f 53.0 mil
joen in 1959 en f39.0 miljoen in
1958. Na aftrek van kosten en re
serveringen bedraagt het winst
saldo ditmaal f 19.3 miljoen tegen
f 22.9 miljoen in 1959 en f 10.4 mil
joen in 1958. De winst is geheel aan
de Staat uitgekeerd. De post onkos
ten daalde in het verslagjaar met
f 901.339.tot f 18 miljoen. De stor
ting in het pensioenfonds steeg tot
f7.3 (4.1) miljoen.
dat allerminst in overeenstemming was
met de fase van de conjunctuurbewe
ging waarin ons land zich bevond". De
ze omstandigheid leverde moeilijkheden
op voor het beleid van de Bank.
Dr. Holtrop merkt tenslotte op: „Ver
hoging van het disconto, op zichzelf om
redenen van binnenlands beleid wense
lijk, werd om redenen van extern be
leid niet opportuun geacht. Intgen-
deel werd de openmarktpolitiek gericht
op het toelaten van een geleidelijke da
ling van de geldmarktrente, teneinde
daardoor een toestromen van middelen
uit het buitenland zoveel mogeljjk tegen
te gaan en het Nederlandse bankwezen
aan te moedigen zijn buitenlandse uit
zettingen zo hoog mogelijk te houden,
opdat de aanwas van de reserve van
de Ned. Bank zo gering mogeljjk zou
blijven.
Fijn... FAAM... FantastischI
KLAROP - klinkklare,
tandschone drop
échte klare drcp
lekker en gezond!
Jaarverslag Kon. Ned. Reedersvereniging
Gematigd optimisme is thans gewettigd
De vele politieke verwikkelingen, die zich in 1960 hebben voorgedaan, zoals de
Kongolese kwestie, de gebeurtenissen op Cuba, het mislukken der topconferentie
en het verloop der algemene vergadering van de V.N., hebben, aldus het jaar
verslag van de Kon. Ned. Reedersvereeniging, voor het internationale scheepvaart
verkeer vrijwel geen gevolgen gehad, zoals destijds bij de oorlog in Korea en de
Suezcrisis wel. In het bijzonder door de vermindering van nieuwbouwopdrachten
en de toeneming van de sloop, heeft het reeds begonnen aanpassingsproces in de
scheepvaart voortgang kunnen vinden, waardoor binnen niet al te lange tijd een
gunstiger verhouding tussen vraag naar en aanbod van scheepsruimte mag worden
verwacht. Hierbij moet echter onderscheid worden gemaakt tussen de verhoudingen
in de tankvaart en die in de droge ladingsector afzonderlijk.
Gelanceerd en geland bij
Kaspische Zee
De „Izwestia", het orgaan van de Rus
sische regering, bracht gisteren enige
nadere bijzonderheden over de eerste
menselijke ruimtevlucht. Het blad ver
klaarde in een met drie foto's en een
tekening geïllustreerd artikel, dat Joeri
Gagarin inderdaad de eerste mens is ge
weest, die de Sowjet-Unie de ruimte
heeft ingezonden. Tijdens de vlucht rond
de aarde met Gagarin had de „Wostok"
voldoende zuurstof, voedsel, water en
elektrische energie voor tien dagen aan
boord.
Gagarin kon door drie patrijspoorten
naar buiten kijken.
Uit een bij het artikel gevoegde teke
ning blijkt, dat Gagarin zijn vlucht be
gon vanuit het gebied van de Kaspische
Zee, en dat hij iets ten noorden van zijn
punt van vertrek weer op de aarde
landde. In het artikel werd niet gezegd
hoe Gagarin landde. Vóór de landing
werd het ruimtevaartuig in de juiste
richting gebracht, terwijl de remmotor
werd aangezet. Vanaf dat moment, tot
aan de landing had de „Wostok" acht
duizend kilometer afgelegd in de dertig
minuten die nodig waren om de aarde
te bereiken.
Volgens de „Izwestia" werden in maart
jongstleden twee laatste controle-lan
ceringen met dezelfde „Wostok" gedaan.
Hierbij werd in de stoel van de ruimte
vaarder een „dummy" geplaatst, terwijl
zich in de cabine de hondjes „Zwartje"
en „Sterretje" bevonden.
De „Izwestia" verklaarde, dat Rus
sische geleerden reeds in 1951 zijn be
gonnen met biologische onderzoekingen
in verband met raketvluchten. Er werden
enkele tientallen experimentele raket-
vluchten gemaakt, waarbij dieren tot
een hoogte van 405 kilometer de ruimte
werden ingeschoten.
Uit de jongste gegevens blijkt, dat de
„Wostok" tijdens de ruimtevlucht op
het laagste punt 181 kilometer en op het
hoogste punt 327 kilometer van de aarde
verwijderd was. Aanvankelijk was opge
geven resp. 175 en 302 kilometer, met
een inclinatie van 65 graden vier minu
ten.
In Moskou is deze foto van het
interieur van de cabine gepubli
ceerd, waarin Joeri Gagarin de eer
ste bemande ruimtevlucht maakte.
De cijfers op deze foto duiden ver-
Twintig jaar voor
tie moordenaar van
Joke Groenendaal
De rechtbank te Roermond heeft de
25-jarige moordenaar van het 16-jarige
Venlose meisje Joke Groenendaal, ver
oordeeld tot 20 jaar gevangenisstraf met
schillende instrumenten aan. Bij 4
bevindt zich de „patrijspoort met
optiekzoals de Russen het kijk-
venster van de cabine omschreven.
De Belgische regeringscrisis is
ten einde. Het nieuwe kabnet met
CVP-voorzitter Theo Lefèvre als
minister-president en de socialist
Paul-Henri Spaak als vice-premier
zou elf-rooms-katholieke en negen
socialistische ministers omvatten.
Gisteravond zijn Lefèvre en Spaak
door Koning Boudewijn in het
paleis te Laeken in audiëntie ont
vangen om de Belgische vorst de
lijst van ministers voor te leggen.
Volgens een voorlopige opgaaf
de officiële lijst zou in de loop van
vandaag worden gepubliceerd
ziet deze er volgt uit.
Premier en minister voor Economiatóhe
Coördinatie; Theo Lefèvre (kath.,
Vlaams); vice-premier en minister van
Buitenlandse en Afrikaanse Zaken:
Paul-Henri Spaak (socialist, Waals)
Sociale Coördinatie en Sociale Voorzorg:
aftrek. De rechtbank achtte de moord,
diefstal van twee rijwielen en een dief
stal met braak van geld en goederen
bewezen. De man, die enige tjjd voor
het misdrijf uit een psychiatrische in
richting te Heiloo was ontsnapt, heeft
de moord op het meisje gepleegd op
10 mei van het vorige jaar. Tijdens de
rechtszitting van 11 april had hij toe
gegeven Joke Groenendaal om het le
ven te hebben gebracht na haar eerst
te hebben mishandeld. De officier van
justitie, mr. W. C. Uiterwaal, had toen
levenslang gevangenisstraf geëist.
Edmont Leburton (socialist, Waals);
Binnenlandse Zaken e" Openbaar Ambt:
Arthur Gilson (kat-h.. vVaals)Nationale
Opvoeding: Renaat van Elslande (kath.,
Vlaams) en Victor Larock (socialist,
Waals); Landsverdediging; P. W. Segers
(kath., Vlaams); Justitie: Piet Vermey-
len (socialist, Vlaams); Financiën: An-
dré Dequa (kath., Vlaams)Economi
sche Zaken: Antoine .Spinoy (socialist
Vlaams); Landbouw: Charles Heger
(kath.. Waals); Openbare Werken- Jo
seph Merlot (socialist, Waals); Verkeer:
Alfred Bertrant (kath., Vlaams)Volks
gezondheid: Jozef Custers (kath.,
Vlaams)ArbeidLeon Fervres (kath.
Waals); Middenstand: Albert de Clerck
(kath., Vlaams); Buitenlandse Handel
en Technische Bijstand- Maurice Bras-
seur (kath., Waals); Begroting:Frans
Tielemans (socialist, Vlaams); PTT:
Marcel Busieau (socialist. Vlaams)
Adjunct-minister voor Buitenlandse Za
ken: Henri Fayat (soocialist, Vlaams).
De meeste van hen hebben reeds eer
der het ministersambt bekleed. Zo vindt
men in het nieuwe kabinet vijf ministers
uit de regering-Eyskens (Segers, Dequa,
Van Elslande, Heger, Gilson) en zes
ministers van het voormalige socialisti
sche kabinet-Van Acker-Liebaert (Spaak
Spinoy, Fayat, Larock, Leburton, Ver-
meylen)
Het politieke kaibinet zal worden ge
vormd door de ministers van Buiten
landse Zaken, Justitie, Economische Za
ken, Sociale Voorzorg, Openbare Wer
ken. Defensie, Binnenlandse Zaken. Fi
nanciën en Landbouw, Dit eigenlijke
kernkabinet verenigt vijf socialisten en
vier rooms-katholieken terwijl voorzit
ter Lefèvre daarbij dus de vijfde CVP-er
is.
Discriminatie
Bijzondere aandacht vragen de uni
laterale en multilaterale hulpprogram
ma's voor ontwikkelingsgebieden. Een
belangrijke rol speelt hier de principiële
vraag of deze lading zich zonder discri
minatie op de beschikbare internatio
nale vloot zal richten, dan wel of met de
hulpverlening in de eerste plaats de
soheetpvaartbelangen der verschepende
en ontvangende landen zullen worden
bevorderd. Vooral nu de overgang van
de OEES in de OESO met zich mee zal
brengen, dat de Europese landen meer
dan tot dusver bij de handel betrokken
worden, valt het te hopen, dat de VB.
spoedig hun op het hulpverlenende en
ontvangende land georiënteerde ver-
schepingspolitiek zullen herzien. De
KNRV acht het van groot belang dat de
betrokken landen trachten over deze
problematiek tot een oplossing te komen,
teneinde marktverstorende effecten te
voorkomen. Ook zou vermeden moeten
worden, dat bij de hulpverlening ladin
gen bij voorbaat voor bepaalde vlaggen
worden gereserveerd, aangezien de we
reldeconomie toch het best gediend
wordt door vrije concurrentie, ook in de
zeescheepvaart.
De KNRV stelt met bezorgdheid vast,
dat in 1960 het aantal gevallen van vlag-
discriminatie in het algemeen is toege
nomen. Vooral in de V.S. wordt in
scheepvaartkringen een sterke actie ge
voerd om meer dan tot dusver ladingen,
welke voortvloeien uit transacties waar
bij de Amerikaanse regering financieel
is geïnteresseerd, voor schepen onder
Amerikaanse vlag te reserveren. Stelde
men zich totnutoe veelal tevreden met
het wettelijk voorgeschreven minimum
van 50% voor vele dezer ladingen, thans
moet worden verwacht, dat niet zelden
alle lading onder Amerikaanse vlag zal
worden vervoerd. De wereldtonnage is
in vergelijking met 1959 aanzienlijk ge
stegen. waartoe vooral de tankervloot
heeft bijgedragen.
Heroriëntatie vraagt tijd
Aan het einde van het verslagjaar
bedroeg het aantal Nederlandse koop
vaardijschepen 1514. met in totaal
4 655.172 brt. De bedcapaciteit van de
passagiersschepen bedroeg in totaal
17.500. In totaal werden 19 schepen ge
sloopt, terwijd eind 1960 1% van de ge
hele Nederlandse koopvaardijvloot was
opgelegd. Hoewel dit percentage lager
ligt dan dat van de wereldvloot (3%)
houdt dit toch geen gunstiger situatie
voor de Nederlandse soheepvaart in Het
grootste deel van de Nederlandse vloot
wordt immers in lijndienst geëxploiteerd
en ook bij minder gunstige bedrijfsre
sultaten zo lang mogelijk in de vaart
gelaten, om reeds verworven posities te
behouden.
O.a. door loonsverhogingen zijn de ex
ploitatiekosten toegenomen, terwijl de
voor 1961 vastgestelde verlaging van de
investeringsaftrek van 16 tot 10% een
ernstige aantasting van de concurrentie
kracht zal inhouden.
Voor de lijnvaart heeft het aan Ne
derlandse schepen opgelegde verbod in
Indonesische havens te lossen of te la
den nadelige gevolgen gehad. Buiten
landse rederijen hebben het vervoer
naar Indonesië overgenomen. Wel heeft
ons land een compensatie gekregen in
de vorm van uitbreiding der diensten
op het Verre Oosten, maar de heroriën
tatie vergt tjjd en het ladingsaanbod
Aan rooms-katholieke zijde schijnt
men nogal tevreden over de samenstel
ling van de nieuwe regering. „De Nieuwe
Gids", spreekbuis van de CVP, is wel
verheugd over de sterke aanwezigheid
van het Vlaamse element. En „Het
Volk", het blad van de rooms-katholieke
vakbonden, spreekt van „een zeer goede
ploeg, welke wij een groot krediet van
vertrouwen zullen schenken". Het blad
is van oordeel dat veel zal afhangen van
het klimaat van samenwerking dat tus
sen de ministers van de coaüitie zal
heersen, doch het heeft de indruk dat
het goed zal zijn.
De socialistische pers, met name „De
Volksgazet", het blad van de Vlaamse
socialisten en „Le PeuDle", dat van de
Frans-sprekende BSP-érs. bepalen zich
tot het geven van de lijst van de ver
moedelijke ministers zonder verder com
mentaar.
Onder de druk van de buitenlandse
omstandigheden hebben beide partijen,
die aanvankelijk niet zo vlot tot over
eenstemming schenen te kunnen gera
ken, water in hun wijn gedaan. Het is
immers een eerste vereiste, dat een land
goed bestuurbaar is, een regering heeft
dus, wanneer in een aangrenzende staat
(in dit geval Frankrijk) een ernstige
crisis is uitgebroken.
voor de vaart op deze streken is daar
door teruggelopen.
Aanwas der tankervloot
Over het algemeen heeft de Neder
landse lijnvaart zaoh evenwel in het ver
slagjaar weten te handhaven, hoewel in
sommige vaargebieden als gevolg van
vlagdiscriminatie moeilijkheden optra
den. De financiële resultaten, met tan
ker- en trampschepen behaald, zijn ech
ter over het algemeen niet bevredigend.
Voor de trampvaart was graan weer
verreweg het belangrijkste vervoerspro-
dukt (ongeveer 6 7 miljoen ton per
kwartaal). Ernstige concurrentie werd
hierbij ondervonden van tankers, die een
derde van alle graanafsluitingen voor
hun rekening namen.
Hoewel voor de tankvaart moeilijk van
een verbetering kan worden gesproken,
mag niet worden ontkend, dat de bedrij
vigheid in de loop van het jaar flink is
toegenomen. De vraag naar tonnage van
de zijde der grote in West-Europa ge
vestigde oliemaatschappijen, die nog al
tijd van doorslaggevende betekenis is
voor de stemming op de markt, was aan
zienlijk groter en regelmatiger. De aan
was van de tankervloot is echter nog
steeds zo ontstellend groot, dat een ge
zond evenwicht ver verwijderd lijkt.
Alles tezamen genomen was I960 een
nogal moeilijk jaar, maar minder onbe
vredigend dan werd verwacht, en ein
digend in gematigd optimisme.
Ongepoetste schoenen, afkeurende
blikken, slechte indruk weg
zelfvertrouwen! U kunt zich geen
ongepoetste schoenen veroor
loven. Daarom Erdal: in 1 minuut
•een mooiere glans, die langer blijft.
De beroemde Erdal-pelikaan
geeft goede raad
