Dertigtal hedendaagse Italiaanse
tekenaars brachten eer aan Dante
Toestemming voor bouw Leidse Clir.
Ambachtsschool is thans verleend
Exclusieve hulde in „Lakenhal"
Paradijs*1 en ,Hel' inspiratie
voor rijke visuele fantasie
Bewonderenswaardige vertolking
van „De Wonderdoenster"
m:
ié, .-
wêêêkêêêêi^^^^M
Modern gebouw, met 38 lokalen,
komt aan Vijf Meilaan
Opgericht 1 maart i860
Zaterdag 15 april 1961
Tweede blad no. 30330
D
'r! I
i
De „Divina Commedia" veelzijdig beliclit
Paradijs en hel: dat zijn in hoofdzaak de thema's, welke de exclusieve,
want uitsluitend in ons land in de Lakenhal'' te bezichtigen expositie
beheersen, georganiseerd door de „Quadrienna le d'Arte di Roma" in
samenwerking met de Vereniging „Dante Alighieri Paradijs en hel:
gelijk zij beschreven en uitgebeeld zijn in Dante's „Divina Commedia"
(„Goddelijke comedie").
Een aantal hedendaagse Italiaanse kunstenaars werd uitgenodigd
hun visie daaromtrent weer te geven.
Op deze tentoonstelling zijn niet minder dan 160 tekeningen van een
dertigtal kunstenaars vertegenwoordigd: een deel van hen liet zich
inspireren door de tekst, een ander deel door Dante's motieven, terwijl
anderen zich weer met aparte, statische figuren bezig hielden.
Het „onmenselijke", het „monsterachtige" treedt in hun werken veelal
op de voorgrond, waarmee zij dus ten volle in de actualiteit staan. Het
is daarbij hogelijk interessant, hun sterk uiteenlopende visie aan een
diepgaande beschouwing te onderwerpen.
De expositie .onder de titel „Omaggio
a Dante", maakte reeds sinds 1960 een
rondreis; allereerst naar Venetië, dan
volgden Kopenhagen, Oslo en België. Nu
bevindt zij zich in onze stad; zij gaat
vervolgens naar Warschau en Duitsland.
Vooraanstaande kunstenaars zonden
hun werken in; wij noemen mannen als
Gorado Gagli. Massimo Campligi, Carlo
Carra, Fabrizio Clerici, Giorgio de Chi-
rico, Agnore Fabri, Alberto Gerard!
Emilio Greco (ook als beeldhouwer be
kend i, Carlo Mattioli, Mirko. Fausto Pi
randello «zoon van de beroemde auteur
Pirandello) enCarlo Levi, die ook
als schrijver zo grote bekendheid ver
wierf met zijn „Christo si fermato a
Eboli" en tevens schilder van betekenis
genoemd mag worden.
Al deze kunstenaars bewegen zich in
een wereld van fantasie: geëmotioneerd
veelal schrikwekkend realistisch, waarbij
het merkwaardig is te observeren, hoe
dicht het .hemelse" (in de weergaven
van het Paradijs) toch nog bij de „laag
ste". in casu „aardse hemel" staat. En
daarbij hoe het hellebeeld getrokken is
naar de laagste kringen van die hel,
waarin afstomping van de geest en de
metamorfose van mens tot dier of plant
het sterkste accent verkrijgt. Slechts een
enkeling Gerardi bijv.) verheft zich
naar hoger waarden, terwijl toch in de
„Divina Commedia" het geestelijk ele
ment sterk op de voorgrond staat.
Er zijn suggestieve groepen aan te wij
zen, o.a. die van een Carlo Mattioli,
waarin de „beweging" prevaleert. Hij
beeldt de hebzuchtigen en de verkwis
ters, de koppelaars, de huichelaars met
Kajafas en de hoogmoedlgen uit en men
wordt getroffen door een welhaast hui
veringwekkende realiteit
Er zijn voorts de bewakers van de Hel,
mythologische monsters en duivels, er
rijn ook de verdoemden. Er is nog zo
veel méér: de furiën (Campigli), de reu
zen (Clerici), Dante's ontmoeting met de
wilde beesten (De Chirico), om maar I
enkele te noemen uit deze veelheid van
indringende impressies, waarin ieder zijn i
eigen visie heeft op alle in de „Divina
Commedia" vervatte waarden.
De Italiaanse ambassadeur, Z. E.
de Markies Raimondo Giustiniani,
mevrouw dr. I. Hijmans-Tromp en
de heer J. N. van Wessem tijdens
de bezichtiging van de tentoonstel
ling in de Lakenhal.
Dit is 'n expostitie, waarin t verheffen
de in schril contrast staat tot het gru
welijke, beelden, vervaardigd door he
dendaagse kunstenaars, wier psyche in
nauw contaot staat met een tijd, die we
zenlijk totaal verschilt met de gemoede
lijke, gced-burgerlijke van een vorige
eeuw.
Vandaar wellicht, dat zij zich in zo
groten getale aanmeldden, toen de uit
nodiging tot inzending hen bereikte. En
in dat opzicht ook kan men deze ex
positie als een „menselijk" doocument
van déze tijd bezien, hóe ver verwijderd
Dantes schepping ook achter ons mag
liggen.
Men moge in groten getale hun wer
ken gaan bezichtigen: de gelegenheid
daartoe is uniek!
Deze hoogst bezienswaardige en hoogst
overzichtelijk opgehangen verzameling
is gisteravond, na een welkomstwoord
van de directeur van de „Laken
hal", de heer J. N. van Wessem,
geopend door de Italiaanse ambassadeur,
Oratie prof. dr. J. Brugman
Dr. J. Brugman, benoemd tot ge
woon hoogleraar in de Arabische taai
en cultuurgeschiedenis in het bijzonder
van de nieuwere tijd aan de Leidse
Universiteit, is voornemens zijn ambt
officieel te aanvaarden met het uit
spreken van een oratie op vrijdag 28
april a.s. te 4.15 uur 's middags in het
Groot Auditorium.
Geveilde percelen
Ten overstaan van notaris J. C. van
Eek te Leiden. Woon- en winkelhuis en
erf Lage Rijndijk 117, in bod: f 11.400.
koper: P. Moerman te Leiden, q.q. voor:
f ,14.200.
Het aanleggen van de centrale ver
warming in het in aanbouw zijnde be
jaardencentrum aan de Churchïlllaan is
opgedragen aan de firma A. E. van der
Voet alhier; idem in 48 flatwoningen
aan de Ter Haarkade aan J. de Nie al
hier.
Officiële publikaties
VERKEER
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter openbare kennis, dat de
Slaaghsloot aan de zijde van de Haarlem
mertrekvaart, met Ingang van 27 april
1961 voor de duur van de werkzaamheden
ten behoeve van de uitbreiding van de
riool waterzuiveringsinrichting, zal zijn af
gesloten voor alle scheepvaartverkeer.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Yvonne, dr van E. de Witte en S. C.
Hlerck, Yvonne, dr. van M. J. van Ovost
en M. Klom, Josina Hendrlka, dr van J.
Scharloo en H. A. T. Huljzendveld, Maria
Jacqueline Catharlna Timothea. dr van T.
J. G. VerklelJ en C. P. T. Hoek, Jacobus
Jan, zn van J. van Oevern en S. v. d.
Broek, Lex. zn van A. C. B. van Spaen-
donk en K. Hoogendoorn.
ONDERTROUWD
C. Oudenes en A. J. M. van den Berg,
J. Leuerlng en M. J. Ouwejan, D. Dlederlx
en W. van de Velde, J. Vlncourt en M. I.
van Polanen, D. J. Polane en J. M. Met-
scher, A. J. van Weeren en A. T. In 't
Veen, B. J.'de Jong en J. A. Kraljenbrlnk,
J. Bosch en M. Questroo, A. C. C. Boland
en E. de Koek, H. J. Koet en M. Glasber
gen, D. A. Calls en E. J. C. Hulswlt, C. G.
P. van RhJJn en W. S. Uiterdijk.
OVERLEDEN
P. W. R. H. Postma, 3 maanden, zoon;
Som me Ung.
Helen het begrip van de betekenis van
het woord
Grootse ovatie aan liet slot
De levensgeschiedenis van de wereldbekende blinde en dioofstommen Amerikaanse
schrijfster Helen Keiler heeft de in 1914 geboren auteur William Gibson ge
ïnspireerd tot het verwerken van haar aangrijpende jeugdperiode in het toneelstuk:
„De wonderdoenster waarvan de Toneelgroep „Theater" gisteravond voor K. en
O. een hogelijk te waarderen opvoering gaf.
Negentien maanden na haar geboorte
werd Helen Keiler ongeneeslijk blind en.
doofstom en vanaf dat moment door'
het totaal gemis aan communicatie-'
middelen veroordeeld tot volstrekte een
zaamheid. Zij groeit, mede door de be
grijpelijke toegevendheid derouders, op
tot een wild, ontembaar, dierlijk wezen
tje. Als zij zeven jaar oud is komen dei
ouders in aanraking met de twintig-'
jarige Ann Sullivan, die zelf blind ge
weest zijnde, na enige succesvolle ope
raties het gezichtsvermogen heeft terug
gekregen. Zij neemt de schier onmoge
lijke taak op zich te trachten geestelijk
contact met Helen te krijgen, waarin
zij dank zij haar juist inzicht, onuitput
telijk geduld en onbuigzame wil, ten
slotte slaagt.
In feite concentreert zich het drama
tisch gebeuren in de veertien dagen, die
Ann Sullivan door Helen's ouders toe
gezegd zijn om met het kind alleen in
het tuinhuis te zijn.
In die korte tijd heeft zij het wilde
wezentje weliswaar weten te temmen en
door middel van op het gevoel afgestem
de doofstommentekens enige woorden
geleerd, maar de welhaast hopeloze taak
om het kind bij te brengen deze tekens
als uitingsmogelijkheid aan te wenden,
waardoor het uit zijn isolement zou kun
nen worden bevrijd, dreigt op een mis
lukking uit te lopen. Na afloop van de
veertien dagen weer in de huiselijke
kring terug, komt de wilde natuur in
de vertrouwde omgeving weer boven. Zij
grijpt een waterkaraf en stort het water
door de kamer. Ann dwingt haar met
harde hand de karaf bij de pomp weer
te vullen en dan openbaart zich bij
Onder de bekwame regie van Robert
de Vries ontwikkelde het spel zich gaan
deweg tot momenten van grote drama
tische spanning, die de aanwezigen
ademloos meesleepte.
Naast de spelleider brengen wij gaar
ne hulde aan Mia Goossens, die met
weloverwogen soberheid de titelrol ver
vulde en een treffend klaar beeld gaf
van dit doelbewuste, nobele karakter.
Door de sterke intensiteit van haar spel
steeg de lichamelijke worsteling met
Helen door de ondergrond van geeste
lijke strijd tot een benauwende span
ning.
Niet minder bewonderenswaardig was
wat de jeugdige Marja Lieuwen te zien
gaf als Helen Keiler, zelfs als wij een
groot deel van deze creatie aan de re
gisseur toeschrijven.
Mede op het eerste plan troffen ons
Elise Hoomans als moeder Keiler, bij wie
de liefde voor haar kind prevaleert bo
ven het verstandelijk inzicht en Lo van
Hensbergen als de patriarchale kapitein
Keiler. Van Henk van Efferen memo
reren wij een opstandige James en van
de bijrollen Hetty Beek als tante Ev,
Henny Smit als Martha, Merimo Ster
man als Percy en Jacq. Luyer als de
dokter.
Het praktische decor en de kostuums
werden ontworpen door Hans van Nor
den; de goed lopende vertaling was van
Jan Teulings.
Zoals gezegd, leefde het publiek
de schouwburg was tot de laatste plaats
bezet! volkomen mee. Na de sterk
geschreven en gespeelde slotscène scheen
er aan het opgetogen applaus geen eind
te komen. Zelfs na de bloemenhulde aan
de dames moest nog acht of tienmaal
„gehaald" worden.
B. H.
Ieder kunstenaar beeldde „bekentenis
sen" uit.
En men verkreeg, na de oproep tot
deelneming, van alle kanten illustratie
materiaal toegezonden, waarin de ge
spannenheid als de ontspanning der
menselijke ziel haar expressie verkreeg
door middel van de veelzijdigste reacties
op al hetgeen een Dante tijdens het
schrijven van zijn „Goddelijke Comedie"
innerlijk bewogen heeft.
Emilio Greco:
de Madonna en Eva
de Markies Raimondo Gustiniani, aan
wiens woorden een leerzame inleiding
door mevrouw dr. I. Hijmans-Tromp,
lector in de Italiaanse taal en letterkun
de aan de Rijksuniversiteit te dezer
stede was voorafgegaan.
Op maandag a.s. wordt in de Lakenhal
een lezing gehouden over de kunste
naars, die aan deze expositie deelnemen,
waarna op 26 dezer mevrouw dr. I. Hij-
mans-Tromp, eveneens in de Lakenhal,
Na acht jaar van plannen maken en plannen wijzigen en het voeren
van besprekingen in Leiden en Den Haag, met het gemeentebestuur en
het ministerie, is deze week bij het bestuur van de Vereniging voor Chr.
Nijverheidsonderwijs alhier bericht binnengekomen, dat de Rijksgoed-
keuring voor de bouw van een Chr. Ambachtsschool (lagere technische
school) in Leiden is verleend. Een bericht, dat in deze kring met zeer
veel vreugde is ontvangen en dat eindelijk de kans geeft om de plannen,
welke reeds vele jaren klaar liggen, te gaan realiseren. Zodra de bouw
ook financieel „in kannen en kruiken" is, vindt de aanbeste
ding plaats. Vermoedelijk zijn hiermede slechts enkele maanden
gemoeid, zodat men in deze zomer nog tot de bouw kan overgaan.
Hoewel de totale bouwtijd op circa twee jaar wordt geschat, ligt het in
het voornemen van het bestuur om de school zij het gedeeltelijk
met ingang van de cursus 1962 reeds te openen.
laan, een brede en belangrijke ver
keersader, welke Leiden en- Voor
schoten in de toekomst met elkaar
zal verbinden. Daartoe zal over de
Korte Vliet een nieuwe brug worden
gebouwd. Juist op de hoek waar deze
laan de Korte Vliet kruist zal het
nieuwe schoolgebouw, waarin 36 lo
kalen en twee gymnastieklokalen
zijn geprojecteerd, verrijzen.
Langs de 5 Mei-laan (rechts op de te
kening) is het hoofdgebouw in drie
bouwlagen geprojecteerd.
In dit hoge bouwblok worden onder
gebracht elf theorielokalen, vijf teken
zalen, een natuurkundelokaal, drie
handvaardigheidslokalen en (aan de
kop) twee gymnastieklokalen, welke bo
ven elkaar komen te liggen. Deze zalen
krijgen een afmeting van elf bü twintig
meter. Verder bevat dit bouwblok twee
ruimten voor medisch onderzoek en de
nodige bergruimten voor de diverse lo
kalen.
Bij beide gymnastieklokalen liggen
wasruimten, ingericht met voetenwas
bakken en vijftien douches.
Haaks op deze hoogbouw aan de
Korte Vliet ligt de praktijkvleugel
met zestien ruime praktijklokalen aan
weerszijden van een zeer brede midden
gang.
Plaats voor ruim
750 leerlingen
De school onderstaande teke
ning geeft daar een beeld van zs
zeer modern van opzet en is een
ontwerp van het architectenbureau
Jos en Leo de Jonge te Rotterdam,
specialisten op het terrein van de
bouw van nijverheidsscholen. Voor
deze bouiu stelde de gemeente een
ruim bouwterrein de school ont
vangt een inhoud van 44.000 kubieke
meter beschikbaar aan de 5 Mei
een voordracht zal houden met de titel
„De tekst achter het beeld", gevolgd
door een gesproken fragment uit de Di
vina Commedia op grammofoonplaten.
Na de pauze volgen twee films t.w. „Pe-
legrino d'amore" en „La Firenze di
Dante".
De tentoonstelling wordt gehouden tot
12 mei.
H.
Hal van 34 bij 14 nieter
Waar theoriegebouw en praktijkvleu
gel elkaar ontmoeten, is het centrale
punt van de school geprojecteerd met
een zeer ruime entree- en expositiehal
op de begane grond en de grote kantine
aula op de verdieping als sprekend ele
ment op kolommen uitgebouwd. De hal
het entree van de school ontvangt
een kolossale afmeting en wel van 34
bij 14 meter. Behalve dat deze hal voor
expositieruimte de werkstukken zal wor
den gebruikt, zal zij ook worden benut
voor het houden van schoolavonden of
bijzondere bijeenkomsten.
Aansluitend aan deze hal liggen op de
begane grond de ruimten voor directie,
leraren en administratie.
Theoriegebouw en centrum zullen
worden geconstrueerd in betonskelet met
vullingen van metselwerk en puien van
tropisch hardhout.
De praktijkhal, welke vermoedelijk het
eerst in gebruik genomen wordt, is ont
worpen in een licht staalskelet met hou
ten dak van bijzondere constructie,
waarbij de dagverlichting met polyester
stroken opgenomen is in een geheel vlak
plafond van geluidabsorberend mate
riaal, hetgeen voor een technische school
van groot belang wordt geacht. Bij deze
school komt een grote tuin, waarin ruim
te is gereserveerd voor een royale fiet
senstalling.
H. v. d. Stoep directeur
Tot directeur van de school is be
noemd de heer H. v. d. Stoep, thans
nog werkzaam te Rotterdam. Tijdens de
voorbereiding van de bouw heeft de
heer Van der Stoep het bestuur reeds
van advies gediend.
twee chr. nijverheids
scholen in vier jaar
Rekent men de tijd van voorbereiding
niet mee, dan moet het het bestuur van
de Ver. voor Chr. Nijverheidsonderwijs
toch grote voldoening schenken, dat het
er in een tijdsverloop van circa vier jaar
in slaagt een zeer moderne Christelijke
Nijverheidsschool voor meisje aan de
Toussaintkade en nu straks een tech
nische school, aan het Leidse scholen-
bezit toe te voegen. Dat een nieuwe la
gere technische school in een grote be
hoefte voorziet, is zeker. Moesten niet in
de laatste twee jaar circa 600 leerlingen
voor dit onderwijs worden afgewezen?
Zodra ook deze school haar poorten
opent is er bij het Leidse lagere tech
nisch onderwijs weer een meerdere op
name-capaciteit van ruim 750 leerlin
gen. Een respectabel aantal!
