VERLAAGT
DE PRIJZEN
Amstelveen bouwt centrum met drie
warenhuizen en zestigtal winkels
Prins Bernhard is in Mexico een
graag geziene en zeer beminde gast
witte tanden dropi
Eerste „Shopping-centre" komt
ten zuiden van Amsterdam
Men waardeert zijn spontane
en warme menselijkheid
S
Rode hom ontploft in de strijd
tegen een Oekrainse organisatie
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 14 april 1961
Derde blad no. 30329
Advertentie
Verzorgingsgebied van Haarlem tot Gooi
(Van onze Amsterdamse correspondent)
Het eerste Nederlandse „shopping-centre" naar Amerikaans voor
beeld is ten dele gereed en zal over vijf jaar drie grote warenhuizen
(de Bijenkorf, Vroom en Dreesmann en de Hema) en ruim 60 winkels
tellen. Dat winkelcentrum verrijst enkele kilometers ten zuiden van
Amsterdam in het dorp Amstelveen (gemeente Nieuwer-Amstel). Het
zal straks 1500 man winkelpersoneel tellen en een voorlopige parkeer
ruimte voor 2000 auto's.
In het raadhuis van Nieuwer-Amstel hebben wij de maquette en de
tekeningen gezien, die werden toegelicht door enthousiaste winkeliers
en een niet minder enthousiast gemeentebestuur. En uit hun woorden
klonk gerechtvaardigde trots, want terwijl elders in het land de plannen
door dergelijke winkelcentra nog slechts op papier staan, zijn in Amstel
veen de eerste winkels en het eerste warenhuis al in bedrijf!
De afwisselend hoog en laag ge
houden woonflats liggen aan de tot
vierbaans uit te breiden weg Haa'r-
lem-Diemen/Gooi (A). De toevoer
wegen uit Amsterdam worden ge
vormd door de wegen B en C. Het
hart van het centrum is het „Plein
1960" (D).
Het is erg snel gegaan met dat Amstel
veen. Het dorpje groeide voor de oorlog
door het nabij gelegen Schiphol uit tot
een flinke plaats, maar maakte de
afgelopen 15 jaar een stormachtige ont
wikkeling door. Vele Amsterdammers die
„buiten" willen wonen, trokken naar
Amstelveen, dat thans de 60.000 inwo
ners is gepasseerd. En er is ruimte vooc
meer dan 100.000 inwoners.
Amstelveen is bijzonder geschikt voor
zo'n shopping-centre", waarvan er in
Amerika in de periferie van de steden
reeds 4000 zyn gebouwd. De enorme
uitbreiding van Amsterdam heeft tot ge
volg gehad dat de afstanden van de
buitenwijken naar de binnenstad zo
groot zjjn geworden, dat velen zullen
besluiten naar het vaak niet eens zo
verre Amstelveen te gaan. Het nieuwe
winkelcentrum heeft daarbij een voor
deel dat het over ruime parkeergelegen-
heden gaat beschikken, terwijl de Am
sterdamse binnenstad alleen maar par
keerproblemen kent.
Als grote troef van Amstelveen noemde
de heer C. Harinck, adjunct gemeente
secretaris van Nieuwer-Amstel de voor
treffelijke verbindingen, die deze plaats
met het toekomstige verzorgingsgebied
heeft.
Tuinstad Bijlmermeer
Amstelveen is vrijwel vastgebouwd aan
Amsterdam en heeft reeds goede weg
verbindingen met de westelijke tuinste
den van de hoofdstad (straks 130.000
inwoners) en de tuinstad Buitenveldert
(die 100.000 inwoners krijgt). Op geringe
afstand verrijst in de komende 15 jaar
de tuinstad Bijlmermeer, waar 120.000
mensen komen wonen. Tegen die tijd zal
Amstelveen zelf 100.000 inwoners hebben.
In een boog rond het dorp zijn er voorts
de woonkernen Haarlemmermeer, Uit
hoorn, Aalsmeer. Ouderkerk. Weesp en
Duivendrecht, die samen 170.000 inwo
ners gaan tellen. Dit brengt het verzor
gingsgebied rond het winkelcentrum op
620.000 mensen.
Bijzonder blij is men met het wegen
net. De provinciale weg Haarlem—Die-
men Het Gooi wordt in de naaste toe
komst getransformeerd in een vierbaans
Rijksweg, die van de Velsertunnel naar
de IJsselmeerpolders loopt met een af
takking naar het Gooi—Amersfoort.
Deze weg zal maar door één bebouwde
kom lopen en dat is die vanAmstel
veen. en nog wel rakelings langs het
winkelcentrum. Men rekent dan ook op
belangstelling uit het Gooi, dat over 15
k 20 jaar 265.000 inwoners en Haarlem
dat dan 250.000 inwoners zal tellen. Dit
zijn er dus nog eens 515.000.
Enorme zuigkracht
Tenslotte zal de fraaie vierbaansweg
straks worden gekruist door de grote
radiaalwegen, die naar Den Haag, Rot
terdam en Utrecht leiden en men ver
wacht dat er van Amstelveen als „stad
buiten de stad" een zeer grote zuigkracht
zal uitgaan. Deze zuigkracht zal zich vol
gens een voorzichtige berekening van
deskundigen uiten in een bezoek van
gemiddeld 10.000 klanten per dag aan
het winkelcentrum. Het publiek zal in
het winkelcentrum 35.000 vierkante
meter winkeloppervlak vinden met ruim
1 Y> kilometer etalages.
Wie zich van het grootste parkeerter
rein naar het winkelcentrum begeeft,
kan kiezen tussen de damesstraat of de
herenstraat, waar zich zaken bevinden,
die zich aanpassen aan de benaming. Zo
vindt men lingerie in de damesstraat,
herenmode in de herenstraat enz. Win
kelende moeders kunnen hun kinderen
naar een kinderbewaarplaats brengen. Er
komt een centraal informatiebureau en
de winkeliers die zich hebben verenigd
in een belangengemeenschap stellen zich
voor het centrum op te vrolijken met
bloemen en vlaggen en te zorgen voor
openbare toiletten en telefooncellen.
Gezelligheidscentrum
De gemeente doet alles om de tot
standkoming van een gezelligheidscen
trum te bevorderen. Er is aansluitend
aan het winkelcentrum een postkantoor
in aanbouw en de plannen liggen klaar
voor een schouwburg, een bioscoop, ver
gaderzalen, expositieruimten, kegelbanen
en een café-restaurant.
Blijkens de statistische gegevens be
schikte Nederland in 1959 over 1 perso
nenauto per 26 inwoners. Voor 1970 ver
wacht men evenwel een aantal personen
auto's dat zal liggen tussen het twee- a
drievoudige van het half miljoen, dat nu
onze wegen bevolkt. Dit komt dan
j neer op 1 auto per circa 15 inwoners.
Men mag aannemen dat de meeste klan
ten van het winkelcentrum hier per auto
komen. Het aantal van 2000 parkeer
plaatsen, waarin thans wordt voorzien,
zal over 10 a 15 jaar ongetwijfeld te laag
blijken. Het gemeentebestuur van Nieu
wer-Amstel onderzoekt daarom nu reeds
i de mogelijkheid tot de bouw van een
j enorme ondergrondse parkeergarage, die
de totale parkeercapaciteit belangrijk
zal vergroten.
Op de maquette is het deel van
Amstelveen te zien, waarin Neder
lands eerste shopping-centrein
aanbouw en zelfs al ten dele klaar
is. Het winkelcentrum bestaat uit
twee delen: de z.g. centrumgalerij
(1) en het binnenhof (2). In een
nog geprojecteerd gebouwencom
plex is onder andere opgenomen een
\nieuwe telefooncentrale van de
P.T.T. (3) het gebouw van de
I Bijenkorf (4) zal de plaats van het
daar oorspronkelijk gedacht raad
huis innemen. Het culturele cen
trum (5) is reeds in aanbouw,
evenals het postkantoor (6). De
Hema heeft een plaats (7) gekre
gen naast de reeds gebouwde bank.
Daar dicht bij komt de kinderbe
waarplaats (8) en is ruimte gere
serveerd voor een nieuw politie
bureau (9).
GEZAMENLIJK BOUWDOK
COEN- EN IJ-TUNNELS
Voor de bouw van de elementen voor
de Coen- en IJtunnels zal een gezamen
lijk bouwdok op Amsterdams grond wor
den gebruikt. De minister van Verkeer
en Waterstaat verwacht binnenkort
daartoe strekkende plannen van de
Rijkswaterstaat en de gemeente Am
sterdam.
De minister deelt in de M. v. A. op
zijn begroting 1961 aan de Eerste Kamer
mede, dat Amsterdam waarschijnlijk
reeds in 1964 de beschikking over het
dok zal kunnen krijgen voor de bouw
van de segmenten van de IJ-tunnel.
De terreinen voor de Coentunnel zijn
beschikbaar en het eerste bestek is ge
reed, zodat zeer spoedig met dit werk
zal kunnen worden begonnen. De plaats
van het bouwdok wordt dusdanig ge
kozen, dat aan het varen en zinken der
segmenten voor beide tunnels zo weinig
mogelijk moeilijkheden zullen ontstaan.
Tussen Amsterdam en het Departe
ment van Defensie wordt over het ver
plaatsen van enige gebouwen van het
Marine-etablissement nog overleg ge
pleegd. Het laat zich volgens de minis
ter aanzien, dat zich hierbij geen on-
overkomenlijke moeilijkheden zullen
voordoen.
Droeg veel bij tot nauwere betrekkingen
(Van onze medewerkster in Mexico City)
Mexico en Prins Bernhard zijn langzamerhand goede, oude beken
den! De Mexicaanse taxichauffeurs behoren tot de niet te versmaden
en dikwijls zeer welingelichte bronnen. Er zijn er hier een slordige
vijfduizend in de stad en het merendeel daarvan leest vlijtig kranten,
hetgeen ze bij voorkeur bij elk stoplicht plegen te doen. Wanneer zij
niet lezen of naar radiomuziek over „Corazon en amor" („hart en
liefde") luisteren, converseren zij met hun passagiers, waardoor zij
een aanzienlijke mensen- en feitenkennis opdoen. Wat Prins Bern
hard betreft: ik heb er nog géén gevonden, die niét weet wie hij is.
Een van hen schilderde hem zelfs voor mijaf, alsof hij hem persoon
lijk ontmoet had. Hij zei dat de Prins zo'n hartelijke „gewone" man
was. Hij had hem in ieder geval door de stad zien wandelenwat
jaartjes geleden dan.
hield Don Manuel Tello zich op de
meer vormelijk begroeting van het han
den schudden voorbereid. Maar de
Prins, op Mexicaanse wijze, begroette
hem met de „abrazo", waarbij man
nen elkaar even om de schouders vatten
en op de rug kloppen. In accentloos
Spaans herinnerde Prins Bernhard de
minister eraan dat zij elkaar al langer
kenden.
.Bapa Bernardo'
Iets wat klopt, want bij een van zijn
officiële bezoeken aan Mexico, heeft
Prins Bernhard een wandeling door het
oude stadsdeel gemaakt en wat cadeau
tjes in het centrum gekocht. Een an
der had het over „Bapa Bernardo".
„Bapa" is een onvertaalbaar Indiaans
woord, maar het is een variatie op het
woord „vriend" met een veel intiemer
klank. Die uitdrukking is het eerst door
het volk in Patzcuaro gebezigd, toen
de Prins dat bekoorlijke, vier eeuwen
oude stadje eens is gaan bekijken.
Zich als vreemdeling en daarbij nog
als hoge autoriteit door eenvoudige
Mexicanen „Bapa" te horen noemen,
is op een ander plan even zo'n
eer als de erepenning van de stad Mexi
co op de borst gespeld te krijgen. Een
eer intussen, die de Prins eveneens te
beurt is gevallen. Maar dat was voor
heen, toen hij op uitnodiging van de
Mexicaanse regering naar Mexico
kwam.
Niet officieel
Ditmaal heeft komst en verblijf van
Prins Bernhard in Mexco geen officieel
karakter. Zijn kort, zuiver onofficieel be
zoek aan de president van Mexico,
Lopez Mateos, in diens ambtswoning,
komt neer op de vanzelfsprekende be
groeting van goede bekenden. Het is in
het havenstadje aan de Stille Oceaan,
Acapulco. waar Prins Bernhard gedu
rende de tijd dat hij hier is tot aan
zijn vertrek uit Mexico, verblijf houdt.
Het presidentiële vliegtuig „Insurgente",
bestuurd door een speciale piloot, ma
joor Garduna, heeft hem daarheen ge
bracht en dit vliegtuig blijft daar tot
zijn beschikking, tot. de Prins besluit
terug te vliegen naar de stad Mexico,
om vandaar door te reizen naar Los
Angeles, New York en Quebec.
De reden, dat de Mexicaanse presi
dent, Lopez Mateos, zyn eigen vliegtuig
aan de Prins ter beschikking heeft ge
steld, is dat „Insurgente" speciaal ge
schikt is voor gebruik in Mexico: met
dien verstande, dat het erop berekend
is om op vliegvelden, die door de berg
achtige woeste landschappen hier soms
héél klein zijn, makkelijk te kunnen
landen en opstijgen.
Perfect Spaans
Het perfecte Spaanse dat de Neder
landse Prins spreekt, is eveneens een
feit dat hem nader tot de Mexicanen
brengt. Het heeft mede bijgedragen tot
het ontstaan van veel nauwer en uit
stekende betrekkingen tussen Mexico en
Nederland. Ook de in de vijftiger jaren
zeer toegenomen handel met Mexico
Advertentie
TIJDELIJK
Diepzee-vissen
De Deense troonopvolgster Prinses
Margrethe (voorgrond) nam deze
dagen deel aan een oefening van
het Rode Kruis in Noorwegen,
waar de sneeuw nog meters hoog
ligt.
In Acapulco, het eerste Mexicaanse
havenstadje waar in de 16e eeuw de
Spaanse Brigantijnen landden en dat
nu het meest gezochte vakantieoord van
Mexico is geworden om zijn prachtige
stranden en de haast fantastische
schoonheid van zijn omgeving, vertoeft
dc Prins incognito in een particuliere
woning. Maar weinig bewoners van
Acapulco herkennen in de man, die er
bij voorkeur 's ochtends op uittrekt om
in diepzee te gaan vissen want
voor diepzeevissen is het plaatsje we
reldberoemd en die tegen de middag
met zwaard- of andere tropische vis
weer^ terugkeert, de Prins der Neder-
lande'n. Prins Bernhard is juist daar
om zo graag in Acapulco, omdat hij
hier werkelijk kan uitrusten van offi
ciële taak en plichten. Bij gelegenheid
van een persconferentie hier, beant
woordde Prins Bernhard eens een Me
xicaanse journaliste, die hem vroeg
waarin toch eigenlijk de aantrekkings
kracht van Mexico voor hem lag, onge
veer aldus: dat de Mexicanen hem niet
als „prins", maar als „mens" tegemoet
kwamen.
Hartelijke reacties
„Omgekeerd is dit echter ook het ge
val. Dat de Mexicaanse pers en dit
zij zonder enig flatteren van de feiten
meegedeeld altijd met een zekere
warmte op het doen en laten van de
Prins reageert, iets dat niet zo gauw
kan worden opgemerkt in verband met
andere hooggeplaatste buitenlandse be
zoekers, is een direct gevolg van de
spontane menselijkheid van de Prins.
Een klein voorbeeld: toen Don Ma
nuel Tello, de huidige minister van Bui
tenlandse Zaken, Prins Bernhard tij
dens diens eerste officiële bezoek aan
Mexico op zijn tocht naar verschillen
de steden en plaatsen begeleidde, ont
stond na enkele dagen een minder vor
melijke verhouding tussen beiden. Toen
na twee jaar Prins Bernhard naar
Mexico terugkeerde bijt gelegenheid van
de openingsvlucht van de KLM op
Mexico, terwijl hij tevens de tentoon
stelling „Asi es Holanda" (Zo is Hol
land) kwam openen, wachtte minister
Tello Prins Bernhard aan de voet van
de trap van het vliegtuig op om hem
te begroeten. Daar dit weer een officieel
bezoek en een officiële begroeting was,
toont dit aan. In 1950 kwam de Neder
landse export naar Mexico neer op 6,2
miljoen gulden. In 1953, een jaar nadat
hier de tentoonstelling „Het leven in
Nederland" had plaats gevonden, steeg
die tot 18,5 miljoen gulden. Het vorige
jaar was die bijna tot 40 miljoen gulden
omhoog gegaan.
Culturele uitwisseling
Behalve op handelsgebied neemt ook
de culturele uitwisseling tussen Mexico
en Nederland toe. Wie de Mexicaanse
radiobodes opslaat, zal daarin soms een
paar bladzijden met uitgebreid nieuws
over gebeurtenissen in de Nederlandse
muziekwereld lezen, dank zij o.m. het
goede werk dat Donemus verricht. Men
kan over leven en werk van Neder
landse componisten kennis nemen in
„La vida musical en Holanda", een bul
letin dat de Nederlandse ambassade
hier laat verschijnen en waarin ook
aanverwante kunst ter sprake wordt
gebracht. Mexicaanse radiostations ma
ken tevens dankbaar gebruik van de
uit Holland gezonden transcripties. De
stad Mexico heeft een paar uitmunten
de radiostations, zoals „Radio Univer-
sidad" en „Radio Xela" die uitsluitend
klassieke muziek uitzenden. Er is voor
uitzendingen van Nederlandse klas
sieke muziek dus alle gelegenheid.
Maar ook in het genre van amusements
muziek levert Nederland aan Mexico
zijn aandeel. Mexicanen luisteren graag
naar Nederlandse tangomuziek Men
ziet uit dit alles echter hoe veel nauwer
de betrekkingen tussen Mexico en Ne
derland zijn geworden, sinds het eerste
officële bezoek van Prins Bernhard aan
Mexico in 1950. Men ziet het ook aan de
niet officiële bezoeken die de Prins hier
brengt. Waarvan de psychologische
waarde echter zeker niet onderschat
mag worden. Latijns Amerika is in
elk opzicht door Nederlandse belang
stelling niet bepaald verwend geweest.
En het is een goed ding en het was
hoogst noodzakelijk! dat Prins Bern
hard hierin enige verandering heeft
kunnen brengen. De wereld krimpt met
de dag meer in. Nederland kan zich een
voudig niet meer permitteren om La
tijns Amerika op de achterste bladzijde
van zijn aandacht te plaatsen.
Wat Mexico betreftofficiële be
zoeken van de Nederlandse Prins zijn
niet eens meer nodig om de band met
Mexico te versterken. Iets wat het on
officiële bezoek van Prins Bernhard
aantoont.
De Mexicanen zien daaruit ook hoe
graag „Bapa Bernardo" in Mexico is. En
waarom de taxi-chauffeurs naar waar
heid van hem zeggen:
„Es muy queridohij is zeer be
mind
PARKEERMETERS EN
PARKEERSCHIJVEN
De minister van Verkeer en Water
staat zal parkeermeters en parkeerschij-
ven gelijke kansen geven. In een in te
dienen wijzigingsvoorstel van de motor
rijtuigenbelastingwet zal de grondslag
voor het heffen van parkecrgeld door
middel van parkeermeters worden ge
legd. Een wijziging van het wegenver
keersreglement zal invoering van par-
keerschijven mogelijk maken. In grote
gemeenten zullen, naar verwacht wordt
parkeermeters worden opgesteld.
Minister Korthals doet deze medede
ling in zijn Memorie van Antwoord
aan de Eerste Kamer op de begroting
1961.
Communistische agitatie tegen orgaan van
rechtse vluchtelingen in München
Aanslag kennelijk
tegen drukkerij
(Van onze correspondent in Bonn)
In de guerrilla-oorlog tussen emigran
ten uit de Sowjet-Unie en andere com
munistische Oostblok-landen aan de ene
kant van de communistische geheime
diensten aan de andere kant, is woens
dagochtend voor de zoveelste maal een
bom ontploft. In de Zeppelingstrasse in
München die het centrum is van
Russische en Balkanvluchtelingen, wier
organisaties elkaar ook nog onderling
plegen te bestrijden is een poging
gedaan de drukkerij en Cicero in de
lucht te laten vliegen. In deze drukkerij
wordt het rechts-radicale Oekrainse
blad Schlach-Peremohy (de weg naar
de overwinning) gedrukt.
Hoofdredacteur van dit blad is een ze
kere Danylo Tsjaikwoski, die op 18 april
1958 licht gewond werd, toen hij een
postpakket opende, dat 'n lading spring
stof bevatte. Dit blad is het orgaan van
de actiefste groep van anti-communis
tische Oekraïners in München. Een
woordvoerder van hun zogenaamde „na
tionale raad" verklaarde, dat commu
nistische agenten sinds twee maanden
een campagne tegen hen hebben ont
ketend, waarbij wordt getracht de orga
nisatie bij de autoriteiten van West-
Duitsland in discrediet te brengen.
De schade, die door de bom, die aan
een raam was bevestigd en midden in
de nacht de omwonenden uit hun slaap
opschrikte, werd aangericht, is betrek
kelijk gering. De aanslag gold kenne
lijk de drukkerij. Personeel was niet
aanwezig.
In oktober 1959 werd een geslaagde
aanslag gepleegd op de leider dezer Oe-
krainers, Stefan Bandera. Deze stortte
in zijn woning in Schwabing, een wijk
van München, van de trap. Ofschoon
de politie zijn dood toeschreef aan een
hartinfarct, zijn de Oekrainers ervan
overtuigd, dat hun leider is vergiftigd.
Bandera was een der getuigen a dechar
ge in het onderzoek tegen de voorma
lige Westduitse minister van Vluchte
lingenzaken prof. Oberlander, in ver
band met beschuldigingen van Poolse
communisten, dat hij betrokken zou zijn
geweest bij de executie v^n Poolse in
tellectuelen in de gevangenis van Lem-
berg in juli 1941, na de intocht van
de Wehrmacht. Prof. Oberlander was
toen politiek officier bij een Oekrainisch
bataljon, dat het „Nachtegalen-batal
jon" heette, omdat de manschappen zo
mooi konden zingen. Het vocht aan de
zijde van de Wehrmacht voor de be
vrijding van de Oekraine.
Ofschoon minister Oberlander zijn mi
nisterportefeuille heeft teruggegeven en
zich liet pensioneren, is niet met zeker
heid bewezen, dat hjj met de terecht
stelling van Poolse intellectuelen en
Lemberg iets te maken heeft gehad.
Naar men zich herinnert, stelde ook
een internationale commissie van ver
zetsstrijders een onderzoek naar de af-
faire-Oberlander in. De Nederlander
Joop Zwart was secretaris van deze
commissie, de kortgeleden overleden so-
sialist Karei van Staal haar voorzitter.
