GIFTIG GAS ONTSNAPTE IN
SCHIP BIJ R.D.M.: VIJF DODEN
INSTALLATIE N-GUINEARAAD
IN FEESTELIJK HOLLANDIA
Bom ontploft in Parijse
Beurs: vele gewonden
A.V.R.O.
TELEVISIE
HET IS ZOVER!
DAT IS HET!
WEERBERICHT
Tientallen arbeiders bedivelmd
Boodschap van Koningin Juliana:
„zichzelf zijn en blijven!"
Toespraken
(§uct ^ÏUe
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 5 APRIL 1961
No. 30321
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. vaD Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f255 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Ernstig ongeluk te Rotterdam
Verschrikkelijk waren de gevol
gen, toen vanmorgen in de machi
nekamer van een bij de Rotterdam-
sche Droogdok Maatschappij in
reparatie zijnd schip koolzuurgas
uit een brandblusinstallatie kon
ontsnappen. Tenminste vijf doden
vielen er te betreuren, terwijl meer
dan dertig personen door dit ge
vaarlijke reukloze gas bedwelmd
zijn geraakt.
Het drama speelde zich af in de
machinekamer van de Liberiaanse olie
tanker „Mathieson" in dok acht van de
Itotterdamsche Droogdok Maatschappij.
Een ploeg arbeiders was daarin bezig
een brandblusinstallatie te testen, welke
gevuld was met koolzuurgas. Hoe het
Morgen formateur
Belgisch kabinet?
O
(Van onze Brusselse correspondent)
Pierre Harmei, C.V.P.-minister in de
demissionaire regering, zal morgen zijn
definitieve rapport over de mogelijkhe
den van een kabinetsformatie aan Ko
ning Boudewijn uitbrengen. Hij heeft
met zeer veel personen uit het politieke,
sociale en financieel-economisch leven
gesprekken gevoerd. Zo heeft hij giste
ren uitvoerig de standpunten gepeild in
verband met het probleem der Vlaams-
Waalse verhoudingen en vandaag zou
hij enige deskundigen op het gebied
van de middenstand, en tot slot nog
maals de voorzitters van de 3 grote
partijen ontvangen.
Ik hoop dat het land, zo zei de in
formateur gisteren, dat de Koning nog
donderdag een formateur zal aanwij
zen. Inmiddels hebben ook de beide
contactcommissies, die moesten onder
zoeken in noeverre de programma's resp.
van de katholieken en socialisten en
van de katholieken en liberalen met
elkaar in overeenstemming zouden zijn
te brengen, hun werk vrijwel beëindigd.
In bevoegde kringen meent men, dat
een drieledige regering weinig of geen
kans meer heeft, dat een regering van
liberalen en katholieken reeds direct op
verzet van de socialisten zou stuiten
(het .wekelijks hoofdartikel van Spaak
in „Le Peuple" heeft dat duidelijk te
verstaan gegeven), zodat de coalitie van
BSP en CVP de enige weg uit de hui
dige kabinetscrisis schijnt.
Toespraak van
Koningin Juliana
Na de installatierede van gouver
neur Platteel werd een geluidsband
gedraaid met de volgende toespraak
van H.M. de Koningin:
„Leden van de Nieuw-Guinea-
raad, ik wens U veel geluk en vol
doening toe bij al uw arbeid voor
uw land en volk!
In Nederland is er vreugde om
dat gfj heden uw werk begint. Het
is de eerste stap op de weg, die leidt
naar de uitoefening van het recht
tot zelfbeschikking door uw volk.
Moge die weg kort blijken te zijn.
Weest uzelf. Blijft uzelf, in de
vorm, die gij zelf zult kiezen, zoals
uw eigen aard U dat zal ingeven.
Nederland voelt zich, zoals gij
weet, in vriendschap en naar eer en
geweten gebonden, U in staat te
stellen en de waarborgen te geven,
vrij over uw eigen lot te kunnen
beslissen. Dit immers is ons enige
doel. Want aan ieder mens en ieder
volk komt het recht toe op vrijheid
en onafhankelijkheid, en allen moe
ten zy dit recht mogen uitoefenen,
zo zij dat willen.
De taak van uw raad is het, thans
die beslissing nabü te brengen.
Nederland wenst uw volk zo spoe
dig mogelijk een waardige en gelijk
waardige plaats te zien innemen in
de gemeenschap der moderne we
reld en op het forum der Verenigde
Naties.
Ook volgt Nederland met sympa
thie de soortgelijke ontwikkeling
als bij U, die plaats heeft in de oos
telijke helft van uw groot eiland.
Mijn allerbeste wensen vergezel
len bij uw verantwoordelijke ar
beid en uw grootse taak nu, en voor
de toekomst," aldus Koningin
Juliana.
OPKLARINGEN
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond: Enkele opklaringen, maar
plaatselijk ook enkele buien. Matige tot
krachtige zuidwestelijke wind. Over het
algemeen dezelfde temperaturen als
vandaag. (Opgemaakt te 11.15 u.)
6 APRIL
Zon op: 6.05 uur; onder: 19.21 uur;
Maan op: 0.14 uur ;onder: 9.19 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.28 en 18.53
uur: laagwater te 2.12 en 14.36 uur.
Dit blad bestaat uit 16 pagina's
mogelijk was weet men nog niet, maar
een deel van dit gevaarlijke gas ont
snapte. Stuk voor stuk raakten de man
nen, die in de machinekamer waren be
dwelmd.
Onmiddellijk werd groot alarm ge
maakt. Er kwam een uitgebreide, goed
georganiseerde hulpactie tot stand. Man
nen, voorzien van zuurstofmaskers dron
gen de gevaarlijke ruimten binnen. De
geneeskundig dienst maakte ook groot
alarm, vrijwel al het beschikbare mate
rieel werd ingezet. De brandweer rukte
eveneens uit met veel materieel.
De ziekenauto's reden af en aan met
bedwelmden, soms twee of drie in één
auto. Later werden ook grote ambu
lancewagens ingezet. Op de route naar
de Droog Maatschappij door de stad
hield de polite de kruispunten vrij om
Ned. Jeugdorkest oogstte
succes in Milaan
Het Nederlandse „Nationaal Jeugd
orkest" van „Jeugd en muziek", uitge
nodigd in Milaan om in het kader van
het 16de wereldcongres van „Jeunesses
musicales" een concert te geven in Mi
laan, oogstte gisteravond een ovatie van
het deskundige publiek, dat de concert
zaal van het Triënnale gebouw in het
bekende Milanese Sempione park vulde,
voor de uitstekende vertolkingen, het
jeugdige enthousiasme en de uitstekende
discipline.
Het programma werd geopend met
„Redemption" van César Franck. Daar
na speelde de jonge Nederlandse solist
(oud lid van het Nationaal Jeugdorkest)
Joep Terwey het fagotconcert van Mo
zart waarvoor hy een ware ovatie kreeg.
Het Nationaal Jeugdorkest vervolgde
met het „concert voor orkest" van de
Nederlandse componist Hans Kox, die
dit werk speciaal voor het orkest schreef.
Na de pauze werd het programma be
sloten met de Vierde Symfonie van
Dvorak, waar de 90 jongens en meisjes
tussen de 14 en 25 jaar, onder de inspi
rerende leiding van dirigent Nico Her
mans, sedert de oprichting dirigent,
eveneens een daverend applaus mee
oogstten.
aan de ziekenauto's een zo snel moge
lijke doortocht te kunnen verlenen. Deze
reden, voorafgegaan door motoragenten,
naar ziekenhuizen. Tegen kwart voor
één vanmiddag het eerste alarm werd
tegen het middaguur gegeven ging
het vervoer van de bedwelmde arbeiders
nog steeds door. Brandweermannen met
gasmaskers waren toen ook nog in de
machinekamer om na te gaan of inder
daad iedereen uit de gevaarlijke omge
ving was weggevoerd. De arbeidsinspec
tie is onmiddellijk met het onderzoek
begonnen.
Tegen half twee vanmiddag waren alle
bedwelmden naar boven gebracht, maar
het vervoer ging nog steeds door.
Van de zijde der geneeskundige dienst
in Rotterdam vernamen wij, dat vijf ar
beiders op weg naar of in het ziekenhuis
waren overleden: twee bankwerkers, een
koperslager, een elektricien en een ketel-
bikker.
Alle ziekenhuizen in de stad hebben
bedwelmden opgenomen. Zelfs zijn er
naar het gemeentelijk ziekenhuis in Den
Haag gebracht. Men beweert, dat er ook
naar Haagse ziekenhuizen zouden zijn
vervoerd. De GG en GD heeft praktisch
al haar materiaal ingezet.
Van een ooggetuige vernam onze Rot
terdamse correspondent dat er beneden-
deks 36 werklieden bezig waren. Prak
tisch allen zijn ze bedwelmd. Behalve
deze werklieden is dit ook gebeurd met
de bemanningsleden van de Liberaanse
tanker.
De „Karei Doorman" naar
Ned. Antillen
Volgens het dagblad Beurs- en
nieuwsberichten zou de Marineleiding
overwegen het vliegdekschip Karei
Doorman een langdurige reis te laten
maken naar het Caraibische gebied en
tevens een bezoek laten afsteken aan
Canada.
Over de samenstelling van het smal
deel. waarvan de Karei Doorman het
vlaggeschip is, kan men volgens het
blad nog geen mededelingen doen.
Men heeft het Caraibische gebied, met
als basis de Ned. Antillen gekozen, om
dat daar doorgaans gunstig vliegweer
heerst, zodat intensief geoefend kan
worden.
De Marinevoorlichtingsdienst kon dit
bericht niet bevestigen. Zo er al plan
nen in die richting bestaan, aldus werd
verklaard, zijn deze nog niet definitief.
Evian-conferentie
hangt nog steeds
aan zijden draad
Voor de Franse regering begint de
conferentie van Evian nog steeds aan
staande vrydag, maar de FLN heeft de
Zwitserse regering al meegedeeld dat
zijn delegatie „niet op de vastgestelde
datum" in Genève zal verschijnen
De besprekingen tussen Frankrijk en
de FLN hangen aan een zijden draad.
De Amerikaanse ambassadeur in Tu
nis, Walter Walmsley, heeft maandag
koffie gedronken met twee leden van de
FLN-regering en de Russische ambas
sadeur heeft een onderhoud gehad met
premier Bourguiba. De besprekingen in
Tunis staan met elkaar in verband: de
Amerikaanse regering heeft gepoogd na
te gaan of Russische druk de oorzaak
is van de Algerijnse strakheid aan de
vooravond der besprekingen in Evian.
Het onderhoud van Walmsley
met twee leiders van de FLN heeft in
Frankrijk weinig goeds opgeleverd.
Op democratische wijze verwezenlijkt
Ned. Nieuw-Guinea is vanochtend om 9 uur plaatselijke tijd een
nieuwe fase in zijn ontwikkeling naar zelfbeschkking begonnen met de
installatie van de Nieuw-Guinearaad, de volksvertegenwoordiging voor
het gehele, 700.000 inwoners tellende gebied. De 28 leden van de raad
hebben bij hun installatie door gouverneur Platteel in Hollandia in een
Koninklijke boodschap het advies meegekregen, „zichzelf te zijn en te
blijven, in een vorm die zij zelf kunnen kiezen zoals hun eigen aard dat
ingeeft".
In de Stadsgehoorzaal van Hollandia, de voorlopige behuizing van
de raad, waar onder grote belangstelling van autoriteiten uit Nieuw-
Guinea, Nederland en het buitenland de installatie plaatsvond, klonk na
de openingstoespraak van de gouverneur, dr. P. J. Platteel. de stem van
Koningin Juliana vanaf een geluidsband. (Men zie elders).
nu alle beschikbare krachten worden in
geschakeld. En nu daarenboven de be
handeling der publieke zaak in de open
baarheid der raadsvergaderingen zal
geschieden, zijn alle voorwaarden aan
wezig om de totnutoe zo open en goede
verhouding tussen Nederlanders en Pa
poea's blijvend te behoeden. In zulk een
sfeer kan de Nederlandse steunverlening
even van harte worden aanvaard als
zij wordt gegeven. „De voortekenen zijn
gunstig", aldus gouverneur Platteel,
want wie zou menen bij zijn komst hier
een land te betreden vol onrust, span
ning en strijd, ontdekt spoedig dat het
tegendeel waar is.
Dank aan anderen
Minister Toxopeus legde er de nadruk
op dat de instelling van de, op demo
cratische wijze gekozen volksvertegen
woordiging, niet alleen voor Ned. Nieuw-
Guinea, doch ook voor het Koninkrijk
als geheel van de grootste betekenis is.
Hy bracht de dank van de Neder
landse regering over aan de regering
van Australië, Frankrijk, Nieuw-Zee-
land, en Engeland, die door het zenden
van afgevaardigden luister aan de
plechtigheid bijzetten en de betekenis
ervan onderstreepten. Het verheugde
hem dat „die medeleden van de Zuid-
pacific commissie blijk hebben willen
geven van hun belangstelling in de
staatkundige ontwikkeling van een der
gebieden in hun deel van de wereld".
De V.S., die ook lid zijn van de Zuid-
Pacific Commissie, hebben zoals bekend,
de uitnodiging niet aanvaard. De heer
Nicolaas Jouwe een der Papoease leden
van de raad die het woord voerde, ver
klaarde in dit verband dat de Papoea's
„teleurgesteld en gegriefd zijn dat Ame
rika, dat zich de kampioen noemt van
de democratie en zelfbeschikkingsrecht,
en in welk land wij, bewoners van de
Pacific, altijd een groot vertrouwen heb
ben gehad, verstek laat gaan."
Minister IToxopeus bood namens de
Nederlandse regering aan de raad een
geschenk aan: een bibliotheek als hand
wijzer en bron van informatie voor het
dagelijkse werk. Als eerste bijdrage en
symbool voor het gehele geschenk over
handigde de minister aan de raad het
driedelige werk van Amos J. Peaslee ge
titeld: „constitutions of nations".
Slot pag. 2
Kennedy-Macmillan
over kwestie Laos
De Amerikaanse en de Britse minis
ters van Buitenlandse Zaken, Rusk en
Lord Home, hebben gisteren in Was
hington viereneenhalf uur met elkaar
gesproken ter voorbereiding van de be
sprekingen die president Kennedy en
minister-president Macmillan vandaag
zouden hebben.
Volgens een woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken zenden de communisten
nog steeds per vliegtuig wapens naar de
opstandelingen in Laos. De gevechten
hebben echter niet veel meer te beteke
nen. Er is geen grote actie meer ge
weest tussen de strijdkrachten van pre
mier Prins Boen Oem en die van de
communistisch-gezinde opstandelingen
die Prins Soevanna Phoema steunen.
Volgens militaire kringen in Vien
tiane zouden Russische iljoesjin-vlieg-
tuigen meer dan 300 parachutisten heb
ben neergelaten op een punt negen kilo
meter ten noorden van Vang Vieng, het
voornaamste steunpunt der regerings
troepen op de weg VientianeLoeang
Prabang. Deze valschermtroepen, be
staand uit een geheel bataljon Noord-
vietnamezen, zouden maandag zijn
neergelaten uit vier Iljoesjin-vliegtui-
gen, die drie vluchten boven het betrok
ken gebied maakten.
INDONESIË:
„WIJ ZIJN BEREID TOT
DE AANVAL"
Generaal-majoor Djatikoessoemo. mi
nister voor verbindingen en oud-com
mandant van Noord-Sumatra, heeft gis
teravond gezegd dat het Indonesische
leger bereid is op elk tijdstip West-
Iran binnen te vallen als de staatslei
ders opdracht daartoe geven. Hij zei
dit in een toespraak die hy namens
chef-staf Nasoetion hield op een by-
eenkomst van geniemilitairen.
Koning Boudewijn en Koningin
Fabiola van België hebben een be-
zoek gebracht aan Oostende, waar
zij een vissersvaartuig als verlaat
huwelijksgeschenk kregen aange
boden. Voor dit jonge vissertje was
het de grote dag van zijn leven
By de plechtigheid, die werd geopend
door gouverneur Platteel, is het woord
gevoerd door de minister van Binnen
landse Zaken, mr. E. H. Toxopeus, zijn
staatssecretaris mr. Th. H. Bot, mevr.
mr. J. M. Stoffels -Van Haaften die
als vice-voorzitter van de Tweede Ka
mer een geschenk van het Nederlandse
parlement aanbood de gouverneur
van Australisch Nieuw-Guinea Cleland,
de Australische senaatsvoorzitter sir
Alister Mcmullin en o.m. enige Pa
poease leden van de Nieuw-Guinea
raad.
Hulp en steun
Gouverneur Platteel zegde de raad
toe, dat hij alle hulp en steun zal geven
die nodig is. Voor het welzijn van het
land is er alles aan gelegen, dat de
raad goed geinformeerd en gedocumen
teerd zijn beslissingen kan nemen, zo
ze: hij. Er zullen daarom zo spoedig mo
gelijk een aantal studiegroepen worden
gevormd, die elk globaal het terrein zul
len omvatten van een der diensten van
algemeen bestuur. Voorts kondigde hij
aan, dat uit de ontwerp-begroting voor
volgend jaar, die spoedig by de raad
zal worden ingediend, blijken zal dat
een ruim deel der landsmiddelen 17
meer dan dit jaar voor de econo
mische ontwikkeling is bestemd. De uit
gaven voor onderwijs zullen zelfs 25
hoger zijn.
De gouverneur constateerde dat de
raad, die voor de eerste zitting 16 geko
zen en 12 benoemde leden omvat, op
waarlijk democratische wijze tot stand
is gekomen. De verkiezingsstrijd heeft
geen scheuring teweeg gebracht. Men
heeft kunnen zien hoe Papoea's Neder
landse kandidaten steunden en Neder
landse kiezers Papoease. Er is een bron
voor verhoogde krachtsinspanning aan
geboord, aangezien uit vrije overtuiging
Kort na sluiten van effectenhandel
(Van onze Parijse correspondent)
Ofschoon zij ook dit keer geen visitekaartje hebben achtergelaten,
schijnt nu zelfs de Franse politie toch wel aan te nemen, dat de bom
aanslag welke gistermiddag grote schade aanrichtte in het gebouw van
de Parijse Beurs, op rekening van de ultra-rechtse terroristen geschre
ven moet worden. De explosie greep plaats om acht minuten over half
drie, toen het publiek de Beurs gelukkig juist verlaten had. Onder het
personeel en de bedienden van verschillende grote bankinstellingen
werd echter een twintigtal mensen gewond, van wie er twee in ernstige
toestand onmiddellijk naar een ziekenhuis moesten worden over
gebracht.
Nieuwe activiteit
van neo-fascisten
Een personeelslid van de Beurs zei. dat
er een bloedbad zou zijn geweest als de
bom vijf minuten eerder was ontploft.
De prefect van politie heeft terstond
verordonneerd dat de toegang tot de
Beurs weer streng bewaakt zal worden.
De naam en de identiteit van onbekende
bezoekers zullen net als vroeger nu door
speciale controleurs weer moeten wor
den genoteerd.
Men herinnert zich dat in de nacht
van 24 op 25 maart j.l. door een grote
brand ernstige schade werd aangericht
in het Palais Bourbon, de zetel van de
Franse Nationale Vergadering. Met een
opmerkelijke voortvarendheid werd door
de politie, enkele uren na het on
heil, met grote zekerheid verklaard, dat
de brand het uitsluitende gevolg was ge
weest van onvoorzichtigheid. Hoewel de
hele buurt in een wijde straal die nacht
door een geweldige knal werd wakker-
geschrokken, zou, volgens de politie, die
brand toch niet aan een bomexplosie
maar aan een sigarettenpeukje te wij
ten zyn geweest.
Sedertdien werd in Evian de burge
meester, zoals men zich herinnert door
twee plastic-bommen van het leven be
roofd. En dat ook de gebeurtenis van
gisteren aan terroristenhanden moet
worden toegeschreven valt nu moeilijk
door niemand meer te betwijfelen.
Het ziet er naar uit dat de Franse
neo-fascistische terroristen met hun
aanslagen op Parijse monumenten en
politieke tegenstanders begonnen zijn
aan de uitvoering van een zorgvuldig
voorbereid plan in de waanzinnige hoop
de ontwikkeling in verband met de Al
gerijnse kwestie te kunnen doorkruisen
of zelfs tegenhouden. Tot zover onze
correspondent.
Opstand in Tibet?
Naar in Nieuw Delhi verluidt trek
ken Chinese troepen op in de richting
van Adak, noordoost-Kaspmir. „kenne
lijk om een opstand in west-Tibet te
onderdrukken". Voorts zouden ongeveer
twee weken geleden in Tingri. oost-
Tibet, gevechten zijn uitgebroken tus
sen Chinezen en Tibetanen. Deze be
richten konden niet worden bevestigd.
Waarnemers in Nieuw Delhi achten
het niet uitgesloten dat de 1.700 vluch
telingen die onlangs uit India en Nepal
naar Tibet zijn teruggekeerd, een guer
rilla "oeren.
Washington krijgt
genoeg van afpersing
Volgens de „Baltimore Sun" heeft een
niet bij name genoemde hoge func
tionaris der Amerikaanse regering
verklaard, dat de Verenigde Staten een
krachtiger houding zullen gaan aanne
men tegen de regeringen van landen, die
alleen maar hun eigen oogmerken na
streven. Deze functionaris, aldus meldt
het blad uit Washington, uitte de waar
schuwing dat andere landen meer zul
len moeten letten op hetgeen de Ver
enigde Staten over hen denken, dan op
wat zij over de V.S. denken. Elk land
ter wereld wil iets uit de Amerikaanse
buitenlandse politiek halen, aldus ge
noemde functionaris. Zij oefenen voort
durend druk uit op de Amerikaanse re
gering en houden zich zelfs met afper
sing bezig bij hun onderhandelingen.
Advertentie
Hedenavond 21.30 u. 5e deel
van de spannende detective:
Met de nieuwe, kleurrijke
bode voor Radio en Televisie
Is het nu ook zover. Die is van
morgen af bij de boekhandel
verkrijgbaar. Zorg dat u een
exemplaar bemachtigt, want:
Als u zich als lid opgeeft, ont
vangt u deze ideale nieuwe
bode elke week thuis.
A.V.R.O., Keizersgracht 107,
Amsterdam.
Dreigbrief
De politie van Thonon-les-Bains, on
geveer acht kilometer van Evian, heeft
gisteren de twee jongelieden op vrije
voeten gesteld die maandagavond waren
gearresteerd nadat bij de burgemeester
van Thonon-les-Bains, Pianta, een
dreigbrief was bezorgd. In deze dreig
brief. ondertekend met A.F. (Algérie
Francaisc) stond: „U zult spoedig krij
gen wat Blanc heeft gekregen".
In Evian, waar het onderzoek naar de
moord op burgemeester Blanc voort
duurt. wordt nog één man vastgehouden
in verband met de moord op Blanc en
de dreigbrief aan Pianta.
(Voor meer nieuws over Algerije zie
men elders in dit nummer.)
tenuis^
Uit Het Leidsch Dagblad van
5 april 1861:
Voor den post van veld
wachter der gemeente Oudewa
ter, waaraan een jaarwedde van
f. 310 is verbonden, zijn 120 sol-
licitanten opgekomen, waar on- i
der zich 30 onderofficieren be-
vonden. i
Er is bevel gegeven, om het
stoffelijk overschot van Napo- 1
leon I uit de kapel St. Jerome
naar de onderaardsche grafkuil 1
over te brengen De keizer, het 1
keizerlijk gezin, het hof en de 1
grootwaardigheidsbekleeders
zouden die plechtigheid, op
Woensdag bepaald, bijwonen.
