AMERIKA MET AANWEZIG BIJ
INSTALLATIE N.-GUINEARAAD
Tsjechisch vliegtuig explodeert
boven hoogvlakte: 52 doden
Doodstraf voor jeugdige
moordenaar in Engeland
Een ingrijpend besluit
Steun aan Soekarno is voor ons
land een diplomatieke nederlaag
WEERBERICHT
raak
is elke
streek
Terry pleegde roofoverval op
bank om indruk te maken
Russische en Chinese
paspoorten gevonden
Kennedy vraagt 2 miljard
extra voor bewapening,
vooral voor raketwapens
(9„J Sföe
leuws
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 29 MAART 1961
i
No. 30317
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 750 per kwartaal; f255 per maand; £0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Tegenstrijdige houding van V.S.-regering
Amerika zal, aldus onze correspondent in Washington, geen gebruik
maken van de Nederlandse uitnodiging enkele waarnemers te zenden
naar Nieuw-Guinea, waar op 6 april de Nieuw-Guinea-raad wordt
geïnstalleerd. Hieruit blijkt overduidelijk hoezeer Amerika onder
Kennedy zich distantieert van alles, dat in voormalige koloniale landen
in een slechte reuk staat. Deze politiek heeft Amerika er nu zelfs van
afgehouden waarnemers te zenden naar een manifestatie, die een voor
bereiding tot de zelfbeschikking betekent. Het is een tegenstrijdig
besluit, doch wel passend in het streven van Amerika niets te doen
wat de neutralen en ex-kolonialen zou kunnen irriteren.
De regeringen van de andere mogendheden, welke deel uitmaken van
de Pacific-commissie Australië, Nieuw-Zeeland, Groot-Brittannië en
Frankrijk hebben de uitnodiging van de Nederlandse regering wel
aanvaard.
Distantiëren van
„kolonialisme"
Sedert Kennedy aan het bewind is
gekomen, heeft Amerika reeds herhaal
delijk getoond zich te willen distantiëren
van het kolonialisme of van wat als
zodanig door de jonge, veelal neutrale
staten wordt gedoodverfd. Een eerste
symptoom kon men reeds waarnemen
toen de „Santa Maria" op onwettige
wijze in het bezit genomen was door een
groep, die rebelleerde tegen de regering
van Portugal.
Juridisch kon men dat incident als
„zeeroverij" kenschetsen, doch de Ame
rikaanse regering wachtte zich er voor
met geweld op te treden tegen de
rebellen, die kennelijk de sympathie ge
noten van de anti-kolonialistische staten
die Portugal een kwaad hart toedragen.
Dat Portugal juridisch vrij sterk stond
mocht niet baten aan Salazar en de
zijnen. De stemmingen in de V.N.,
waarbij Amerika zich afscheidde van de
NAVO-landen, die nog koloniaal bezit
hebben, en zich schaarde aan de zijde
van de vele jonge neutrale staten, die
Aanslag op imam van Jemen
Volgens in Aden ontvangen berichten
is de imam van Jemen, Weif el Islam
Ahmad, maandag licht gewond door
schoten, die tijdens een officieel be
zoek aan een ziekenhuis in de haven
plaats Hodeida, aan de Rode Zee, op
zijn gezelschap werden afgevuurd. De
pleger van de aanslag, een luitenant,
zou na het incident zichzelf hebben
doodgeschoten, terwijl twee personen in
het ziekenhuis zouden zijn overleden.
Twee neven van de imam en een ser
geant werden door de aanslag ernstig
gewond. Een van de neven en de ser
geant zouden overleden zyn. Een poli
tiefunctionaris, die van medeplichtig
heid wordt verdacht, is aangehouden.
ZELFDE TEMPERATUREN
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond
Veel bewolking met tydelyk enige
regen. Matige, aanvankelijk af en toe
krachtige westelijke wind. Weinig ver
andering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
30 maart
Zon op: 6.21 uur; onder: 19.09 uur.
Maan op: 17.18 uur; onder: 5.52 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.38 en 14.51
uur, laagwater te 10.29 en 22.52 uur.
Dit nummer bestaat uit 18 pagina's
de V.N. wilden betrekken bij de toestand
in Portugees Angola en Zuidwest-Afrika,
hebben zeer de aandacht getrokken. Het
aanzien van Amerika in Afrika en Azië
is daardoor zeer gestegen, doch in een
land als Portugal toonde men zich, zo
als bekend, zeer geïrriteerd.
Dat de Amerikanen zich bekommeren
om Angola, waar de bevolking niet
wordt voorbereid tot beschikking over
het eigen lot, kan men begrijpen. Het
zou logisch zijn, dat zij zich daarom
extra zouden interesseren voor wat in
Nieuw-Guinea gedaan wordt om tot zelf
beschikking te komen.
Goede relaties kweken
Een tegenstrijdigheid is nu aan het
licht gekomen, nu Amerika niet aan
wezig wenst te zijn bij de installatie van
de Nieuw-Guinea-raad. Soekarno en de
zijnen zullen de installatie waarschijn
lijk afschilderen als een vertoning van
een marionettenspel. Door weg te blijven
wekt Amerika nu de indruk het met
Soekarno eens te zijn.
De Indonesiërs zullen zich bij zulk een
interpretatie echter vergissen. Zoals het
geval met de „Santa Maria" bewees, zijn
de mérites van de zaak in deze gevallen
niet het belangrijkst. Het doel van de
Amerikanen is vóór alls zo goed moge
lijke relaties te kweken bij het grote
blok van nieuwe neutrale staten. India
en Indonesië zijn in dat milieu heel be
langrijke landen. Juist thans, nu zich
over Laos zulk een ernstige crisis heeft
ontwikkeld, is er voor Amerika alles aan
gelegen de neutralen niet op hun tenen
trappen. Dat zou men kunnen vrezen,
indien men blijk geeft belangstelling
voor de installatie van de Nieuw-Gui
nea-raad te hebben.
Tot zover onze Amerikaanse corres
pondent.
Stilzwijgende hulp aan
Soekarno
In officiële kringen in Den Haag werd
het Amerikaanse besluit als een „grote
diplomatieke nederlaag" gevoeld. Over
de redenen van de Amerikaanse houding
liet men zich niet uit. „U zult het
Washington moeten vragen", zeide men
op het departement van Buitenlandse
Zaken.
Ook is aangekondigd, dat Engeland.
Frankrijk, Australië en Nieuw-Zeeland
wel officiële vertegenwoordigers zullen
sturen.
In officiële kringen is men van ge
voelens dat de Amerikaanse afwijzing
van de officiële Nederlandse uitnodiging
neerkomt op stilzwijgende steun voor de
Indonesische aanspraken op Ned. Nieuw-
Guinea. In genoemde kringen stelde men
dat Washington grote verantwoordelijk
heid op zich nam door steun te ont
zeggen aan de pogingen van Nederland
de Papoea's zelfbeschikking te geven.
Dit was destemeer het geval, zeide men,
gezien recente Russische steun voor de
Indonesische aanspraken.
In diplomatieke kringen in Den Haag
werd erop gewezen dat Indonesië druk
had uitgeoefend op de landen die waren
uitgenodigd de plechtigheid in Hollandia
by te wonen. Doch Engeland, Australië,
Nieuw-Zeeland en Frankrijk, alle leden
van de ZOAVO en van de Zuid Pacific-
commissie waarin ook Nederland is ver
tegenwoordigd, weerstonden de druk.
Nieuw-Guinea laten schieten?
De minister van buitenlandse Zaken,
mr. J. M. A. H. Luns, heeft gelijk
gemeld Washington op zijn program
voor 10 en 11 april. Hij is voornemens
op 5 april naar Amerika te vertrekken.
Verwacht wordt dat de minister een ont
moeting met president Kennedy zal
hebben en dan Amerikaanse steun voor
de Nederlandse politiek t.a.v. Nieuw-
Guinea zal bepleiten.
Zich baserend op de huidige ontwik
keling, wordt niet door diplomatieke
waarnemers venvacht dat die steun zal
worden gegeven. Zy menen, dat als
president Soekarno, die omstreeks
16 april in Washington zal zijn, Indo
nesische neutraliteit belooft in de strijd
tussen Oost en West, Kennedy akkoord
zou gaan met een vreedzame verwer
ving van Westeljjk Nieuw-Guinea door
Indonesië. En deze diplomatieke waar
nemers zjjn van gevoelens, dat Neder
land zonder Amerikaanse steun Nieuw-
Guinea zal moeten laten schieten
Advertentie
de lak vloeit
glanzend strak
de kleuren
weerspiegelen
jarenlang uw
Flexa-schilderfeest
VRAAG DÉ 85
Ramp met Iljoesjin bij Neurenberg
Een Tsjechisch lijnvliegtuig, met 44 passagiers en een bemanning
van acht leden aan boord, is gisteravond geëxplodeerd boven het dorpje
Oberrüsselbach, 30 km ten noorden van Neurenberg, en op een hoog
vlakte neergestort. Alle inzittenden zijn om het leven gekomen.
Ooggetuigen hebben verteld, dat het reusachtige vliegtuig, een viermotorige
Iljoesjin-18 van Russisch fabrikaat, na drie of meer explosies als een brandende
vuurbol neerstortte. De plaats van de ramp was moeilijk te bereiken. Het toestel
kwam namelijk terecht op een ontoegankelijke hoogvlakte die slechts langs
onverharde landwegen bereikbaar is. Men kon het toestel eerst niet vinden. Een
Amerikaanse helikopter ontdekte het WTak. De plaatselijke brandweer kon niet
ingrijpen door het ontbreken van water in de buurt en gebrek aan .modern
materiaal. Men moest wachten op brandweerwagens uit Neurenberg die met
schuimapparaten waren uitgerust.
Prins Bernhard heeft gisteren een
bezoek aan Waddinxveen gebracht.
Kinderen zongen voor hem het
Waddinxveense volksliedDe
tekst van dit schone lied werd hem
door Wim Koopman, Mieke Meijer
en Jannie v. d. Hooft aangeboden
waarvan de foto een beeld geeft.
(Foto Leldsch Dagblad)
(Van onze Londense correspondent)
Gisteren is de 20-jarige Victor Terry, die op 10 november van het
vorige jaar deelnam aan een roofoverval op een bank in de badplaats
Worthing in Sussex en daarbij een bewaker van deze bank door een
revolverschot vermoordde, ter dood veroordeeld.
Hjj greep de leuning van de beklaagdenbank, toen de jury het „schul
dig uitsprak, maar hij luisterde onbewogen, toen de rechter volgens de
traditie zijn zwarte kap op het hoofd zette. Gevraagd of hij iets te
zeggen had, zei Terry: „Nee, meneer."
In het komplot waren verder de 20-jarige Alan Hosier en de 17-jarige
Philip Tucker. Hosier kreeg levenslang, terwijl Tucker voor onbepaalde
tijd zal worden vastgehouden.
Gevoelig woord voor
meisje van Terry
Terry's 18-jarige vriendin Valerie
Salter werd schuldig bevonden aan
„medeweten na de daad". Zij kreeg 12
maanden voorwaardelijk. De rechter
sprak een zeer gevoelig woord tot Valerie
die Terry had helpen schuilhouden om
dat haar liefde voor hem haar er niet
toe brengen kon hem bij de politie aan
te geven.
De rechter zei: „Ik zal je niet naar
de gevangenis sturen. Begrijp je dat?"
Valerie knikte en barstte in tranen
uit.
De rechter ging voort: „Ik geloof niet
dat je het minste te maken hebt gehad
met de bankoverval. Ik geloofde je niet,
toen je zei, dat je wist dat de bank-
bewaker was vermoord. Ik geloof dat je
in een verschrikkelijke tweestrijd ver
keerde. Ik ben er zeker van, dat je voel
de, dat je de jongen aan wie je je hart
had gegeven, niet in de steek kon laten.
Je deed wat je geloofde dat goed was.
Op je zeer jonge leeftijd sta je tegen
over een verschrikkelijke tragedie. Het is
duidelijk dat je je hart gegeven hebt aan
deze jongeman en ik veronderstel, dat er
niets moeilijker is dan datgene waarin je
geloof hebt en dat je misschien hebt
liefgehad, te zien vernietigen. Zoiets
breekt het menselijke hart. Je hart is
een zeer jong hart. Meen vandaag niet
dat het is gebroken. Ik neem aan, dat
het pijn doet, maar het zal zich herstel
len".
„Ik bepaal een proeftijd van twaalf
maanden voor je. Ga terug naar je
vrienden en je gezin en begin het leven
opnieuw".
Valerie snikte het uit en werd door
haar moeder weggeleid. De rechter gaf
de ouders van de veroordeelden toe
stemming hem te zien. Maar hij zei, dat
het beter was voor Terry, dat hij het
meisje niet zag.
9 Slot pag. 2
Er waren voor het neerstorten geen
SOS-signalen van het vliegtuig opge
vangen. Volgens een ooggetuige was
slechts een vleugel en de staart nog te
herkennen. Andere delen van de Il
joesjin waren verbrijzeld en lagen over
een afstand van twee kilometer ver
spreid.
Het toestel, eigendom van de Tsje-
choslowaakse luchtvaartmaatschappij
CSA, was op weg van Praag naar Co
nakry via Zürich, Rabat en Dakar. Het
stortte ongeveer 25 minuten voordat het
in Zürich zou landen, neer. Onder de
wrakstuk! en zijn Russische, Tsjechische
en Chinese paspoorten gevonden. Ook is
een paspoort aangetroffen van een in
Turkije geaccrediteerde Russische diplo
maat. maar de politie weigerde zijn
naam bekend te maken.
Functionarissen van het vliegveld Zü
rich verklaarden vanmorgen, dat onder
de 44 passagiers drie jonge kinderen en
een baby waren. Verdere bijzonderheden
over de passagiers of hun nationaliteit
ontbreken nog. De bemanning bestond
uit dre stewardessen en vijf man.
Westduitse en Amerikaanse militaire
politie bewaken de plaats van de ramp.
Functionarissen van de CSA zouden
vandaag in Neurenberg aankomen om
het «Tak te onderzoeken. Het Interna
tionale Bureau voor Veiligheid in de
Lucht heeft alle opgenomen gevoerde ge
sprekken van het vliegtuig met het
Frankfortse bureau in beslag genomen.
Men weigerde inlichtingen te verstrekken
over de inhoud van deze gesprekken.
Rampen met lljoesjins
Een Iljoesjin-18 kan 111 passagiers
vervoeren. De CSA had zes lljoesjins.
Begin januari stortte by Praag een II-
joesjin-14 van de CSA neer waarby tien
mensen het leven verloren. Vorig jaar
verongelukte by Kiew een Iljoesjin van
de Aeroflot, waarby 27 passagiers en een
onbekend aantal bemanningsleden om
kwamen.
Hjoesjin-vliegtuigen worden gebruikt
door de luchtvaartmaatschappyen van
Rusland, Tsjecho-Slowakye, Hongarije,
China en Oost-Duitsland, en zullen bin
nenkort ook in Ghana in gebruik wor
den genomen.
(Van onze Amerikaanse correspondent)
President Kennedy heeft byna twee mil
jard dollar meer gevraagd voor de be
wapening dan zyn voorganger Eisen
hower noodzakelyk had geacht. De
defensieboodschap hierover is gisteren
aan het Congres gezonden. De totale
som is van byna 42 miljard dollar op
byna 44 miljard gebracht.
Na Kennedy's verkiezingscampagne komt
deze verhoging van de begroting niet
als een verrassing; maar na alles wat
is gezegd over de noodzaak om de
conventionele strydkrachten te ver
sterken, trekt het wel de aandacht,
dat veel meer extra is gevraagd voor
lange-afstandsraketten dan voor het
voeren van een oorlog op betrekkelyk
kleine schaal.
Verreweg de grootste verhoging van het
budget is bestemd voor de Polaris: zy
bedraagt niet minder dan één miljard
en 340 müjoen dollar. De produktie
van onderzeeërs die met Polarisraket-
ten zullen worden uitgerust, zal wor
den opgevoerd van vijf tot twaalf per
jaar.
Ook de produktie van Amerika's mo
dernste landraket, de Minute-man, zal
worden opgevoerd. Voor de ontwikke
ling van andere raketwapens zyn even
eens hogere bedragen uitgetrokken,
terwyi voor grotere capaciteit in de
conventionele oorlogvoering slechts
842 miljoen dollar wordt verlangd.
Er zyn ook diverse bezuinigingen. Zo zal
138 miljoen dollar minder worden uit
gegeven aan de ontwikkeling van de
B-70 bommenwerper. Het project van
een door kernenergie gedreven vlieg
tuig is in zyn geheel van de militaire
begroting geschrapt.
Castro geeft toe
dat zijn regime
communistisch is
Premier Fidel Castro van Cuba heeft
gisteren in Havanna verklaard dat als
zyn revolutionaire programma commu
nistisch kan worden genoemd, hy voor
stander is van het communisme.
In een rede van tweeëneenhalf uur
voor de „Bond van Jonge Revolutio
nairen", zei Castro dat zyn regering land
had gegeven aan boeren, kazernes had
veranderd in scholen, de werkloosheid
had weggevaagd en de minderbedeelden
een dak boven het hoofd had gegeven.
„Als dit communisme is, dan zyn wy
ervoor", aldus Castro. „Men zal ons ten
minste niet kunnen verwijten dat wy
handelen in strijd met de Heilige Schrift
die zegt dat elkeen zyn brood moet ver
dienen in het zweet zyns aanschyns".
Het gehoor van Castro riep in koor
leuzen als: Fidel en Chroesjtsjow we
trekken met beiden op", en .Ring pong
poeng, lang leve Moa Tse-toeng".
Het was voor het eerst dat Castro
toegaf dat men zyn regime communis
tisch kon noemen. Hy besteedde een deel
van zijn rede aan aanvallen op de
rooms-katholieke kerk en het byzonder
onderwijs op Cuba. „Vryheid van onder-
wys, ja", riep hij uit. „maar vryheid om
de contrarevolutie te onderwyzen, nee.
Vryheid om het geweten van de jeugd
te bedoezelen, nooit".
„Iedereen weet", vervolgde Castro,
„hoezeer de contrarevolutie is gepredikt
in de bijzondere scholen en zelfs in de
kerkgebouwen. Maar niemand kan ons
verwyten dat wy ook maar één kerkge
bouw gesloten hebbenmisschien
heeft de revolutie haar kerkelyke cri-
;epakt".
tici wat te lankmoedig aange]
ENORME BRAND IN
DJAKARTA
2500 mensen dakloos
Bij een brand in Tanah Tinggi, Dja
karta, zijn gisteren 2500 mensen, bewo
ners van 350 huizen, dakloos geworden.
Volgens de politie wordt de schade op
ongeveer 1 miljoen gulden geschat.
Uit Het Leidsch Dagblad van
29 maart 1861:
De Gemeenteraad van Lei
den heelt in zijn zitting van he
den Donderdag een commissie
benoemd, om Z.M. bij zijn aan
staand verblijf in de hoofdstad
uit naam der ,£,eidenaren" te
begroeten en dank te betuigen
voor zijn bijstand en hulp bij
den jongsten watersnood be
toond; voorts tot regent van het
Geref. Minne- of Arme Oude
Mannen- en Vrouwenhuis Mr. C.
A. Boonacker, terwijl besloten is
zich te vereenigen met het voor
stel van H.H. Gedeputeerde Sta
ten, om de jaarwedde van den
burgemeester te verhoogen tot
f. 3000, alsmede tot deaankoop
van de voormalige kerk der
Christel, afgesch. gemeente op
de Oudevest, ten einde aldaar
een openbare school te stichten.