Minister Klompé trok doek van de
winter weg en opende Keukenhof
Noordoostpolder probleemgebied
Wim Kan vroeg liet, bestuur deed
liet: Marga kreeg haar bloemen
Verkavelingsplan als basis voor
de inrichting van een polder
TREDFORT TAPIJT
W. J. ZIRKZEE
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 24 maart 1961
Zesde blad no. 30313
Zon, bloemen, die schuchter hun hart lieten zien en een charmante
vrouwelijke minister. Gistermiddag opende Hare Excellentie dr.
M. A. M. Klompé de Keukenhof 1961, zoals wij gisteren reeds in een
deel van onze edities berichtten. De eer om Neerlands grootste bloemen
tuin te openen was te beurt gevallen aan onze enige vrouwelijke
minister. Niet omdat zij minister is van Maatschappelijk Werk, maar
omdat het bestuur van Keukenhof haar eens in de bloemetjes wilde
zetten, een antwoord wilde geven op de vraag van Wim Kan: „Hebt
U ooit bloemen aan Marga gebracht?"
De voorzitter van Keukenhof, "bur
gemeester mr. Th. M. J. de Graaf
van Lisse bracht dit naar voren in
zijn toespraak, waarin hij o.a. door
liet schemeren, dat de bollenexpor-
teurs het nu echt niet zo leuk vin-
Weer beweging bij
„Bewogen Beweging"
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Opnieuw heeft de directeur van het
Stedelijk Museum te Amsterdam, jhr.
W. Sandber, moeilijkheden gehad in
verband met de tentoonstelling „Bewo
gen Beweging". Nadat hiji vorige week
een procesverbaal kreeg tegen het expo
seren van een aanstootgevend apparaat
waarna dit toestel in beslag is ge
nomen heeft hij het nu aan de stok
gekregen met de gemeentebelastingen,
die hebben geëist dat hy precariorech
ten betaalt voor de schepping van de
Zwitserse kunstenaar Tingeuly, welke
voor de ingang van het museum op de
openbare weg als blikvanger staat op
gesteld. Hy zal er niet aan kunnen
ontkomen.
Inmiddels heeft ook de politie weer
een bezoek gebracht aan het museum,
om de klagen over ditzelfde „kunstwerk"
Het mag dan wel een blikvanger zgn,
maar 's avonds is Tinguely's apparaat
een gevaar voor argeloze voorbggan-
gers, aldus de politie, die heeft geëist,
dat na onsondergang een rode lantaarn
aan het toestel wordt bevestigd.
PROBLEEMGEBIED
Wordt de Noordoostpolder in
het bestuurlijke vlak door velen
reeds lange tijd als een „pro
bleemgebied" gezien in verband
met de onmonddigheid van de
28.000 polderbewoners. Thans
wordt dit woord ook meer gebe
zigd in verband met de wense
lijkheid van industrievestiging
in dit gebied.
De polder is in de eerste
plaats bedoeld als agrarisch ge
bied en het overgrote deel van
de bevolking vindt dan ook in
deze sector zijn werk. De voort
schrijdende mechanisatie is er
echter o.a. verantwoordelijk
voor dat de landbouwer minder
arbeidskrachten nodig heeft
dan aanvankelijk gepland was.
In ons vorige artikel wezen wij
er reeds op dat dit ook één van
de redenen was, die de groei
van sommige dorpen belemmer
den.
Thans is er in sommige sec
toren nog een tekort aan ar
beidskrachten, maar deskundi
gen voorzien in de naaste toe
komst reeds moeilijkheden.
Zonder migratie zou er in 1965
in de Noordoostpolder reeds een
arbeidsoverschot zijn van zó'n
omvang, dat zij te groot is om
gezond te zijn!
In dit in alle opzichten „jeug
dige" land zijn de vaders nog
in de kracht van hun leven, nog
niet „versleten", als de kinderen
arbeidskrachtrijp zijn. En de
jeugd is talrijk in de polder!
Men hoeft slechts te kijken
naar de lagere scholen, die bijv.
in 1959 meer dan 5000 leerlingen
teldenen nu spreken wij
niet eens over degenen die reeds
aan hun voortgezette opleiding
begonnen zijn of deze bijna
hebben voltooid.
Reeds thans bemerkt men in
dit nieuioe land een symptoma
tisch ongerustheid onder de pol
derbewoners. Reeds thans hoort
men vragen stellen over toe
komstmogelijkheden
Symptomatisch is ook, dat
vele boeren die aanvankelijk te
gen industrievestiging waren,
hun standpunt gewijzigd heb
ben.
Nog is het niet te laat! De
Noordoostpolder is „technisch
volkomen geslaagd", zoals het
heet. De polder zal verder groei
en en bloeien, maarzonder
industrie van enige betekenis.
Nog hoeft men geen moord
en brand te schreeuwen. Maar
wij vragen ons af of dit gebied
over enkele, misschien een tien-
ta, jaren probleemgebied moet
zijn!
Om als zodanig „gepromo
veerd" te mogen worden.
Ook dit volk gaat zich hech
ten (of is reeds gehecht) aan
zijn bodem, ook dit gebied is
toch niet voorbestemd om een
broedmachine van arbeids
krachten" voor de om arbeiders
schreeuwende industrie elders
in ons land te fungeren?
Een bekend Nederlands
spreekwoord zegt: „het is beter
voorkomen dan genezen
den, dat de gulden is gerevalueerd,
dat ze er eigenlijk een flinke strop
aan hebben. Hij zei het echter tussen
neus en lippen. Zo, dat niemand er
op deze zonnige dag aanstoot aan
kon nemen. Onze enige vrouwelijke
minister nam het hem dan ook niet
kwalijk, was zelfs bijzonder in haar
nopjes met het fraaie boeket bloe
men, dat zij kreeg en het mooie tul
peninsigne, dat Keukenhof voor haar
hoge gast had gereserveerd.
Dr. Klompé maakte uiteraard nog
even van de gelegenheid gebruik om in
te haken op hetgeen Wim Kan op
oudejaarsavond had gezegd. „Stel je
voor, dat al die mensen me werkelgk
bloemen hadden gebracht".
Onthulling
Hierna onthulde zy een groot schilde-
ry van levende bloemen door een doek
met een winters tafereel weg te trekken.
En hiermee was Keukenhof geopend, de
winter voorbij, de lente begonnen.
De minister zei drie redenen te heb
ben om het verrichten van de openings
ceremonie op prgs te stellen. Omdat zij
de Keukenhof een manifestatie vindt
van moed en ondernemingslust van de
bollenkwekers en- exporteurs, omdat de
Keukenhof een centrum van formaat
van het vreemdelingenbezoek en een
manifestatie van schoonheid is.
De plechtigheid, die o.m. werd bijge
woond door de voorzitter van de Tweede
Kamer, dr. Kortenhorst en de burge
meesters uit de bollenstreek speelde zich
af in het gloednieuwe theehuis.
i
Heel wat in bloei
Hierna maakte het gezelschap een
tocht over het terrein om tot de con
clusie te komen, dat er al heel wat in
bloei staat, het vroege voorjaar ten spyt.
De Keukenhof is dan ook ruim een week
eerder open dan voorgaande jaren.
Er waren op deze eerste dag al heel
wat bezoekers. Verscheidene buitenlan
ders, die men niet wilde teleurstellen,
hebben al voor de officiële opening een
bezoek aan de Keukenhof gebracht.
Onze enige vrouwelijke minister bewondert tezamen met dr. Kortenhorst en de burgemeester van Lisse
de bloemenpracht van Keukenhof.
(Foto L.D./Holvast)
Getuigschrift van een volk
III
(Van onze correspondent)
Toen in 1942, nadat twee jaar tevoren de dijk gesloten was, de
Noordoostpolder „drooggevallen" was, scheen Neptunus zijn uiterste
best te doen om de polderwerkers, de pioniers en de plannenmakers te
ontmoedigen.
Wat het deze modderige massa, deze drabbige, gladde klei waar
voor zij jaren geploeterd hadden? Moest dit stukje op de zee veroverde
gebied eens vruchtbaar land worden.
Wie thans, nauwelijks twee decennia later, door dit stukje Nederland
rijdt of wandelt, kan zich bijkans niet meer voorstellen, dat dit land er
ooit anders heeft uitgezien. Als de zon het blauw van de hemel en het
harde geel van de koolzaadplanten tot een schilderij a la Van Gogh
samensmelt, als het roodbonte vee scherp afsteekt bij het groen van de
grasmat, pas dan begrijpt men waar onze vechters aan het waterfront
de moed vandaan halen om telkens weer in de voorste linies hun plaats
in te nemen.
Borduurpatroon
In hetzelfde jaar, dat de dienst der
Zuiderzeewerken met de bouw van de
dgk voor de Noordoost-polder begon, in
1937, verscheen het eerste „verkave-
lmgsplan" voor dit gebied. Dit plan, dat
wy kunnen vergelijken met het patroon
voor een borduurwerk, voorzag in een
standaard-kavel van 300 by 800 meter.
Dit wil dus zeggen, dat het gehele ge
bied van de Noordoostpolder (48.000 ha.)
op papier, verdeeld zou worden in
in partjes van 24 hectaren (300x800
meter). De afmetingen van de kavels
waren geen uit de lucht gegrepen getal-
Op dit nieuwe land past men ook
de nieuwste methodes van maaien
en dorsen toe. Twee maai-dors-
macliines halen de koolzaadoogst
binnen.
(Foto: Directie v/d. Wieringermeer)
len, maar na diepgaande studie en
met veel ervaring, opgedaan in de Wie
ringermeer verkregen cyfers. Langs
de ïynen van deze kavels werden nitt
alleen de landbouwbedryven getekend,
maar ook de wegen, kanalen en dorpen
gesitueerd.
Een akkerbouwbedrijf van 36 hec
taren. Als het roodbonte vee scherp
afsteekt bij het groen van de gras
mat, als de zon het blauw van de
hemel en het harde geel van de
koolzaadplanten tot een schilderij
a la Van Gogh samensmelt, pas
dan begrijpt men waar onze vech
ters aan het waterfront telkens weer
de moed vandaan halen om hun
plaats in de voorste linies in te
nemen
(Foto: Directie v/d. Wieringermeer)
Agrarisch gebied
De Noordoostpolder is in de eerste
plaats bedoeld een agrarisch gebied te
zijn. Ongeveer 83 Vc van de polder be
staat thans dan ook uit landbouwgrond.
Op 1 januari 1960 telde de Noordoost-
polder 1773 agrarische bedrgven, waar
van 1575 akkerbouwbedrijven (en ge
mengde bedrgven met een groter of
kleiner deel grasland), 129 groenteteelt-
bedrgven en 69 fruitteeltbedrgven.
Wg zeiden het reeds: langs de ïynen
der kavels werden de bedrijven 150
in ieder dorpsgebied getekend. Vraag
was echter hoeveel kavels een bedryf
zou moeten omvatten, met andere woor
den: hoe groot de bedrgven zouden
moeten worden. De indertgd ingestel
de commissie-Lovink bracht een plan
naar voren van akkerbouwbedrgven van
40-60 hectaren en van weidebedrgven
van 20-40 hectaren. De plannen van de
commissie-Visserink daarentegen legden
meer nadruk op het kleine bedrgf, re
kening houdend met de sociale waarde
hiervan.
Het ontwerpen van het verkavelings
plan werd tenslotte opgedragen aan de
dienst der Zuiderzeewerken en het resul
taat van haar werkzaamheden blgkt
een compromis van de twee bovenge
noemde plannen te zgn.
De 1575 akkerbouw (en gemengde)
bedrgven hebben thans een grootte va
riërend van 12, 18, 24, 30, 36, 42 ,en 48
hectaren. Bgna 40 hiervan valt ech
ter in de grootte van 24 hectaren.
Het „villaatje-buiten"
Waar dit nieuwe land op vele ma
nieren nog zijn jeugd laat blijken,
daar schijnen de boerderijen zo uit
het „oude land" te zijn overge
plaatst. Het zijn eenvoudige, archi
tectonisch traditionele complexen:
de kleinere met een woonkeuken,
huiskamer en 3 a 4 slaapkamers on
der één dak met de schuur, de gro
tere met twee kamers, keuken, bij
keuken en 4 slaapkamers en los van
de schuur gebouwd.
In kleine groepjes van 2, 3 en 4
tussen deze boerenhofsteden liggen
dan de moderne, comfortabele land
arbeiderswoningen. Huisjes, die me-
Koop wat je kopen kunt
Linda Bone uit de Engelse stad
Watford waadt thans moederziel al
leen door de stapels lingerie, die alle
kamers in haar bescheiden woning
tot plafondhoogte vullen. Haar moe
der mevr. Elizabeth Bone, is maan
dag tot zes maanden gevangenisstraf
veroordeeld voor diefstal van één
paar handschoenen, een van de naar
schatting 60.000 artikelen die haar
huis uitpuilden. De 27-jarige Linda
kreeg een boete van 50 pond in ver
band met de in een plaatselijke win
kel gepleegde diefstal en een voor
waardelijke veroordeling van drie
jaar.
Achtentwintig jaar lang, zo ver
nam de rechter, handelde mevrouw
Bone als een hebzuchtige ekster, al
les verzamelend wat van haar ga
ding was in haar zes-kamerwoning.
Volgens de voorlopige door de poli
tie opgestelde „voorraadlijst"had
zij, in vereniging met haar dochter,
249 truitjes, 247 tassen, 164 paraplu's,
135 paar handschoenen, 288 lipstick
houders, 142 japonnen, 55 tafelkle
den, 58 paar kousen. 81 slips en 1240
corsages bij elkaar gebracht. En dat
is dan nog maar een heel klein deel
van de voorraad, want zeker nog 95
extra auto's zouden nodig zijn om
wat niet is genoemd op te halen!!
De goederen in het huis van de
Bones lagen zo hoog opgestapeld, dat
de dames het pianospelen eraan
hadden moeten geven. Het instru
ment was bedolven. Wanneer de da
mes 's morgens uit bed stapten, wer
den zij halverwege opgevangen door
enkele lagen lingerie op de vloer.
Toen zij haar moeder „tot spoedig
weerziens" had gewenst, keerde Lin
da Bone zich tot de journalisten en
zei: „Ik heb er eigenlijk nooit bij na
gedacht wat ik met dat alles moest
beginnen".
Een rechercheur zei: „Afgeziëïi
van dat paar handschoenen schijnt
alles in alle eer en deugd door de
Bones te zijn gekocht".
„MISS RUND"
Na veel voelen en tasten aan de beste
runderen die ons land voortbrengt heb
ben de keurmeesters van de grote na
tionale Paas-veetentoonstelling te Am
sterdam gistermiddag het predicaat
Miss rund 1961" verleend aan de rood
bonte zwaargebilde vaars van de gebroe
ders A. en M. Lint, veehouders te Zeven
bergen (N.-Br.).
Het tentoonstellingsbestuur was zeer
tevreden over het aantal inzendingen,
waaronder zich 1,5 nationale kampioenen
bevonden.
Bijeenkomst vernieuwing
in de padvinderij
Van 2429 mei zal in het kasteel Mal-
nau bij Konstanz (Duitsland) een by-
eenkomst gehouden worden van ver
tegenwoordigsters van de meisjes-pad
vinderij in de landen van Europa om ge-
meenschappelyke punten van interesse
te bespreken.
Ter voorbereiding van deze byeen-
komst is aan de padvindsters-organisa-
ties in de Europese landen een enquête
formulier toegezonden, waarin vragen
worden gesteld over de wyze waarop in
deze landen de vernieuwingen in de pad-
vindery worden toegepast en in welke
nieuwe richting men denkt te gaan.
De voorzitster van deze bijeenkomst in
kasteel Mainau is gravin Bernadotte uit
Zweden, die onlangs een paar dagen in
Nederland is geweest, om besprekingen
te voeren met de leden van het comité
van voorbereiding (uit Groot-Brittannië,
Frankrijk, Zwitserland, Noorwegen en
Nederland).
Sprekers in Mainau zullen zyn: Dame
Leslie Whateley, D. B. E., directrice van
het Wereldbureau van padvindsters in
Londen, mr. W. Kist, Oud-Poelgeest,
Nederland, en de heren De Roulet. secre
taris-generaal voor het jeugdwerk van
de Raad van Europa, Frankrijk en Ph.
Farine, president van „Jong Europa",
Frankryk.
Advertentie
in diverse kleuren voorradig.
WONINGTEXTIEL
Van 't Hoffstr. 7 - Tel. 24610
Leiden. Midza
In de gisteren geëindigde week is de
goudvoorraad van de Verenigde Staten
met vijf miljoen dollar toegenomen tot
17.389 miljoen dollar, zo biykt uit de
wekelijkse mededeling van het Ameri
kaanse ministerie van Financiën.
Staatsbegrafenis voor
rebellen na 1835 jaar
Premier David ben Goerion heeft een
commissie benoemd, die maatregelen
moet treffen voor een staatsbegrafenis
van de stoffeiyke resten van Joodse re
bellen, die 1835 jaar geleden door de Ro
meinen werden gedood. Het gebeente
van de rebellen werd gevonden door een
oudheidkundige groep die thans in de
woestyn bezig is met opgravingen. De
rebellen hadden onder leiding gestaan
van Bar Kochba, die acties tegen de Ro
meinen leidde van 132 tot 135. Zyn re
bellenleger werd uitgeroeid, toen de Ro
meinen een beleg sloegen rond de rebel-
lenforten in de woestijn. De meeste joden
kwamen van honger om.
Is het deze modderige massa, deze
drabbige, gladde klei waarvoor de
pioniers en polderwerkers jaren-
nigeen uit de grote stad het reeds
lang gewenste „villaatje-buiten"
toeschijntI
lang geploeterd hebben? Als Nep
tunus de strijd opgeeft lijkt het of
hij, om een variant te gebruiken,
de „taktiek van de verdronken
aarde" heeft toegepast!
(Foto: Directie v/d. Wieringermeer)
