BELLE VAN ZIIYLEN
©AILY
De bemande satelliet
ZATERDAG 18 MAART
IfEKELIJKS BIJVOEGSEL
PAGINA 4
Nederlands godinen haar tijd in
woord en beeld in Franse hoofdstad
DE GROOTSTE KRANT
In het modernste gebouw
HOE WERKT HET?
(Van onze Londense correspondent)
De „Daily Mirror", de krant met de grootste oplaag ter wereld
(4M miljoen) en sinds kort tevens het grootste tijdschriftenconcem,
namelijk door de overneming van Odhams Press, bezit het kon
niet uitblijven! thans ook het grootste krantenpaleis, dat zich tot op
een hoogte van 56 meter vlak achter Londens journalistieke centrum,
Fleet-street, verheft. Het supermoderne en vooral dank zij de kleuren-
techniek levendige gebouw, telt achttien verdiepingen. Onder de
kleinere aanbouw op de voorgrond bevindt zich een parkeerruimte
voor meer dan 100 auto's.
In het Mirror-gebouw met in de hal de plechtige woorden „The
Daily Mirror and Sunday Pictorial believe in youth(„De D.
Mirror en S. Pictorial geloven in de jeugdworden alleen
deze beide bladen geproduceerd. Er werken drieduizend mensen.
Het gebouw van de Daily Mirror dat het modernste krantengebouw ter
wereld zou zijn.
De Mirrorwordt geleid door In 1896 stichtte Northcliffe de ..Daily
Cecil Harmsqort King, wiens oom, Mail", de krant voor mensen, die het
Lord Northcliffe, Engelands be- dru,!c hebben. enJS.1903 de,,"Daily M-r'
roemste krantenmagnaat is ge- ÏStk'ing^H^bted TOomaméhjk woï
weest Northcliffe <1865-1922,, die HbeeUmd SlkeÏÏiï
de Mirror oprichtte, was de uit- 15.OOO gulden. Maar het werd een suc-
vinder van Engelands populaire ces. toen het omgezet werd in een ge-
pers. Hij was als redacteur van een illustreerd ochtendblad.
schoolkrantje beaonnenToen Northcliffe's grote doel was zich
hij 15 was, werkte hij voor een meester te maken van de ..Times".
weekblaadje in het Londense fo- waarm hij in 1908 slaagde. Hu oeJende
ur,>>i uii door zijn machtspositie een enorme ïn-
rensendorp Hampstead. Hij voerde vioecj Ujt op Engelse politiek, speciaal
zijn journalistieke avonturen sa- gedurende de Eerste Wereldoorlog.
men uit met zijn broer Harold, de Cecil King, wiens gast wij dezer da-
latere Lord Rothermere. gen waren bij de opening van het nieu
we gebouw, zei dat Northcliffe altijd
zijn grote inspiratie is geweest.
Kind aan huis bij Churchill
Tijdens de Tweede Wereldoorlog ge
bruikte Churchill de Mirror om het
Engelse volk tot de grootste inspannin
gen aan te zetten. King was een kind
aan huis in Downing-street
Maar dezelfde King begreep beter
dan Churchill, dat het Engelse volk
na de oorlog geen conservatieve rege
ring wilde. De overweldigende zege voor
Labour was voor een belangrijk deel
aan de campagne van de „Mirror" te
danken.
De tijden zijn nu veranderd. De En
gelsen zijn, zoals de meeste vrije vol
ken trouwens, politiek in twee helften
verdeeld. De „Mirror" steunt Labour
nog wel. maar slechts vaag. Nu politiek
geen tegenstelling meer is tussen zwart
en wit, kreeg de „Mirror", die zich als
pamflettend orgaan niet met fijne nu
ances kan bezig houden, een onpolitiek
karakter.
Maling aan hoge Pieten
Cecil King zei tijdens een-luisterrijke
lunch voor de buitenlandse pers in een
speech, even kort als de daverende
hoofdartikelen van zijn blad, dat de
„Mirror" een krant is die maling heeft
aan de „hoge Pieten". Hij voegde er nog
aan toe: „Wij houden de koninklijke
familie in het goede spoor
De ..Mirror" vecht naar rechts en
naar links, tenminste wanneer zij vecht.
Want het blad is, sinds het de politiek
de rug toekeerde, zwichtende voor de
welvaarts-gezapigheid, en bepaalde uit
barstingen daargelaten, getemd.
De enorme „Mirror"-organisatie is
inderdaad een berg, welke een nietig
muisje baart.
In de prullemand
Zeker negentig percent van het ma
teriaal, dat door elk ander blad gedrukt
wordt, gaat tyj de „Mirror" in de ge
stroomlijnde en hygiënisch ontsmette
prullenmanden. Men heeft een micro
scoop nodig om het buitenlandse
nieuws te vinden. Misdaad en seks spe
len in de „Mirror" een grote rol. maar
het is beslist geen schandaalblad.
Het recept is: „Geef, wat de heel
grote Britse massa 13 miljoen le
zers blijkbaar ook wil". De massa
wil waarschijnlijk tevens wel iets be
ters en diepers. maar niemand heeft
haar er ooit om gevraagd. Er zijn in
elk geval twee soorten lezers. Zij, die
genoeg hebben aan het opgediste, maar
schamele en vaak vulgaire dagelijkse
hapje de sportpagina's zijn in elk
geval uitstekend en de velen die
's morgens de universele narigheid een
voudig niet op hun nuchtere maag ver
dragen en naar de „Mirror" grijpen
om moed te vinden de dag te beginnen
om zich dan later in de kleinere en
grotere opiniebladen, waartbe zeker
ook de Britse provinciale pers behoort,
te verdiepen. „De „Mirror" is eigenlijk
geen krant, zij is een verschijnsel.
Elke journalist een
miljonairsstoel
De meest moderne en mooiste redac
tiezalen „ter wereld" is voor elke jour
nalist om van te watertanden. Elke
redacteur heeft een miljonairsstoel
achter een Hollywood-bureau
In het midden van de Daily Mail-
redactiezaal troont als de kapitein op
de brug de ..newseditor" (redactiechef).
Telefoons storen en hinderen niemand.
Zij zijn aangebracht op elleboogaf-
stand en zoemen zacht. Ze zijn omge
ven door een bord vol knopjes, waardoor
inkomende gesprekken automatisch
naar anderen kunnen worden doorge
geven. zonder heen-en-weer-gebel met
de centrale.
Er zijn allerlei gemakken. De luxueu
ze kantine is 21 uur per dag open en er
zijn badkamers voor verslaggevers (of
anderen) die een zwaar karwei achter
de rug hebben. Er is ook een filmzaal.
Technisch is alles volmaakt, of bijna
volmaakt. Want in Engeland is er bijna
altijd verzet van de vakbonden tegen
al te grote efficiëncy, zodat zij soms
weigeren de nieuwste snufjes te gebrui
ken. Maar de „Mirror" had in 1907 al
telefoto's! Er is een fotodrukapparaat,
dat 500 vergrotingen per uur kan ma
ken.
Als de vers gedrukte kranten de
vijf persen staan 15 meter onder straat
niveau naar de verzendruimte rei
zen, passeren zij een tussen station,
dat onder iets hogere luchtdruk staat
om verspreiding van papierdeeltjes en
gesproei van inkt in de atmosfeer te
voorkomen.
Toen we dit alles over ons heen had
den laten gaan en meenden dat alle
wensen van de „Mirror" vervuld waren,
verzuchtte onze gids: „Ja, en we komen
al ruimte te kort
Het monster „modern bedrijf" is on
verzadigbaar
De redactiezaal van de Daily Mirror, waar elke journalist een
miljonairsstoel heeft.
■■■I
PROJECT MERCURY
parachute-en
drijverbergplaats
navigatie-
penskoop
remraketten
straalbuis van
besturingsraket
Het lanceren van een bemande satelliet, in een
baan om de aarde, Is de eerste stap op het
gebied van de menselijke ruimtevaart.
De satelliet bestaat uit
een capsule,waarin de
nodige instrumenten en
voorzieningen voor de
ruimtevaarder zijn onder
gebracht. Tevens is de
capsule voorzien van ra
ketten, die de snelheid
moeten afremmen bij de
terugkeer in de atmosfeer
Bij te grote snelheid zou
de capsule verbranden
door de wrijving met de
lucht.
Noodraket brengt
de capsule bij mis- c
lukte start op
voldoende hoog
te voor de
parachute.
De satelliet wordt door een
drietrapsraket op een hoogte
van 480 km in een baan om
de aarde gebracht, die in 90
minuten wordt doorlopen.
De capsule is tijdens de vlucht enigszins
bestuurbaar door kleine raketten in de
zijwanden. Een soort periskoop geeft
I de ruimtevaarder op een scherm van
40cm een beeld van de gehele aarde*
Na meting van de middellijn van het
beeld is dan tevens de hoogte nauwkeu-
I rig af te lezen op een schaalverdeling.
I warmte f
1 isolatie r""
De ruimtevaarder ligt vastgebonden
in een stoel.die letterlijk naar zijn
lichaam is gegoten. Dit is om de
grote krachten, die bij de versnel
ling tijdens de start optreden te
kunnen weerstaan. Tijdens de vlucht
is hij gewichtloos en bedient hij de
instrumenten met zijn vingers.
TEC H-v DIJK
opgeblazen drijvers
Na enige ronden remt de ruimtevaarder
de satelliet af, zodat deze terugvalt naar
de oarde. Op een bepaalde hoogte ont
plooit zich de parachute, waarna de capsule
door vliegtuigen wordt opgevangen of in
zee daalt, waar hij door opgeblazen drijvers
boven water wordt gehouden.
Omringd
Geen wonder dus, dat Belle van
Zuylen, die bovendien een enorme
bruidschat mee zou krijgen, reeds als
jong meisje omringd werd door min
naars en soupiranten uit de hoogste
kringen van Europese adel en mili
taire stand. In de bloeiende biografie,
die Dorothy Farnum over de „Godin
van Oud-Zuylen" heeft geschreven,
kan men lezen hoe ze op een gegeven
moment twaalf aanzoeken in porte
feuille had. Niettemin is haar liefdes-
of althans huwelijksleven geen écla
tant succes geworden, omdat de enkele
le mannen, die haar hoge geestelijke
niveau konden bereiken door haar
strenge en benepen vader vanwege
godsdienstige of maatschappelijke re
denen werden afgewezen, terwijl de
overige kandidaten vóór de beslissende
stap meestal zelf terugdeinsden, omdat
ze inzagen niet in de termen te val
len oni het leven van deze uitzonder
lijk-begaafde vróuw te mogen delen.
Toen ze al over de dertig was en ze,
voor die tijd, haar huwelijkskansen dus
wel bijna af mocht schrijven, stortte
Belle zich in de echt met de Zwitserse
huisleraar De Charrière, een punc
tueel doch weinig meeslepend man. die
ze volgde naar Neuchatel. waar ze haar
verdere leven samen met hem en met
zijn twee ongetrouwde zusters slijten
zou.
Middelpunt
BELLE VAN ZUYLEN
aan de vooravond van haar huwelijk, geschilderd door Jacob Maurer
(Van onze Parijse correspondent)
Vincent van Gogh en zijn
vrienden hebben het Nederlands
Instituut te Parijs al weer een
maand verlaten, om plaats te ma
ken voor Belle van Zuylen. Belle
van Zuylen en haar tijd: zo luidt
de titel van de jongste tentoon
stelling, en opnieuw zij'n de orga
nisatoren-directeur Sadi de Gor
ter, de vroegere particuliere se
cretaresse van Koningin Juliana,
mej. M. A. Tellegen, en de con
servator van het Amsterdamse
Rijksmuseum, R. van Luttervelt
volledig geslaagd in het stre
ven van een figuur te kiezen, die
eens in het brandpunt der Frans-
Nederlandse betrekkingen stond
en die ruimschoots gewicht en
eigen betekenis behouden heeft
om onze belangstelling ook van
daag nog te verdienen, zo niet te
prikkelen.
Dat woord prikkelen lijkt hier wel
op zijn plaats. Belle van Zuylen, die
leefde van 1740 tot 1805, was een
vrouw die èn door haar briljante in
telligentie en andere talenten èn door
de gaven van haar schoonheid direct
en ook indirect een zeldzaam grote
invloed heeft uitgeoefend op het gees
tesleven van haar tijd. Een invloed die
de grenzen van haar gewest en va
derland ze werd op het Slot Zuylen
aan de Vecht bij Utrecht- geboren,
waar ook Jacoba van Beieren en Frank
van Borsselen nog hadden gewoond
ver zou overschrijden, en een ruim
deel van haar leven bracht ze trou
wens door in Frankrijk en in Zwit
serland.
nenkort haar opwachting te mogen
maken in de grote wereld, of althans
in de salons van Utrecht en Den Haag,
handwerken, breien en borduren had
den nooit tot haat geliefkoose tijd-
verdrijven behoord, doch daarentegen
tekende en schilderde Belle met talent,
speelde ze lang niet zonder aanleg
clavicimbel en voelde ze zich niet min
der sterk aangetrokken tot de wiskun
de en de filosofie, waarin ze de sleu
tels zocht van de duisterheden, die
haar door een benauwende en ortho
doxe godsdienst werden opgeworpen.
Doch vooral waren 't haar boeken,
waarin ze vlijmscherpe kritiek leverde
op haar land, „een verregende pan-
nekoek", en op tijdgenoten die haar
naam, of beter haar pseudoniem Zé-
lide een klank gaven van bijna pro
vocerend liberalisme onder de lezende,
en dus welgestelde, kringen van Euro
pa. Deze Utrechtse patriciërsdochter,
die zich voor schier alle takken van
de wetenschap interesseerde, is dus ze
ker géén geleerde blauwkous geweest,
en ter omschrijving van haar karakter
moogt ge 't eerder bij de antipode
zoeken.
„Godin"
Belle, die door Frederik de Grote
die haar aan zijn hof ontving, eens de
„Godin der Nederlanden" werd ge
noemd een titel die ze zelf ietwat
naar Germaanse overdrijving vond rie
ken heeft, van haar vroegste jeugd
af. opzien gebaard. Eerst door haar
turbulentie, vitaliteit en recalcitrante
houding, toen door haar literaire en
andere talenten, vervolgens door haar
geëmancipeerde optreden en denkbeel
den en tenslotte zeker ook door haar
natuurlijke vrouwelijke kwaliteiten. Ze
Ook als Madame de Charrière bleef
Belle van Zuylen echter middelpunt
en attractiepool voor een kring van
verlichte geesten, die evenmin persé
altijd ongevoelig behoefden te blijven
voor haar nog immer bloeiende vrou
welijke charmes. Benjamin Constant,
die met zijn weemoedig-scherpzinnige
autobiografische roman Adolphe een
der grote voorlopers was van de mo
derne Franse literatuur, behoorde tot
die zeer intieme vrienden. En ofschoon
bijna twintig jaar jonger dan zij, volg
de Constant haar naar Zwitserland om
dichter in de buurt van de hartstoch
telijke minnares te kunnen leven. Het
was die andere grote, doch jongere,
achttiende eeuwse. Madame de Stael,
die tenslotte een einde maakte aan de
betrekkingen tussen Benjamin Con
stant en Belle van Zuylen.
De correspondentie die zij hem, en
ook met. andere vrienden in de loop
van haar romantische leven wisselde
en waarvan vele brieven op de
expositie aanwezig zijn vormen nog
altijd een fascinerend document Van
een tijdperk vlak voor de Franse revo
lutie. toen de oude orde niettemin al
in een wankel evenwicht kwam te
verkeren. En die ongeveer drieduizend
brieven zijn bovendien gesteld in een
Frans, dat zo zuiver, helder en schit
terend is, dat Belle van Zuylen door
de grootste litteraire criticus van de
vorige eeuw, Saint Beuve, in één adem
met Voltaire kon worden genoemd.
Het is, nogmaals, een uitermate ge
lukkige gedachte geweest door middel
van deze expositie die van 21 april
a.s. naar het Amsterdamse Rijksmu
seum zal worden overgebracht op
nieuw de aandacht te vestigen op een
vrouw, die zonder twijfel tot de grote
geesten van het Europa van haar tijd
gerekend moet blijven worden.
FRANK CNNEN.
Het kasteel van Zuylen. waar nu
een museum is ondergebracht en
waar Belle in 1740 werd geboren.
Karakter en wegen
Het karakter en de wegen van die
invloeden? Ik zei al: ze waren direct
en indirect. Isabelle-Agneta-Elisabeth,
de dochter van Diederik Jacob van
Tuyl van Serooskerken heer van Zuy
len en Westbroek en maarschalk van
Montfoort, stamde uit een der oudste
adellijke families van Nederland en
ze genoot of beter onderging een
streng-Calvinistische opvoeding in de
lijn van haar tijd. vaderland en ge
slacht. waartegen ze zich als kind al
fel poogde te verweren. Op haar tiende
jaar werd ze, tot haar onbeschrijfelijke
opluchting naar Genève gezonden om
het Frans meester te worden, een taal
waartoe ze zich instinctief voeide aan
getrokken en waarvan ze de klassieke
meesters als Pascal. Voltaire, Racine,
Molière en vooral ook La Fontaine al
voor haar twaalfde jaar gelezen en
soms verslonden had. Op haar der
tiende jaar werd ze door haar gouver
nante en ouders rijp bevonden om bin-
droeg haar bij- en voornaam Belle, of
schone met recht en ere, zoals bewe
zen wordt door de portretten, die op
deze expositie hangen en door de bustö
die de beroemde Franse portrettist Hou-
don van haar maakte voor wie zij, als
enige Nederlandse model heeft gestaan.
