Zuid-Afrika handhaaft defensie- en
economische banden met Londen
Indonesië sloot zich bij
het Sovjet-blok aan
WEERBERICHT
Slotzitting van de historische
conferentie in Lancasterhouse
Vijf leidende figuren
van de Labour-partij
uit de fractie gezet
Russen bouwen projectielenbases
RUSLAND bestelde reeds voor
miljoenen guldens in Nederland
STOFZUIGER
(3ud
leuws
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 17 MAART 1961
No. 30307
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Maandag a.s. keert de Zuidafrikaanse premier dr. Hendrik Verwoerd
naar zijn land terug. In verband met de gang van zaken op de Gemene
best-conferentie in Londen heeft hij de voorgenomen bezoeken aan
Bonn en Parijs afgezegd teneinde des te eerder in zijn land terug te zijn.
Vandaag zouden de premiers van het Gemenebest voor het laatst in het
Londense Lancasterhouse bijeenkomen voor d slotzitting van de histori
sche conferentie, waarop premier Verwoerd besloot met zijn land het
Gemenebest te verlaten.
Gisteren heeft Koningin Elizabeth dr. Verwoerd in audiëntie ontvan
gen. De Zuidafrikaanse eerste minister wilde de vorstin officieel in
kennis stellen van het besluit zijn land per 31 mei uit het Gemenebest
terug te trekken voordat hij gisteravond met haar zou aanzitten aan
een banket, dat in Buckingham Palace aan de premiers van de Gemene
best-landen werd aangeboden. Intussen is Zuid-Afrika voornemens tot
het sterlingblok te blijven behoren. Er komen speciale regelingen voor
handel en defensie. Dr. Verwoerd onderstreepte gisteren in een verkla
ring, dat Zuid-Afrika een vriend van Engeland zal blijven. Op de beurs
van Johannesburg deed zich gisteren een koersdaling van 15 a 20%
voor, later gevolgd door een krachtig herstel.
Ketterjacht geopend,
zegt Welensky
Premier Sir Roy Welensky van de
Centraal-Afrikaanse Federatie verklaar
de gisteren in Londen, dat Zuid-Afrika's
uittreden uit het Gemenebest in feite
betekent, dat „de ketterjacht geopend is".
De meeste Gemenebest-premiers zijn het
niet eens met de apartheidspolitiek,
maar die politiek is een binnenlandse
aangelegenheid en er ontstaat een zeer
ernstige toestand als een land uit het
Gemenebest treedt omdat andere leden
zich in zijn binnenlandse aangelegen
heden mengen, aldus Sir Roy Welensky,
die van Pools-Joodse afkomst is. De
premier van Zuid-Rhodesië, Sir Edgar
Whitehead, gaf als zijn mening te ken
nen, dat Zuid-Afrika's uittreden het be
gin van de ontbinding van het Gemene
best is. Ik geloof, dat Australië wegens
zijn politiek, gericht op het behoud van
een blank Australië, het volgend jaar
aan de beurt is en Engeland het jaar
daarop.
Sir de Villiers Graaf, de leider van de
in oppositie zijnde „Verenigde Partij"
van Zuid-Afrika, heeft gisteren tijdens
de vergadering van het Zuidafrikaanse
Lagerhuis voorgesteld de lopende debat
ten te onderbreken „voor een kwestie
van algemeen dringend belang, namelijk
de slecht overwogen stap van de minis
ter-president om Zuid-Afrika's aanvragei
voor het voortgezet lidmaatschap als
republiek van het Gemenebest in te
trekken, als gevolg waarvan hij het ver
trouwen heeft geschonken van de over-
(Van onze Londense correspondent)
Vyf leidende figuren van de linker
vleugel van de Labourpartij, die een
grote rol spelen in de actie voor een
zijdig opgeven door Engeland van de
kernwapens, zyn uit de socialistische
lagerhuisfractie gezet. Een hunner is de
bekende politicus Michael Foot, die vijf
maanden geleden wijlen Aneurin Bevan
opvolgde als afgevaardigde voor het
kiesdistrict Ebbw Vale in Wales. Tot de
geschorsten behoort ook Emrys Hughes,
de grootste grappenmaker van het Britse
parlement, schoonzoon van de Labour-
pionier Keir Hardie, die de eerste socia
list was die in het begin van deze eeuw
het Lagerhuis betrad. De drie anderen
zijn de bekende advocaat Sydney Silver
man, voorzitter van de afzonderlijk ge
organiseerde opstandige groep in de La
bourpartij, welke zich tooit met de naam
„overwinning voor het socialisme" (vic
tory for socialism), William Baxter en
S. O. Davies.
De vjjf werden uit de fractie gewor
pen, omdat zij de partijdiscipline over
traden door woensdag als een symbolisch
protestgebaar tegen de militaire begro
ting te stemmen.
Slot pag. 2
KOUDER
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Half tot zwaarbewolkt met enige regen.
Tot matig of krachtig toenemende wind,
draaiend naar west tot noordwest. Over
dag belangrijk lagere temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
18 MAART
Zon op: 6.49 uur; onder: 18.49 uur.
Maan op: 7.50 uur; onder: 21.06 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.18 en
16.33 uur.
Laagwater te 0.08 en 12.34 uur.
Dit blad bestaat uit 24 pagina's.
weldigende meerderheid van alle volke
ren van Zuid-Afrika, wier verlangen om
in het Gemenebest te blijven, hem zeer
goed bekend was, en bij hem aan te
dringen zijn besluit nogmaals in over
weging te nemen".
De voorzitter van het Lagerhuis wees
dit verzoek van de hand, met de mede
deling dat er binnenkort gelegenheid zal
zijn om deze aangelegenheid te bespre
ken, als de debatten over de spoorweg
begroting worden hervat.
Op een vraag van Sir de Villiers of hij
over een der aspecten van zijn voorstel
mocht spreken, antwoordde de voorzitter
geen discussie te kunnen toestaan.
Met een bleek gelaat en de stem van
een grafredenaar legde premier Macmil-
lan gisteravond in het Lagerhuis een
verklaring af over Zuid-Afrika. Het was
duidelijk dat hjj emotioneel was getrof
fen door de dramatische gebeurtenissen
van de afgelopen dagen. Men kon het
hem aanzien, dat hjj diep bedroefd was.
Hij zag er vermoeid uit, niet te verwon
deren gezien zijn zware taak als confe
rentievoorzitter, die vergeefs getracht
heeft het Gemenebest er ongehavend
doorheen te halen.
Maar Macmillan toonde zich geenszins
een verslagen man. Hij sprak de hoop
uit, dat Zuid-Amerika in de toekomst
opnieuw zijn rol zal spelen in het
Gemenebest. Gaitskell, de leider van de
oppositie sprak in dezelfde geest.
Kwestie Zuidwest-Afrika
Óe Algemene Vergadering der V.N.
heeft gisteren een resolutie aangenomen,
die leden van de V.N. „die bijzonder
nauwe betrekkingen en aanhoudend
contact met de regering van Zuid-Afrika
onderhouden" verzoekt hun invloed bij
Zuid-Afrika aan te wenden om dit land
ertoe te brengen zijn politiek in het
mandaatgebied Zuidwest-Afrika te wijzf
gen.
Met bezorgdheid wordt geconstateerd,
dat Zuid-Afrika geweigerd heeft verte
genwoordigers van een groep landen, die
van de V.N. opdracht hadden gekregen
de toestand in Zuidwest-Afrika te be
studeren, toe te laten.
De resolutie werd met 74 tegen nul
stemmen bij negen onthoudingen goed
gekeurd. Tot de onthouders behoorden
Australië, Frankrijk en Engeland. De
Sovjet-Russische afgevaardigde stemde
voor, maar achtte de resolutie onvol
doende. Volgens hem dient het mandaat
onmiddellijk te worden beëindigd en het
bestuur overgedragen aan een commis
sie van onafhankelijke Afrikaanse staten.
Zuidwest-Afrika zou op zijn laatst in
1962 geheel onafhankelijk moeten wor
den.
Weer mijnongeluk in
Japan26 doden
Een ongeluk in een Japanse mijn
heeft gisteren aan 26 mensen het leven
gekost. Tengevolge van het uitbreken
van een brand in de compressorkamer
van de Otsoedjimyn bij Katsoeki in
zuid-Japan geraakten twee mijnwerkers
en 24 leden van een reddingsploeg op
915 meter diepte van de buitenwereld
afgesneden. De hoop dat deze mensen
nog zouden kunnen worden gered, werd
spoedig opgegeven; 26 mijnwerkers die
zich in de omgeving van de plaats van
het ongeluk bevonden, konden zich in
veiligheid stellen.
Op 9 maart j.l. kwamen bij een soort
gelijk ongeluk in de Kamikijomijn in
zuid-Japan 71 mijnwerkers om het le
ven. Dit was het ergste mijnongeluk in
Japan sinds het einde van de tweede
wereldoorlog.
Volgens Italiaans persbureau:
Volgens het Italiaanse persagentschap Continentale, dat zich specia
liseert in het geven van nieuws over communistische landen en door
gaans goed geïnformeerd blijkt te zijn, zijn de Russen werkelijk van
plan projectielenbases in Indonesië aan te leggen.
Een Russische militaire missie, aldus Continentale, die onder leiding
staat van Y. K. Federof door de „Prawda" beschreven als een
geograaf en metereoloog is onlangs uit Djakarta in Moskou terug
gekeerd met zes Indonesische „atoomdeskundigen", die in de Sovjet-
Unie een gespecialiseerde opleiding zullen ontvangen.
Het was ook Federofs taak een begin
te maken met het program van mili
taire bijstand aan Indonesië, zoals was
overeengekomen bij de besprekingen in
december j.l. te Moskou tussen de In
donesische minister van Defensie, gene
taal Abdoel Haris Nasoetion en Rus
sische regerings-functionarissen, die er
op 'gericht zijn Indonesië te helpen Ned.
Nieuw-Guinea in bezit te krijgen.
Optreden tegen
anti-communisme
Volgens het persbureau moet Indo
nesië in ruil daarvoor de Sovjet-Unie
Vliegtuigbotsing in
VS: twee doden
Bjj Pompano Beach, in de Ameri
kaanse staat Florida, zjjn twee vliegtui
gen tegen elkaar gebotst. Twee mensen
kwamen om het leven.
Beide toestellen waren toervliegtuigen.
Zij kwamen op een hoogte van 25 me
ter boven een klein vliegveld met elkaar
in botsing. De twee verongelukte perso
nen zaten in een van de twee vliegtui
gen. In het andere toestel, dat onge
deerd bleef, zaten dertien mensen die
ongedeerd bleven.
steunen bij verscheidene belangrijke as
pecten van de Russische buitenlandse
politiek zoals Kroesjtsjefs plannen de
VN te reorganiseren en Antoine Gizenga
te erkennen als de premier van Kongo.
Continentale bericht voorts dat de
Indonesische regering moet optreden te
gen anti-communistische bladen, alle
communistische en pro-communistische
partijen en organisatie legaliseren en
alle bewegingen van „buitenlandse oor
sprong" verbieden, tot aan de padvin
dersbeweging toe., die haar oorsprong in
Engeland vond.
(De padvinderij is inmiddels gelijk
gemeld reeds door Soekarno ont
bonden. Red. L.D.)
Het persbureau constateert dat door
deze overeenkomst met Rusland Indo
nesië heeft afgedaan met het „neutra
lisme" en zich thans daadwerkelijk bjj
het Sovjet-blok heeft aangesloten.
Presidentswisseling bij Philips
Woensdag 5 april zullen ir. P. F. S.
Otten, de scheidende president, en ir.
F. J. Philips, de nieuwe president, reci
piëren in de jubileumhal te Eindhoven.
Zoals bekend geschiedt de presidents
wisseling in het Philipsconcern officieel
tijdens de algemene aandeelhoudersver
gadering op 29 maart.
Rusland heeft voor miljoenen aan
orders in Nederland geplaatst. Dit is het
resultaat van de besprekingen die de
Nederlandse handelsmissie onlangs in de
Sovjet-Unie de grootste ooit in Rus
land heeft gevoerd. De ambassadeur
van de Sovjet-Unie in Nederland, P. K.
Ponomarenko, verklaarde in een onder
houd op de Utrechtse jaarbeurs, dat een
reeds geplaatste order voor consumptie-
en kapitaalgoederen van rond 17 miljoen
gulden slechts een onderdeel is van de
totale order, die binnenkort gerealiseerd
zal worden.
Over de aard van de artikelen, die
Nederland aan Rusland levert wil de
heer Ponomarenko zich niet uitlaten.
„De produkten", zo zei de Russische
ambassadeur, „zijn mij uiteraard bekend,
maar ik weet niet of het correct is,
wanneer ik mij hierover uitlaat".
De Russische deelneming aan de
Utrechtse Jaarbeurs is volgens de am
bassadeur van zeer grote betekenis voor
een beter economisch contact tussen zijn
land en Nederland. Hij vertelde in tal
rijke landen jaarbeurzen bezocht te heb
ben, waarvan er verscheidene echter
meer op kermissen en op circussen
geleken dan op een manifestatie, waar
zaken werden gedaan. De Jaarbeurs in
Utrecht, zo zei hij, onderscheidt zich van
andere beurzen door haar strikt zake
lijk karakter. Men wordt niet gehinderd
door een kakafonie van circus- en ker
misachtige geluiden, maar men kan er
in een goede sfeer zaken doen. De
Russen, aldus ambassadeur Ponomaren
ko, hebben op de Utrechtse Jaarbeurs
reeds goede contacten gelegd. Volgend
jaar zullen ze weer deelnemen.
De Cubaanse diplomatieke missie,
die ontslag heeft genomen uit pro~
test tegen de politiek van Fidel
Castro, is gisteren in het Ministerie
van Buitenlandse Zaken ontvangen
door staatssecretaris dr. H. R. van
Flouten. Ambassadeur I. Fiterre
werd bij het verlaten van het Minis
terie omringd-door journalisten, die
trachtten commentaren op zijn be
sluit te vernemen.
In de zaak van de winkeldiefstallen,
waarbij o.a. enige leden van het „Neder
lands Ballet" betrokken zijn, heeft de
Haagse politie nog een arrestatie verricht.
Het betreft een 17-jarige bediende op de
grote vaart, die ervan wordt verdacht en
kele malen samen met andere Jongelui
winkeldiefstallen te hebben gepleegd en
gestolen goederen te hebben aangenomen.
Op de Amsterdamse postzegelmarkt
is een 88-Jarlge man een insteekboek met
postzegels ter waarde van naar schatting
f1000 ontstolen.
Gromiko vraagt om
spoetlbesprekiiig van
Kongolese kwestie
De Russische minister van Buiten
landse Zaken, Gromiko, heeft gisteren
officieel gevraagd, dat de Algemene Ver
gadering „voor het einde van deze week"
de toestand in Kongo bespreekt.
In een brief aan de voorzitter van
de Algemene Vergadering, de Ier Bo-
land, verklaarde de minister, dat de
toestand in Kongo gestadig slechter
wordt als gevolg van de agressie tegen
dat land. Resoluties van de Veiligheids
raad werden genegeerd en er werden
pogingen gedaan om Kongo te „ver
brokkelen". Daarom was het volgens de
Russische delegatie noodzakelijk onver
wijld het debat over de Kongolese kwes
tie te hervatten.
JOHAN DE HEER
OVERLEDEN
Evangelist in Woord
Zang en Muziek
Op 94-jarige leeftijd is gistermiddag
in Driebergen overleden de bekende
evangelist Johannes de Heer, redacteur
van „Het Zoeklicht" en leider van de
„Maranatha-beweging".
Hij werd op 23 mei 1866 te Rotter
dam geboren. Van jongsaf had hij een
voorliefde voor de muziek. Hij groeide
op in Rotterdam en trad in 1879 als
jongste bediende in dienst van een
muziekhandel, waar de grond werd ge
legd voor zijn verdere loopbaan. Door
het overlijden van een dochtertje in 1895
kwam er een keerpunt in zijn leven:
hij kwam in contact met twee gods
dienstige kringen „De zevende dagsad-
ventisten" en ,,De Jeruei-kring". In 1898
begon de heer De Heer een orgelhandel.
Hij is de samensteller van een zang
en muziekbundel, die op vele samen
komsten en in vele huisgezinnen zeer
bekend is. In 1905, op 39-jarige leeftijd,
is de evangelisatie-arbeid van de heer
De Heer begonnen.
In 1919 verscneen het eerste nummer
van „Het Zoeklicnt", een blad, gewijd
aan „Het onderzoek der schriften en de
tekenen der tijden". Ook de Nederlandse
tent-zending en de Haagse stadsevan
gelisatie waren arbeidsterreinen van de
thans overledene.
In 1910 ondernam hij een reis naar
Palestina. Op 4 april 1924 hield de heer
De Heer zijn eerste geestelijke radio
toespraak voor de „Hilversumse Draad
loze Omroep", (HDO), over het onder
werp „Hoe wij door de draadloze de
geestelijke dingen verstaan". Deze uit
zending is de aanloop geweest van de
oprichting van een christelijke radio
vereniging, de „Christelijke vereniging
voor draadloze telefonie", en de oprich
ting van de NCRV op 15 november van
dat jaar. De heer De Heer was lid van
het hoofdbestuur van de NCRV; 155
maal heeft de heer De Heer meegewerkt
aan de radio door morgenwijdingen,
evangelisatie-uurtjes, maranatha-confe-
rentie-toespraken en liederenuurtjes.
Voorts zijn er ruim vijftig grammo
foonplaten met zang en toespraken en
ruim zestig boeken, brochures en trac-
taten van zijn hand verschenen.
Dinsdag zal in de Grote Kerk in Drie
bergen de rouwdienst worden gehouden,
waarin ds. W. Glashouwer, herv. predi
kant ter plaatse zal voorgaan. Daarna
volgt de ter aardebestelling op de nieuwe
algemene begraafplaats in Driebergen.
Eind maart zal in Bennebroek de
Linnaeushof worden geopend. Zelfs
de jeugd helpt een handje mee om
het park zo goed verzorgd als maar
mogelijk is aan het publiek te kun
nen tonen.
Nieuwe koers van de
VS in „koloniale"
aangelegenheden
(Van onze Amerikaanse correspondent)
In het V.N.-milieu is Amerika's aan
zien bij de Afro-Aziaten de laatste dagen
zeer gestegen. Hiervoor bestaan twee
redenen: woensdag stemde Amerika
samen met de Sovjet-Unie voor een
resolutie in de Veiligheidsraad, waarin
een onderzoek werd gevraagd naar de
onlusten in Portugees Angola. Aan die
rellen van de vorige maand zouden ras
senkwesties ten grondslag hebben gele
gen. De resolutie werd verworpen, doch
in kringen van de Verenigde Naties trok
het zeer de aandacht dat Amerika zich
had afgescheiden van Engeland, Frank
rijk en Turkije, die zich van stemming
onthielden. De NAVO-bondgenoten kun
nen, nu Kennedy aan het bewind is
gekomen, in koloniale aangelegenheden
niet automatisch rekenen op samenwer
king met Amerika.
Gisteren bleek dit opnieuw, nu in de
Assemblee. Terwijl vele „koloniale mo
gendheden" zich van stemming onthiel
den, stemde Amerika met de overgrote
meerderheid mee voor een resolutie
waarin Zuid-Afrika op de vingers werd
getikt vanwege zijn gedrag ten aanzien
van Zuidwest-Afrika.
Intussen heeft een woordvoerder van
het Portugese ministerie van Buiten
landse Zaken zijn „spüt" uitgesproken
over het feit, dat de Verenigde Staten
„met de Sovjet-Unie" voor de resolu
tie hebben gestemd die een onderzoek
naar de toestanden in Angola beoogden.
„De Amerikaanse houding heeft bijzon
der grote bezorgdheid voor de toekomst
gewekt", aldus de regering in Lissabon.
VOOR EEN GOEDE
IEMCO N.V. - Nieuwe Rijn 32
Uit Het Leidsch Dagblad van
17 maart 1861:
Heden Zaterdagmiddag
omstreeks 12 uur, is het rijtuig
van Dr. L. S. van Praag in de
Middelstegracht aan de Groene-
steegbrug, achteruit in het water
gereden. De geachte geneesheer
is gelukkig gered door den heer
Jacob van Leeuwen, ruimer, zoo
dat Z. Ed. met de schrik er is
afgekomen, terwijl ook het
paard en de vigilante zonder let
sel uit de gracht is gehaald.
