jCnJMr^Mr^,el^,7fn'8f^W[n20fN2'fn Verenigde Staten moreel verplicht tot voortzetting van defensiehulp 22 I y INDUSTRIE EN SCHEEPSBOUW 13-22 MAART Thans meer geleide projectielen Indonesië ontstemd over kritiek Eerste Kamer nam de begroting van Maatschappelijk Werk aan Nog méér Parijs dan de métro zijn de nieuwe stoffen van Opgericht 1 maart 1860 Woensdag 15 maart 1961 Derde blad no. 30305 A* CD D II! 1/ C O EnEDE KI 7 O 7 O AVl A ART*' *1 De op het Jaarbeurs-terrein Croeselaan ondergebrachte groepen vSJ C IÖ at v i a\ C 4^ E tx. E IV I O I #7l Al E B Elektrische huishoudelijke apparaten - Verlichting - Verwarmings- en kookapparaten - Sanitair - Gereedschappenexposeren tlm 22 maart. /mANDAP MÈS&BbW \NSDA£^ ^ENSOM ÈS^^XRM DONDERDAG VRIJDAG M \*ff ZATERDAG MAANDAG DINSDAG «F M JML JBy F W J^AA\, FF MAARr if A W MAART JF Je MAART M A MAART J MAART J WOENSDAG I STANDPUNT VAN MINISTER VISSER (Van onze parlementaire redacteur) „Persoonlijk ben ik van mening, dat Amerika, als de grootste NAVO- bondgenoot, ook de grootste verantwoordelijkheid draagt voor de bewapening van de bondgenoten ter handhaving van de gezamenlijke veiligheid. Indien er al geen recht is op Amerikaanse defensiehulp, dan doet dat toch niets af van de morele plicht van de Verenigde Staten de hulp voort te zetten". Aldus minister Visser gisteren in de Tweede Kamer. echter een nieuw NAVO-plan opgesteld voor de taak van de luchtmacht tot 1966, deelde staatssecretaris Calmeyer mee. Volgens de nieuwe eisen zal van Nederland een belangrijk kleiner aan tal vliegtuigen worden verlangd, waar tegenover staat een vermeerdering van het aantal geleide projectielen. De ver mindering van de Amerikaanse hulp kan aldus worden opgevangen, doordat van ons minder vliegtuigen worden ge- Lichtere NAVO-eisen aan onze luchtmacht Vorige week had hy gezegd, dat de Amerikaanse hulp geen recht is. Daar tegenover stelde de KVP-er Moorman zich op het standpunt, dat Nederland er wel recht op heeft, want artikel drie van het Atlantisch Verdrag bepaalt ,dat de NAVO-landen elkaar wederzijds hulp zullen verlenen. Op 5 april 1949 heeft Acheson, de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken, die bepaling zo uit gelegd, dat Amerika hulp kan en moet verlenen om de gezamenlijke veiligheid te handhaven. Op grond van de des betreffende Amerikaanse wet van 27 januari 1950, zyn met de verschillen de landen verdragen gesloten, ook met Nederland. Er is dus sprake van een recht krachtens overeenkomst en als Amerika zich niet aan de afspraken houdt, hebben wy het recht ons op de grondslagen van ons defensiebeleid te bezinnen. Onze minister staat dus in Amerika niet als een bedelaar, maar als een verdragspartner. Minister Visser antwoordde, dat hij de Amerikaanse defensiehulp niet be schouwt als een gunst. Hij kon ver der meegaan met de redenering van oud-staatssecretaris Moorman, maar er is tenslotte geen sprake van een recht, dat zekerheid geeft omtrent de omvang van de Amerikaanse bijdrage. Hij staat echter op het standpunt, dat de Ver enigde Staten de morele plicht hebben de defensiehulp voort te zetten. Daar van uitgaande zal hij met de Amerika nen süreken. Nieuw NAVO-plan Het is een teleursteling geweest, dat Amerika ge«i3 steun heeft willen verle nen voor ongeveer honderd Starfigh- ters, maar s/echts voor 25. Inmiddels is P.S.P. neemt risico van een bezetting Er is gisteren in de Tweede Ka mer even een levendige discussie ontstaan over de vraag, die de so cialist Wierda aan de PSP-er Lankhorst stelde: Aanvaardt u als consequentie van uw pacifistische standpunt de bezetting door een vreemde mogendheid? De kiezers hebben recht op een duidelijk ant woord." De PSP-er had voorop gesteld, dat bewapening een verdedigings middel is, dat tegen zijn geweten ingaat en daarom onaanvaardbaar is. De PSP is voor algehele inter nationale ontwapening en indien het nodig is dat daarbij een aantal landen voorgaat, dan is de PSP ook bereid tot eenzijdige ontwapening. Dit houdt in, aldus de woordvoer der van de PSP, dat wy voor uit treding uit de NAVO zijn. Hij had bezwaar tegen de rede nering, dat ontwapening tot bezet ting leidt en bewapening niet. Be wapening brengt het risico van oor log mee en als die wordt verloren, volgt ook bezetting. Dan is ontwapening een betere keus dan bewapening. Hij was daar om bereid het risico van bezetting te nemen. De heer Moorman (KVP) „Neemt u dan ook alle slachtoffers van de bezetting voor uw reke ning?" De heer Lankhorst: „Daarmee houd ik rekening en ik voel het als een last ,maar een oorlog eist ook slachtoffers." De heer Moorman: „Het meest aanvaardbaar is dan echter, dat ge tracht wordt de bezetting, die bij ontwapening zeker komt, buiten de deur te houden". De heer Lankhorst: „Het is niet zeker, dat er bezetting komt, maar het. risico aanvaard ik." De heer Schouwenaar (PvdA) „Bent u zeker ervan, dat de men sen de spanning van een bezetting zullen kunnen dragen? Vraagt u van de mensen niet een heldendom, dat zij niet bezitten?" De heer Lankhorst: „De andere weg dan bewapening is een andere wiize van verweer, waarvoor een eeecteli'ke opvoeding nodig is, om »*e spanning te kunnen weerstaan. Er is nooit een noging gedaan an dere dan müitaire middelen te on derhoeken als middel van verweer". Men heeft elkaar van zyn onge lijk niet overtuigd. Inplaats van twee bataljons met ge leide projectielen, zal Nederland nu drie bataljons bijdragen. Door de inkrimping- van het aantal vliegtuigen zijn we bo vendien instaat te voldoen aan de NAVO wens naar een tweede Nike-afdeling. Het is niet mogelijk, zette de staats secretaris uiteen, de mechanisatie van het leger in de komende drie jaar te versnellen om de eenvoudige reden, dat het geschoolde personeel ervoor ont breekt en er bovendien geen geschikte oefenterreinen zijtn in ons kleine land. De voorgenomen motorisereng en me chanisatie van de eerste divisie gaat echter normaal door. Het is gemakkelijk, zei minister Visser, veel wensen te hebben en kritiek uit te oefenen op het tempo van de moder nisering van de defensie, maar de fi nanciële middelen zijn beperkt en men kan dus niet alles verwezenlijken. Het geheel moet worden opgebouwd overeen komstig de financiële mogelijkheden. Op een bepaalde defensietheorie van de socialist Schouwenaar, wilde de mi nister niet ingaan, omdat er zoveel theorieën worden verkondigd over de beste verdediging. De regering moet zich nu eenmaal aansluiten bij de beslissin gen van de NAVO, waarbij onze mili taire deskundigen meespreken. Omtrent de oprichting van een Pa poea-bataljon in Nieuw-Guinea, deelde minister Visser mee, dat het besluit is gevallen het kader van 38 officieren en onderofficieren te leveren. Op den duur zal echter een eigen Papoeakader worden opgeleid. Motie aangenomen Voor de defensielasten is na 1950 het systeem gevolgd telkens voor een aan tal jaren vooruit de hoogte van de jaarlijkse uitgaven vast te stellen, waar door de mogelijkheid ontstond, indien de toegestane uitgaven in een bepaald jaar niet werden gedaan, deze over te hevelen naar een volgend jaar. Tegen dit systeem van het zogenaamde meer jarig-defensieplafond heeft de Kamer de laatste jaren steeds sterker bezwaar gemaakt, omdat de besteding van de defensieuitgaven op die manier aan het juiste inzicht en de controle van het parlement werden onttrokken. Er wer den gelden voor een ander doel gebruikt dan waarvoor ze waren toegestaan. Met algemene stemmen heeft de ka mer gisteren een motie aangenomen, Vestzak - broekzak (Van onze parlementaire redacteur) Een nieuwe Starfigheter voor onze luchtmacht kost ruim 6 miljoen gulden. Daarvan vloeit in de schatkist van minister Zijlstra 500.000 gulden terug aan belastingen, n.b. weeldebelas ting. De begroting is gebaseerd op de aanschaffing van 100 Starfighters en de minister van Financiën zou dus 50 miljoen aan belasting ontvangen. De KVP-er Moorman vond het gisteren in de Tweede Kamer maar een vreemd geval, dat de minister van Defensie moet vechten om van het parlement de miljoenen voor de landsver dediging los te krijgen, terwijl minister Zijlstra de lachende derde is, want hij ontvangt per jaar ook nog 16 miljoen aan loodsgelden van de Marine. Minister Visser was bereid er eens over te spreken, maar hij betwijfelde of hij daarmee de zorgen van zijn ambtgenoot van Financiën zou verlichten. waarin de regering wordt uitgenodigd alleen voor investeringsuitgaven een meerjarig-plafondsysteem toe te passen, maar voor andere uitgaven jaarlijks de toestemming van de Tweede Kamer te vragen. Minister Visser verklaarde ern stig te zullen trachten de motie uit te voeren en de Kamercommissie voor de fensiezaken periodiek te zullen inlichten, wanneer toegestane uitgaven, indien zij niet zijn gedaan, worden overgeschreven naar de begroting van een volgend- jaar. Voor de vuist weg sprekend aan de hand van aantekeningen, los van amb telijke papieren, maakte het antwoord van minister Visser op de replieken, in de Kamer een merkbaar betere indruk dan vorige week. Amendement Van de zijde van de P.v.d.A. werd een amendement ingediend met de be doeling vijf miljoen gulden op de be groting te schrappen voor de aanschaf fing van een tanker-voorraadschip. Staatssecretaris De Jong was het echter met de VVD-er Ritmeester eens, dat een dergelijke tanker in oorlogstijd noodzakelijk is. De te bouwen tanker zal een snelheid moeten hebben van 20 mijl, omdat hij het tempo van de oorlogs schepen moet kunnen bijhouden voor bevoorrading. Normale tankers halen die snelheid niet. Ook de suggestie van de socialist Schouwenaar om de mariniers in de Antillen op te leiden, en dan naar Nieuw-Guinea te zenden, wees staats secretaris De Jong af, omdat zij dan wel heel weinig thuis zouden zijn. On geveer 60 pet van het Korps Mariniers bestaat uit dienstplichtigen. Wanneer de taak van het korps in Nieuw-Guinea eens afgelopen zal zijn, zal het moge lijk wezen het Korps in te krimpen. Er zijn geen plannen zelf een nuc leaire onderzeeboot te ontwikkelen. RECHTZAKEN Moord Joke Groenendaal a.s. maandag voor rechtbank (Van onze correspondent) Volgende maand zal voor de recht bank te Roermond met gesloten deuren het proces worden gevoerd tegen de 25- jatfge pseudo-fotograaf die op 3 mei van het vorig jaar het 16-jarige Ven- lose meisje Joke van Greonendaal ver moord heeft onder de gemeente Tegelen vlakby de Duitse grens. Hij had zich voorgedaan als pers fotograaf, en het meisje voorgespiegeld dat hij een serie foto's van haar wilde maken. Joke van Groenendaal, geheel goeder trouw, was met hem meegegaan. Toen echter bleek dat de bedoeling van de man heel anders waren dan alleen maar foto's maken, was het meisie gaan gillen. Uit angst voor ontdekking zou h ijhaar toen met een sjaal hebben gewurgd. Twee dagen na zyn misdrijf werd de man aangehouden in een hotel te Masstricht. Na enkele uren bekende hij het meisje te hebben gewurgd. Hij heeft na zijn arrestatie geruime tijd in een pasychiatrische kliniek te Utrecht vertoefd. Kort geleden is hy echter, in afwachting van zijn proces, overge bracht naar het Huis van Bewaring te Roermond. Advertentie GASFORNUIZEN ELEKTRISCHE FORNUIZEN KOELKASTEN WASMACHINES VERKOOPKANTOOR VOOR NEDERLAND: NELL STUTTERHEIM N.V. Den Haag - Tel. 986760 JAARBEURS "g™ STAND 303 GASFORNUIS „EUROP" 349.- Poging om dode op de Eiger te bergen De drie Duitse en de Oostenrijkse bergbeklimmers, die zondag de top van de Eiger langs de noordwand bereikten, hebben zich bereid verklaard pogingen te ondernemen tot berging van het lichaam, dat, stijf bevroren, ergens langs hun route aan de rotsen bleek te hangen. De dode is hoogstwaarschijnlijk een der beide Duitsers, Günther Nothdurft en Franz Mayer, die bij een bestijging in de zomer van 1957 vermist geraakten. Een Bussumse wielrijder, de 65-jarige D. C. Molenkamp, is gistermorgen bij het oversteken van de Naarderweg ter hoogte van de Crailosebrug te Hilversum door een eveneens uit Bussum komende auto ge grepen. Zwaar gewond werd de man naar het ziekenhuis gebracht, waar hij na aan komst bleek te zijn overleden. Het bergen van het lijk zal niet alleen om redenen van piëteit geschieden maar ook omdat de echtgenote van de omge komene pas de verzekeringsuitkering kan ontvangen wanneer het omkomen van haar man bewezen is. Verwerpt beheerschap Een Indonesische woordvoerder heeft gisteren te Londen gezegd dat Indo nesië het bezoek van de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, mr. J. M. A. H. Lunst, aan de Britse hoofd stad in de huidige „zenuwenoorlog" over de kwestie-Nieuw Guinea ongaarne ziet. Indonesië is ook ontstemd over de kritiek in Europese landen volgens welke het Indonesische besluit een einde te maken aan de behartiging van Neder landse belangen in Indonesië door Groot- Brittanië een nog niet eerder voorge komen maatregel in de geschiedenis van de diplomatiek betrekkingen is. De Nederlanders hebben, aldus deze Indonesische woordvoerder, evenzeer een „ongehoorde kwade trouw" getoond door het westelijk deel van Nieuw-Guinea niet ever te dragen aan Indonesië die de soevereiniteit over dit gebied zou hebben. De Indonesische ambassadeur te Lon den, Soenario, heeft gisteren een be zoek gebracht aan de Hoge Commissa ris van India in de Britse hoofdstad, mevrouw Vidjaja Laksjmi Pandit. Zij hebben gesproken over het huidige be zoek van minister Luns aan Londen om met ministers-presidenten van Ge- menebestlanden en Britse leiders over Nieuw-Guinea te spreken. Oplichtende ambtenaar krijgt IV2 jaar (Van onze Haagse correspondent) De Haagse rechtbank heeft een ge vangenisstraf van anderhalf jaar met aftrek opgelegd aan een 57-jarige ex- ambtenaar van het Ministerie van Oor log, die tientallen Hagenaars voor in totaal ruim f 30.000 gulden heeft op gelicht. De verdachte zette telkens ad vertenties in de dagbladen: „Wie leent ambtenaar geld tegen ruime vergoed- ding?" De reflectanten spiegelden hij flinke winsten voor uit een handeltje in tweede hands schrijfmachines, die de verdachte als ambtenaaar zogenaamd zou kunnen kopen bij verschillende overheidsinstan ties. Maatregelen Nederlanders in Indonesië en opvanging van de spijtoptanten (Van onze correspondent) Anders dan in voorgaande jaren heeft de Eerste Kamer het minister Klompé dit keer bij de behandeling van de begroting van Maatschap pelijk Werk niet moeilijk gemaakt. Mej. mr. Tjeenk Willink (P. v. d. A.), die in het verleden nogal eens kritiek had op het beleid van deze minister, toonde zich gisteren bijzonder welwillend. Tal van vraagstukken, het maatschappelijk werk rakende, werden door een zevental sprekers aangesneden. Het waren vrijwel steeds dezelfde onderwerpen, die aan de orde werden gesteld. De meeste belangstelling genoten kwesties als de vervanging van de armenwet door de wet bijstand levensonderhoud, de bejaardenwet, een subsidie wet, het Ambonezen-vraagstuk, de terugkeer van de spijtoptanten, e.d. Minister Klompé deelde mee, dat de belangen van de Nederlanders in In donesië thans meer dan ooit in het cen trum van de aandacht van de regering staan. Er zijn reeds maatregelen ge troffen, dat de Nederlandse gepensio neerden en de gesteunden in Indonesië voorlopig in hun levensonderhoud zullen kunnen voorzien. Verdere mededelingen kon minister Klompé op dit punt niet doen, nu nog in Londen over deze aan gelegenheid overleg gaande is. Op haar uit de Kamer gestelde vraag of de minister in staat is eventueel ver snelde overkomst van spijtoptanten op te vangen, antwoordde de minister be vestigend. Ambonezen Naar aanleiding van vragen, o.a. van mr. De Vos van Steenwijk (VVD) over het aangekondigde vertrek van een groep Ambonezen naar Indonesië deelde minister Klompé mede, dat er behalve de groep-Siwaletta, nog wel meer groe pen Ambonezen zijn, die blijkbaar te rug willen. Intussen heeft tot nu toe al leen de groep-Siwaletta een verzoek daartoe gedaan. De namen van de le den van deze groep zyn aan de Indo nesische ambassade in Brussel opgege ven. Dat de groep nog niet is vertrokken, komt, omdat de mensen nog niet zijn ingeënt. Op de vraag van mej. Tjeenk Willink of niet zou kunnen worden overgegaan tot de instelling van een niet-ambte- lijke commissie tot bestudering van de departementale indeling, antwoordde minister Klompé, dat zulks een zaak van het. gehele kabinet is. Zij zegde toe de ze kwestie aan het kabinet te willen voorleggen. Mej. Tjeenk Willink had ook gevraagd naar de mogelijkheid van de instelling van een wetenschappelijk instituut voor het Maatschappelijk Werk. De minister was van mening, dat dit een zaak van de particuliere instellingen is. Zij zijn vrij tot de oprichting van een dergelijk instituut over te gaan, al dan niet te financieren met behulp van gelden uit de voetbalpool. De minister moest de Kamerleden, die daarvoer hadden gesproken, zoals de he ren Schipper (AR), Van Hulst <CH> en mevr. Schouwenaar-Franssen <VVD) toegeven, dat vervanging van de ar menwet door de wet bijstand levenson derhoud haast heeft. Het is echter een moeilijke materie. Ook de bejaardenwet laat nog op zich wachten. De minister ziet nog een aantal adviezen dienaan gaande tegemoet. Voorzichtig subsidiebeleid Naar aanleiding van daarover gestel de vragen, zeide de minister van oordeel te zijn, dat een eenzijdige invoering van een subsidiewet voor het maatschappe lijke werk storend kan zyn voor het beleid ten aanzien van bepaalde taken op het terrein van volksgezondheid, jeugdzorg en volksontwikkeling. Daarom gaat zij hierby, ondanks aandrang uit de Kamer, voorzichtig te werk. Mochten reeds gevoteerde gelden voor de probleemgebieden niet in het des betreffende begrotingsjaar kunnen wor den besteed, dan is overheveling naar de volgende begroting mogelijk, aldus deelde de minister mede. ver maakte minister Klompé bekend, dat besloten is de totnutoe geblokkeerde tien mil joen gulden voor sportvelden en zwem baden, te deblokkeren en dit bedrag over de verschillende provincies met probleemgebieden te verdelen. Het woonwagenprobleem noemde de minister zeer gecompliceerd. Voorzich tigheid moet worden getracht met het besteden van gelden voor maatschappe lijk werk onder de woonwagenbewoners, wie de bewindsvrouwe de vrijheid van trekken niet wil ontzeggen. De minister verklaarde zich niet be reid, zoals mej. Tjeenk Willink had ge vraagd, te intervenieren bij het gemeen tebestuur van Geleen (L.), dat aan het maatschappelijk werk van Humanitas subsidie heeft onthouden. Mej. Klompé verklaarde zich wel be reid maatschappelijk werk onder de groep van z.g. „thuislozen" te subsidië ren. Vijfdaagse werkweek De invoering van de vyfdaagse werk week levert vele problemen op, zo yv. met betrekking tot het vormingswerk onder fabrieksmeisjes. De minister kon begrijpen, dat werkgevers er niet veel meer voor voelen dit vormingswerk tij dens de arbeidstijd te doen verrichten. Met mevr. Schouwenaar-Franssen was de minister het eens, dat de huishoude lijke en gezinsvoorlichting nog niet tot alle groepen, die daarvoor in aanmer king komen, is doorgedrongen. Na re en dupliek werd de begroting in de loop van de avond aanvaard. Naar verluidt, heeft Soenario me vrouw Pandit op de hoogte gesteld van het Indonesische standpunt in de kwes tie. Indonesië blijft vasthouden aan zyn opvatting dat het de soevereiniteit over het gebied heeft. Het wil alleen spre ken met bevriende landen of de V.N. over de voorwaarden van de overdracht van het gebied. Om die reden, alcius de Indonesische woordvoerder, verwerpt Indonesië de suggestie van een VN-beheerschap over Nieuw-Guinea, uitgeoefend door India, de Maleise Federatie en Australië. Au stralië heeft reeds de helft van Nieuw- Guinea in zijn macht. „Als dit land thans wordt belast met het beheerschap over het andere deel van het eiland, hoe is dan éénmaking van het weste lijke deel met Indonesië mogelyk?", zo vroeg de woordvoerder. Verder zei de woordvoerder nog dat Indonesië steeds meer het gevoel krijgt dat Groot-Brittannië, waarmee Indone sië altijd bevriend heeft willen zijn, steeds aan de zijde van Nederland heeft gestaan omdat het laatstgenoemde land een Europees land is. „Het betekent een gebrek aan oprechtheid een probleem als dat van West-Irian vanuit een lou ter wettisch standpunt te beschouwen en zich steeds aan de zijde van Neder land te scharen". Tenslotte zei de woordvoerder nog dat het bezoek dat generaal Nasoetion on langs aan Moskou heeft gebracht en het door hem getekende akkoord met de Sovjet-Unie over hulpverlening aan Indonesië misschien de machtsverhou ding in het gebied van Nieuw-Guinea kan ■-ïranderen. Indonesië is klaar voor een gewapende actie in het gebied, maar het zal niet de eerste zyn die er toe over gaat. Advertentie Botermarkt 18 Leiden Oude Langendijk 15-16 DeW^ (j Macabere moord in Wenen ontdekt (Van onze Weense correspondent) Binnen zestig uur is het de Oosten rijkse politie gelukt een misdadiger op te sporen, die drie weken geleden de Duitse koopman Paul Hahnen heeft ver moord. De moordenaar, een jongen van 19 jaar die Krcil heet, had de Duitse handelaar op 24 februari te Innsbruck voor een schoenenzaak leren kennen. Nadat de jongeman hem gevraagd had om hem in zyn wagen mee te nemen, liet de Duitser hem meerijden. Bij Lend in de buurt van Salzburg schoot Krcil de Duitser neer en roofde zijn porte feuille. Met de vermoorde naast zich, reed de moordenaar, in de wagen van Hahnen, nog dezelfde dag in een stuk door naar Wenen, waar hij woont. In de 22ste wijk aldaar verstopte hy zyn slachtoffer in de bagageruimte van de wagen. Op 25 en 26 februari ondernam de moordenaar meerdere autoritten met de gestolen auto van Hahnen en liet vrienden en kennis sen meeryden, terwijl het slachtoffer nog steeds in de bagageruimte lag. Op 28 februari reed hy naar Kitzbühel en liet daar de wagen met het slachtof fer staan, 's Avonds ging hij per spoor naar Wenen terug. Pas op 11 maart ont dekte de politie het lichaam in de ba gageruimte. Twee dagen later werd de moordenaar gearresteerd. Hij legde n??t alleen een bekentenis af, maar gaf ook to. dat hij in Duitsland nog vier Amerikaanse soldaten op de zelfde manier zou hebben vermoord. Het is echter achteraf gebleken dat dit niet waar is. De moordenaar stond op het punt om naar het buitenland te vluchten. De po litie vond in zyn zakken een treinbiljet naar Genua. De dader kon worden opge spoord. omdat men in de buurt van de woning van de moordenaar in Wenen de met bloed bespatte bril van het slachtof fer had gevonden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 5