WONEN IN ONS ELEMENT
WON
RLNDER
en niet als een vis op het droge.
Bollenkwekers zeggen veel last te
hebben van rot door wateroverlast
Heeft enquete wel enige zin?
Overleg over de
schooltelevisie
Opgericht 1 maart 1860
Woensdag 15 maart 1961
Vijfde blad no. 30305
(DOOR LEA WIJNBERG)
Al interviewend, ontdek je als journalist niet
slechts de mensen, maar ook hun huizen. In stilte
houd je ook daarmee vraaggesprekken en je schrijft
er iets over op. uitsluitend in gedachten, want
meestal is het niet vatbaar voor publikatie. Ik geef
U hier voor de vuist weg een paar van die tot nog
toe verzwegen indrukken van huizen en kamers.
„Hè, hoe is dat nu mogelijk, deze mevrouw zit
in een studiecommissie voor efficiënte keuken
inrichting of iets dergelijks, ze is èrg vooraanstaand
en moet je nu eens haar keuken zien verve
loze planken en een aanrecht die het met succes
En nu wat lk dacht bij een bezoek
aan een geslaagd zakenman, zo juist
verhuisd van een ouderwetse vierkamer
woning naar een peperdure flat. Hm
hypermodern allemaalalle tussenmu
ren weggebroken en het hele huiselijke
leven in één grote zaal Wij (hij en ik)
in de zithoek, omringd door de nieuwste
boeken, de allerjongste lamp plus grote
lappen venetain blinds De rug van de
paarse bank waarop ik geplant was,
vormde de afscheiding tussen onze zit-
praathoek en het huiskamergedeelte.
Daar troonde mevrouw en de kinderen
met hand- en huiswerk. Ik hoor de
woordjes overhoren, het getik van naal
den, het gerinkel van kopjes. Even keek
ik om en ontdekte een moederlijke
vrouw tussen een berg sokken en drie
kinderen; op een turkooize loper dwars
over de tafel lagen boeken en schriften.
„Kun je straks niet overhoren?"
vroeg de man. „We doèn het al zachtjes",
mompelde de vrouw. Het huiselijk le
ven priemde me in de rug. Waarom
moet je zo open met elkaar wonen als
je geboren bent voor dicht en besloten?
Maar ik schreef het zakelijke gesprek
met de gewichtige conclusies onbewogen
op; toen ik thuiskwam, had ik het ge
voel of de huiskamer nog aan mijn rug
hing.
Ik ben getrouwd
Ik ga verder. Een impressie van
de behuizing van een bohémien. Ik
had hem gekend tussen de hanebal-
ken, tientallen lege (en vollefles
sen, één kostbaar beeld en rondslin
gerende drukproeven. Hij schreef op
dc divan. Na jaren zag ik hem terug,
gezeten aan een groot bureau bij
een keurig ingedeeld boekenmeubel
met duidelijke mogelijkheden voor
uitbreiding. Op een serveerboy er
naast stond een flesje yoghurt.
„Wat is met je gebeurt?" vroeg ik
ontdaan. „Ik ben getrouwdant
woordde hij toonloos.
Ik ga nog verder. Bij een kermisklant
steeg ik ergens raar driehoog in de Jor-
daan. Het traptouw glom als haring, de
kamer had bloemetjesbehang. „Sssstt"
riep iemand bij mijn entrée; ze keken
namelijk naar de televisie. Ik keek mee
en ontdekte op de beeldbuis een beroem
de architect, die juist zijn visie cp mo
dern wonen ten beste gaf.
Weer verder Bij een romancière
ontdekte ik tussen een ernorme verza
meling snuisterijen, een glazen kom met
bloemen boven op een gezellig brandend
theelichtjes. Dit ornament zou niemand
anders zich kunnen permitteren aan zij,
kinderlijk-excentriek als ze was
Nog weer verder.Ik interviewde
een Japanse bloemenschikster, ze woonde
in een gewone straat in een Nederlandse
stad, alles was er echter zo Japans mo
gelijk. Veel hout. riet, veel ruimte en
bloemenarrangementen die het Zen
ademdenHier was een volledige
overeenkomst tussen bewoonster en wo
ning bereikt. Bewust had ze naar eigen
innerlijk en levensopvatting haar inte
rieur gecreëerd. Hier werd je doordrenkt
van de meditatieve sfeer van het oosten.
Iets persoonlijks
Wat ik met dit alles wil zeggen? Dat
men wèl iemand kan voorschrijven welk
dieet hij moet houden, maar niet hoe
hij moet wonen. Wonen is iets zö per
soonlijks, dat je er met de fraaiste
professorale richtlijnen radicaal naast
kunt zijn. Ik gelóóf namelijk, dat die
schrijfster met haar wasmand precies
woont zoals ze zelf wil. Op een verloren
ogenblik bv. als de inspiratie niet wil
komen, telt ze de was.
Overigens verdient ze niet genoeg om
haar boeken te laten inbinden en zonder
POTTER S /t
LINIA
MENTHOLPCILETS
TejJen hoest en Keelpijn
Uitwerking frappant
Opgravingen in W.-Friesland
De vondst van een kort bronzen
zwaard bij een pas ontdekt skelet heeft
het dr. P. J. R. Modderman van de
ROB te Amersfoort, die de leiding heeft
van een opgraving in West-Friesland,
mogelijk gemaakt de ouderdom van ter
plaatse eerder gedane vondsten vast te
stellen. Het skelet moet van een man
uit de middenbronstijd, ongeveer de
tiende eeuw voor Christus, afkomstig
zijn.
In die tijd gaf men de overledenen
zelden voorwerpen mee, zodat hier van
een bijzondere vondst gesproken mag
worden. Tevens is hiermee de ouderdom
vastgesteld van twee menselijke skelet
ten, die begin maart bij de egalisatie
van een perceel grasland onder Zwaag-
dijk (gem. Wervershoof) werden gevon
den. De skeletten zijn gevonden op
slechts 500 meter van een groep graf
heuvels, die in 1941 door prof. dr. A. E.
van Giffen zijn onderzocht.
Op een ander punt van hetzelfde per
ceel heeft men sporen' van bewoning ge
vonden. Verscheidene slootjes zijn te
ruggevonden en op een hoger stuk is
de aanwezigheid van oud akkerland aan
de hand van ploegsporen vastgesteld. Er
moeten ook huizen gestaan hebben,
aangezien de plaatsen waar de palen
in de grond gegraven werden zijn te
ruggevonden. Het is de eerste maal dat
sporen van een nederzetting uit deze
tijd in West-Friesland zijn ontdekt.
mimosa en geraniums is het geen le
ven. Misschien, wanneer iemans eens
een zeer efficiënt ingedeeld bureau voor
haar ontwierp, zou ze daar in principe
wel iets voor voelen. Dat het er echter
na drie dagen uit zou zien als een oud
papierhandel, geef ik u op een briefje
Daarentegen is die succesvolle zaken
man met zo'n woonzaal niet helemaal
eerlijk. Die woont niét zoals hij c-n zijn
gezin in hun hart wensen.
Zijn vrouw is ondanks alle succes een
gewone lessen-overhorende en sokken-
steppende huismoeder gebleven, gelukkig
maar. Zy ergert zich dood aan de ge
dwongen fluistertoon vanwege de aan
grenzende zakenpraathoek. Deze lieden
verkeren nog volop in de tussenmuren-
fase. Je reinste snobbisme, zo'n zaal.
kan opnemen tegen een hoekje van het Waterloo-
plein
„Kun je dat nu rijmen, die schrijfster die zo haar
fijn interieurs kan ontleden en extatisch beschrijft
hoe de heldin van haar boeken zich door haar ele
gante boudoir beweegt, woont zélf in niet veel meer
dan een berg paperassen. Ze zit op de wasmand.
Weliswaar hangt er uit een, in staat van ont
binding verkerend boek een toefje gedroogde mi
mosa en voor haar raam staat twaalf bloempotten
met de roodste en fluweligste geraniums die er be
staan. Maar tóch
Séance
In je element zijn
En dan onze bohémien. Arme man,
ook al tot zulk een onwaarachtige om
geving gedoemd. Hoe kan iemand zo
onpersoonlijk trouwen? dacht ik. Hij zat
daar als een vis op het droge. Die Jorda-
ners hadden echter weer gelijk. Ze zijn
dol op bloemetjesbehang en doen niette
min met hun tijd mee door de aanschaf
van een mooi groot televisietoestel.
Wonen is, geloof ik, een kwestie van
in je element, zijn. Evenmin als je je
de hele dag afvraagt: hoe is de lucht die
ik inadem? zou je je, als het goed is,
moeten afvragen; hoe is de woning
waarin ik woon? Zo'n ideale probleem
loze toestand kan alleen maar ontstaan
als je werkelijk in je element woont. In
alle dingen die echt bij jezelf horen.
Als je ordelijk van aard bent. in de orde;
als je slordig bent, in de chaos. Als je
van reprodukties houdt, temidden van
reprodukties en als je van oorspronke
lijk houdt, met een duur origineel. Als
je van hout houdt, met hout, en als je
je hart aan staal verpand hebt, met
staal. Als je mal bent op cretonne, dan
rijg je van dat spul een strook aan je
bankstel met nog een ruche er langs;
bemin je een strakkleurvlak, dan neem
je effen ijsblauw of Holthausrode over
trekken.
Woont u al in uw element? In
alle dingen van uzelf? Ik geef u een
raad. Ga op het comfortabelste meu
bel zitten of liggen dat u hebt en
probeer naar etk ding afzonderlijk
te kijken. Naar het plafond, het be
hang, de lampen, de vloer, naar elk
en het servies. Horen ze stuk voor
e nhet servies. Horen ze stuk voor
stuk bij u? Om wat voor reden ook?
Omdat een geliefde het u gaf, omdat
u er jaren voor spaarde, omdat het
u rust geeft, of comfort, omdat u het
zo mooi vindt of zo grotesk-lelijk?
U zult bij een dergelijke séance
vreemde ervaringen opdoen. Het kan
by nauwkeurige observatie van uw inte
rieur opeens zijn of u ademnood krijgt,
u raakt, namelijk even buiten uw ele
ment. Het vergaat u als de bohémien-vis
die ik u zoëven schilderde. Dat vloer
kleed, die stoel, néé U hebt ze ook
nooit gekózen, ze zijn hier nu eenmaal,
volkomen toevallig, ze hebben eigenlijk
niet met u te maken. Maar de kleur
van het gordijn, en die oude bouilloire,
die koffiekoppen, uw lievelingsschilderii
en vooral de manier waarop alles op
uw werktafel ligt, in een wonderlijke
intieme orde waarvan alléén u de wet
ten kent dat hoort wèl bij u. En u
haalt verlicht adem.
De kunst is, helemaal in je ele
ment te raken. Hoe dat moet, dat
weet je niet, als je nooit bewust iets
aan je interieur hebt gedaan. Je rust
is echter voorgoed verdwenen. Tel
kens weer knap je af op het gezicht
van een bepaald meubel, van een
brok stoffering of zelfs van het thee
blad. Rusteloos ga je zoeken naar
je element. Dat is naar je zélf. Wie
weet wat je vindtMisschien wel
een zwart beddekleedje. Of een wit
gelakte bloementafel. Een mahonie
barmeubel. Of een schommelstoel.
BREESTRAAT BOTERMARKT
INTERIEURVERZORGERS.
Nog geen winkelsluiting op
zaterdagmiddag
(Van onze correspondent)
De voorzitter van de Kon. Ned. Mid-
standsbond, de heer P. G. van der Wee-
Ie, heeft tijdens een gisteravond gehou
den vergadering van de plaatselijke mid
denstandsvereniging te Goes, verklaard,
dat het voorshands niet wenselijk is de
winkels op zaterdagmiddag te sluiten.
Hij wees erop, dat de zaterdagmiddag-
verkoop in de meeste plaatsen ongeveer
30 tot 407c van de weekomzet uitmaakt.
„De detailhandel moet pas de winkels
sluiten als de koopgewoonten daartoe
aanleiding geven," zei de voorzitter van
de KNMB.
S. SCHOOTSTRA: NIEUWE
R.A.I.-VOORZITTER
De ledenvergadering van de Ned. Ver-
„De rijwiel- en automobiel industrie"
heeft gistermiddag met algemene stem
men de heer S. Schootstra uit Leeu
warden voor een periode van vier jaar
tot algemeen voorzitter gekozen, als op
volger van de heer A. J. ten Hoeve, die
deze functie sedert het overlijden van
de heer E. F. Eriksson in 1959 heeft
bekleed.
De heer Schootstra, die sedert septem
ber 1957 plaatsvervangend algemeen
voorzitter was, zal nu tevens de plaats
van de heer Ten Hoeve innemen als
president-commissaris van de RAI-ge-
bouw N.V.
De scheidende voorzitter, die eind 1950
lid van het hoofdbestuur van de RAI
werd, kreeg de hoogste onderscheiding
van de vereniging: de gouden Leonard
Lang erepenning.
INSTELLING PAPOEA
VRIJWILLIGERS KORPS
In het Staatsblad van gisteren is opge
nomen een K.b. van 23 februari 1.1.
houdende instelling van een Papoea
vrijwilligers korps.
Volgens de overwegingen van dit be
sluit is het wenselijk, „dat aan de Pa
poeabevolking van Ned. Nieuw-Guinea
gelegenheid wordt geboden deel tc ne
men aan de bescherming der belangen
van dit Rijksdeel". Voorts wordt over
wogen, „dat het wenselijk is aan de
militaire opleiding ook opleidingen voor
civiele doeleinden te verbinden".
Het Papoea vrijwilligers korps is een
zelfstandig deel van de krijgsmacht van
het Koninkrijk. De organisatie van het
korps wordt vastgesteld door de mi
nister van Defensie, handelende in
overeenstemming met de minister van
Binnenlandse Zaken.
Door de minister van Defensie kan,
na overleg met de minister van bin
nenlandse Zaken, aan de leden van het
korps de verplichting worden opgelegd
tot het deelnemen aan andere dan mi
litaire lessen en oefeningen.
Bij het Papoea Vrijwilligers Korps
kunnen leden van andere delen van de
krijgsmacht worden gedetacheerd.
Een voorbeeld van moderne
woninginrichting.
Afwachten is enige
dat men kan doen
(Van een bijzondere medewerker)
Op de bloembollenvelden lopen
de arbeiders ijverig te slepen met
het riet, dat ze geheel of gedeelte
lijk van de velden halen. De vroeg
ste narcissen steken hun neuzen er
soms al een eind bovenuit, zodat
het eerste groen op de velden te
zien is. Hiermee breekt voor de
kwekers een spannende tijd aan,
want nu pas zullen zij goed kunnen
gaan zien, of er veel planten weg
blijven. Men verwacht veel water
schade in narcissen en tulpen. De
hyacinten staan meestal op zeer
goede tuinen, zodat men daar het
water vrij goed kwijt kon.
Het is te begrijpen, dat de ongekende
regenval alle gesprekken beheerst. Mis
schien wel tweeduizend reizigers zijn
op het ogenblik in het buitenland bezig
de bloembollen te verkopen. Men weet
nu nog niet wat er uit de grond komt
en hoopt maar, dat de verschrikkelijke
verhalen over verrotte bollen niet waar
zijn. Nu heeft men zo in de loop van
de jaren wel geleerd, dat de verhalen
dikwijls erger zijn dan de werkelijkheid
of dat de natuur de schade toch weer
op een of andere manier opvangt.
Van grote waarde
Er is dit jaar wel gebleken van hoe
ongelooflijk veel waarde de eersteklas
zandgronden zijn. Deze tuinen zyn wel
voortdurend nat geweest, maar toch niet
zo, dat de bollen in de grond veel ge
vaar liepen te verstikken. Zo gauw er
meer dan twee procent humus tussen de
grove zandkorrels zit. is dat gevaar in
natte jaren als 1959 wel aanwezig. Ook
als de kweker de tuinen niet volkomen
vlak heeft gemaakt kunnen er plassen
op de wat dieper gelegen plekken blij
ven staan.
Vele verrotte bollen
Dat stilstaande water bezorgt de kwe
kers de meeste angst. Ergens aan de
rand van de bloembollenstreek, achter
de duinen, lag een tuin van ongeveer
anderhalve hectare hyacinten, waar het
riet op dreef. De kweker heeft even
afgewacht of het water weg zou zak
ken, maar toen dat niet het geval was
heeft hy het land eenvoudig leegge
pompt en het daarna geëgd. Hy schat
op het ogenblik de schade aan verrotte
bollen op vier procent.
Uit Texel en Koegras komen verha
len. die toch wel te denken geven. Op
Texel, waar veel narcissen worden ge
teeld, schijnen veel partijen nog geen
neuzen te hebben ontwikkeld. De wor
tels zijn aan de groeipunten geheel zwart
zodat men er geen werking meer van
verwacht.
In Koegras bij Den Helder worden
ook veel tulpen geteeld en daar heeft
men vele tulpen, her en der verspreid
over de tuinen, uit de grond gehaald.
Men kon ze fijn knijpen. Dergelijke
partijen kunnen wel als verloren worden
beschouwd.
Oorzaak
De oorzaak van deze verwoestingen ligt
niet zozeer aan de tuinen. Het Noord-
holalnds Kanaal krijgt in normale ge
vallen veel van het overtollige water
op te nemen. Maar dit Kanaal was
boordevol en de gwnalen konden dikwijls
niet werken. Daardoor konden de land
en tuinbouwers ook hun overtollige wa
ter niet lozen.
Er worden plannen gemaakt om hier
in verbetering te brengen door het bou
wen van gemalen bij Zaandam en Den
Helder.
In de kleigebieden heeft men mis
schien wat minder last van het water,
omdat men daar dikwijls pas laat ge
plant heeft. Men kon niet op de tuinen
komen en moest wel wachten. Het is
dus mogelijk, dat de waterschade daar
minder zal zijn.
Beste planttijd
De beste planttijd van tulpen is no
vember. Wetenschappelijk is vastgesteld
dat men van die bollen de beste oogst
kan verwachten. Het is dus mogelijk,
dat daar minder zal worden geoogst.
Een wet van Meden en Perzen is dat
niet, want het is wel meer gebeurd, dat
in januari geplante bollen toch nog
goed gegroeid bleken te zyn.
Tot vandaag was men van mening,
dat de hyacinten en narcissen niet zo
best behoefden te groeien, omdat het
Produktschap voor Siergewassen toe
stemming had gegeven de te betelen op
pervlakte t en opzichte van sseizoen
1959/60 met resp. tien en zeven procent
te vergroten. De Bloembollenkeurings
diensten hebben echter een statistiek
gepubliceerd van de beplante oppervlak
ten en daaruit bleek, dat deze uitbrei
ding bij de narcissen maar voor de
helft is benut. Men dacht voldoende
plantgoed van hyacinten te hebben om
de tien procent erbij te kunnen nemen,
maar volgens die statistiek is er maar
zeven procent meer opgeplant. Als de
export blijft stijgen, zoals dat de laatste
jaren het geval is geweest dan gaan
nu echter halve procenten tellen. Een
gelukkige omstandigheid hierbij is ech
ter wel. dat de kwekers wat meer zijn
gaan telen van de meest gevraagde ras
sen die verleden jaar ook het duurst wa
ren.
Vertegenwoordigers van organisaties
van leerkrachten en van schoolbesturen
van openbaar, confessioneel en neutraal
bijzonder lager, middelbaar en nijver
heidsonderwijs hebben gisteren in een
vergadering in Den Haag de problemen
rond de schooltelevisie besproken. Het
ging daarby om de vraag op welke wijze
voor de experimentele schooltelevisie,
waarvoor al geruime tijd plannen be
staan, een organisatie kan worden opge
bouwd, waarin het onderwijs zowel pe-
gioadgsch-didactisch als bestuurlijk een
plaats heeft en die een goede samen
werking tussen onderwijs, omroepver
enigingen en Nederlandse Televisie
Stichting waarborgt.
Besprekingen, die hierover zijn ge
voerd in een commissie, waarin onder
wijsorganisatie en N.T.S. waren verte
genwoordigd, zijn vastgelopen. Dat heeft
de onderwijsorganisaties doen besluiten
tot de nu gedane poging, in onderling
overleg een oplossing te vinden waar
door partijen onderwijsorganisaties
enerzijds en N.T.S. en omroepverenigin
gen anderzijds weer bij elkaar kun
nen komen.
Het is in de gisteren gehouden ver
gadering nog niet tot definitieve beslui
ten gekomen, maar wel zou er reden
zijn om aan te nemen, dat de bespre
kingen nu in een zodanig stadium zijn,
dat overeenstemming mogelijk wordt ge
acht. De vertegenwoordigers der onder-
wysorganisaties zullen ieder in eigen
kring de besprekingen voortzetten en
daarna, waarschijnlijk op 28 maart-, op
nieuw bijeenkomen. In laatste instantie
zal een advies aan het ministerie van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
moeten worden uitgebracht.
AMBASSADEUR BOREEL
WEER NAAR KONGO
Gisteren is van Schiphol de Neder
landse ambassadeur in Kongo, jhr.
mr. E. Boreel, na een verblijf van drie
weken in ons land, naar Leopoldstad
teruggekeerd. Hij heeft met de Neder
landse regering de algemene toestand
ic Kongo besproken.
By zyn vertrek op Schiphol vertelde
hy al zijn hoop voor spoedige rust en
orde in Kongo gericht te hebben op de
conferentie der Kongolese leiders, die op
het ogenblik gehouden wordt in Tana
narive op het eiland Madagascar.
De ambassadeur sprak de hoop uit,
dat ook Gizenga, de premier van de
Oost-provincie, zich bij de besluiten zal
neerleggen.
Naar mijn schatting wonen er nog
800 Nederlanders in Kongo, onder wie
veel planters en zakenlieden", zei jhr.
Boreel, „maar waar ze zich allen be
vinden weet ik niet precies. Alle in de
provincie wonende Nederlanders zijn
door de Loemoembisten naar de steden
verjaagd. Velen van hen bevinden zich
thans in Oeanda".
Volgens de ambassadeur kunnen Gi
zenga en de Loemoembisten de strijd
alleen voortzetten, daar de Sovjet-Unie
de Loemoemba-aanhangers financieel
en met de leverantie van wapenen
steun verleent.
Winkeljuffrouw door
bandrecorder betrapt
De rechtbank in Maastricht heeft gis
teren een opname gemaakt met een
bandrecorder. Een winkelier uit Vaals
heeft deze gebruikt om zyn winkeljuf
frouw te betrappen op diefstallen uit de
kassa.
De winkeljuffrouw, die naar men ver-
moedt in de loop van de jaren haar
NOq niet Dekend I achtereenvolgende patroons voor dui
zenden guldens heeft bestolen, maar
nooit betrapt kon worden, werd conform
de eis tot vier maanden veroordeeld.
Tijdens de rechtzitting op 28 februari
was een deel van de door de winkelier
in zyn kelder via een microfoon bij de
winkelcassa gemaakte bandrecorder-op-
name beluisterd. Men kon de juffrouw
met de klanten horen spreken en de te
betalen bedragen horen noemen. Zij
sloeg deze bedragen slechts voor een
gedeelte op de kassa aan.
De uitbreiding van het areaal tulpen
is nog niet bekend. Dat zal pas begin
april gepubliceerd worden. Ook hier
mochten de kwekers tien procent meer
van opzetten. Of dit gebeurd is weet
men dus niet en evenmin weet men of
de verhalen over de waterschade de wer
kelijkheid dekken. Er zyn reed9 men
sen, die met de gedachte lopen om een
enquête onder de kwekers te laten hou
den, waarby zij het geschatte percen
tage, dat zy als verloren beschouwen,
zouden moeten opgeven.
Anderen zijn van mening, dat zo'n
enquête erg mooi zou zijn, als men de
gegevens ook zou controleren. Als een
aantal kwekers namelyk, bewust of on
bewust. zou overdrijven dan zouden de
prijzen in het binnenland met spron
gen omhoog vliegen. Van de verwachte
en gewenste rust in de markt zou hele
maal niets terecht komen.
De enige oplossing voor kwekers en
exporteurs is dus. afwachten tot de plan
ten boven de grond zijn en dan de
ogen goed gebruiken.
